-Bu bir aný yazýsýdýr-

   Rahmetli annem; tüketim çýlgýnlýðý, para tuzaklarý ve aptalca harcamalarý görünce hep bu hikâyeyi anlatýrdý bize. Sanýrým 1950’lý yýllar olsa gerek. Annemin bizzat yaþadýðý dönemde geçmiþ olabilir, büyüklerinin anlattýðý bir þehir efsanesi de. Biz kaynaðýný araþtýrmakla vakit kaybetmeden, anlatýmýn özünden ders çýkarabilirsek ne mutlu.

   Aldatanlarýn, nedense el üstünde tutulduðu dönemler her çaðda oluyor. Bu durumdan vazife çýkaranlar da rollerini hep iyi oynamýþlardýr. Kimisi ticari cambazlýkla aldatýr, kimisi dini duygularý istismar ederek aldatýr, bir kýsmý da politik söylemlerle aldatarak ekmeðini kazanýr. Aldanan da memnundur aldatan da aslýnda. Çünkü böyle olmasa, hep ayný nakarat devir daim ederek, bugünlere kadar kültürel bir miras(!) olarak taþýnabilir miydi hiç?

   Hokkabazýn biri, insanlarýn davranýþ bozukluklarý, psikolojik acziyetleri, merak duygularýný çok iyi bildiðinden çok güzel bir para kazanma yöntemi icat etmiþtir. Sermayesi yok, malzemesi b*k.

Vitrin þeklinde dýþý tenekeden geniþçe bir tezgâh hazýrlar. Tezgâhýn içi bölmeli reyonlardan oluþur, içinde ne olduðu görülmez ve her reyonun üstünde süslü ve gizemli kapak vardýr. Dýþ cepheleri ise
süslü ve albenili renkli figürlerle doludur. Kasetçalarýndan veya gromofondan da müzikleri fonda sunmayý ihmal etmez.
“Vitrin reyonlarýnda neler var?” diye hemen meraklandýnýz deðil mi? Her bölüme farklý farklý hayvan dýþkýlarýný doldurur. At, eþek, inek, deve, tavuk, kedi, köpek, katýr… Ýnsan dýþkýsý koymayý da ihmal etmez. Adeta biyolojik çeþitliliðin, dýþkýsal koleksiyonu gibi. Belki bir bilim insanýnýn ilgisini çeker de, zaten aç ve iþsiz gezen, sigara çekerek dert öðüten, cebinde çok az parasý olanýn neden ilgisini çeksin deðil mi? Ýþte tahmin ettiðiniz gibi deðil, en çok da onlarýn ilgisini çekiyormuþ.
   Kurulan tezgâh hazýr, malzemeler hazýr, sýra müþteri bulmaya gelmiþtir. Meydanýn uç köþesinden gür bir ses yükselir: “Bu fýrsat kaçmaz, bakan bir piþman, bakmayan bin piþman, bir bakýþý on kuruþ”

Haliyle insanlarý alýyor bir merak. “Kapalý bir kutu, içinde ne var acaba, bir sürü boþ þeylere para veriyoruz, buna da on kuruþ versek batmayýz ya?” düþüncesiyle meraklý bir grup sýraya giriyor.
   Parayý verip ilk bakan kiþi; tepki olarak basýyor kahkahayý. “Verdiðin on kuruþa deðdi mi?” diye soranlarý azarlýyor. “Sana ne kardeþim, yok mu on kuruþun, sen de ver sen de gör” diyerek meraklarý daha da artýrýyor.

   B*ktan kurulan tezgâhta hasýlat çoðalýrken, gariban halkýn cebi de boþalýyor. Aldanan da, enayi yerine konulmamak için ne gördüðünü söylemiyor. Evet bu memlekette eðer vicdanýný köreltip, aklýný da þeytanlýða asker ettin mi, her þeyden para kazanmak mümkün. Taraftar bulmak mümkün, mürit bulmak mümkün, köle bulmak mümkündür.

   Günümüze göre uyarlar ve yorumlarsak; ayný tezgâh teknolojiye ve modaya ayak uydurarak kat kat daha fazlasýyla devam etmiyor mu vurgun? Ahlaksýzlýktan, adaletsizlikten, sahtekarlýktan, despotizm den dert yananlarýn yüzde kaçý hakkýyla ve yerinde mücadele veriyor?

     Bilim, kültür, sanat, edebiyat, felsefe, demokrasi, hukuk, insan haklarý, ekolojik denge, holistik kültür, birlikte yaþam, kitap dünyasý… dediðinizde; aþkla, heyecanla, umutla, azimle, coþkuyla, samimiyetle katký saðlayan, tepki veren, destek olan kaç kiþi kaldýk acaba?

     Ne diyelim görevini yapan yapýyor da; b*oktan, pislikten, cüruftan, posadan þeylerle insanlarýn gönüllü olarak da olsa, aldatýlmasýna vicdaným razý olmuyor. Kýrýn zincirleri, çözüm önünüzde ay ve güneþ gibi parlayacaktýr.
Mutlu, huzurlu, verimli, sevimli ve umutlu yarýnlar dilerim.
Kalýn saðlýcakla.

Samsun, 13.10.2023
Ali Rýza Malkoç
arm.web.tr