ZAFERLER,HEZ�METLER,�NCES� VE SONRASIYLA KUT�EL AMARE SAVA�LARI---5. B�L�M---

---T�RK DOSTU ? GENERAL TOWNSHEND---

Kute�l Amare�de esir edilen General Townshend�e ne oldu sorusunun cevab� ile devam edelim.

Townshend, Halil Pa�a�ya teslim olunca kendisine �ok iyi davran�ld� ve silahlar� bile geri verildi. Onun ise ilk etapta tek bir iste�i vard�: Her zaman yan�nda olan k�pe�inin �ngiltere�ye g�nderilmesi... Bu iste�i kabul edildi.

�nce Adana�da daha sonra k�sa bir s�re Bursa�da misafir edilen Townshend sonunda �stanbul�a getirildi. Askerlerinden Hintli olanlar Bursa�ya di�erleri de �lkemizdeki ba�ka esir kamplar�na yerle�tirildi.

Townshend �stanbul�da �nce Heybeliada�da bir malikaneye, burada ��d��nden dolay� daha sonra B�y�kada�ya nakledildi.

K�zlar� ve e�inin yan�na getirilmesini rica etti. Eyvallah deyip kabul ettik ama Townshend�i g�rmeye geldilerse de sava� devam etti�i i�in s�rekli olarak kalmad�lar Townshend�in yan�nda. Yani �� Kad�n�n yeri - her ne �artta olursa olsun kocas�n�n yan�d�r- �lkesi kar�s� i�in ge�erli olmad�� gibi k�zlar� i�in de babalar�n�n yan�nda olmak ge�erli de�ildi.

Neyse efendim, Townshend bakt� e�inden fayda yok, rahat rahat gezip dola�abildi�i Beyo�lu�nda Olga ad�nda bir fahi�eyi kendisine metres tuttu. Ancak Olga netameli bir kad�nd� zira Ruslara casusluk etti�i iddias�yla tutuklan�p d�rt sene hapse mahkum edilmi� olan Peter Joseph adl� birinin ye�eniydi. Durum taa Dahiliye Nezaretine( ��i�leri Bakanl�� ) kadar iletildi. Dahiliye Nezareti �� Bak i�te bu olmad�. O kar�yla zinhar ili�kiyi kesmelidir. �� Dedi.

Townshend yakla��k 2.5 sene kald�� bu elini kolunu sallaya sallaya �stanbul�u dola�ma esaretinden (!) s�k�ld�. Bir ka� kez ka�ma te�ebb�s�nde bulunduysa da enselendi ve kendisine teess�flerimiz arz edildi. ��nk� �ngiltere�nin g�zden ��kard�� adam� maa�a bile ba�lam��t�k. Hatta �� Bu maa�la ge�inemiyorum.�� Dedi�inde maa��na zam bile yapm��t�k.

Derken efendim Osmanl� Devleti 1918�de art�k t�m cephelerde iyice ��km�� oldu�undan ate�kes isteyince Townshend�e g�n do�du. �� Beni serbest b�rak�n tamamen sizin lehinize bir antla�may� �ngiltere�ye kabul ettirmezsem adam de�ilim.�� mealinde laflar sarf edince sal�verdik �� Haydi g�relim seni general.�� Diyerek.

Daha sonra Osmanl� Devleti ad�na Rauf Bey (Orbay ) Limni Adas�n�n Mondros Liman�nda �ngiliz Amirali Galthorp�un kar��s�na oturdu ate�kes antla�mas� i�in. Townshend de oradayd�.

Rauf Bey General Townshend�e �� Bu �ok ucu a��k bir antla�ma. Korkar�m bu antla�ma ile Yunanistan bir delilik yap�p Anadolu'ya sald�r�r�� Dedi. Townshend ise ��ngiliz H�k�meti antla�may� imzalad�ktan sonra bu gibi anlams�z hareketlere raz� olamaz. Bunu(Ate�kes Antla�mas�n�) kabul etmeniz laz�md�r.� Diye cevap verdi. ( Amiral Galthorp da �� Maddelere tak�lmay�n. Kesinlikle bir i�gal olmayacak. Size asker s�z� veriyorum�� Demi�ti Rauf Bey�e )

Rauf Bey 1 Kas�m 1918�de Yani Mondros Ate�kes Antla�mas�n�n imzalanmas�ndan bir g�n sonra gazetelere �� Bir tek d��man askeri bile �stanbul�u i�gal etmeyecektir.�� Diye deme� verdi. Bu demecinin �zerinden sadece 12 g�n ge�mi�ti ki 13 Kas�m 1918�de �tilaf Devletleri kuvvetleri ( Yani d��manlar. ) hem deniz kuvvetleri ile hem kara kuvvetleriyle �stanbul�a girdiler.

1920�de Askerlikten ayr�lan Townshend � 1920- 1922 Tarihleri aras�nda �ngiliz parlamentosunda Millet vekilli�i yapm��t�r. Bu s�re i�erisinde 24 Temmuz 1922�de �ngiliz Milletvekili s�fat�yla Mustafa Kemal Atat�rk ile Konya�da g�r��m��l�� de vard�r.

Atat�rk 25 Temmuz 1922�de �cra vekilleri Heyeti Ba�kan� ( Yani ba�bakan ) Rauf Orbay�a g�nderdi�i telgrafta bu g�r��menin amac�n� tafsilatl� bir �ekilde a��klam��t�r. �zetle Townshend bizim B�y�k Taarruz ve Ba�kumandanl�k Meydan Sava��m�z �ncesinde Mustafa Kemal�e adeta �� unlar �unlar olursa( Yani R�za g�sterirseniz ) g�zel bir bar�� antla�mas� yap�labilir �� Demi�tir.

Peki neydi o �unlar ?

A) Yunanl�lar�n Anadolu�yu bo�altma karar�n�n bir s�re �nce Paris�te zaten kararla�t�r�ld��n� dolay�s�yla bunun sorun olmad��
B) Ancak T�rk taraf�n�n Trakya konusunda a��r� taleplerde bulunmamalar� gerekti�i
C) Edirne konusunun s�z konusu edilen Trakya sorunundan ayr� ele al�nabilece�i
D) �anakkale Bo�az�n�n Uluslar Aras� bir komisyona b�rak�lmas�
E) Kapit�lasyonlar konusunda �tilaf Devletlerinin T�rkiye�yi s�k bo�az etmeyecekleri

Bu maddeler bana biraz tan�d�k geldi ya neyse...

Mustafa Kemal, Generel Townshend ile bir yemek de yedi ve yemekten sonra ona ��yle dedi: �� Biz T�rklerde bir adet vard�r. Misafirlerimize hediye veririz. Ben asil bir milletin m�tevazi bir komutan�y�m. Size ancak bu tespihi hediye edebiliyorum��

Elindeki mercan tespihi General Townsend�e hediye etti.

Tam sofradan kalkarken Mustafa Kemal bu sefer kolundaki saati ��kar�p Townshend�e uzatt� ve

��Bu saati bana Anafartalar'da bir T�rk zabiti bir �ngiliz zabitinin kolundan ��kard��n� s�yleyerek verdi. Saatin arkas�nda subay�n k�nyesi yaz�l�d�r. Bu subay�n ailesini ara�t�rd�msa da bulamad�m. �ngiltere�ye d�nd��n�zde ailesini bulur ve verirseniz �ok memnun olurum.�� Diyerek saati Townshend�e verdi.

Townshend daha sonra kendisine refakat eden T�rk subay�na �� Ben bu g�ne kadar on be� m�h�rdar ve Cumhurreisi ile husus� ve resmi g�r��meler yapt�m. Bu geceki kadar ezildi�imi hat�rlam�yorum. Mustafa Kemal�de b�y�k bir ruh kuvvetinin esrar� var. �� Dedi.

Bizim kaynaklar�m�z�n neredeyse hepsinde T�rk Dostu olarak an�lan Charles Vere Ferrers Townshend, 18 May�s 1924�de Paris�te 63 ya��ndayken �ld�. Cenazesi �ngiltere�ye getirilip St. Mary�s Churc�de g�m�ld�. Mal varl�� olarak ise miras��lar�na sadece 119 Pound para b�rakm��t�.

*******

Evet..Bu b�l�mde biraz konunun d��na ��kt�m ama gelecek b�l�mde tekrar ana konuya d�necek ve hep birlikte �� Ah Ba�dat ! �� Diyece�iz.

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Zaferler,hezimetler,�ncesi Ve Sonras�yla Kut�el Amare Sava�lar�---5. B�l�m--- ba�l�kl� yaz� Sami Biber taraf�ndan 1.06.2022 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.