Online Üye
Online Ziyaretçi
MİLLİ EĞİTİMİN UNUTULMAZ İSMİ
HASAN ALİ YÜCEL
17.12.1897-26.2.1961
Ahmet AYAZ
Gaziantep
Güneş Gazetesi 17 Ağustos 2021
……………………………………………………
Bu gün Milli Eğitimin unutulmaz ismi ve
eğitimin güneşi olan Hasan Ali Yüceli anmak istedim. 1950 yıllarının başında
ilkokul Türkçe kitaplarımızda Atatürk, 23 Nisan, Bayrağım, Kelebek, Okul
Türküsü, Altın Ok, Ağaç ve sen, Ninni başlıklı şiirleri çıkardı.
Hasan Ali Yücel, 17 Aralık 1897'de
İstanbul'da doğdu. Eğitim hayatı sırasıyla Mekteb-i Osmani, Vefa İdadisi,
Cağaloğlu Darülmuallimin-i Aliye (Yüksek Öğretmen Okulu) okullarında geçer. 19
Aralık 1922 yılında öğretmenliğe başladı.
Bir grup meslektaşıyla Muallimler Birliği ve Türk Ocağını kurdu. 1924 yılında
Kuleli Askeri Lisesine tayin edilen Yücel, burada edebiyat öğretmenliği yaptı.
Ve hemen arkasından da İstanbul Erkek lisesi’ne felsefe öğretmeni olarak
atandı. 1926'dan itibaren İstanbul Erkek Lisesi'nde felsefe ve içtimaiyat
(Sosyoloji) öğretmenliği ile Galatasaray Lisesi malumat-ı vataniye öğretmenliği
yaptı. 1927'de sona eren öğretmenlik yıllarında, "Felsefe Elifbası",
"Süri ve Tatbikî Mantık", Hıfzı Tevfik ve Hamamizade İhsan ile
birlikte yazdığı "Türk Edebiyatı Numuneleri" adlı eserlerini
yayınladı.
1927 başında, Hasan-Âli, Reşat Şemsettin (Sirer) ile birlikte "Mıntıka
Müfettişleri" unvanıyla İstanbul Maarif Emirliğine verildi. Hasan-Âli,
1929 sonunda İkinci Sınıf Maarif Müfettiş Umumiliğine yükseldi ve Maarif Emirlikleri
kaldırılınca Maarif Vekaleti Teftiş Kurulu Üyesi oldu. 1930'da Maarif Vekili
Cemal Hüsnü (Toray), kendisini araştırma ve inceleme göreviyle Paris'e
gönderdi. 1930'un sonunda, geniş bir inceleme ve araştırma dosyasıyla
Türkiye'ye döndü.
1936'da bu incelemesini "Fransa'da Kültür İşleri" adıyla yayınladı.
1931 yılında bazı inceleme ve denetleme yapmak için Atatürk ile birlikte 3 ay
sürecek bir yurt gezisine çıktılar. Söz konusu denetleme gezisinden bir yıl
sonra, dil devrimini doğru temeller üzerinde geliştirmek düşüncesiyle, 12
Temmuz 1932'de Türk Dili Tetkik Cemiyeti kuruldu. Hasan-Âli, Cemiyet’in
Etimoloji Kolu Başkanlığına getirildi. 1932 yılında, Hasan-Âli, batıdaki
benzerleri örnek alınarak kurulan, öğretim üyeleri yurtdışında okumuş
kişilerden oluşan Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'ne müdür olarak atandı.
Hasan-Âli, 1933 yılı sonunda Maarif Vekaleti Orta Tedrisat Umum Müdürlüğü'ne
atandı. Bu dönemde, üniversiteye geçişteki önemi nedeniyle liselerde reform
düşüncesi üzerine yoğunlaştı. 1934'te Cumhuriyet Halk Partisi'ne dilekçe
vererek "Milletvekili adayı olarak önerilmesi"ni sağlad1; İzmir Milletvekili
olarak Meclise girdi. 28 Aralık 1938'de, Hasan-Âli Yücel, 41 yaşında iken,
Celal Bayar kabinesinde Maarif Vekili oldu. Özellikle Cumhurbaşkanı l.İnönü'nün
desteğiyle, yakın çalışma ve dost grubunun katılımıyla büyük bir reform
hareketi başlattı ve gerçekleştirdi. Hasan-Âli Yücel, 1945'te, 4-20 Kasım
arasında Londra'da toplanan ve 43 ülkenin katıldığı UNESCO toplantısında
ülkemizi temsil etti.
O'nun döneminde, Ankara Fen Fakültesi (1943), İstanbul Teknik Üniversitesi
(1944.) ve Ankara Tıp Fakültesi (1945) kuruldu. Dört yıl gibi bir hazırlıktan
sonra, 15 Haziran 1946'da 4936 sayılı Üniversiteler Yasası çıkarıldı. Hasan-Âli
Yücel, 5 Ağustos 1946'da 7 yıl ve 7 ay sürdürdüğü Millî Eğitim Bakanlığı
görevinden istifa etti. İstifasından sonra gazetecilik görevine dönen Yücel,
dönemin etkin gazetelerinden Ulus’ta yazılar yayınlandı. 1950 yılında hem Ulus
gazetesinden hem de CHP’den ayrıldı.
1950-1960 arası bu son dönemde, Cumhuriyet'te "Köşemden" başlığı
altında yazılar yazdı, yurtdışı gezilere çıkdı; Kıbrıs ve İngiltere
gezilerinden sonra izlenimlerini, düşüncelerini "Kıbrıs Mektupları"
ve "İngiltere Mektupları" adıyla yayınladı.
Bir süre (1956'dan itibaren) İş Bankası Yayın İşlerini yönetti, 1960'ta bunu da
bıraktı. Bu dönemde sağlığı iyice bozulan Yücel 26 Şubat 1961 sabahı,
İstanbul'da misafir olarak kaldığı Prof.Dr. Tevfik Sağlam'ın evinde
enfarktüs'ten vefat eder.
Hasan Ali Yücel, Şair Can Yücel'in babası, Japonya kıyılarında batan Ertuğrul
Fırkateyenin kaptanı olan, Ali Beyin torunudur.