KASTAMONU ASLANI �EH�T HASAN RIZA PA�A / HA�N ESAT TOPTAN� PA�A---1. B�L�M ---

Ey Rumeli�nin Hasan R�zas�
Y�d�nda m� �sk�b��n fezas�
Yahut Kalkandelen kazas�
Vardar ve uzakta karl� da�lar.
�sk�p bir m�sl�man �ehirdi
Bin bir t�rbe ile m��tehirdi
Vardar�sa �n�nde bir nehirdi
Her an tekbirlerle �a�lar�

Yahya Yemal Beyatl�

Yahya Kemal Beyatl� yukar�daki �iirde her ne kadar Rumeli�nin Hasan R�zas�� Derken kastetti�i �sk�pl� siyaset�i Hasan R�za Soyak olsa da bu �iir asl�nda Kastamonu/ Tosya�l� �ehit Hasan R�za Pa�a�ya �ylesine yak��r ki... Okuyunca siz de hak vereceksiniz
*****
Sultan II. Abd�lhamit�i tahttan indiren fetva metni Elmal�l� Hamdi Efendi ( Yaz�r ) taraf�ndan haz�rlanm�� ve Fetva Emini Nuri Efendi�nin �n�ne konmu�tu. Nuri Efendi, �n�ne konan metni g�r�nce �� Bu �er�i �erife ayk�r�d�r. �mzalamam.�� Dedi. Yap�lan bask�lara boyun e�medi ve imzalamad�.

Bunun �zerine �eyh�lislam Ziyaeddin Efendi�nin �n�ne kondu metin. Ziyaeddin Efendi biraz can biraz da makam�n� kaybetmek korkusuyla imzalad� fetvay�. Art�k Meclis-i Mebusan�da oylanmas� ve bu karar�n T�rk Milleti ad�na verilmi� bir karar olarak padi�aha tebli� edilmesine kalm��t� i�.

Fetvada ��yle denmekteydi:

�M�sl�manlar�n imam� olan kimse, baz� �nemli �er�� mevzular� �er�at kitaplar�ndan ��karsa ve bu kitaplar� yasak etse, yaksa, y�rtsa� Devlet hazinesini israf edip �er�ata ayk�r� �ekilde harcasa� �dare etti�i kimseleri �er'� sebep olmadan �ld�rse, hapsetse, s�rse, ba�ka t�rl� zul�mleri de �det edindikten sonra, do�ru yola yemin etmi�ken s�z�nden d�nse� M�sl�manlar�n ya�ay��n� tamamen bozacak �ekilde fitne ��karmakta direnip onlar� birbirine �ld�rtse� Buna engel olacak durumdaki M�sl�manlar, onun zora dayanan tutumunu ortadan kald�r�p, �sl�m memleketlerinin pek �ok yelerinden mezb�run tan�nmad��na dair haberler gelmekle yerinde kalmas�nda zarar ve ayr�l��nda iyilik oldu�u d��n�l�rse; kendisine imaml�k ve sultanl�ktan vazge�me teklif etmek veya hal� etmek �ekillerinden hangisi erb�b-� hall ve akd taraf�ndan uygun g�r�lm��se, bu karar�n uygulanmas� yerinde ve gerekli olur mu?

Cevap: Olur.

Yazan: Fak�r es-Seyyid Muhammed Ziy�edd�n ufiye anhu.�

�lgin�tir ki Osmanl� padi�ahlar� i�inde en dindar padi�ahlardan biri oldu�u hususunda muhaliflerinin bile ittifak etti�i II. Abd�lhamit din kitaplar�n� yakmakla su�lan�yordu. Muhaliflerinin bizzat kendilerinin �� Pinti Hamit�� Lakab� takt�klar� II. Abd�lhamit devlet hazinesini israf etmekle su�lan�yordu. �leride Mustafa Kemal�in �� Onun d�nemi bir ho�g�r� d�nemi olmu�tur�� Dedi�i II. Abd�lhamit ortada sebep yokken ve tamamen �eriata ayk�r� bir �ekilde insan �ld�rmekle su�lan�yordu...

Fetva mucibince II. Abd�lhamit�in tahttan indirilmesi ile ilgili oylama 27 Nisan 1909�da yap�ld�. Baz� milletvekilleri �� Tahttan biz indirmeyelim. Kendisi feragat etsin. Bunu teklif edelim kendisine�� dedilerse de bu teklif kabul edilmedi. Daha sonra oylamaya ge�ildi ve 240 Millet Vekilinin tamam� evet oyu kulland�. ��lerinden sadece biri olan Yorgiadis Efendi ( Evet bir Rum ) �� Yaz�kt�r g�naht�r�� Dedi ve tabii ki �� Al�ak- �erefsiz- m�rteci �� hitaplar� aras�nda susturuldu.

Evet... Padi�ah tahttan indirilecekti. Meclis-i Mebusan ad�na bu karar�n kendisine bildirilmesi gerekiyordu ama her nedense Millet vekillerinden hi� biri biraz �nce �eref addettikleri bu tahttan indirme karar�n� padi�ah�n huzuruna ��k�p ona tebli� etmeye yana�m�yordu.

Sonunda iki heyet haz�rland�. Heyetlerden biri veliaht �ehzade Mehmed Re�ad�a �� Haydi yine iyisin. Sayemizde padi�ah oldun. Ama fazla havalara girme. Hakimiyet bize ait. Sen sadece g�stermelik bir padi�ahs�n.�� M�jdesini (!) verecekti di�er heyet ise Sultan II. Abd�lhamit�e �� E yeter art�k 33 sene bu �lkeyi sen y�nettin. Biraz da karde�in..Pardon biz y�netelim.�� Demek �zere onun huzuruna ��kt�.

Mehmet Ra�at�� tahta oturtacak olan heyet tamamen T�rklerden olu�urken II. Abd�lhamit�i tahttan indirecek olanlardan sadece biri T�rk�t�. Bunlar Eski Bahriye Naz�r� ve II. Abd�lhamit�in yaveri Arif Hikmet Pa�a( T�rk olan buydu.), Ermeni Aram Efendi, Yahudi Emanuel Karaso ve Arnavut Esat Toptan� Pa�a idi.

��lerinden Esat Toptan�, Y�ld�z Saray�n�n mabeyn odas�nda direkt �� Millet seni azletmi�tir�� Dedi II. Abd�lhamit�e.

II.Abd�lhamit s�kunetle cevap verdi.

�� Hal etmi� demek istediniz san�r�m. Peki g�sterilen sebep ne?��

Bu soru �zerine Arif Hikmet Pa�a me�hur hal fetvas�n� okudu.

Gerisi malum... Padi�ah tahttan indirilmi� ve yerine karde�i Mehmed Re�ad tahta oturtulmu�tu. II. Abd�lhamit ise �nce Selanik�e s�rg�n edilmi� daha sonra Beylerbeyi Saray�na nakledilmi�ti..

Evet...�imdi buraya kadar anlatt�klar�mdan sadece Esat Toptan� ad�n� unutmasan�z yeter. Zira yaz�m�z�n as�l kahraman� olan �ehit Hasan R�za Pa�a�y� anlat�rken bu Esat Toptan�den s�k�a bahsedece�iz. Ama pe�in pe�in s�yleyeyim: Esat Toptan� II. Abd�lhamit�i tahttan indiren karar� ona sayg�s�z bir �ekilde tebli� etti�i i�in hain de�ildir. Hain oldu�u i�in haindir. ( Okuyacaks�n�z in�allah. )

*****

Sene 1913... Yani II. Abd�lhamit�in tahttan indirili�i �zerinden d�rt sene ge�mi�tir.

Bu d�rt sene i�inde Osmanl� Devleti �ncelikli olarak Afrika K�tas�nda elimizde kalan son toprak par�as� Trablusgarp��( Bug�nk� Libya) ve 12 Aday� kaybetti�i gibi yine ayn� y�l ba�layan Balkan Sava�lar�nda Balkan topraklar�n� da birer iki�er kaybetmeye ba�lam��t�r.

*****

1913 Senesinin 30 Ocak g�n� t�m Osmanl� �lkesini sarsacak bir olay meydana gelir: O g�ne kadar ��kodra�y� kahramanca savunan ve Prof. Dr. �lber Ortayl��n�n �� Resmen intihar etmekti onun bu kahramanca savunmas�. �� dedi�i Hasan R�za Pa�a�n�n vuruldu�u haberleri ile �alkalan�r ba�kent �stanbul. Ancak gelen haberlerde �� ld�� de denilmektedir �� A��r yaral� ama �lmedi �� de denilmektedir.

Sonunda zaman�n Tanin Gazetesi olay� aynen ��yle duyurur:

''��kodra m�dafaas�n�n ruhu, ��phesiz ki Hasan R�za Pa�a idi. Osmanl� ordusunun cesur, metin ve azimkar erkan�ndan biri olmakla temay�z eden Hasan R�za Pa�a�n�n hayat� hakk�nda deveran eden �ayia(s�ylenti ) devam etmektedir. Baz� Avusturya ve �talya gazeteleri kendisinin bir suikast neticesinde �ehit oldu�unu yazm��lard�. Bilahare bu haberin do�ru olmad�� yaln�z yaral� bulundu�u hakk�nda bir tak�m rivayetlerde inti�ar etmi�ti. ( Ne�redilmi�ti ) Biz bu ikinci rivayetin kesbi s�hhat ve hakikat etmesini b�t�n kalbimizle temenni etsek de maatteess�f ( �z�lerek belirtelim ki ) �ahadet haberi teess�r derecesine vard�� gibi �oktan beridir ��kodra Kumandan� olarak Esat Pa�a�dan ( Esat Toptan� ) bahsedilmekte olmas� da bizi Hasan R�za Pa�a�n�n hayat� vaziyeti hakk�nda �mitsizlendiriyor.

Hasan R�za Pa�a�n�n feci �ahadeti hakk�nda kaydedilen malumat�n �ekil ve mahiyeti, bilahare kumandanl��n ��kodra�da Redif F�rkas� Kumandan� ve Dra� sab�k mebusu Esat Pa�a taraf�ndan deruhte edilmesi g�steriyor ki her halde bu miktar T�rk Kumandan� bir hain tertibin kurban� olmu�tur.

Hasan R�za Pa�a gerek �ehit olarak vazife-i vataniyesini ifa etmi� olsun, gerek yar�n yine bizim h�rmet ve takdir ile a��lan kollar�m�za at�labilecek bir hal s�hhat ve afiyette bulunsun, �oktan beri tarihin nadir g�sterdi�i kahramanlar aras�na girmi�, bedbaht milletin minnet ve ��kran�n� kazanm��t�r. Bizden kendisine ebedi h�rmetler''

*******

Hasan R�za Pa�a kimdi? Ona ne olmu�tu? Vuruldu�u belliydi ama �lm�� m�yd�? Ki vurmu�tu? Ni�in vurmu�tu?

Hepsi gelecek b�l�mde in�allah

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Kastamonu Aslan� �ehit Hasan R�za Pa�a / Hain Esat Toptan� Pa�a---1. B�l�m ba�l�kl� yaz� Sami Biber taraf�ndan 7.06.2022 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.