Berat gecesi hicri aylardan �aban ay�n�n onbe�inci gecesidir.Berat Gecesi i�in Arap�a eserlerde ��aban�n ortas�ndaki gece�, �m�barek gece�, �rahmet gecesi� ve �sak (belge) gecesi� manalar�na gelen terkipler kullan�lm��t�r.

Allah��n aff� ve ba��lamas� ile g�nah y�k�nden kurtulaca�� umularak bu geceye Berat gecesi denmi�tir.Berat�n �z�nde, g�nahlardan ar�nma ve Y�ce Allah��n rahmet ve ma�firetine ula�ma amac� vard�r.

Bu m�barek gecede� eskiden, eskimeyen zamanlardan, da�lar�n da�lara kavu�tu�u, insan�n insan� anlad��, y�rek�e konu�uldu�u zamanlarda�G�zel Anadolu�muz gelenek g�renekleriyle, �rf ve �detleriyle insan� insana yurt k�lar. Dar g�n�nde omuz verir, ac�s�n� da sevincini de birlikte ya�ard�.

Bu m�barek gecede� E�in dostun hat�r� sorulur, �oluk �ocu�un y�z� g�ld�r�l�r. Nice gelenek nesilden nesile aktar�l�r. �nsanlar�m�z; yard�mla�mak, g�n�l almak, ho� g�rmek d�sturunu benimsediklerinden hem y�resel g�reneklerde hem de din� �rf ve �detlerde �e�itli gelenek zincirine sahipti.

Bu gecede aileler, hem yard�m ama�l� hem de g�n�l zenginli�inden kaynakl� g�renekleri yerine getirirken toplumun huzuruna katk�da bulunurlar. B�ylece toplumsal mutluluk sa�lanm�� olur. Bu g�zel geleneklerimiz daha yo�un bir �ekilde icra edilirdi.

Hele hele berat gecemiz, hem dinen hem de sosyal hayatta gelenekselle�mi� bir�ok uygulamay� beraberinde getirir. Hepimizde bir sevin�, i�sel bir co�ku b�rak�rd�. Bu gecede Osmanl�dan beri �e�itli g�steriler, t�renler yap�l�r, zengin infak eder, bu geceyi f�rsat bilip fakiri g�zetirdi

M�sl�manlar, heyecanla �nce kandilleri ve en �ok da sonra ramazan ay�n� beklerlerdi. B�yle gecelerde ibadet ve dua etmenin yan�nda �e�itli rit�eller ger�ekle�irdi.

Bunlardan biri �kandil simidi gelene�i�dir. Kad�nlar�m�z haftalar �nceden kandillerde ne yap�laca��n� konu�ur, konu kom�u bir araya gelir ve kandil gecesi i�in �ekerler, �ikolatalar, baklavalar, b�rekler, helva ekmekler, pi�iler ve simitler haz�rlarlard�.

�zellikle hamur i�i bir �eyler yapmak ve konu kom�uya da��tmak �deti yayg�nd�. Yak�n �evremizde, cami �nlerinde, namaz ��k��lar�nda, okul �nlerinde, �ar�� pazar yerlerinde, esnaf odalar�nda, d�kk�nlarda, gelene ge�ene hay�r dua almak niyetiyle ikram edilirdi simitler.Sinilerde, tepsilerde ya da paketlenerek da��t�l�rd� gelene ge�ene.

Kimse almamazl�k etmez. Bilinir ki o g�n kandildir. �Allah kabul etsin.� derdi alan. �Afiyet olsun, y�l�na zaman�na tekrar ula�t�rs�n Allah��m.� derdi veren�

Kandil simidi, bizlere Osmanl� saray mutfa��ndan gelme olup zamanla tat ve �ekil de�i�ikli�ine u�ram��t�r. �o�unlukla avu� i�ine s��acak b�y�kl�ktedir ve yedi�imiz g�nl�k simitten farkl�d�r.

Pi�meye ba�lay�nca hem tereya��n�n hem de susam�n kokusu yedi mahalleyi aya�a kald�r�rd�. G�zel davetlerle �enlenirdi g�nl�m�z kandil zamanlar�. Hem kutlu hem mutlu hem de bereketliydi kandiller.

Simit yan�nda �ok �ey payla��l�r asl�nda; dostluk, sevgi, merhamet, iyilik ve g�rg� g�resek� G�resek demi�ken, �rf �detlerimiz, b�ylece, g�re g�re, yapa yapa �o�al�r ve kemikle�irdi.

Kandiller, din� gelenek ve g�renekler toplumu bir arada tutarken ayn� zamanda ruhsal iyile�meyi, huzuru sa�lard�� Kandil simidi kokusu etrafa yay�ld��nda, susam�n, tereya��n�n ve mahlebin tad� damaklara yerle�irken belki de as�rlarca s�recek bir iyilik, bir g�rg� hareketinin devam� sa�lan�rd��B�ylece �aban ay�n�n ve berat ikliminin manevi ortam�ndan yararlan�lmaya �al��l�rd�.

Kandiller ve benzeri geceler; iman, ibadet ve d��nce hayat�m�z bak�m�ndan kendimizi yenilememiz, ge�mi�imizi muhasebe etmemiz, gelece�imizi planlama ve �mitlerimizi tazelememiz i�in b�y�k bir f�rsatt�r. Bu gece m�nasebetiyle, i�imizdeki manevi duygular�n sesine kulak vererek g�nahlar�m�za t�vbe etmeli, t�m M�sl�manlar ve insanl�k i�in Allah�a dua ve niyazda bulunmal�y�z.

Y�ce Allah, bu gecede ilahi rahmetini bol bol indirmekte, r�z�k ve �if� kap�lar�n� sonuna kadar a�arak, bizleri sonsuz ikramlar�na davet etmektedir. Berat kandilinin ayd�nlatt�� manevi ortam, bizlere dengeli bir hayat kurma bilinci sa�lamakta, kendimizi g�zden ge�irme ve yenileme imkan� sunmaktad�r.

Y�ce dinimiz �slam d�nya ve ahiret, madde ve mana dengesine; ak�l, d��nce, duygu ve bilginin ahenkli �ekilde bulu�turulmas�na dayan�r. G�n�m�zde ferdi ve toplumsal hayat�m�zdaki maddi ve manevi de�erler dengesi bozulmu�, d�nyev�le�me, bencillik gibi olumsuzluklar ruh sa�l��m�z� bozmaya ba�lam��t�r.

Oysa Y�ce dinimiz �sl�m, insan�n madd� ihtiya�lar� kadar ruh� ihtiya�lar�n� da dikkate alm��, onun devaml� surette Y�ce Yaratanla ba�lant� i�inde olmas�na �nem vermi�tir.

Berat kandili hakk�nda bir�ok hadis vard�r;

�aban ay�n�n 15. gecesi oldu�unda o geceyi ibadetle ge�irin, g�nd�z�nde de oru� tutun. ��nk� Y�ce Allah, bu gece g�ne�in bat��ndan fecre kadar (olan s�rede) d�nya semas�na rahmetiyle tecelli eder ve

�T�vbe eden yok mu, t�vbesini kabul edeyim! R�z�k isteyen yok mu, r�z�k vereyim! �ifa isteyen yok mu, �ifa vereyim!.. Ba�ka iste�i olan yok mu, ona da istedi�ini vereyim�. der.

" Peygamber s.a.v.�den gelen bir rivayette ise "Allah Taala (c.c), �a'ban ay�n�n onbe�inci gecesi (kullar�na rahmetle) nazar eder. M��rikle, m��ahin (kindar bencil) bu aftan yararlanamazlar."7 Merhum Elmal�l� Muhammed Hamdi YAZIR��n Hak Dini Kur�an Dili isimli tefsirinde belirtildi�ine g�re anne ve babas�n� incitenler, b�y�c�ler, ba�kalar�na kin besleyenler i�ki d��k�nleri bu gecenin faziletinden yararlanamazlar�

Ba�ka bir hadiste ise "Be� gece vard�r ki onlarda yap�lan dualar geriye �evrilmez. Bunlar Recebin ilk (cuma) gecesi, �aban�n ortas�nda bulunan gece, Cuma gecesi, Ramazan Bayram� ve Kurban Bayram� geceleridir .

Bu sebeple M�sl�manlar bu geceleri hep ihya etmi�lerdir Enes b. Malik (r.a.) Res�lullah sallallahu aleyhi ve sellem�i ��yle buyururken dinledim dedi:

�Allah Te�l� ��yle buyurdu:

Ey �demo�lu! Sen bana dua etti�in ve benden aff�n� umdu�un s�rece, i�ledi�in g�nahlar ne kadar �ok olursa olsun, onlar�n b�y�kl��ne bakmadan seni ba��lar�m.

Ey �demo�lu! G�nahlar�n g�ky�z�n� kaplayacak kadar �ok olsa, sonra da benden aff�n� dilesen, seni affederim.

Ey �demo�lu! Sen yery�z�n� dolduracak kadar g�nahla kar��ma gelsen; fakat bana hi�bir �eyi ortak ko�mam�� olsan, ��phesiz ben de seni yery�z� dolusu ba��la kar��lar�m.� Hz. �i�e validemiz Peygamberimizi tan�t�rken ��yle buyurmu�tur:

"Bu gece (�aban'�n onbe�inci gecesi) Peygamber (s.a.v.)�i (odan�n i�inde) aramaya ba�lam��t�m ki (O�nu) ba��n� secdeden kald�r�rken buldum.

Buyurdu ki: �Ey Ai�e, Allah ve Rasul��n�n seni korkutmas�ndan m� korktun? dedim. Hz. Ai�e validemiz �Di�er han�mlar�ndan birinin yan�na gitti�ini zannettim� dedi.

Peygamberimiz buyurdu ki Allah Te�l� �aban�n 15.gecesinde (bu gecede) d�nya semas�na iner, Ben-i Kelb kabilesinin koyunlar�n�n t�yleri say�s�nca insanlar� ba��lar."

Berat kandili hakk�nda hadisler bu �ekilde aktar�l�yor.

Berat gecesi t�m dua kap�lar� a��kt�r ve kullar�n ne dertleri varsa hepsine �are verilir. Bu �nemli gecenin g�nd�z�n� zekat vererek ge�iren kullara da b�y�k m�kafatlar verilir

"Berat kandili Kuran'da ge�iyor mu?" sorusu da son derece merak ediliyor. Berat kandili ya da di�er ismiyle Berat gecesi Kuran-� Kerim'de ismen tamamen ge�miyor.

Baz� alimler ve din adamlar� Kuran'da Berat gecesinin ge�ti�ini ve Duhan suresinde bahsedildi�ini vurguluyor. Duhan suresinin ilk �� ayetinin Berat gecesine vurgu yapt�� ve berat gecesinden bahsetti�i �slam alimleri ve din adamlar� taraf�ndan aktar�l�yor.

Duhan suresi ilk �� ayetinde Allah:

*"Ha, Mim. Apa��k olan kitaba ant olsun ki; biz Kuran-� m�barek bir gece i�inde indirdik. ��phesiz biz bir uyar�c�y�z. Kendi kat�m�zdan sadece bir emirle yap�lan her i�e o gece h�kmedilir." buyuruyor.

*De ki, Ey kendilerinin aleyhine a��r� giden kullar�m! Allah��n rahmetinden �midinizi kesmeyin. ��phesiz Allah b�t�n g�nahlar� affeder. ��nk� O, �ok ba��layand�r, �ok merhamet edendir.

Bu ayetlerde berat gecesinin vurguland�� slam alimleri taraf�ndan aktar�l�yor. Z�mer Suresi, 39/53 ,Duhan Suresi, 44/3.ayetinde ge�en �m�barek gece� ifadesi �slam alimlerinin �o�unlu�unun g�r��ne g�re Kadir gecesi oldu�u d��n�lmektedir. Ancak �krime b. Eb� Cehil�in de dahil oldu�u bir grup alim ise s�z konusu ayetin Berat gecesine i�aret etti�i kanaatindedirler.

Kur�an��n tamam�n�n Berat gecesi levh-i mahf�zdan d�nya semas�na indi�i, Kadir gecesinde de �yetlerin peyderpey inmeye ba�lad�� eklinde bir yorum yap�lmaktad�r. Nitekim baz� m�fessirler bu g�r�� benimsemi�lerdir (bk. Elmal�l�, V, 4293-4295)

Bu rivayetlerle, Hz. Peygamber�in ��ban ay�na ve �zellikle bu ay�n on be�inci gecesine ayr� bir �nem vererek onu ihya etti�ine dair di�er rivayetleri g�z �n�ne alan baz� �limler bu geceyi namaz k�larak, Kur�an okuyarak ve dua ederek ge�irmenin sevaba vesile olaca��n�, bu geceye mahsus olmak �zere belli baz� ibadet ve kutlama �ekilleri ihdas edip �det haline getirmenin ise dinde yeri bulunmad��n� s�ylemi�lerdir.

Kaynaklar�n belirtti�ine g�re Berat gecesine ait �zel bir namaz yoktur. Ancak F�kih�nin (�. 272/885�ten sonra) Mekkeliler�in bu geceyi Mescid-i Har�m�da ihya ettiklerine ve baz�lar�n�n 100 rek�atl� bir namaz k�ld��na dair rivayeti (bk. Aḫb�ru Mekke, III, 84) dikkate al�n�rsa bu namaz�n daha �nceden de k�l�nd��n� s�ylemek m�mk�nd�r.

Peygamber efendimiz Berat gecesinde ��yle dua ederdi;

"Allah'�m! Azab�ndan aff�na, gazab�ndan r�zana s��n�yorum, senden yine sana iltic� ediyorum. Senin �an�n y�cedir. Sana yapt��m senay�, senin kendine yapt��n senaya denk bulmuyorum. Sana lay�k bir surette hamd etmekten acizim"

Bu gecede Kur"�n�� Kerim okunmal�; okuyanlar dinlenmeli; uygun mek�nlarda Kur"�n ziyafetleri verilmeli; Kelamullah"a olan sevgi, sayg� ve ba�l�l�k duygular� yenilenmeli, kuvvetlendirilmeli.Peygamber Efendimiz (sas)"e sal�t � sel�mlar getirilmeli; O"nun �efaatini �mit edip, �mmetinden olma �uuru tazelenmeli.

Kaza, nafile namazlar k�l�nmal�; varsa o geceye ait nakledilen namazlar, onlar da ayr�ca k�l�nabilir; kandil gecesi, �z� itibariyle ibadet ve ibadette ihsan �uuruyla ihya edilmeli.

Tefekk�rde bulunulmal�; "Ben kimim, nereden geldim, nereye gidiyorum, Allah"�n benden istekleri nelerdir" gibi konular ba�ta olmak �zere hayat� meselelerde derin d��ncelere girmeli

Ge�mi�in muhasebe ve murakabesi yap�lmal�; ve �imdinin ve gelece�in pl�n ve program� belirlenmeli.

G�nahlara samimi olarak tevbe ve isti�far edilmeli; idrak edilen geceyi son f�rsat bilerek nedamet ve inabede bulunulmal�.Bol bol zikir, evrad � ezkar yapmal�.

M�"minlerle helalle�meli; onlarla irtibat�m�z cihetinden r�zalar� al�nmal�.K�s ve darg�n olanlar bar��t�r�lmal�; g�n�ller al�nmal�; kederli y�zler g�ld�r�lmeli.

Ki�i kendine ve di�er M�"min karde�lerine hatt� isim zikrederek dualar etmeli. �zerimizde haklar� olanlar aran�p sorulmal�; vefa ve kadir�inasl�k ahl�k� yerine getirilmeli.

Berat gecesini idrak etti�imiz bug�nlerde hepimiz Y�ce Allah��n Kur�an�da kendisinden �mit kesmememizi isteyen ve bizleri affedece�ini m�jdeleyen mesaj�na kulak vermeli ve kendimize �ekid�zen vermeliyiz.

�lah�! "Her hikmetli i� nezdimizde bir emir ile o zaman ayr�l�r" buyurdu�un m�kerrem �aban ay�n�n 14. gecesi en b�y�k tecellin ile; bildi�imiz bilmedi�imiz, Senin bildi�in bela ve musibetleri bizlerin �zerinden kald�rman� diliyoruz. ��phesiz Sen, sonsuz g�� ve kuvvet sahibisin! L�tuf ve ihsan� bol olan Rabbimizsin!

"Ya Rabbi, cezandan aff�na s��n�r�m, gazab�ndan r�zana s��n�r�m, senden sana s��n�r�m, Zat�n y�cedir, seni �vmek i�in kelime bulam�yorum, Sen kendini �vd��n gibisin."

Allah�m! Seyyidimiz, Efendimiz Hazret-i Muhammed'e, �line, ashab�na, evl�d�na, ezv�c-� t�hir�t�na sal�t � sel�m eyle! Dualar�m�z� Habibin h�rmetine kabul eyle!

---

*Tirmiz�, �Ṣavm�, 39; �bn M�ce, ��ḳāmet��ṣ-ṣal�t�, 191).

*�bn M�ce, ��ḳāmet��ṣ-ṣal�t�, 191.

*Vuslat.org.tr

*F�kih�, Aḫb�ru Mekke (n�r. Abd�lmelik b. Abdullah), Mekke 1407/1986-87, III, 84-87.

*�bn Vadd�h, el-Bidaʿ ve�n-nehy ʿanh� (n�r. M. Ahmed Dehm�n), *D�ma�k 1400/1980, s. 46.

*Gazz�l�, �ḥy�ʾ, I, 203.

*Zeyn�ddin el-Ir�kī, el-Muġn� (Gazz�l�, �ḥy�ʾ kenar�nda), I, 203, dipnot 1.

*Zemah�er�, el-Ke��f, III, 499-500.

*Fahreddin er-R�z�, Mef�t�ḥu�l-ġayb, XXVIII, 237-238.

*Nevev�, el-Mecm�ʿ, IV, 56.

*Kurtub�, el-C�miʿ, XVI, 126.

*�bn Kes�r, Tefs�r��l-Ḳurʾ�n, VII, 232.

*�bn��l-H�c, el-Medḫal, [bask� yeri yok] 1401/1981 (D�r��l-Hayret), I, 299-313.

*Ayn�, ʿUmdet��l-ḳār�, Kahire 1392/1972, IX, 150.

*Ke�f��ẓ-ẓun�n, II, 1591-1592.

*�ż�ḥu�l-mekn�n, I, 108.

*Ali el-Kār�, el-Esr�r��l-merf�ʿa fi�l-aḫb�ri�l-mevż�ʿa (n�r. Ali es-Sebb��), Beyrut 1391/1971, s. 461-462.

* �et-Tiby�n f�m� yeteʿallaḳ bi-leyleti�l-ḳadr ve leyleti�n-n�ṣf min �aʿb�n� (n�r. M. Seyyid Nid�), Eḍv�ʾ��-�er�ʿa, IX, Riyad 1398, s. 372-378.

*Ali Mahf�z, el-�bd�ʿ, Kahire, ts. (D�r��l-kit�bi�l-Arab�), s. 286-288.

Elmal�l�, Hak Dini, VI, 4293-4295.

*Hasan H�sn� Erdem, Berat Gecesi Hakk�nda Bir Tedkik, Ankara 1959, s. 3-11.

*M. Z�hid el-Kevser�, Maḳāl�t, Humus 1388, s. 60-64.

*Abdurrahman el-Cez�r�, �es-S�nne: leylet��n-n�ṣf min �aʿb�n�, ME, I/1 (1940), s. 586-591.

*Ay�e �N�VAR

*Halit �NAL, TDV. �slam Ansiklopedisi, �st.-1992, V/475-476 2

* Elmal�, Hak Dini Kur�an Dili VI/4293-4297) Eser Kit.�st.1971 5 Duhan Suresi, 44/1-3 6 �bn Mace, �k�met��s-Sal�t, 191 ( I, 444) Hadis No:1388. 4 ُ

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Berat Kandilinin Ayd�nlatt�� Manevi Ortam ba�l�kl� yaz� redfer taraf�ndan 24.02.2024 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

Berat Kandilinin Ayd�nlatt��� Manevi Ortam

Berat Kandilinin Ayd�nlatt�� Manevi Ortam