Karar: “Bir iþ veya sorun hakkýnda düþünülerek ve tartýþýlarak verilen kesin yargý” diye tanýmlar Tdk’mu.
    Bu tanýmdan yola çýkarsak karar: Bir iþ, bir oluþ, bir hareketin manivelasý, tetikleyici unsuru, baþlangýcýdýr diyebiliriz. Kararsýz, yön bulunmaz yol yürünmez, iþ görülmez, olmasýný istedikleriniz de olmaz. Bu anlamda karar, iyi ya da kötü bir bakýma, her insanýn kýlavuzudur.
    Kýlavuzu karga olanýn, denir ya! Karar; her zaman doðru olana götürmez kiþiyi. Aldýðýnýz kararýn iyi mi kötü mü olduðunu sonuçlarý belirler.
Sonuç yararýnýza ise doðru karar aldýðýnýzý, sonuç zararýnýza ise yanlýþ karar aldýðýnýzý düþünebilirsiniz.
    Ýnsan, bazen iki seçenek arasýnda kararsýzlýk yaþayabilir. Bu durumun aðýr bedelleri de olabilir.
    Diyelim ki yolun karþýsýna geçeceksiniz. Üs geçit uzak, ýþýklý uyarý da yok, saða sola baktýnýz indiniz yola bir araba hýzla geliyor. Geriye mi kaçsan, ileriye mi gitsen ikilemi içindesiniz. Karar veremiyorsunuz. Sizi büyük bir kazadan þoförün dikkati, arabanýn fireni kurtarabilir ancak.
    “Kararsýzlýk en kötü karardan daha kötüdür.”
    Buraya kadar, “karar sözcüðünden ne anlamalýyýz?” Sorusunu yanýtlarken;  insan için önemine ve kararsýzlýðýn tehlikesine de iþaret ettik.
    Karar alma ya da karar verme düþünsel eylemini, risk ve sorumluluk bakýmýndan ikiye ayýrabiliriz. Birincisi, kiþilerin kendi özgür iradesiyle kendileri için aldýðý, nereye gideceðinden, ne giyeceðinden ne yiyeceðinden, kendisi için yapacaðý alýveriþ gibi günlük yaþam içinde özgürce alýnan kararlardýr. Yararý da zararý da kiþinin kendisine aittir. Yetiþkin ve saðlýklý, her özgür insan, kendisinin günlük yaþamaný düzenlemek adýna her gün istediði kadar karar alabilir, aldýðý kararý deðiþtirebilir.
     Ýkincisi, karar verme yetkisi verilenler ya da alanlardýr.
     Ýnsan toplumsal bir varlýktýr. Her topluluk, topluluðu oluþturan bireylerin sayýsý, niteliði ne olursa olsun hiyerarþik bir yapýya sahiptir.
En küçük topluluk olan aile de bile hiyerarþik bir yapý vardýr. Ailede sýrasýyla ve genellikle baba, anne, aðabey, abla, çocuklar. Aile de son kararý verme yetkisi babadadýr. Babanýn olmadýðý durumlarda annededir, annenin de olmadýðý durumlarda aðabey ya da abla karar verir Ailede kiþiler karar verme yetkisini adet, gelenek ve töreden alýr.
    Bunlarýn dýþýnda, kendi sorumluluk alanýnda, üst- ast iliþkisi içinde hem özel kurum kuruluþlarda hem devletin iþleyiþinde yasalarla sýnýrlandýrýlmýþ karar verme yetkisi verilenler vardýr. Bu karar verme yetkisi Cumhurbaþkanýndan en alttaki memura kadar yasalarla belirlenmiþtir.
    Demokrasilerde yasalarý yapanlar, halkýn temsilcileri Millet Vekillerinin oluþturduðu parlamentodur.
    Gücünü yasalardan almayan, yani yasadýþý bütün eylemlerin sorgulandýðý, varsa, suçlularýn cezalandýðý yerler de yine yasalarla kurulmuþ baðýmsýz mahkemelerdir.
    Gücünü yetkisini yasalardan alan bu kiþiler Karar verirken “kýlý kýrk yarmak” deyimiyle ifade edilen bir çaba içinde olmalýlar. Çünkü aldýðý kararýn, bedelini hem kendisi hem de sorumlu olduðu kitleler öderler.
    Aslýnda bütün karar vericiler, ister kendisi için ister özel þirket, ya da dernek, sendika vs. topluluklar, isterse kamu kurumlarý olsun en küçük topluluktan en karmaþýk topluluklara kadar, az ya da çok; verileri toplama, riskleri belirleme, seçenekler içinden seçim yapma gibi bir hazýrlýk süreci yaþarlar ve karar verirler. Sonrasýnda eyleme geçilir ve kararýn gerekleri yapýlýr.
    Her karar, doðru karar mýdýr? O’da uygulamanýn sonunda yaþayarak öðrenilir. Ýster anlýk olsun ister araþtýrma, inceleme sonucu olsun her kararýn; az ya da çok riski vardýr. Riski en aza indirmek bilgi, birikim (deneyim) ve cesaret gerektirir.
    “Cesaret, kaybetme korkusunu yenmektir”
    Bu anlamda, “Her insan, aldýðý kararýn ya kurbaný ya da kahramanýdýr.”
    “Batan güneþ için aðlamayýn; yeniden doðduðunda ne yapacaðýnýza karar verin.” Dale Carnegie
    “Hayatý insan için yaþanýlýr kýlan veya iþkenceye dönüþtüren, kiþinin kendi yaptýðý seçimlerdir.”  Jean Paul Sartre
    Önemsediðim bu sözleri de buraya aldýktan sonra, konuyu bir dörtlükle sonlandýralým.
    “Karar köprüsünün adý sýrattýr.”
    “Sýrat Sýrat dedikleri bir aþýlmaz yol deðildir
    Akýl ile yol alana geçip gitmek zor deðildir
    Cennet ile cehenneme seni taþýr her kararýn
    Her kararýn kapýsýdýr keskin kýlýç, kýl deðildir.”
-------------------------------- Tahir Eker 6.4.2023