Elime aldýðým mektup sürgündeki aradýðým fakat akýl hastanesinde bulamadýðým arkadaþýmdan geliyordu. Çevirdim zarfýn üzerine baktým gerçekten de bana gelen elimdeki okuduðum o mektup hiç tahmin etmediðim Almanya’dan geliyordu. Oysa benim ne Almanya ile bir iliþkim vardý, ne de buralarda bir yakýným veya tanýdýðým kiþi vardý. Ama doðruydu bu elimdeki mektubu sürgündeki arkadaþým yazmýþtý, hem de onu Almanya’dan yazmýþtý. Þaþkýnlýkla mektubu tekrar, tekrar okudum.

Meðer sürgündeki arkadaþým gönderildiði akýl hastanesinden, çýkar çýkmaz bir yolunu bulmuþ kendini doðruca Almanya’nýn kollarýna teslim etmiþti. Mektupta yazdýðýna göre, Alman hükümetinden siyasi sýðýnma hakký istediðini ve bir Alman kadýnla evlendiðini yazýyordu ve bu gün yarýn sonucunun belli olacaðýný istersem beni de istek yaparak kendi yanýna aldýrabileceðini yazýyordu.

Þaþkýn þaþkýn gelen mektubu tekrar, tekrar okudum. Mektubun sonuna doðru okuduðum bazý kýsýmlarýnda kafam karýþmaya baþlamýþtý. Satýr aralarýnda bana eski yerlerden beraber çalýþtýðýmýz yerlerden haberler soruyordu. Deðiþik neler olduðunu soruyor, sanki bir þeyleri söylememi yazmamý istercesine beraber çalýþtýðýmýz eski yerden ölen kalan kim var kim yok onlarý soruyordu.

Oysa kendisinin baþýna ne geldiyse, bu sorularý sorduðu þehirde gelmiþti ama neden sorduðunu bir türlü anlayamadým. Onun isteði üzerine hemen cevap yazarak bildiðim her þeyi þehirde öldürülen iktidar partisinin yöneticisine ve suçlusunun yakalanýp ceza evinde yattýðýna varýncaya ne olduysam ve ne biliyorsam duyduðum bildiðim her þeyi birer birer cevap olarak yazdýðým mektupta anlattým.

Aradan on beþ yirmi gün geçmeden sürgündeki bu arkadaþýmdan bana tekrar ikinci bir mektup daha geldi. Bu defa gelen mektubunda kendisinin siyasi sýðýnma hakkýný aldýðýný ve bir iþ bularak çalýþmaya baþladýðýný, artýk Türkiye’ye dönmeyeceðini ancak ilerdeki bir tarihlerde Türkiye’de siyasi ya da deðil suçlular için bir genel af çýkarsa belki bir gün dönebileceðini yazýyordu.

Bildiðim kadarýyla sürgündeki arkadaþýmýn, solcu olmasýndan baþka hiç bir suçu yoktu. Hiç bir siyasi olaya da adý karýþmamýþtý amma, neden bana öyle yazdýðýný anlayamadým. Her halde bir bildiði vardýr askeri yönetimden korkuyordur falan diyerek düþündüm ve bunlarý, önemsemedim.

Çünkü onunla mektuplaþtýðým günlerde, halk arasýndaki söylentilere göre ülkede karanlýk þeylerin yaþandýðý söyleniyordu. Solcularýn saðcýlarýn birer, birer toplanýp ceza evlerine atýldýðý ve onlara iþkenceler yapýldýðý söyleniyordu. Bu söylentileri bildiðim ve duyduðum için, Almanya’dan bana mektup yazan arkadaþýmýn yazdýklarýnda baþka bir anlam olduðunu düþünemedim.

Ülkede askeri yönetim her yerde iþi ele almýþtý. Resmi dairelerdeki yöneticiler hepsi askerlerin elindeydi. Bir tek okullar öyle deðildi okullarda yine öðretmenler ders veriyor, yine öðretmenler yöneticilik yapýyorlardý.

Bir yaz akþamýydý, bulunduðum mahallede bir okulun bahçesinde talebeler kendi aralarýnda hazýrladýklarý müsamereyi ve eðlenceleri yaz günü olduðu için okul bahçesinde velilere ve halka sunuyorlardý. Neden gittim bilmiyorum kalabalýk dikkatimi çekti vardým ben de onlarý izlemeye baþladým. Benimle beraber kalabalýk arasýnda gösterileri izleyen tanýdýðým bazý kiþiler’ de vardý.

Tanýdýklarýmdan birinin oðlu hem gösterileri seyrediyordu hem de elindeki kâðýt torbadan çýkarttýðý leblebilerini yiyordu. Bu çocuk bir ara ön sýralarda bulunan kendi arkadaþýna þaka olsun diye leblebi tanesi atar. Olacak bu ya o leblebi gider, ön sýralarda görevli bulunan bir astsubayýn kulaðýna deðiverir.

Kulaðýna leblebi tanesi deðmesine deðer de, vay babam sen misin bunu atan derler, sonra bu adam askerlerine derhal emir verir apar topar arkadaþýmýn bu on beþ an altý yaþlarýnda ya var ya yok olan çocuk yaþtaki oðlunu, apar topar yakalarlar ve bunu götürürler jandarma karakolundaki nezarete atýverirler.

Olayý duyan babasý telaþlanýr. Oðlunun karakolda dayak yemesinden korktuðundan onun adýna özür dilemek için doðruca karakola koþup karakoldaki oðlunu nezarete atan ast subayla görüþmek ondan oðlu adýna özür dilemek ve girdiði nezarethaneden oðlunu kurtarmak isterdir.

Bunu önce karakolun önündeki nöbetçi askerler durdururlar, önce onlar kapý önünde bir güzel sorguya çekerler, arkasýndan bu da yetmez onu da babasýdýr falan demezler, sen de askere karþý gelenlerdensin diyerek apar topar içeri alýrlar, doðruca götürüp oðlunun yanýnda bulunan demir parmaklý ikinci bir nezarethaneye onu da koyuverirler.

Koyduklarý bu kiþi bir devlet memurudur ve hatta o bir dairede amiridir. Ayrýca olayýn yaþandýðý yer asayiþ yönünden polis yetkisinde olan þehir merkezidir. Ama onlar bunu ne dinlerler ne de oðlunu karakoldan kurtarmaya gelen memurun, memur olmasýna aldýrmazlar.

Oðlunu kurtarmak için karakola giden baba neye uðradýðýný þaþýrýr. Bir tarafta dayak yiyen oðlu sorulara acýlar içinde cevap vermekteyken, yan tarafta ise kendisi sorgu sual sýrasýnýn kuþkular içinde sýranýn kendisine gelmesini beklemektedir.

Aradan saatler geçer gece yarýsý olur. Hala bunlar baba oðul karakolda demir parmaklýklar altýnda iken yetkili astsubay ne düþündü bilinmez memur ve daire amiri olan babasýný gecenin ikinci yarýsýnda serbest býrakarak bir sürü nasihat ettikten sonra onu evine gönderir.

Baba þaþkýn, þaþkýn evine döner fakat o gece, onun kurtarmak istediði oðlu nezarette kalýr. Ertesi gün olur resmi daireler açýlýr ve babasý ilgili karakolun üst yetkilisini arar ve baþýna gelen durumu buna bildirir. Sonunda oðlunun suçlu olmadýðý öðrenildiðinden dýþarý çýkartýrlar amma olan olmuþtur çocuk nezarethanede bir hayli hýrpalanmýþtýr. Çocuðunsa askerlere karþý güveni kalmamýþtýr. Daha askerliðini yapmadan, askerlikten nefret etmeyi öðrenmiþtir.

 

Kim ister asker gelsin konsun baþa,

Ýster mi hiç, huzur olsa her yerde,

Onun için dedik hep, sen çok yaþa,

Çünkü bizim asker, çareydi derde.

 

Günler sessizlik içinde geçiyordu bir ara üç beþ günlüðüne bir göreve gönderildim benimle beraber görevli olan kiþilerle gündüz iþlerimizi yapýyorduk akþamlarý lokalde yiyor içiyor eðleniyor ve gece de görevli olduðumuz yerin misafirhanesinde kalýyorduk.

Gece olmuþtu ve yatma zamanýmýz gelmiþti. Beraberce kalktýk yatmaya gittik. Yatmak için gittiðimiz misafirhanenin kapýsý açýlmýyordu kapýyý çaldýk. Biz karþýmýza bir görevli çýkacak diye beklerken içerinden karþýmýza bir astsubay çýktý. Adam baðýrýyordu þimdi sizleri tutuklatýrým gidin buradan bu saatte buraya giremezsiniz diyordu. Hâlbuki kaldýðýmýz yer sivil bir idarenin misafirhanesiydi ve bir gün önce orada kalmýþtýk eþyalarýmýz her þeyimiz oradaki odamýzdaydý. Sonradan öðrendik’ ki bizi içeri sokmayan tutuklamakla tehdit eden bu astsubay o gün gelmiþ oraya yerleþmiþti,  o da orada bizim kaldýðýmýz misafirhanede kalmaya baþlamýþtý. Görevlilere de sýký, sýký tembih ederek, kendisinden baþka kimsenin misafirhanede kalmasýný istememiþ kaldýðýmýz bu yerdeki odalarýn boþ kalmasýný emretmiþ.

Çaresiz þöyle dururken, baþýmýz belaya girmesin diyerek, þartlarý daha fazla zorlamadýk ve bizler oradan ayrýlarak o geceyi bir baþka yerde geçirdik. 

Düþünüyordum;

Acaba diyordum, bu asker bizlerden korktuðundan mý öyle yapmýþtý, yoksa elindeki yetkilerini kendilerini bize karþý ispatlamak için mi öyle davranmýþtý. Sanýrým o günlerde bizlere ihtilalin gücünü göstermek istiyordu.

Neyse ki buradaki görevimiz uzun sürmedi kýsa bir zaman sonra tekrar gerçek görev yerlerimize döndük.

 

Biz ne ihtilaller gördük
Ezilenleri iþkence yapýlanlarý gördük
Bu saðcýdýr deyip bu solcudur diyerek
Hor bakanlarý,
Fikirleri suç sayanlarý gördük.
Gösteriler
Mitingler
Ve baðýrýp çaðýranlarý çok gördük.
 
Sokaklarý ayýranlarý
Kýrk yýllýk mahallemize sahip çýkanlarý
Ve çok kardeþ kavgalarý gördük
Bu da olmadý
Aramýza nifak sokanlarý
Gördük.
 
Çare bildik
Ve asker, dedik 
Baðrýmýza bastýk, baþ tacýmýz yaptýk
Bazen kýzdýk, bazen sevindik
Ve yine de huzuru 
Biz....
Onlarýn sayesinde gördük.