Eðriöz'ün padiþahlýk günlerinde dört bir yaný meþe ormanlýðýymýþ. Köylünün geçim kaynaðý da meþe odunundan üretilen mangal kömürüymüþ.

Sonra Yunan gavuru gelip her bir yaný ateþe vermiþ. O koskoca ormaný öyle bir yangýn sarmýþ ki, söndürmenin mümkünü yok. Yangýn, yunanýn geliþinden kovuluþuna geçen sürede, tek dikili aðaç kalmayýncaya kadar aylarca sürmüþ. Sonraki nesil yangýndan artakalan kütüklerle yýllarca evlerinin odun ihtiyacýný karþýlamýþ.

O orman artýðý yamaçlarda odun kütüklerini eþelerken karþýlarýna sýk sýk küme mantarý çýkýyormuþ. Onlarýn "kuzugöbeði" denilen yenilir bir mantar olduðunu öðrenmiþler, baþlamýþlar yemeðe.

Bizim Hayri dedenin hikayesi de iþte tam burada baþlamýþ. "Mýþ"lý geçmiþ zamaný kullanmamýn sebebi, bu hikayeyi babamdan dinlemiþ olmamdan. Sizlere, babamýn anlattýðý þekilde, onun aðzýndan aktarayým:

"Zaman deðirmeni acýlarýmýzý öðütmese hayat yas tutmayla geçer. Babamla anamýn öldüðü gün hayatýmýn en acý günüdür, lakin o gün bile hayatýn akýþý içinde zayi olup yas olmaktan çýktý.

Hayri babam Eðriöz köyünün en yukarýsýndaki evimizde Bedia annemle mutlu bir yaþam sürerlerdi. Kendi halinde, mütevazi bir aileydiler.

Devlet baba, ormandan boþalan yamaçlarda tarla açýlmasýný yasakladýktan sonra, buralar köyün ortak merasý olmuþ, köylü hayvanlarýný buralarda gezdirir olmuþtu. Uçsuz bucaksýz meralarýn doðal zenginliði köyde hayvancýlýðý çok geliþtirmiþ, özellikle davar sahibi köylülerin ürettiði "tulum peyniri" þehirde kapýþýlýr olmuþtu.

Hayri baba yaþlý baþýna hayvancýlýk yapmayý göze alamadýðýndan mütevazi iki ineðiyle yetiniyordu. Onlarý ve sütçü beygirini sabah serinliðinde merada gezdirirken topladýðý mantarlarý ve Bedia annemin öðlen üzeri döndüklerinde inekleri saðýp çýkardýðý yirmi beþ- otuz litre sütü öðlenden sonra at arabasýna yükleyerek þehire götürüp satýyordu. Her gün köyden þehire yirmi kilometre yolu gidip geliyordu ya, köylü de yüklerini belli bir ücret karþýlýðýnda þehirden köye, ya da köyden þehire onunla yollamayý alýþkanlýk etmiþti. Sütünün de, mantarlarýnýn da özel müþterileri vardý; þehre indiðinde götürür her birinin kapýsýnda sipariþ ettikleri sütü ve mantarý dolaþýp yorulmadan teslim ederdi. Onun bu giriþimci ruhunu herkes taktir ederdi.

Ben ve kýz kardeþim Ayþe birer ergen oluncaya kadar bu evde büyümüþtük. Ben, askere gidip döndüðüm yýl Almanya Türkiye'den iþçi alýmýna baþlamýþtý. Hayri baba olsun, Bedia annem olsun gidiþime katiyen muvafakat göstermese de inat ettim, yazýldým iþ ve iþçi bulmaya; o yýl içinde de müracaatým kabul oldu, gittim. Giderken babamdan da, anamdan da helallik alamadým, kýrgýn ayrýldýk. Çalýþmaya baþladýktan sonra çeþitli yollar deneyerek yolladýðým paralarý kabul etmeyerek iade ettiler. Oysa benim tek gayem köyün en büyük davarýna sahip olabileceðim bir parayý toparlayýp dönmekten ibaretti. Bunu onlara hiç bir zaman anlatamadým.

Gidiþimden iki sene sonra bir akþam vakti halan Ayþe Münih'teki adresime çýka geldi. O da babam tarafýndan bir hýsýmýmýzla evlendirilmek istenince, isyan ederek habersizce kaçmýþtý. Turist pasaportuyla gelmiþti, ama onu kaçak çalýþabileceði bir iþe yerleþtirerek pasaportun süresi bittikten sonra da yanýmda yaþamasýný saðladým. Kýsa bir zaman sonra çalýþtýðý yerin oðluyla bir aþk yaþamaya baþlayýnca, oðlanýn babasý tarafýndan iþten atýlýp üstüne bir de Alman yetkililere ülkede kaçak olarak bulunduðu ihbar edilmiþti. Eþin dostun evinde gizleyerek uzun bir zaman polisten kurtardýk ya, bu ilelebet sürecek bir durum deðildi, eninde sonunda bulunup sýnýr dýþý edilecekti. Tam bu dönemde Alman sevgilisi babasýna resti çekip bizim kýzla nikahlanýnca bu sýkýntýmýz da nihayet buldu. Annenle evlenmeme de bu halan sebep oldu. Ben, Alman hatunlarla hovardalýk peþinde koþup dururken, bu halan bir gün "en samimi olduðum arkadaþým," diyerek anneni getirip tanýþtýrdý. Tanýþtýðýmýzla evlendiðimiz bir oldu. Nasýl kafaya aldýlar da nikah masasýna oturttular beni, hayret! Ama, iyi ki de evlenmiþim de senin gibi, kardeþin gibi evlatlarým olmuþ, deðil mi?"

Babamýn duyduðu bu gurur boþ deðildi. Kardeþim de ben de uluslar arasý üne sahip birer bilim adamý olmayý baþarmýþtýk. Gene de babamýn övgülerinden aþýrý sýkýlan biri olduðumdan, onun bize yönelik sözlerine engel olarak, Hayri dedenin hikayesini anlatmasýný rica ettim. Anlattý:

" Merada ki mantarlar yaðmurdan yaðmura türediðinden pek tadý tuzu olmayýnca, babam da elinde biriken az bir sermayeyle perma kültür tarýmcýlýðýna karar vererek gurme mantar yetiþtiriciliðine baþlamýþtý. Ýþi doðru metotlarla yapmayý çabucak öðrenerek baþarýlý olduðu bir yatýrým yapmýþtý ve kýsa bir sürede yanýnda adam çalýþtýran bir iþ veren olmuþtu. Köylülerin bin koyunla binbir zahmete katlanarak elde ettiði ciroyu bir kaç kere katlayan bir iþi vardý artýk.

Kullanýlan kompostun (bir nevi organik gübre) üretimi ve diðer alt yapý için yeni yatýrýmlar yaparak iþi iyice büyütmüþtü. Yanýndaki eleman sayýsý artmýþ, hatta Ziraat mühendisi dahi ikame eder olmuþtu. Turba topraðýný (torf) dýþarýdan getirtip satýn alýrken, yanýnda çalýþtýrdýðý Ziraat mühendislerinden birisinin,köyün aþaðýsýnda her yýl yaðan yaðmur ve karla bataklýða dönüþen ve sivrisinek üretmekten baþka hiç bir þeye yaramayan, bu yüzden hiç bir kýymeti olmayan sazlýðýn aslýnda zengin bir torf yataðý olduðunu söylemesi üzerine, köy ihtiyar heyetini ve muhtarý bataklýðý kurutacaðýný söyleyerek ikna ettikten sonra, köy ortak arazisinin satýþý kanunen yasak, ama kiralanmasý serbest olduðundan  noter sözleþmesiyle kýrk dokuz seneliðine kiraladý. On, on beþ metrelik sondajlarla suya ulaþýlabilen, nemli, rutubetli ve gölgelik bir alan olan bu arazi mantar üretimi için mükemmeldi. Hemen iþletmesini bu araziye taþýmaya baþladý. Bu olaydan sonra bu ziraat mühendisini iþletmenin baþýna tam yetkiyle müdür yapýp kendini emekliye ayýrdý. Bu müdürün ataklarýyla, kültür mantarýnýn yaný sýra Ýstiridye mantarý yetiþtiriciliðine de el atýlarak, üretilen mantarlar, þehirdeki marketlerden baþka civar þehirlere de yollanýr olmuþtu, sipariþlere yetiþilemiyordu. "Eðriöz Kültür Mantarý Yetiþtiriciliði" bir marka adý olmuþtu."

Yaþlý dedemin hikayesini dinledikçe onun bu yatýrýmcý ruhuna sonsuz bir saygý duyuyordum. Babam anlattýkça, daha bir hevesle dinliyordum. Bu süreçte dedemle iliþkilerinin ne durumda olduðunu merak ettim. Anlattý:

Yýllar geçiyor, halan bir yandan, ben bir yandan mektup üstüne mektup yazýyor, tanýdýk, tanýmadýk bir çok insaný aracý yapýyor, ama gene de köye ziyaretine gelmemize razý edemiyorduk. Tanýdýklardan öðrendik ki, annem, mektuplarýn içinde yolladýðýmýz,  sizin ve kuzenlerinizin fotoðraflarýný büfenin camekanýnda sýralayýp, gelen gidene, " bakýn, bunlar torunlarým," diye gösterirmiþ. O zamanlar sizin yaþýnýz da üç, beþ... Ýþte tam o dönemde, Ýþletmenin müdüründen gelen kýsa bir mektup, babamla iliþkimizin birden bire deðiþivermesine sebep oldu. Müdür, o zamanlar henüz Türkiye'de üretimi yapýlmayan sis makinalarýndan iki adetini Almanya'dan satýn almak istediklerini, eðer iþçi sinüsü kullanýlarak getirtebilirlerse çok ucuza mal olacaðýný yazýyordu. Ona cevaben istediði sis makinalarýný kendi sinüsümüzü kullanarak götürebileceðimizi, fakat babam evine kabul etmediði için oraya gitmeye çekindiðimi yazdým. Gelen cevabi telgrafta aynen þöyle yazýyordu: "Babanýz torunlarýný sabýrsýzlýkla beklemektedir."

 Hemen bir araþtýrma yapýp iki tane sis makinesi satýn aldým. Birisini halanýn, diðerini de benim pasaportuma iþletip, gümrük iþlemlerini de hýzla tamamlayarak Türkiye'nin yolunu tuttuk.

Annemle babam büyük bir coþkuyla ilk kez görecekleri torunlarýnýn heyecaný içinde sabýrsýzlanýrken, biz de uzun yýllardan sonra onlarla barýþýp kucaklaþmanýn sabýrsýzlýðýnda yollar aþtýk. Sabah gün ýþýrken ulaþtýk köye. Dört torun birden, "dede, nine," nidalarýyla eve koþuþturdunuz. Fakat sizi kucaklayacak ihtiyarlardan kapý önüne çýkan yoktu. Kapý önünde kala kaldýnýz. Bu sessizliði yadýrgayarak arabadaki bavullarla uðraþmayý bir yana býrakýp eve koþturdum. Kapý kilitli deðildi, açtým girdim. Oturma odasýna girer girmez o korkunç manzarayla karþýlaþtým. Annemle babam yer sofrasýnýn iki yanýnda yan üstü yata kalmýþlar, sanýrsýnýz uyuyorlar, öylece can vermiþlerdi.

Savcýsý, adli týpý derken sofrada ki yiyeceklerin analizinden ve yapýlan otopsilerinden "mantar zehirlenmesinden" öldükleri anlaþýldý.

Zavallý babacýðým merada gezinirken gördüðü bir yaban mantarýnýn zehirli olmadýðýna emin olaraktan anneme mantar yahnisi piþirtip afiyetle yemeye baþlamýþlar, yemeði bitirmeðe bile fýrsat bulamadan o mantarla zehirlenip ölmüþlerdi.