“Sen kimsin, sen benim kim olduðumu biliyor musun? “ gibi ukala, saldýrgan tepkiyle günde milyonlarca kiþi muhatap olabilmektedir. Hatta sadece tepkiyle yetinmeyip iþi daha ilerilere götürenler bulunmaktadýr. Haklý yere yaptýðý bir uyarýdan dolayý canýndan olanlar hiç de az deðildir.

Kendisine haklý olarak yapýlan en basit eleþtri karþýsýnda çýlgýna dönenler,  kendilerini  asabi, sinirli olarak tanýmlayýp gurur bile duyarlar. Halbuki, sergiledikleri tavýr tam anlamýyla vahþiliktir, yabaniliktir, yobazlýktýr, insanlýktan ne kadar az nasipleniklerinin ýsbatýdýr.  Ortada övünelecek hiç bir þey yoktur.

Bilim adamlarý barut fýçýsý gibi halimizi: eðitimle, ekonomiyle, kültürle, sanatla, çarpýk kentleþmeyle, yaþanmýþ bazý travmalarla izah etmektedirler. Bu izahlarýn hepsine katýlýyorum ama olayýn daha baþka bir boyutunun da bulunduðunu düþünüyorum. Barut fýçýsý gibi olmamýzdaki sebeplerin biri de KÝBÝRDÝR!

Yanlýþ okumadýnýz, kibir belki de gününmüzde en yaygýn manevi bir hastalýktýr ama  üzerinde yeterince durulmayan bir arýzadýr. Ýmamlar, vaizler kibirden sakýnmamýz gerektiðini anlatýrlar ama kibrin toplumda görülen þiddetle iliþkilendirdiklerini ben henüz duymadým.  Gelin hep beraber kibir denen hastalýðý mercek altýna alalým.

Kibir

Kibir denince aklýmýza çok ünlü: sanatçý, sporcu, siyasetçi, bilim adamý gibi kiþiler gelir. Sanki kibir  sadece: makam, mevki, mal, þöhret sahibi insanlarda görülürmüþ gibi bir  algý bulunmaktadýr. Halbuki nefs taþýyan her bir insan kibir hastalýðýna yakalanabilmektedir. Ýlla da toplumda ciddi kariyer sahibi olmasý gerekmemektedir. Bu konu yýllar önce  çalýþtýðým bir þirkette dikkatimi çekmiþti.

Yüzlerce kiþinin çalýþtýðý, çok yüksek tahsilli ve uluslararasý kariyer sahibi çok sayýda bilimadamlarýnýn  bulunduðu þirketin en vasýfsýz elemanlarý temizlikçilerdir. Aslýnda, temizlikçiler þirketin kendi elemaný olmayýp taþeron firmaya çalýþmaktadýrlar.

Afrikalý bir temizlikçi diðer temizlikçilerden farklýydý; adam o kadar kasýla kasýla, gerile gerile davranýyordu ki, Karaman tabiriyle tam havalý biriydi… Adamdaki kapris þirketin o günkü en büyük managerinda bile yoktu. Halbuki, þirkettin en büyük manajeri yüzlerce kiþiden sorumlu, çok geniþ imkanlara sahip artý milyonlarca dolar bütçeye sahipti ama olabildiðince mütevazi biriydi. Manajer, iþe bisikletle gelip giderdi, karþýlaþtýðý herkese selam verirdi. Demek ki, kibir hastalýðýna yakalanmak için illa de kelli felli olmaya gerek yokmuþ.

Kibirin þiddetle ne alakasý var? Hem ne çok alakasý var!

Kibirli biri evvela kendisini baþkalarýndan veya çevresinde bulunan (bazý) insanlardan  üstün görür. Üstünlük duygusu için illa çok üstün yeteneklere, imkanlara filan sahip olmasý gerekmediðini izah ettim.  Ufacýk, tefecik bir sebepten bile insan kendini  üstün görebilir.  Aslýnda buna aþaðýlýk komplesini bastýrma da denebilir ama biz en iyisi konuyu fazla daðýtmayalým ….

Kibirli, üstünlük hastalýðýndan dolayý baþkalarýna saygý göstermez. Baþkalarýnýn hak ve hukukunu rahatlýkla hiçe sayabilir. Bundan dolayý baþkalarýna gönül huzuru içinde haksýzlýk yapabilir. Baþkalarýndan üstün olduðu için zaten hiç bir zaman özür dilemesi de gerekmez. Ne de olsa çizdirmemesi gereken bir karizmasý vardýr. Bu karýzama öyle bir meziyettir ki, herkeste bulunmaz.

Halen kibir ile þiddet arasýnda bir baðlantý kurulmadý ama þimdi geliyor!

Kibirli biri, (hor ve hakir gördüðü) birisine haksýzlýk etti ve bu durum karþýsýnda vatandaþ itiraz etti yani  curnuna baþladý.

Haksýzlýk etme hakký bulunan kibirliye,  sýradan bir kiþiden  tepki göstermesi, kibirlinin  nefsini þaha kaldýrýr. Egosu tavana sýçrar çünkü karizma çizilmiþtir… “Sen kimsin, sen benim kim olduðumu biliyor musun?” gibi saçmalayama baþlar. Sýradan biri nasýl olurda da kendini uyarabilir, eleþtirebilir ya! En ufak bir mesele artýk gurur meselesi olmuþtur, hayat memat meselesi bile olmuþtur!

Zaten, eðitimden, kültürden, sanattan, insanlýktan nasibi kýttýr, ekonomik sýkýntýlarý da tuz biber olur…. En ufak bir uyarý/eleþtiri iþte böylece ölümle bile sonuçlanabilmektedir….

Kibir hastalýðý ciddi bir sorundur, sosyal medyada kibir hastalýðý çok rahat bir þekilde gözlemlenebilir. En ufak bir yorum veya tepkiden dolayý sosyal medyadaki tartýþmalarýn  büyük nedeni kibirdir,  eleþtiriye tahammül nerdeyse sýfýrdýr. Sanki, hiç hata yapmaz zavallý  kibirli kiþiler! TV’deki paspas proðramlardaki cayýrtýlarýn, gürültülerin çoðunluðu  kavga edenlerin nefs meseleleridir yani kibirlerinden kaynaklanmaktadýr.

Eðitim þart, manevi eðitim yani nefsin kontrol altýna alýndýðý bir eðitim de de buna dahildir.  Yoksa bu günleri bile yana yana ararýz….

Abdullah konuksever