BÝZÝ BÝZE ANLATANLAR/OÐUZ BATIN
Milenyum yýllarýna sosyal,siyasal,kültürel ve sanat olarak gelesiye kadar bu dünya pek çok evrelerden geçmiþ ve bu evreler içerisinde kendini geliþtirerek bugünlere kadar gelmiþtir.Parantez içinde bir iki ufak bilgiyle bu geliþimin nasýl baþlayýp süregeldiðini söyledikten sonra asýl konumuz olan “Bizi Biz’e Anlatanlardan” bahsedeceðim.
Dünyanýn en eski,en ihtiyar ve en ölümsüz olan bir kavram vardýr dünyada.Adý þiir olan bu kavram dünyayý gezmiþ görmüþ ve geçirmiþ bir insana benzetelim.Bu edebi türe yarenlik eden de hiç kuþkusuz müziktir.Bunlarýn kaynaklarý o çaðlarda kesinlikle dindir.Yapýlan dini törenlerle beraber basmakalýp hal ve hareketler ritüelleri müziði yani dansý doðururken,insanlarýn söz söyleme ve iletiþimde bulunma arzularýyla o yüzyýllar için bir güneþ gibi doðmuþlardýr.Bu çaðlardan sonra Araplar’ýn Cahiliye Döneminde asýl adý muallakati seba olan günümüz Türkçesindeki karþýlýðý yedi aský olan dönemde verilen ürünler hiç yadsýnamayacak güçtedir.Bu güç nasýl þiire yansýmýþsa bundan sonra Arap edebiyatýnda gelecek bir sonraki dönemde þiir baþta olmak üzere Araplar;sosyal,siyasal,kültürel ve bilimsel bakýmdan da altýn çaðýný yaþayacaklar,hatta Avrupa’dan bile üstün konumunda olacaklardýr.
Konuyu daðýttýðýmýn farkýna varýp bu paragrafta bir toparlayýp asýl konuya girmek isterim.Þiirler,uzun þiir olan destanlara yerini býrakýp devam ederken ilerleyen süreçte edebiyatýmýzda halk hikayesine ve romana geçiþ niteliðinde olan Dede Korkut Hikayeler’i verilecektir.Bu halk hikayelerinin özelliklerini bir sonraki makalemizde bizler incelemeye sizler ise okumayadurun bense geçeceðim paragrafta ana konunun izahýna baþlayayým.
Romanýn tanýmý yaþanmýþ ya da yaþanmasý muhtemel olaylarý yer,zaman,olay ve kiþilere baðlý kurgusuyla yazýlan dönemin sosyal,kültürel,siyasal,ekonomik özelliklerini bünyesinde barýndýran,amaç estetik haz verip hoþça vakit geçirilmesini saðlayýp bir yandan da öðreten bireysel yaratmalar ürünüdür.Bu zamana kadar yüz binlerce roman ve hikaye kaleme alýnmýþ,alýnýyor ve alýnacaktýr.Bunlar sadece anlatmaya ve okumaya baðlý türlerdir.Tiyatro gibi göstermeye dayalý türlerimizde vardýr.Günümüzde tiyatrolara pek raðbet olmasa da bu tiyatro olgusu günümüzde sinema ve televizyonlarda yayýnlanan dizi film ve sinema filmlerine raðbet görerek býrakmýþtýr diyebilirim.Gerek edebiyatýmýzda gerekse sinemamýzda tek kazanan bir kavram bir olgu mevcuttur.O kavram ve olgunun ismi ise bizi bize anlattýr..Nedir peki,bizi biz’e anlat?Varýn bu soruyu siz tanýmýný yapadurun bense bizi biz’e anlatýp kazananlardan bahsedeyim.
Hem Tanzimat Dönemi Edebiyat’ý aþýðý olarak hem de roman,hikaye,tiyatro vb. düz yazýlarýn ilk kez kullanýlýp eserler verildiði dönem olmasý bakýmýndan edebiyat ile baþlýyorum.Edebiyatýmýza yenilikler getirip edebiyatýmýzýn geliþmesinde katkýsýný yadsýnamayan üstat kiþiliktir Þinasi.Ýlk tiyatro eseri olan Þair Evlenmesi’nin yazarýdýr.O dönemde bu eser bayaðý yanký uyandýrmýþtýr peki,bunun nedenini düþündünüz mü?Nedeni çok basit.Eserin konusu bakýmýndan bizi biz’e anlatmasýdýr.Görücü usulü ile evliliklerin yapýldýðý dönemde görücü usulü ile evlenmenin zararlarý bu eserde konu edilmiþtir.Ardýndan Namýk Kemal boy göstermiþtir o dönemde.yine evlilik ve cariye konusunu iþlediði Ýntibah ile ilk tarihi roman olarak edebiyat tarihine geçen Cezmi adlý romanla okuyucu karþýsýna çýkarken Vatan Yahut Silistre adlý tiyatro eseriyle büyük bir yanký uyandýrdý..Bu söz konusu eser toplumsal konularý dile getirdiðinden sansüre maruz kalýrken bizi biz’e anlattýðýndan dolayý kalbimizde kalýcý yer bulan eserlere girmiþtir.
Evet,geldim hayraný olduðum yazarý anlatmaya..Eðer kendimden geçersem,lafý uzun uzadýya anlatýrsam,beni bir dürtüp susturmaya çalýþýn Ahmet Mithat Efendi’yi anlatýrken..Felatun Bey ile Rakým Efendi eþittir Ahmet Mithat Efendi demek.Ahmet Mithat Efendi,eserlerinde her daim yer alan konu olan yanlýþ batýlýlaþmayý bu eserinde de dile getirmiþtir.Yazý Makinesi sýfatýný alan yazar görücü usulü evliliðin zararlarýndan yanlýþ batýlýlaþmaya kadar varan dönemin bütün özelliklerini ve sorunlarýný dillendiren yazar olmasýndan dolayý,bir baþka ifadeyle,o dönem için bizi biz’e anlattýðýndan dolayý edebiyat dünyasýnda edebiyat severlerin yüreklerinde kalýcý bir yere oturmuþtur.
Ardýndan gelen Servet-i Fünuncular,her ne kadar toplumsal konular ile aralarýna duvar örselerde bireysel konularý iþleyerek yine bizi biz’e anlatmayý baþarýp yüreklerimizde kalýcýlýða kavuþmuþlardýr.Bu kalýcýlýða kavuþanlar hiç þüphesiz Halit Ziya Uþaklýgil ile Reþat Nuri Güntekindir.Behlül ve Bihter’in yasak aþklarýný,Feride ile Kamran’ýn o deli divane olan aþklarýný hatýrlamayanýmýz yoktur sanýrým.Bizi,aile yapýmýzý,en ince ayrýntýsýna kadar alan-bizi biz’e anlatan-Yaprak Dökümü’nü unutanýnýz yoktur sanýrým.Yaþayan efsane olan Yaþar Kemal’in roman ve roman kahramanlarýný da hala aklýmýzda mýh gibi çakýlýdýr.
Biraz sinemaya uzanmak istiyorum.Sinema da bizi biz’e anlatýp güldüren,bir Nasreddin Hoca Fýkralar’ý misali olan,Kemal Sunal filmlerinden bahsetsek iyi olur.Kemal Sunal Filmleri hakkýnda meslektaþlarým,öðretmenler,iki gruba ayrýlsa da ben bu grubun içinde Kemal Sunal filmleri’ni seven ve býkmadan usanmadan seyredip yine ayný zevki alan insaným..Bir Tosun Paþa’yý düþünün..Sultanlýk,þahlýk ve paþalýk gibi özelliðe sahip olan Osmanlý’nýn o dönemini mizah katýp eleþtirmiyor mu?Bir Kapýcýlar Kralý’ný düþünün..Kasaba ya da köy gibi yerde geçimini saðlayamayan bir ailenin þehirde yaþadýklarýný mizahi yönden bizi biz’e anlatmýyor mu?Öðretmen’i düþünün..Þehre yeni tayini çýkýp þehre yerleþen bir öðretmen ile ailesinin verdiði yaþam mücadelesi filme konu olmadý mý?Hababam Sýnýfý’ný düþünün..Ekonomik sorunlardan ötürü çalýþmaya mecbur olan emekli olmuþ ihtiyar öðretmenler ve yanlýþ eðitim sistemini konu almýyor mu?Ayrýca,belki diðer makalelerimizde Hababam Sýnýfý’ný ayrýca yazýp inceleriz.Yüz Numaralý Adam filminde o dönemdeki toplumsal sorunlarý dile getirip bizi biz’e anlatmadý mý?
Dönemimizin birer Ahmet Mithat’ý olan,birer Hüseyin Rahmi’si olan isme getirmek istiyorum sözümü.Bu isim hiç kuþkusuz Birol Güven’dir..Çocuklar Duymasýn adlý diziyle kendisini senarist olarak duyurup tanýdýk.Birol Güven ve Çocuklar Duymasýn’ý zirveye ulaþtýran neydi?Cevap yine basit:Bizi biz’e anlatmasýydý..Aile hayatýmýzý anlatmasýydý.Ufak bir eleþtirimi de bu dizi hakkýnda söyleyecek olursam bu dizi film bence,orta gelirli bir aileye hitap etmiyor..Ama konusu bakýmýndan bizi biz’e anlatýyor.Sadece Çocuklar Duymasýn mý?Ayrýlsak da Beraberiz,En Son Babalar Duyar,Benden Baba olmaz,Yalancý Romantik ve Seksenler Neden bu dizi filmler baþarýlýydý?Nedeni yine basit..Bizi biz’e anlatmasýydý.
Sýra müzikte..Dinle-Tüket özelliðine sahip POP müzik de sevgiliye hitaplý þarkýlarýn yer aldýðý doksanlarda doðmuþtur..Tarkan,Sezen Aksu,Yýldýz Tilbe,Nazan Öncel,Serdar Ortaç,Mustafa Sandal,Kenan Doðulu,Doðuþ gibi isimlerin çýktýðý bu dönem müziðimizin altýn çaðý ve baþlangýcýdýr..Bu isimlerden hangisi sizce kalýcý olur diyorsanýz cevabýný nedeni ile vermek isterim..Kimisi karakterine kimisi ise þarkýlarýnýn birbirine benzerliðini eleþtirdiði Serdar Ortaç olur yanýtým.Herkes gündelik hayatta Serdar Ortaç’ý sevmiyorum dese de albümleri peynir ekmek gibi satýyor..Bu baþarýnýn nedeni ne?Nedeni yine çok basit.Bizi biz’e anlatmasýdýr.Serdar Ortaç Þarkýlarý,Türk Milleti’nin nabzýný yakaladýðýndan dolayý dinleniyor,tutuluyordur ve sizler de göreceksiniz saydýðým isimler arasýnda Serdar Ortaç ismini kalýcý olarak tarihe býrakacaktýr.
Onlar bizi biz’e anlatýp kalýcýlýðý yakalayanlardandýr.Kalýcýlýðý yakalamalarýndan ziyade onlar yüreklerimizde taht kuran ve nabzýmýzý okuyanlardýr.Bende þu edebiyat dünyasýna yeni girmiþ biri olarak tek temennim,onlardan biri olup kalýcý olmaktýr..Kalýcý olmaktan ziyade tüm yüreklere girip o yüreklerde kalýcý bir yere sahip olmamdýr.Söz uçar yazý kalýr dedim bu makaleyi yazdým.Umarým bu makalem kalýcý olur deyip bir þiirimi de sonu iliþtirerek size veda etmek isterim.Bu þiir toplumsal bir þiirim…Bu þiir bizi biz’e anlatýyor..Saðlýcakla kalýn deðerli okuyucularým..

ÇIKIN ARTIK ÇOCUKLAR

Çýkýn artýk çocuklar kabuðunuzdan,
Yaþadýðýnýz dünya sanal.
Sürrealizmin modasý geçti çoktan,
Deðiþtirin lütfen kanal.
Haklýyým deyip sonuna kadar haklýsýn,
Bitirin þu dünyadaki deli savaþý.
Asýl siz çýkýn þeytan yuvanýzdan,
Daðda baðda çayýrda seyret güneþin doðuþunu.
Getir olsun hayatýn turuncu.
Yanda karþýda komþuda ateþin sönmesine yardým et,
Yaþanýr olsun dünya mutluluðu.
Çýkýn artýk çocuklar kabuðunuzdan,
Biz uyanamadýysak siz güneþle uyanýn.
Ýçinde ne para ne de pul olsun rüyanýn,
Deðiþtirin çocuklar þu deli dünya kanalýný.
Dil,din,ýrk,mezhep yapma ayrýmýný,
Tat dünyanýn eskimeyen mutluluðu siyah beyazý.
Çim sahalarda akan kanýn kýzýllýðýný,
Kalbin kýzýllýðýnla söküp atýn.
Büyük bir barýþ meydanýnda toplanýn çocuklar,
El ele yürek yüreðe baþlatýn þöleni.
Þarký söyleyin..Türkü yakýn…
Þiir yazýn..Halay çekin..
Horon tepin..Zeybek ile efelenin..
Olmadý çifte telliye girin…
Baþlattýðýnýz þölen
Hiçbir zaman bitmesin çocuklar..
Yeter ki çýkýn kabuðunuzdan..
Yaþadýðýnýz dünya sanal.
Sürrealizmin modasý geçti çoktan,
Deðiþtirin lütfen kanal..
OÐUZ BATIN