DEMOKRATÝK AÇILIM ANALÝZÝ

AHMET ÝLHAN

Son birkaç ay içerisinde tartýþmaya açýlan, zaman zaman saðlýklý olarak götürülse de çoklukla yarar saðlamayan boyutlarda sürdürülen Demokratik Açýlým konusunda biraz da empati yaparak deðerlendirmelerimizi sunmak istiyoruz. Ele alýnan sorunun adýna ne dersek diyelim, çok acý bir geçmiþi var. Yaþananlarý yaþanmamýþ saymak mümkün deðil. O zaman kendimizi baþkalarýnýn yerine koyarak, yaþananlarý ve geleceði yeniden düþünmek zorundayýz. Biz de bunu yapmaya çalýþacaðýz.

ÝÇ ANALÝZ
1-Müslüman bir bireyin bakýþ açýsýyla

Kendi hayatýný Ýslam’ýn sýnýrlarý içinde yaþamaya çalýþan ister Türk isterse Kürt olsun bakýþ açýlarý ayný olur. Ýslam’ýn bu konuda ilkeleri vardýr. Evrenseldir. Bu konuya bakýþý da bellidir.
Her biri diðerini kardeþi olarak görür. Etnik kimliðinin üstünlük ya da aþaðýlanma nedeni olamayacaðýný kabul eder. Ayrýmcýlýðý ve ayrýþmayý reddeder. Doðuþtan gelen haklarýnýn ihlal edilmesini zulüm olarak görür. Kendisi veya bir baþkasýna zulüm edilmesine þiddetle karþý çýkar. Hak gasplarýnýn önlenmesi için mücadele eder. Ýslam’ýn ortaya koyduðu temel ilkeler ýþýðýnda atýlacak adýmlarý ve açýlýmlarý destekler. Özellikle etnik bir kimlik için düzenlenecek, pozitif ayrýmcýlýk kabul edilebilecek açýlýmlarý ise ýrkçý bir yaklaþýma yol açacaðý için benimsemez. Genel haklar muvacehesinde herkese tanýnacak haklar konusundan herkesin yararlanmasý için gayret gösterir.

2-Diðer bireylerin bakýþ açýsýyla

Ülkede yaþayan insanlarýn kendi dünya görüþleri ile paralel bakýþ açýlarý da olacaktýr.
Irkçý bir Türk açýsýndan, ülkedeki herkes Türk’tür. Baþka bir dil veya etnisite adý altýnda ifade edilen her talep bölücülüktür. Bu konuda þu ana kadar yapýlanlar bile ihanettir. Bölücülüðe hizmet etmektedir. Bu tür talepleri olanlara hadleri bildirilmelidir. Ülkeyi bölmek isteyen dýþ güçler, içerdeki hainlerle birlikte bir oyun içindedirler. Bu oyun mutlaka bozulmalýdýr. Irkçý bir Kürt ise Türklerin topraklarýnda iþgalci olduðunu, baðýmsýzlýk haklarý olduðunu, kendilerine zulmedildiðini, sömürüldüklerini, kimliklerinin inkâr edildiðini bunun için mücadele etmeleri gerektiðini söylemektedirler. Baðýmsýzlýk dýþýnda ancak ülkenin iki ortaðý gibi kabul edilmelerini, ya da federal bir yapýya gidilmesini önermektedirler. Kendilerince gelinen noktada bekledikleri sonuç budur.
Sosyalist veya Liberal düþünce de olanlar genelde açýlýmý desteklemekteler. Hatta zaman zaman sýnýrlarý ortadan kaldýran açýlým projeleri bile sunmaktadýrlar.
Ülkedeki halkýn çoðunluðu ise korku ve ümit arasýnda gidip gelmektedir. Bir tarafta ülkenin bölünmesi hatta iç savaþ tehlikesi korkusu, diðer tarafta barýþ içinde bir arada yaþama ve analarýn gözyaþlarýnýn dinmesi umudu arasýnda kalmýþ durumdalar. Hangi taraf daha baskýn çýkarsa oraya yönelme eðilimindeler. Her iki tarafýn da çabasý bu geniþ kitlenin desteðini arkasýna almaktýr.


3-PKK ve DTP’nin bakýþ açýsýyla

Terör Örgütü ve hapisteki liderinin bu açýlýmý kendi lehlerine dönüþtürme çabalarý görülmektedir. Amaçlarý bölge halký için refah ve huzurdan ziyade kendilerine bir paye elde etmek þeklinde deðerlendirilebilir. Örgüt liderinin halk kahramanlýðý hayalleri ile birlikte, kendi konumunu düzeltme gibi ayaðý yere basan talepleri iç içe geçmiþ gözükmektedir. Örgütün ise halký için verdiði mücadele sonunda zafer kazandýðý elde edilen haklarýn daðda kazanýldýðý söylemiyle çeyrek asýr içindeki cinayet ve katliamlarýný meþrulaþtýrma hevesleri vardýr. Açýlým sürecinin psikolojik baskýsýna direnemeyeceklerinin bilincindedirler. Hem dýþardan, bölgeden, hem de halktan gelecek silah býrakma baskýlarý karþýsýnda çaresiz noktaya gelmeden önce rol çalma arzusu göstermektedirler. Bölgeyi temsil iddiasýndaki partinin ise Ýmralý ve Kandil arasýnda kaldýðý görülmektedir. Ancak halktan gelen kuvvetli baskýyý da hissetmektedirler. Mecliste grubu bulunan muhalefet partilerinin tavrýndan da güç alarak kendi partileri adýna pazarlýk önceliði elde etmeye çalýþmaktadýrlar. Sorunun çözümü için sadece kendilerinin deðil terör örgütünün ve mahkûm olmuþ liderinin bile muhatap olarak kabul edilmesini istemektedirler. Açýlým sonucunda elde edilecek haklarýn kendilerinin verdikleri mücadelenin bir sonucu olduðunu göstermek için gayret göstermektedirler. Ancak bu konularda bölge halkýnýn tavrý onlarýn beklentileri düzeyinde olmamýþtýr.

4-Devletin bakýþ açýsýyla

Demokratik açýlým konusunda herkes bir þeyler söyleyebilir, önerilerde bulunabilir. Bunlar çok uçuk kaçýk þeyler de olabilir. Ancak devletin ve hükümetin anayasa ve yasalarla hareket zorunluluðu bulunmaktadýr. Hükümetin samimiyetle sorunlarý gidermek, analarýn gözyaþlarýnýn dinmesi, terörün alt yapýsýnýn ortadan kaldýrýlmasý için bir niyet ve gayreti vardýr. Ýç ve dýþ þartlarýn bunun için müsait olduðunu düþünmektedir. Askerin de belli þartlar dahilinde desteði bulunmaktadýr. Siyasi açýdan riskli bir proje olduðunun farkýndadýr. Siyasi muhaliflerinin, bu konuyu bir siyasi mücadele alanýna çevirmiþ olmalarý da riski artýrmaktadýr. Ancak hükümet alýnacak sonucu deðerlendirerek bu riski almaya deðeceðini görerek hareket etmektedir.

DIÞ ANALÝZ

Ýçinden geçtiðimiz tarih dilimi içerisinde rollerin yeniden daðýtýldýðý görülmektedir. Sorunun çözümünü kolaylaþtýran en önemli etkenlerden biri de dýþýmýzda yaþanan geliþmelerdir. ABD, Irak bataklýðýndan kurtulmak arzusunu göstermektedir. Türkiye’nin, Kuzey Irak’ýn ve müttefiklerinin çýkar ve güvenlileri açýsýndan bu bölgedeki sorunlarýn sonlanmasýný istemektedir. Bölgedeki terörün büyük ölçüde dýþ destekle sürdüðü düþünülürse bu önemli bir geliþme olarak deðerlendirilebilir. Bölgeden doðalgaz ve petrol boru hatlarý geçmektedir. Baþta AB olmak üzere birçok bölge ülkesinin çýkarlarý bu bölgede güvenliði gerekli kýlmaktadýr. Rusya ile son zamanlarda ulaþýlan ticari ve siyasi iþbirliði boyutlarý, Rusya’nýn da çýkarlarýný etkileyecek terör faaliyetlerinin sonlanmasýný gerektirmektedir. En önemlisi, terör örgütün barýndýðý topraklardaki siyasi yapýnýn geleceðinin, ABD’nin çekilmesinden sonra Türkiye’nin elinde olacaðýdýr. Kendi gelecekleri ve güvenlikleri açýsýndan bölgenin terörden temizlenmesi gerekmektedir.
Ülkede teröre gerekçe olarak sunulan birçok nedenin ortadan kalkmýþ olmasý, diðerlerinin de açýlým sonrasýnda kalmayacaðý deðerlendirildiðinde, örgütün insan kaynaklarýnýn halen var olan kaybý ile birlikte iyice artacaðý da görülecektir. Þu an bile örgüt militanlarýnýn büyük bir bölümü yabancý uyruklulardan oluþmakta, yerel halktan destek azalmaktadýr.

AÇILMIN SINIRLARI


Gelinen noktada mevcut durumun devamýný istemek, yine þehitler vermek ve acýlar yaþamak yine milyarlarca liralýk kaynaðýmýzý harcamaya devam etmek demek olacaktýr. Her dönem bu sorunun ortadan kalkmasý için tedbirler alýnmýþ, ancak bu güne kadar bir sonuç alýnamamýþtýr. Demek ki, her dönem çözüm yollarý aranmýþtýr, denenmiþtir. Yeni ve farklý yaklaþýmlara ihtiyaç vardýr. Bugün bu denenmektedir.
Böyle bir dönemde sorunlar görmezden gelinemeyeceði gibi, çözüm konusunda da, açýk bir tartýþma ortamýnda söylenmesi gerekenler söylenmelidir. Çözüme katký saðlanmalýdýr.
Bu konuda yukarýdaki deðerlendirmeler ýþýðýnda þunlar önerilebilir:
Hükümetin tek muhatabý halktýr. Ne Kandil, ne Ýmralý, ne de yolunu halkýnýn çizmediði DTP muhatap alýnamaz. Muhatap, müzakere veya pazarlýk sürecini yürüten olacaðý için kabul edilemez. Devlet kendi halkýnýn doðal haklarý için kimseyle pazarlýk edecek deðildir. Elbette herkesin önerileri ve talepleri olacaktýr. Bunlar not edilir. Söylenenleri not etmesi gerekenler not ederler. Deðerlendirirler. Kendilerini dinleyen ve kendi sözleriyle hareket edecekler olduðunu düþünenler varsa ve onlar da çözüme katký saðlamak istiyorlarsa, onlara seslenirler. Dinletebiliyorlarsa sözlerini dinletirler. Asýl yerinde dururken kimsenin asýl yerine konuþmasýna gerek yoktur. Halk açýlýmý desteklerse, diðerleri tabanlarýný kaybederek yok olurlar. Doðal olan budur.
Yalnýzca bir etnik kimlik için bir açýlým düzenlenemez. Yalnýzca bir bölge için farklý yönetim biçimi benimsenemez. Yalnýzca bir dil, din ve mezhebe yönelik açýlýmýn imasý bile kabul edilemez.

SONUÇ


Demokratik açýlým içinde, anayasanýn sýnýrlarý ölçüsünde herkesin ana dil, kültür ve kimlikleri konusunda, evrensel ölçütlerde, AB normlarýnda haklarý güvence altýna alýnabilir. Dillerini, dinlerini ve kültürlerini özgürce yaþama konusunda herkes için gerçekleþecek bir demokratik açýlým, bölünmeye deðil kaynaþma ve kardeþliðe temel olacaktýr.
Milletimizin ve devletimizin tarihsel misyonu, büyük devlet olmanýn gereði budur. Kararlý ve cesur adýmlar halk içindeki þüpheleri de giderecektir. Halkýn desteðiyle bu sorun aþýlýrsa ülkemiz ve milletimiz için yeni bir dönem baþlamýþ olacaktýr.