bahcada ye$il hiyar,
boyun boyuma uyar
ben seni gizli sevdim
bilmedim alem duyar

nanay, nanay kibar yarim oy nanay
nanay, nanay esmer yarim oy nanay

bahcada var gul dari
var git ellerin yari
sen bahan yar olmazsan
yuzume gulme bari

nanay, nanay kibar yarim oy nanay
nanay, nanay esmer yarim oy nanay
(nanay, nanay kendi malimsan nanay)



Bütün dünyada olduðu gibi, bizde de her anlamda iletiþim, bugün eskilerin hayal bile edemiyeceði zenginlik ve farklýlýða ulaþmýþtýr. Her anlamda gerçekleþen deðiþim, iletiþim anlamýnda da çok çoðalmýþ ve farklýlaþmýþtýr. Bunu þöyle söylemekte mahsur görmüyorum; ben ve ya benim neslimin, birbaþýna yaþadýðý deðiþim, benden ve bizden önce yaþamýþ onbeþ neslin topyekun yaþadýðý deðiþimden daha fazladýr. Aklýmýza bu anlamda mukayyet olmalýyýz ! Dimaðlarýmýzýn her anlamda yalama olmasýný da normal karþýlamalýyýz. Bunca yükü bir insanýn kaldýrmasý çok kolay deðil. Bazen kaldýramadýðýmýz zamanlarýn olduðunu hepimiz yaþayarak görüyoruz.

Ýþte bu iletiþimin çok zayýf olduðu geçmiþte insanlar çeþitli oyun ve icatlarla kendilerini elbette eylendirirlerdi. Elem ve ýzdýraplarýný, sevinçlerini de bugün bile severek dinlediðimiz türkülere yansýtýrlardý. Anonim kelimesiyle karþýladýðýmýz her türkünün bir yörenin ve yöremizin sesi olduðunu biliyoruz. Yaþým itibariyle çoklarý gibi ben de radyonun ilk yayýnlarýný bilmesem de, televizyonun ilk yayýn dönemini yaþayarak gördüm. Televizyon sonradan yaygýnlaþýrken benim çocukluðumda radyo çoðu mahalle, kahve ve evlere ulaþmýþtý. Sabah ilk kalkýldýðýnda alelacele radyonun kulaðý bükülür ve mutlaka varolan sabah türküleri dinlenirdi. Bir bahar güneþi camlara vurmuþ, dallarda kuþlar cývýldýyor, insanlar þenþakrak iþlerinin yolunu tutmuþsa bu türküleri dinlemenin tadýna doyulmazdý...

Hani her yöremizin baba! türküleri olur ya, içimizden kendimize çýkacak bir türküyü tutarýz ya, iþte yukarýya aldýðým türkü benim kýrk yýldýr "Baba" türkülerimdendir. Fakat çok ilginç ! Hiç bugüne kadar dikkatimi çekmemiþ. Biz bu türküyü hep, BAHÇADA YEÞÝL ÇINAR olarak söyleniþ þekliyle ezberlemiþiz. Aslýnda burada bir kafiye bozukluðu seziliyor. Eskilerin bu anlamda da ciddi kafiye hatalarý yapmadýðýný, çok saðlam kafiyelerle þiirlerin örüldüðünü biliyoruz. Türkü çok hoþumuza gitmiþ olmalý ki, çýnarýn da "boyla" yakýn bir ilþkisi olduðundan, çokta dikkatimizi çekmemiþ, bu güzel türkümüzü bu haliyle yýllarca dinlemiþ ve sevmiþim.

Çok deðil, iki gün önce bir arkadaþýn sayfasýnda, Celal GÜZELSES’ den bu türküyü asli haliyle dinleme þansým oldu. Þimdiye kadar haberli olmadýðým için kendime kýzdým. Bu haliyle dinleyince de inanýlmaz keyf aldým. Zaman süreci içerisinde kelimelerde ne denli anlam kaymasý olduðunu da bu türküyle yaþayarak gördüm. Demek bu türkünün ilk yazýldýðý ve söylendiði yýllar, hýyar asli hüviyetini koruyordu ve bir anlam kaymasýna uðramamýþtý! Gerçekten hýyar bitkisini sabah serininde evinin bahçesinde gezinenler, hýyarlarýn boy boy nasýl koyun koyuna yattýðýný, nasýl boylarýný boylarýna uydurmak için çaba sarfettiklerini gözleriyle görürler..Ve bu türküyü daha bir farklý severler. Bir dönem ve halen bazý sözcüklerin anlam kaymasýna uðrayarak içlerinin farklý þeylerle doldurulmasý yüzünden türkülerin sözcükleri ile oynamak adet haline gelmiþtir. Literatürde has ismi "hýyar" olan, bugün yanlýþ olarak salatalýk diye tanýmladýðýmýz bitkide, pekçok kelime gibi hiç hak etmediði halde anlam kaymasýna uðramýþ ve bir hakaret aracý konumuna düþürülmüþtür. Bence sadece bu türkünün hatýrý için itibarý iade edilmelidir.

Bunun bana düþündürdüðü en önemli þeyse, özellikle eski eserlerin araþtýrýlmasý ve tetekikinde, ne denli dikkatli olunmasý gerektiðini, anlam kaybý ve kaymasýna uðramýþ bir kelimenin ne denli yanlýþ anlamalara neden olacaðý ve vahim hatalar doðuracaðýný tahmin edebilmem. Hani kocaman profesörlerimiz tv.lerde tartýþýrken bu anlamda nasýl anlaþmazlýklara düþtüklerini, boþ þeyler için kendilerini nasýl yýprattýklarýný, nasýl bazý þeyler üzerinde kuru inatçý kesildiklerini yaþayarak görüyoruz. Bu vahim hatalarýn en fazla da dini konular tartýþýldýðýnda yapýldýðýný söylemeliyim.

Ýster yeþil hýyar olsun, ister yeþil çýnar olsun, ama bugün ki türkünüz bu güzel türkü olsun...

Selam,saygý....