KAR-S                                                       06/01/ 2013-KARS

         Akþamdan beri kar yaðýyordu; duygulandým. Kar gibi beyaz kaðýdý karalayacaktým. Baþladým yazmaya tabii ki yeni yýlýn ilk yazýsýný yazacaktým.

Tarih atarken 06 yazýnca çocukken yaptýðýmýz plaka þakasý aklýma düþtü: Türkiye’nin en soðuk ili hangisi? –Erzurum –Hayýr! –Ankara –Neden? –Sýfýr altý da ondan. -?!?!... Mantýklý mýydý, bilmem. 07-08-09 da var ama sýfýr altý olduðu için Ankara öne geçiyordu.

Þimdi Kars’ta, eskilerin Karakýþ dedikleri aralýk ayýnda -25’leri, Zemheri dedikleri Ocak ayýnda -40’ý gördüm. Kars’ýn ‘s’ harfini kaldýrýnca kar kalýyordu. Sabah arabanýn üstünü süpürürken bir karýþ kar vardý. Her taraf kar. Hani 80’li yýllarda bir þarký vardý: “Her yerde kar var.” diye. O bile basit kalmakta. Okumadým ama Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk “Kar” adlý bir roman yazmýþ. Buradayken yazmýþsa baþka ne yapsaydý?!.

Yerde beyazlýðý bozan eski taþ yapýlarýn duvarlarý. Gökte ise yabanî güvercinler ve kara kargalar. Her yer karla kaplý olduðu için þehir içinde açýk alan aramaktalar.  Dökülecek bir çöp, yerle temasa geçecek açýk bir alan. Geçen sabah yoldan geçerken, yem atan bir esnafý güvercinlerin melekler gibi kanatlarýyla kuþattýklarýný gördüm. Ne mutluluk… 30 yýl önce yazmýþ olduðum “Kýþ Konuþmalarý’ný bir kere daha okudum.

( http://www.sendeyaz.net/yazi/46897_kis-konusmalari.html)

Aslen Erzurumlu olup son 20 yýlýný Antalya’a yaþadýktan sonra Kars’a gelen bir arkadaþým “yanlýþ yaptým.” diyordu. ’Hayýr’ dedim. ‘Bu yýðýn kudret helvasý; kar deðil!. Ters ters yüzüme baktý. ’Antalya’da karý tepede görüyorsun; 4 mevsimi yaþamak gerek.’ deyince ‘Ben Erzurum’da yeterince yaþadým.‘  cevabýný verdi.

Kayseri’de kar bol olur. Erciyes’in karý hiç bitmez. Hatta kaypak esnaf, borcunu ödemek için, vade verirken “Erciyes’in karý eriyince…” dermiþ. ”Erciyes’e kar yaðmýþ/ Kar altýnda gül kalmýþ’ diye bir türkü hatýrlarým çocukluðumdan. Yani güz gülleri solmadan üstüne kar yaðar. Ama Kayseri’nin karý kuþ tüyü gibi yaðar. Buranýn karý un gibi yaðýyor. Geçenlerde fakülte’nin kapýsý önündeki karlarý küreyen hizmetlilere ‘Bu yaðan un olsaydý….’ diye dilekte bulundum. ‘Ah keþkem…’ deyip gülüþtüler.

Bundan 30 yýl önce, güney-doðu’da, Mardin’deydim. Ýlk göz aðrým… 2 yýllýk mecburî hizmet için gittiðim “þark hizmeti” oradayken 3’e çýkmýþtý. Ardýndan 80 devrimini gördüm. Rotasyona soktular ve 5 yýl kaldým. Þimdiki aklým olsaydý; gittiðim günden döneceðim günü hesaplamazdým. Þimdi, maziden ders aldým ve 30 yýl sonra Kuzey-doðudayým; serhad þehri Kars’ta. Kýþýný da, karýný da, baharýný da görecek; tadýný çýkaracaðým.

Bu yazý da böyle bir külfetin nimeti.

Burada kar, 2 gün boyunca, sürekli yaðýyordu. Un gibi olduðundan yükselmiyor ama toprak gibi oturuyordu. ‘Kristal kar’ diyorlar. Kayak için güzel oluyormuþ, Erciyes’te, kimi yerlerde, karý sýkýþtýrýyorlar.

‘Sarýkamýþ Þehitleri’ þu günlerde Türkiye’nin de gündemi. Bu karda/kýþta askeri Kafkaslar’a süren Enver Paþa gençmiþ. Naciye Sultan’ý da baskýyla ele geçirmiþ. Alman’larýn gazýna gelip Rusya’ya 2. cephe açmýþ. 90.000 þehit deniyor ama 30.000 olsa bile insan bu ‘koyun sürüsü’ deðil; ciðer paresi…

Anadolu, asker deposu…

Þu günlerde -10 yýl önce kütüphaneden alýp okuduðum- hemþehrim Baþkatipzade Ragýp Bey’in Kafkas cephesi hatýralarýný, altýný çizerek okuyorum. Medrese’yi bitirip tam Kadý/Hakim olacakken cepheye sevkedilen, aðartma çarýk ve yaz kýyafetiyle önce kýþa sonra “bakýmlý, giyimli, zinde Rus askerlerine” (s.81) esir düþen, Cemal Paþa’nýn yakýný olacak kadar askerlikte mesafe kateden Mülazým/teðmen Ragýp Beyin hatýralarýný.

Özetle, ‘Ýttihad ve Terakki memleketin evladýný kurban ettiler.’(s.54) diyor.

Siz ne dersiniz?