Eklenme Tarihi : 17.04.2013
Okunma Say�s� : 2310
Yorum Say�s� : 5

rasay

Battani -1

T�rk-�slam �limleri serisi � 30

BATTAN�

D. 850 � �. 926

Harran��n Battan kasabas�nda do�mu�tur,

Tam ad�; Muhammed bin Cafer bin Sinan

Er-Rekki el Harani diye yaz�l�d�r.

Ebu Abdullah k�nyesi ile nam bulmu�tur.

Do�du�u yer nedeniyle Battani dendi,

Garp onu �Albategnius, Albategni� bildi.

Urfa topraklar�n�n has g�l� denilmi�,

D�nyan�n en �nl� yirmiden birisiydi.

Lakab� Es-Sabi soyuna nispet denmi�,

B�ylece Sabi dinine mensup bilinmi�,

O M�sl�man ilim �nc�s� bir dahidir,

G�ne� y�l�n� da hesaplayan bir ilkmi�.

F�rat Nehri k�y�s�nda Rakka �ehrinde,

G�ky�z�n� incelemi� g�zlem evinde,

Trigonometrinin kurucusu denilmi�,

Hesaplam�� Kopernik�ten be� as�r �nce.

Sin�s, kosin�s, tanjant ve kotanjant demi�,

Bir y�l� altm�� be� g�n diye hesaplam��,

Dakika, saniye, salise de tam tutar,

Zat��l- Halak�� icat edip �al��t�rm��.

M�minler i�in K�ble tayini yapm��t�r,

Boylam ve enlem hesab�n� tutturmu�tur,

Astronomik cetveli (Zic) haz�rlam��,

Trigonometriyi �ok iyi kullanm��t�r.

Matematikte Yunan kiri�i yerine Sin�s,

Kotanjant ile dereceli tablo yapm��,

Ay��n boylamdaki hareketini hesaplar,

G�ne� ve Ay��n g�r�n�r �ap�n� �l�m��.

Ay��n tutulma derecesini bilmi�tir,

Dik ��genleri matematikle tarif etmi�tir,

S�f�rdan doksan dereceyi hesaplam��,

Cebir ��z�m metodunu uygulam��t�r.

Onun bulu�lar� Bat�da okutulmu�,

Kopernik, Kepler ve Galile sayg� duymu�,

Tycho Brahe Battani�den yararlanm��t�r.

Eserleri Latinceye �evrilip bas�lm��.

�Kitabe�l Zic� de elli yedi bahisten s�z var,

�limler astronomide �st�n eser sayar,

�limde bu eser �nemli bir kaynakt�r,

D�nya dillerinde bu eser bask� yapar.

Astronomiye dair pek �ok eser yazm��,

Y�ld�z kategorilerini hesaplam��,

O zaman Bat�da rasathane bile yok,

As�rlar sonra da faydas�n� anlam��.

Gibbs ve Kremers Battani�ye �vg� yaparlar,

Erich Bell bu b�y�k zek�ya sayg� duyar,

Frans�z Laland onu �vg�lerle anmakta,

Sarton ise M�sl�man bir �lim diye anar.

Philip K. Hitti �be� as�r sonra anlad�k� der.

Biruni de Battani�ye �vg�ler dizer,

Bat�ya bilimi M�sl�manlar ��retmi�,

�Bat� ilmi bilmezdi� diyor Jacques Risler.

Bat�ya biz ��rettik ilmi,

Ald�lar alt�m�zdan kilimi,

Sermaye san�p hep konu�tuk,

Bizlerde horlad�k �limi.

Sormal� insan kendisine,

Vard� m� ilim medresesine?

�etmetmeyi ilke edinir,

Hayran kal�r Garb�n ilmine.

Zat��l- Halak: D�nyada yap�lan ilk duvar saati.

Kitabe�l � Zic: Battani�nin astronomi cetveli kitab�.

�etmetmek: S�v�p saymak, k�f�rle�mek.

�air, Ara�t�rmac�, Yazar: Abdullah Ya�ar Erdo�an

Batt�n�, ilimdeki g�yesini �u esas �zerine bina eder: ��nsan, Allah��n (cc) varl��n�, birli�ini, kudretini ve eserlerinin m�kemmelli�ini ba�ta astronomi olmak �zere, ilimler sayesinde ��renebilir. Mesel� �u g�r�nen y�ld�zlar, �st�nde ya�ad��m�z bu d�nya ve d�nyan�n hareketleri Allah��n (cc) varl�k ve birli�inin a��k bir delilidir.�

Onsekizinci asr�n Frans�z astronomu Laland Battani i�in der ki: "Be�er, ALLAH��n birli�ini ispata, O�nun emsalsiz b�y�kl��n�, y�ce hikmetini, muazzam kudretini ve eserinin m�kemmeliyetini anlamaya y�ld�zlar ilmi s�yesinde muvaffak olur."

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Battani -1 ba�l�kl� yaz� rasay taraf�ndan 17.04.2013 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.