V�A DOLOROSA VE MUSTAFA KEMAL�E M�NNETLER- TE�EKK�RLER.

Konuyu De�i�tirmedim de�erli dostlar. Yine Ermeni meselesine devam ediyorum.

�nce Via Dolorosa ne demektir onu a��klayay�m:

H�ristiyan inanc�na g�re Hz. �sa �ld�r�lmeden �nce ayaklar�ndan ve ellerinden �ivilenece�i �arm�h s�rt�na y�klenir ve b�y�k hakaretlerle, i�kencelerle �ld�r�lece�i yer olan Kud�s�teki Zeytin Da��na ��kart�l�r. Burada el ve ayaklar�ndan �ivilenir ve yine a��r i�kencelerden, hakaretlerden sonra �ld�r�l�r. ��te bu olaya H�ristiyan aleminde �� Kutsal Y�r�y�� manas�nda �� Via Dolorosa�� Denirmi�.

Konumuzla alakas� ne?

1 No lu resme bak�n �imdi.

O karikat�rde bir elinde k�l��, di�er elinde k�rba� olan bir T�rk g�r�yorsunuz de�il mi?

Ama daha fazla bir �ey g�remiyorsunuz zira resim k��c�k bir �ey. Bir de ben bilgisayarda biraz b�y�tmeye �al��nca k�rba�l�, k�l��l� T�rk�ten ba�ka bir �ey se�ilmiyor. Oysa karikat�rde bir de s�rt�nda ha��n� ta��yan Ermeni var. Yani k�saca bu karikat�r 1915 de biz T�rklerin zavall� masum(!) Ermenilere yapt�klar� zulm�(!) ifade ediyor.

Hangi �lkenin bas�n�nda yay�nlanm�� bu resim?

1922 y�l�nda ABD nin New York World gazetesinde...

ABD- y�z milyonunu �i�ek hastal�� mikrobu bula�t�rd�� battaniyelerle �ld�rd��- d�rt y�z milyon K�z�lderili'nin hesab�n� vermek yerine T�rklerin yok etti�i (!) �� milyon Ermeni'nin derdine d��m�� (!)

�imdi 2 no lu resme bakal�m.

Karikat�rde T�rkiye bir s�rtlana benzetilmi�. Ayaklar�n�n alt�nda da zavall� Ermeniler var ve salyal� a�z�yla zavall� Ermenilerin kemiklerini yerken �� Askeri zorunluluk �� Diyerek yapt�� soyk�r�ma mazeret uyduruyor.

Peki bu karikat�r hangi devletin bas�n�ndan?

1915- �rlanda bas�n�ndan...

Evet, 1847 de �lkelerinde ba� g�steren k�tl�k �zerine Osmanl� padi�ah� Abd�lmecit�in hem para hem de gemiler dolusu yiyecek g�ndererek ( �stelik �ngiltere Krali�esi Victoria�n�n t�m engellemelerine ra�men) �l�mden kurtard�� rlanda�da yay�nlan�yor.

T�rklerden g�rd�kleri bu b�y�k ve �nemli yard�m�n �zerinden sadece 68 y�l ge�mi�tir ki Osmanl� Devletindeki Ermeniler hakk�nda muhtemelen hi� bir �ey bilmeyen �rlanda halk� 1915 de bir g�n gazetelerinde i�te bu karikat�r� g�r�yor ve dinda�lar� i�in g�z ya�� d�kerek 68 y�l �nce kendilerine en b�y�k dostluk elini uzatan T�rklere lanetler ya�d�r�yor.

Ama bitmedi. Bak�n ayn� y�llarda d�� bas�n hangi ba�l�klar� atm�� haberlerinde:

*"Ermeni Deh�et Hikayeleri Do�ruland�" -----27 Eyl�l 1915, The New York Times

"Bu g��menler ve kurbanlar aras�nda, Amerikan okullar�nda ve �niversitelerinde ��renci olanlar ve Amerikan ve Avrupa �niversitelerini bitiren ve en az bir nesildir �lkenin beyin ve giri�imcileri durumunda olan ��retmenler ve profesyoneller de var."

*"Ermenistan'da Ger�ekle�en Deh�etin Anlat�s�"---- 4 Ekim 1915, The New York Times

"�aresiz bir halka kar�� bir yok etme politikas� uygulamaya kondu. Haftalard�r T�rk Ermenistan�'ndaki durumu ara�t�rmakta olan bir grup se�kin Amerikal�dan olu�an Ermeni Vah�eti Komisyonu, d�n bu ara�t�rman�n detayl� bir raporunu yay�nlad�. Rapor, son 1000 y�l i�indeki hi�bir �eyin ac�mas�zl�k ve deh�et konusunda T�rklerin Ermeni halk�na mevcut zul�mlerine e�de�er olmad�� karsamas�nda bulunuyor.

Rapor, T�rk �mparatorlu�u'nun her b�lgesinden toplanan bilgilere dayan�yor. Rapor, 15 ya��ndan k��k olan �ocuklar�n bo�ulmalar� i�in F�rat nehrine at�ld�klar�n�, kad�nlar�n kollar�ndaki bebeklerini �lmek �zere yol kenar�na terk etmek zorunda kald�klar�n�, gen� k�z ve kad�nlar�n T�rkler taraf�ndan sahiplenildiklerini, sald�r�ya u�rad�klar�n�, haremlere al�nd�klar�n� ya da a��k art�rmalarda sat�ld�klar�n�, erkeklerin ise �ld�r�ld�klerini ve i�kenceye u�rad�klar�n� anlat�yor.

*"800.000 Ermeninin Yok Edildi�i Tahmin Ediliyor"----- 7 Ekim 1915, The New York Times

"Vikont Bryce, Lordlar Kamaras�na T�rklerin kurbanlar�n�n say�s�n�n muhtemelen bu oldu�unu s�yledi. Lordlar Kamaras�, pek duygusal olmayan bir meclistir. Fakat kamara, Abd�lhamid'in vah�etlerini bile �nemsiz k�lan deh�et hikayelerinin herbir detay� kar��s�nda gerilim ya�ad�.

*"Papa, Sultan'dan Ermenilerin Canlar�n� Ba��lamas�n� Rica Ediyor"---- 11 Ekim 1915, The New York Times

*"Bir Irka Suikast" 18 Ekim 1915---- The Independent

*"Dini Katliamlar�n En B�y��" -----18 Ekim 1915, The Independent

*"Giresun �ehrindeki B�t�n Ermeniler �ld�r�ld�"---- 26 Ekim 1915, The New York Times

*"Ermenilerin Da�lardaki Kahramanca Direni�i" ---- 27 Kas�m 1915, The New York Times

"Erkekler, Kad�nlar ve �ocuklar, B��aklarla, T�rpanlarla ve Ta�larla Sava�t�lar. Neticede Hepsi Yok Edildi. Baz� gen� kad�nlar, T�rklerin eline ge�me tehlikesine girdiklerinde kendilerini kayal�klardan att�lar - kimilerinin ellerinde bebekleri vard�."

1915-1922 Y�llar� aras�nda d�� bas�nda yer alan bu yaz�lar� ve ilk iki karikat�r� nereden ald�m derseniz?

Ne bir Ermeni sitesinden ne ABD ne �ngiliz ne de bir ba�ka devletin kaynaklar�ndan... D�� bas�nda o zamanlar ��km�� olan bu yaz�lar� �� Ermeni Soyk�r�m�n�n delilleri olarak sunan Serdar Kaya adl� bir T�rk��n yazd�� Soyk�r�m�� Ba�l�kl� bir yaz�dan...

Tabii ki bahsetti�im yay�nlar 1915 ve sonras�ndaki yay�nlard� ama bunun �ncesi de vard�.

Di�er resimlerde g�rd��n�z gibi Sultan II. Abd�lhamit de eli kanl� bir katildi d�� bas�na g�re. �zellikle de Ermeni katili 3-4-5-6-7 No lu resimler.)

Bu arada g�n�m�zde de devam ediyor bu �erefsizlik (maalesef hem i�te hem d��ta.) 8 no lu resim ( D�� bas�ndan---��tekileri yay�nlam�yorum.)

********

�imdi gelin Serdar Kaya�n�n k�sacaca anlatt�� Hayran Baba�n�n idam�n� �nce onun kaleminden, sonra da Hayran Baba ile hapishane arkada�l�� yapm�� olan Falih R�fk� Atay��n kaleminden okuyal�m.

Serdar Kaya diyor ki:

Erzincanl� Haf�z Abdullah Avni Bey

Erzincan jandarmas�nda yaz�c�d�r. Tehcir s�ras�nda Erzincan Ermenilerini imha ve mallar�n� ya�ma ettirmekten h�k�m giyer. 22 Temmuz 1920 tarihinde infaz edilir.

Bu kadar...

Falih R�fk� Atay ne diyor hapishane arkada�� Hayran Baba ile ilgili olarak �� ankaya�� simli kitab�nda?

��Hayran Baba, Erzincan e�raf�ndan Haf�z Avni Efendi�nin saz �iirlerinde kulland�� ismi idi. Olgun bir ehl-i dil oldu�undan b�t�n derdi, gam� kendi i�inde idi. Tevkifhanede gitgide muvazenesi bozuldu�u i�in doktor raporu �zerine hastaneye yollad�lar. Ertesi g�n Divan-� Harp Reisi Nemrut Mustafa Pa�a Hayran Baba�y� istedi. Hastanede oldu�undan getirmediler.

Nemrut Mustafa Pa�a m�d�r� �a��rarak, �Bu adam� ni�in getirmediniz?� diye sordu. Hastanede oldu�unu s�ylediler. ��Ben bu adamam� asaca��m! Nas�l �uraya buraya g�nderirsiniz?�� diye ba��rd�. Nihayet i� Muhaf�z Komutan�na geldi. Muhaf�z, Doktor Necip beyi yan�na �a��r�p: ��Hayran Baba�y� ni�in hastaneye g�nderdiniz?�� diye sordu. Doktor; Bu emirle! diyerek cebinden hasta mevkuflar( tutuklular) hakk�ndaki tamimi(genelgeyi) ��kar�p okudu ve: ��Ben rapor verme�e mecburum, g�nderip g�ndermemek makama aittir.�� dedi.

Merkez komutan�, Hayran Baba�n�n Divan-� Harbe yollanmas�n� emretti. Muhakeme g�n� hastaneye bildirildiyse de hastane doktorlar� Hayran Baba�n�n bir yere ��kamayaca�� hakk�nda rapor verdiler.

Daha mahkemeye ��kmadan Hayran Baba�n�n idam olunaca�� a��zdan a��za s�ylenmekte idi.

Bu s�rada b�t�n hasta mevkuflar�n ancak Selimiye Hastanesi�nde tedavi olunaca�� hakk�nda bir karar verildi�inden Hayran Baba�da Selimiye�ye g�nderilmek �zere raporu ile beraber tevkifhaneye(Hapishaneye) teslim edilmi� fakat Selimiye�ye g�nderilmeyip hapsedilmi�ti. Hayran Baba�n�n sa�l�k durumu gitgide fenala�t��ndan doktorlar yeni bir rapor daha verdiyse de okumad�lar bile.

Bir g�n Hayran Baba�n�n �ekti�i �st�raba kalbi dayanamayan doktor her t�rl� tehlikeyi g�ze al�p yeni bir rapor daha vermeye cesaret etti.

Hayran Baba�y� muhafaza alt�nda Selimiye Hastanesi�ne g�nderdiler. Divan-� Harb reisi vakay� haber al�r almaz gece yar�s� bir zabit yollad�, hastan�n bileklerine kelep�e vurdurdu. Hayran Baba�y� s�r�kleye s�r�kleye Haydarpa�a iskelesine indirdiler, zavall� adam do�ruca sehpaya gitti�ini san�yor:�Beni asma�a g�t�r�yorsunuz, biliyorum, sabaha kadar sabretseniz, ne olur?� diyordu.

Hayran Baba�y� getirdiler, o bitkin halinde ta� locaya att�lar. Bizler Sultanahmet Tevkifhanesi�ne nakil olunaca��m�z s�rada eline kelep�e vuruldu�unu ve omzuna b�t�n e�yas�n�n y�klendi�ini g�ren Hayran Baba:�� l�m eziyeti dedi�in be� dakikad�r. Bu cevr ve cezaya ne l�zum var?�� diye inliyordu.

Hayran Baba idam olaca��n� bilerek yirmi g�n yirmi gece ta� locada a� ve ila�s�z yatt�. Biraz merhamet duygulu gardiyanlar bile ayn� locan�n yan�nda yatan bir mahk�ma: �u mahk�ma biraz s�t veriniz! diye yalvar�yordu. Hayran Bab bu yirmi g�n�n �l�m bekleyi�i i�inde k�vrand�; �u kap�y� bir lahza a�san�z, biraz hava alay�m, diyordu. Ve b�ylece loca rutubeti ve a�l�k i�inde yirmi g�n i�kence �ektikten sonra, bir gece sabaha kar�� kendini as�lmak i�in uyand�rd�klar� zaman, t�pk� h�rriyetine kavu�uyor gibi sevindi.��

Evet, Hayran Baba�n�n( Haf�z Abdullah Avni Efendi ) hikayesi b�yle.

Peki bu hikayenin Mustafa Kemal Atat�rk ile ilgisi ne?

Efendim ilgisi �u:

Mondros Ate�kes Antla�mas�ndan sonra �ngilizlerin bask�lar�yla s�zde Ermenilere soyk�r�m uygulayanlar Osmanl� Divan-� Harbinde yarg�lanmaya ba�lar. Lakab�ndan da anla��laca�� zere Divan-� Harbin ba�kan� Nemrut Mustafa Pa�a adl� hain ba�lar idam kararlar� vermeye. Bu ba�lamda 10 Nisan 1919 da Bo�azlayan kaymakam� Kemal Bey, 22 Temmuz 1920 de Haf�z Abdullah Avni Bey ( Hayran Baba ) ve ve 5 A�ustos 1920 de Urfa Mutasarr�f� Nusret Bey idam edilir.

Daha pek �ok idam�n ger�ekle�ece�i de kesindir ama Mustafa Kemal devreye girer ve vatan evlatlar�n�n tehcir nedeniyle as�lmaya devam edilmesi durumunda elinde bulunan �ngiliz esirleri asaca��n� bildirir. Bunun �zerine Divan-� Harb-i �rf� Mahkemeleri, �al��malar�na son verir.

Mustafa Kemal�e ni�in minnetler, te�ekk�rler dedi�imi anlad�n�z mutlaka.

Evet, son olarak iki soru ile bitireyim. Bakal�m cevab�n� bilen var m�?

1-10 Aral�k 1912 de Van��n hem Ermenilerce hem T�rklerce �ok sevilen Ermeni Belediye Ba�kan� Bedros Kapamac�yan�� ld�ren Ta�nak katili Aram Manukyan�a bu su�undan dolay� Ermeniler herhangi bir ceza verdi mi?

2- Son resimde yapt�� itiraf� g�rd��n�z, Ermenistan��n ilk ba�bakan� Ohannes Ka�aznuni�nin sonu ne olmu�tur?

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Via Dolorosa Ve Mustafa Kemal�e Minnetler- Te�ekk�rler. ba�l�kl� yaz� Sami Biber taraf�ndan 3.06.2021 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.