Eklenme Tarihi : 17.03.2010
Okunma Say�s� : 2120
Yorum Say�s� : 1

Mart Yaz�lar�

MART YAZILARI / Yusuf AKG�L

***
I-

18 Mart �anakkale Zaferi...
�EH�TLER VE EMANET

29 y�l �nce 18 Mart, 1981’de “�anakkale kahramanlar�na ve dedem Akhasano�lu Yusuf’un aziz ruhuna” ithafen, Mamak Askeri Cezaevi C-3 Blok’ta yazd��m a�a��daki �iiri ar�ivimden ��kar�p bir �st yaz�yla sizler i�in yeniden d�zenlerken, o y�llar�n heyecan�n� bir kez daha ya�ad�m.

18 Mart 1915’te �anakkale �nlerinde k�resel g��lere kar�� anl� bir m�cadele veren Anadolu �ocuklar�n�n torunlar�, bug�n ayn� m�cadeleyi bu kez de k�resel g��lerin eli kanl� i�birlik�ilerine kar�� s�n�r boylar�nda veriyorlar…

B�y�k dedesi “Akhasano�lu Yusuf” �anakkale’de �ehit d��m�� ve bug�n onun ad�n� ya�atan bir torunu olarak ben, �anakkale Zaferinin 95. y�ld�n�m� m�nasebetiyle �ehitlerimizi rahmetle yaad ediyor, hat�ralar� �n�nde minnet ve ��kranla e�iliyorum…

KAHRAMANLAR

En soylu t�rk�lerle, en y�ce dileklerle
Kaplay�p da �lkemi ta bir u�tan bir uca,
R�zgardan atlar�n� dizginleyip durdular..

Zeybek dedik, be� dedik, se�men dedik, hey dedik
Hilal ka�l� yi�itler, kurt bak��l� yi�itler,
Bu topra�a gururla yurt m�hr�n� vurdular..

K�k� en derinlerde bir ulu ��nar onlar,
�arpt�k�a “T�rk T�rk” diye k�kreyen y�reklere
As�rlar �ncesinden gelip ota� kurdular..

Bir destan yaratt�lar, destan da ne kelime!
�l�m dirim aras� gaza meydanlar�nda,
Canlar�n� kutluca al sanca�a sard�lar..

Bu toprak ba�tanba�a onlar�n hediyesi
Her kayan�n ard�nda bir hayal ki dipdiri,
Masmavi g�ky�z�nde sonsuzlu�a erdiler..

Aln�m�zda ak ��k, i�imizde co�ku, g��
Alp erenlik ruhunu erdem b�rak�p bize,
Kahramanl�k yolunu �n�m�ze serdiler..

Her ocakta bir �ehit, ya da ma�rur bir gazi
Kimi Yemen ��l�nde, kimi Balkan Da��’nda
Esaret zincirini s�ng�lerle k�rd�lar..

Dumlup�nar, Sakarya, �anakkale ge�ilmez!
K�ro�lu na�ras�yla bayrak a�an yi�itler,
Kahramanl�k ad�na yaman bir ok gerdiler..

Ta do�udan bat�ya, ta g�neyden kuzeye
Boz topra��n ba�r�nda da�lar gibi durarak,
H�r olman�n kadrini bir olmakta g�rd�ler..

G�n vurgunu sa�lar�, alevden g�zleriyle,
Ey benim vatan�m�n y�rekli insanlar�
O yi�itler bizlere bir “emanet” verdiler…

*****

II-
21 Mart Nevruz Bayram�...

NEVRUZ GELD� ALEME...

21 Mart g�n�; as�rlardan beri T�rk topluluklar� aras�nda bir mevsim ba�lang�c�, bir d�n�m noktas� olarak kabul edilip gelmi�tir. 12 hayvanl� Eski T�rk Takvimi, 21 Mart g�n� ba�l�yordu. Y�l 2’ye b�l�n�yor; 21 Mart’ta “Yaz”a, 23 Eyl�l’de de “G�z”e giriliyordu.
12 hayvanl� Eski T�rk Takviminde, 12 y�l s�ren her d�nem (T�rkmenlerde M��e y�l�), farkl� bir hayvan�n ad� ile an�l�yordu: Y�lk�(At), Koyun, S��an(Fare), S��r, Pars, Tav�an, Luv(Bal�k), Y�lan, Bicin(Maymun), Tavuk, �t(K�pek), Domuz…

21 Mart 2009'de, bu takvime g�re “YILAN YILI”na girmi� idik. 21 Mart 2010’de de “ MAYMUN YILI” na girece�iz.

Bu hesaba g�re l2 y�ll�k yeni m��e d�nemini y�llara g�re ��yle s�ralayabiliriz:
2010: B�C�N(MAYMUN), 2011: TAVUK, 2012: �T(K�PEK), 2013: Domuz, 2014: YILKI(AT), 2015: KOYUN, 2016: SI�AN(FARE), 2017: SI�IR, 2018: PARS, 2019: TAV�AN, 2020: LUV(BALIK), 2021: YILAN,
Bu g�n, b�t�n T�rk illerinde �zellikle Orta Asya T�rk yurtlar�nda her 21 Mart g�n� “NEVRUZ BAYRAMI” co�kulu t�renlerle, �enliklerle kutlan�yor.

T�rkmenistan, �zbekistan, Azerbaycan, Kazakistan, K�rg�zistan, Tacikistan, Afganistan gibi ba��ms�zl��na l7 y�l �nce kavu�mu� �lkelerin yan� s�ra Tataristan, K�r�m, Altay, �uva�istan, Ba�k�rdistan, Yakutistan, Hakas, Tuva…gibi Rusya Federasyonuna ba�l� yar� �zerk �lkelerimizde de Nevruz t�renleri yap�l�yor.

Bu t�renler, Sovyetler Birli�i d�neminde yasaklanm��t�. Ancak 1985’ten sonra ba�layan glasnost ve prestroyka s�recinin ard�ndan ba��ms�zl�k hareketleriyle birlikte 1991’den itibaren eski T�rk gelenekleri yeniden serbestlik kazand�.

Ben T�rkmenistan’da 5 y�l e�itim ve ara�t�rma hizmeti vermi� bir ��retmen olarak, bu 5 y�l i�inde her 21 Mart’ta oradayd�m ve Nevruz �enliklerine bizzat kat�ld�m. O co�ku ve heyecan� iliklerime kadar ya�ad�m.

Nevruz gecelerinde bir araya gelen T�rkmen k�zlar� kar��l�kl� mani (moncukatd�) at��yorlar. Bunlardan birini size iletmeliyim:
“Nevruz geldi, yaz geldi.
Turna geldi, kaz geldi.
Oturan adamlara
B�lb�lden avaz geldi…”

T�rkmenlerin 18.yy da ya�am��, bilge bir �airleri var; Mahtumkulu Firaki… Bundan 200-250 y�l �nce ya�am�� bu �airin, babas� Devlet Mehmet Azadi’nin �l�m� i�in yazd�� iirdeki dikkat �ekici �u dizeler ne kadar anlaml�:
“Altm�� ya�da, Nevruz g�ni, Luv y�l�
Geldi ecel, yolun kesdi atam�n…”

Yine Mahtumkulu bir ba�ka �iirinde, bu sefer de sevdi�ine sesleniyor:
“Bolmad� bize nasip
�sledim g�zden seni.
Diydin: Hele g�z ge�sin,
Bulurum Nevruz’dan seni.”

Bu dizeler Orta Asyal� bir T�rkmenin y�re�inden s�z�l�p geliyor as�rlar �ncesinden.
Sadece T�rkmenler de�il Asya’daki di�er T�rk boylar� da as�rlardan beri, her t�rl� yasaklamalara ra�men Nevruz gelene�ini ya�atm��lard�r. Bu g�n de, k�kleri binlerce y�l �ncesine dayanan, Ergenekon’a uzand�� iddia edilen bu gelene�i �zg�rce yerine getirebiliyorlar…

Nevruz, �lkemizde son 15 y�ld�r iyice g�ndeme oturdu.

Ger�i Do�u b�lgelerimizde daha �ok yayg�nd�. Ancak zamanla siyasalla�t�rma e�ilimleri g�r�ld��nden tepki toplamaya ba�lam��t�. Her �eye ra�men Nevruz, bize Asya T�rkl��n�n say�l� bir hat�ras�, ba��ms�zl�k sonras� ibretli bir hat�rlatmas�d�r.

12 hayvanl� Eski T�rk Takviminin ba�lang�� g�n� olan, gece ile g�nd�z�n e�itlendi�i bu Nevruz gelene�ini Anadolu T�rkleri olarak mutlaka ya�atmal�y�z. Her �eye ra�men gelece�e ta��mal�y�z. ��nk� Nevruz g�n�l k�klerimizde ve medeniyetimizin derinliklerindedir.

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Mart Yaz�lar� ba�l�kl� yaz� Yusuf Akg�l taraf�ndan 17.03.2010 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.