Geçiþ dönemi tarihsel sýralamaya göre önce sürü dönemden totemi döneme geçiþi ifade eder. Ýkinci olaraktan da Totem dönemden ilahi dönemli ittifaka geçiþi ifade eder.

Üçüncü geçiþ dönemi de âdem Hava hikayesi gibi hikayelerden bildiðimiz kolektif alandan köleci sisteme geçiþi ifade eden dinsel seremonilerdi.

Geçiþ ritüelleri içinde yarýn kaygýsý taþýndýðý gibi belki de daha fazlasý sosyal bir travmaydý. Geçiþ ritüeli yeni durumu geçmiþin kolektif müktesebatýn yasalarýyla baðdaþtýrma iþiydi.

Geçiþ ritüelleri önce totem alanla, sonra türlü ittifaklarla ortaya konmuþtu. Hemcinsler ilk kez totemi bir kolektif alanda güvendeydiler ve yarýn endiþeleri hayli aþaðý çekilmiþti.

Ýþte hemcinsler bu sosyo kolektif kazanýmý korumak istiyorlardý. Her ittifaký durum eski duruma karþý bir gelecek kaygýsýný taþýttýrdý hemcinslere. Travmalar hem bu nedenle hem izole bir totemi sosyolojiyle vardý.

Bu nedenle travmalar bir çeþit baðýþýklýk sistemi direnç limesiydi. Bu direnci sosyal anlama üzerinde ortaya koyup sosyal anama üzerinde çözüme kavuþturuyorlardý.

Geçiþ ritüeller eski birikimler üzerine þimdiki ahvaller ile birikimliydi. Geçiþ ritüelleri kendini tekrardý. Ya da kendi sosyolojini kendi kolektif alanýný kopyalama iþiydi.

Geçiþ dönemi olaylarý olgu, olay ve oluþumun en temel yasasýydý. Geçiþ ritüelleri de grubuna ve kendisine endeksli olan tekrarýyla folklorik bir ibadetti. Ve geçiþ dönemi seremonileri çoðu kez geliþme patentli bir ikna dili anlatýmdý.

Yani Âdem ve Hava da totem dönemden beri ola gelen izole bir kolektif alanda ilahi ittifaklara ve köleci ahitlere doðru çýkýþlarý anlatan yansýmalardan mülhem birçok geçiþ dönemlerinin grup travmalarýný duruma göre modülasyonlarla anlatmanýn diliydi.

Bir anlatýmda Âdem'in kendisi yani Âdem tarafýn Hava'sý karþý taraf Hava'nýn Âdem'ine kendi totem yiyeceði olan buðdayý sunuyordu.

Baþka bir versiyonda da Hava karþý Âdem'e kendi totem mesleði totem yiyeceði elmayý sunuyordu. Bu anlatýmlar bu haliyle totem dönemden ilahi döneme geçen gruplarý karakterize ediyordu.

 22b

Dumuzi, Geþtinna hikayesi gibi. Ancak bu hikâyede sunu ilahi ittifaklar gibi gruplarýn birbirine yakýnlaþmasý için deðildi. Aksine gruplarýn yasak bir meyveyle birbirini aldatýcý, kandýrýcý ve tuzak kurucu seremonileri iþleniyordu.

Yasak açýklanmýyordu. Biz biliyoruz ki yasak, izole bir totem geçmiþin hafýza kaydýný burada bu biçimde bir anlatýmla dýþa vurumdu. Bu anlatým köleci dönem içindeydi. Çünkü aldatma, hile, tuzak kurma vs. hep köleci mantýðýn köleci dil unsurlarýydý.

Köleci anlatýmda karþý grup sunularý yakýnlaþma için deðil de karþý tarafa aldatma, yanýltma (ikna etme) biçimi üzerinde söylüyordu. Âdem’in Hava’ya Hava’nýn Âdeme yaklaþýmý köleci ve hileci mantýklý yaklaþýmdý.

Sunular hep karþý Eva tarafýndan karþý Ademe gruba ya da grup temsilcisi ademe yapýlýyordu.  Sunan ve sunulanlar karþý gruptan karþý cinslerdi.

Totem dönemden ilahi ittifaklý dönem içine geçiþte yanýltma aldatma yoktu. Yanýltma aldatma hile özel mülkiyetçi tasavvurla kotarýldý. Hile köleci sistem içinde günümüze kadar geldi. Günümüzde bile dehþetengiz biçemde süren yüz seksen derecelik dönmelerdi. Bir gün söylediðini diðer günkü sözüyle dün dündür bugün bugündür diyen yalanlama iþiydi.

Âdem ve Hava birçok geçiþ dönemlerini ifade eden hikâye sanatý söyleyiþiydi. Hikâye bir ittifaký olay karþýsýnda, eski totem yasaðýný aþma iþiydi. Âdem ve Hava üreten zýt gruplardý.

Âdem ve hava üreten, kendi meslek çekiciliði içindeki zýtlarýn izole ayrýþtýrýcý lýðý ve yine zýtlarýn cinsel çekiciliði üzerinde yakýnsayan geçiþ sürecini motif etmenin dil anlatýmýydý.

Geçiþ dönemi hikayeleri hem þimdiyi anlamaya matuftu. Hem kendi sonrasýna köleci bir izan ile geri baðlanýcý bir zihinsel ikna metoduydu.

Geçiþ dönemi anlatým ve ritüelleri geliþmiþ bir sosyal zekâ ve geliþmiþ bir kolektif zekâ iþiydi. Âdem ve Hava anlatýsý içinde her biri ayrý bir zýt grubu temsil etmenin ifadesiydi.

Kendisine yiyecek takdime si sunulan Âdem’in grubu, sunucu olan karþý grubu, Eva grubu olarak takdim etmektedir.

Bu tür anlatýmlar içindeki zýt gruplarý birbirine yaklaþtýrýcý müktesebatlar, ilk totemi grubun ilahi temas olgularý içindeki analojiden çýkarýlmýþtýlar. Ýlk temaslar totem yiyeceðini karþý gruba kurban sunusu yapan takdimeler ilk tapýnak temaslarýyla zaten ortaya konmuþtu.