ZAFERLER,HEZÝMETLER,ÖNCESÝ VE  SONRASIYLA KUT’EL AMARE  SAVAÞLARI---4. BÖLÜM---


 ---HALÝL  PAÞA- KUTE’L  AMARE ZAFERÝ---‘’ BÝZ  BALTACI  DÖNEMÝ  BÝTTÝ SANIYORDUK’’ --
 

Ocak  ayýnýn  sonlarýna  doðru  Türk  ve  Ýngiliz kuvvetleri  arasýnda  yaþanan  Felahiye  Savaþý’nda  General  Alymer komutasýndaki Ýngiliz birlikleri büyük bir  yenilgi alarak  geri çekildiler. Bu çarpýþmada Türk kuvvetleri  500 kayýp  verirken, Ýngilizlerin  kaybý 8000’i bulmuþtu.

Tabii  biz  burada  kýsaca  Felahiye Savaþý deyip  geçiyoruz ama  o  savaþta  çok  önemli  bir  yiðidi  kaybettik.  Onun  adý Yüzbaþý  Mehmet  Muzaffer’dir. 

Mehmet  Muzaffer  kim  midir  peki?  Hani  Çanakkale  Savaþlarý  sýrasýnda  sahte bir 100 kayme para yaparak “bedeli Çanakkale’de ödenecektir” diye Yahudi bir tüccardan araba lastiði alan asteðmen vardýr ya iþte o kahramandýr. ( Bunu  sanýrým  herkes  bilir ama eðer  arzu  eden  olursa  yine  anlatýrým  bir  baþka  vesileyle )  Çanakkale’de  þehadet  nasip  olmayan  Mehmet  Muzaffer Feyahiye’de  boðazýndan  vurularak  þehit  olur. Ölmeden  önce  kendi  kanýyla  yazdýðý  son  isteði ‘’  Bölük  intikamýmý  alsýn.’’  Olur.

21  Ocak, 7  Mart,  7  Nisan  ve  24 Nisan  tarihlerinde  dört  kez saldýrýda  bulunmalarýna  karþýn  Ýngiliz  kuvvetleri,  Kute’l-Amaredeki kuþatmayý kaldýrmayý baþaramadýlar.

General  Townshend’in  içinde  bulunduðu  zor  þartlarý gözlemleyen Halil  Paþa,  10  Mart  1916  tarihinde  Townshend’e  gönderdiði  mektubunda  “Size gelince, siz askerlik vazifenizi kahramanca ifa ettiniz. Bundan böyle kurtarýlmanýz için muhtemel vasýta görmüyorum. Mültecilerin ifadelerine göre erzaksýz kaldýðýnýz ve kýtaatýnýz( kýtalarýnýz ) arasýnda hastalýklarýn icra-yý hüküm sürdüðünü anlýyorum. Kut’taki mukavemetinize devam etmek veya mütemadiyen artmakta bulunan kuvvetlerime teslim olmak hususatýnda serbestsiniz...”  þeklindeki ifadeleriyle  aslýnda ona  gözdaðý verip  zaferinin çok  yakýn  olduðunu  ima  ediyordu.  

Uzun  bir  süre  muhasara  altýnda  kalan General  Townshend  ve  askerlerinin  durumu  savaþ  ortamýnýn  da  etkisiyle mizah  gazetelerine  konu  olmuþtu.  Alman  mizah  gazetelerinde  yayýnlanan yukarýdaki karikatür, ( 5 nolu  resim ) Servet-i Fünun gazetesinde yayýnlanmýþtý. Karikatürde açlýktan iyice  zayýflayan General  Townshend  kemerini biraz  daha sýkmaya çalýþýrken  askerleri  de  arkada  bir  fareyi  yakalamaya  çalýþmaktaydý.

Townshend de anýlarýnda Kut’u terk etmesinin nedenini ordusunun yaþadýðý yiyecek sýkýntýsýna baðlayarak bu durumu þu ifadelerle dile getirmiþti:

“Kut’ta beþ ay mukavemet ettik ve düþmanýn zorlamasýyla deðil, açlýk yüzünden teslim olmak zorunda kaldýk. Düþman elinizde onlarla müzakereye girmenizi saðlayacak kadar yiyeceðiniz olmadýðýný bilirken herhangi bir koþul öne süremezsiniz... Açlýða yenik düþtükten sonra boyun eðmek ve esir olmayý kabullenmekten baþka çaremiz kalmamýþtý. Tarihte çeþitli çaðlarda cesur askerler (Masséna, Davoust, St. Cry, Kléber gibi generallerin komutasý altýnda hizmet vermiþ olan) benzer þeyler yaþamýþ ve askerî þerefleri hiç lekenlenmemiþtir.''

5  aylýk  bir kuþatmadan  sonra  ümidini  tamamen  kaybeden  General  Townshend, karþýsýnda  bulunan Osmanlý  ordusuna Kute’l-Amareyi  boþaltarak serbestçe çekip  gitmelerine  izin  verilmesini  ve  buna  karþýlýk  olarak  tüm  toplarýyla birlikte nakit 1 milyon lira vermeyi teklif etti. Townshend’in bu gülünç teklifi üzerine  Halil Paþa  tarihi Katerina olayýný hatýrlatarak teklif edilen tüm þeyleri reddetti ve þu tarihi sözleri söyledi: “Biz Baltacý dönemi bitti sanýyorduk.”  

Nihayet yapacak  baþka  bir  þeyi  kalmayan  General  Townshend,  29  Nisan  1916’da beraberindeki 5 general, 277’si Ýngiliz, 274’ü Hintli olmak üzere 551 subay ve 13.300 erden oluþan  ordusuyla Altýncý  Ordu kumandan  vekili ve Baðdat valisi Mirliva Halil Paþa’ya teslim oldu.

 Halil  Paþa’nýn  bu  büyük  zaferinden  sonra  yayýnlanan  Harb Mecmuasýnýn  sekizinci  sayýsýnýn  üst  kýsmýnda  Saff  süresinin  13.  ayetinde geçen “Allah’tan yardým ve yakýn bir fetih...” anlamýna gelen  ayet ve  Halil  Paþa’nýn  resmi, resmin  altýna  ise  “Bir  Ýngiliz gazete Townshend’i yukarýdaki çerçeve içine almýþ ve Baðdat’ýn mübarek minarelerine astýðý levhaya ‘Irak Fatihi Townshend’ yazmýþtý. Tawshend’i çýkardýk yakýþan mahyayý kurarak oraya ehlini koyduk.’’ ( 1 No lu  Resim )

Evet... Zafer  bizimdi.

Bu  öyle  bir zaferdi  ki  Ýngiltere’yi  tir  tir  titretti.  Çünkü  Çanakkale’den  sonra bir  kez  daha  tokat  yemiþti  Türklerden. Öte  taraftan  Rusya’yý  da  titretmiþti  zira  Çanakkale’den  gelemeyen  yardým  belli  ki  Irak  Cephesi  üzerinden  de  gelemeyecekti. Yani  kendi  kaderi  ile  baþbaþa  kalmýþtý. 1916 da  Muþ  ve  Bitlis’i  Ruslardan  geri  almamýz  da  1917’de  Rusya’da baþlayan  Bolþevik  ihtilali  de  bu  cephedeki  zaferimizin  sonuçlarý  arasýndaydý. Ama  maalesef  her  þey  bitmemiþti...

*****

Devam  edecek...