KADIKÖY’DE   SÝZE DE  DENK  GELDÝ  MÝ?/ KARIÞIK KURUÞUK BÝR  KADIKÖY HÝKAYESÝ

Ýstanbul’da  yaþýyorsanýz  hele  de  Kadýköy’de,  ya da  benim  gibi  sýk  sýk  Kadköy’e giden  biri  iseniz  etrafýnýza  ne  kadar  ilgisiz  olursanýz  olun  bir  kaç  þey  mutlaka  dikkatinizi  çekmiþtir.

Ben  Ümraniye’den giderim  Kadýköy’e.  Kadýköy’de  minibüsten  indiðim  nokta  Haydarpaþa’ya  yakýn  olan  minibüs  duraklarýdýr.  Ýþte  o  noktadan  itibaren  Kadýköy’ün  vazgeçilmezleri  ile  karþýlaþýrsýnýz.

Minibüsten  inip  sahile  doðru  bir  iki  adým  attýðýmda beni  ilk karþýlayan bazen  hüzünlü,  bazen  coþkulu  bir  müzik  olur.  Bu  müziðin  sözleri  ya ‘’ Artýk seninle duramam. /Bu akþam çýkar giderim./ Hesabým kalsýn Mahþere./ Elimi yýkar giderim.’’  Türünden sözleri  Türkçe  olan protest bir  þarkýdýr  ya  da   ‘’Þemmamê Þemmamê Þemmamê bûkê/Dotmamê dotmamê dotmamê bûkê’’  Türünden coþkulu  Kürtçe  bir  türkü...  Genelde  Kürtçe  olur. 

Ýþin  doðrusu  ilk  önceleri  bu  türküleri  söyleyenlerin  ortalýðý  karýþtýrmak,  yepyeni  kaoslar  yaratmak,  birilerinin  kendilerine  çatmasýný,  tartaklamasýný,  sonra  da    maðdur  edebiyatý  yaparak  kendilerine  puan  kazandýrmak  amacýnda  olduklarýný  düþünmüþtüm  ama  zamanla  gördüm  ki  hiç  bir  Allah’ýn  kulunun  salladýðý  yok.  Yani  her  yerde,  her  ortamda  dinlediðimiz  bir  sürü  farklý  dilden (  Ýngilizce,  Fransýzca,  Almanca ,  Ýspanyolca vs) þarkýya  bir  þey  mi  dedik  bu  güne  kadar.  Kürtçeye  de -  anlasak  da,  ben  gibi  anlamasak  da -  bir  þey  demedik. Çalýp  söylüyorlar  ve  millet  anlasa  da  anlamasa  da  dinliyor.  Yani  sýkýntý  yok. Olmasý  gereken  de  bu zaten. Türkülere,  þarkýlara  düþman  olmanýn  anlamý  yok. Yeter  ki  o  türkü  ve  þarkýlar sevgiden,  dostluktan,  aþktan  bahsetsin.  Ya  da  ne  bileyim  gurbet  desin,  sýla  desin,  hasret  desin, yokluk,  yoksulluk desin…

Bu arada o  mýntýkada zaman  zaman  kemençe  sesi  ya da klarnet,  keman,  akordeon  sesi  duymanýz  ya  da mesela  Grup  Sümela  gibi  gruplara  rastlamanýz  mümkündür  ama genelde Kürtçe  Müziðin  hakimiyeti  tartýþýlmazdýr o  kýsýmda.  Kiliselerin  olduðu  sokakta,  yani  iç  kesimde,  Mühürdar Caddesinde yine  müzik gruplarý  vardýr  ama bu kesimde  de  Kürtçe  müziði  göremezsiniz  pek.  Kýzýlderili  gruplarý  bile  görmeniz  mümkündür  ama iç  kesimde  Kürtçe  müziðe  en  azýndan  ben  hiç  rastlamadým.

Evet…Genelde  Kürtçe  olan  bu  türkülerden  sonra  kýlýk  kýlýk kýyafet  ve  davranýþlarýyla  farklý  bir  grup  karþýlar  sizi  yine  sahil  kesiminde. Bu  grup  cinsiyet  olarak  kadýndýr. Çok  renkli  kýyafetleri  içindeki  bu  kadýnlarýn  büyük  kýsmý,  kocaman  karýnlarýyla  tam  bir  karnýbaharý  andýrýr. Bu  karnýbahar  tipliler  içinde  bir  iki  tanesi  çiçek  satarken  çoðunluðu  hiç  bir  iþ  yapmadan  gezer durur. 

Karnabahar tipli  bu  kadýnlarýn  yanlarýnda  oldukça  güzel  kadýnlar  da  vardýr.  Güzel  derken tabii  ki  güzellik  soyut  bir  kavramdýr.  Hele  hele  de  saçýna  bir  tarak  bile  vurmayan  bu  hatunlarý  hiç  de  güzel  bulmayabilir  pek  çoðumuz  ama  þöyle  dikkatlice  baktýðýnýzda  ‘’  Ah ulan  ahh..Þimdi  þu  kadýný sokacaksýn  önce  þöyle  güzel  bir  hamama, üzerindeki   yýllanmýþ  kirlere  bir  kese  atacaksýn,  sonra  güzel  kýyafetler  giydireceksin,  bir  de  güzellik  salonuna  sokup  þöyle  saðlam  bir  boya  cila  attýracaksýn, Adriana  Lima’ya  beþ  çekmezse  ben  de  adam  deðilim’’  Diyebileceðiniz  neler  vardýr  içlerinde.

Ýþte  bu  hatunlarýn bazen  yanlarýnda  ufak  veletler  de  olur. Yani çoðu  ya  evlidir  ya  da  dul.

Ýstanbul’a  ilk  geldiðim  yýllarda  iþin  doðrusu  merak  ederdim  bu  kadýnlarý.  Tamam  bir  ikisi  çiçek  satýyordu  ama  çoðunluðu  hiç  bir  iþ yapmadan  dolanýp  duruyorlardý.  Önceleri  yankesici  olarak  düþündüm  bunlarý  ve  yanlarýndan  geçerken eðer  cebimde – kaybettiðim  takdirde  üzüleceðim  miktarda-  para  varsa  hep  dikkatli  oldum.  Ýllevelakin  hiç  yaklaþmadýlar  bile. Yani  yankesici  deðillerdi  açýkçasý.  Ýyi  de  neydi?  Çoluk  çocuk  ne  iþleri  vardý  her gün  her gün Kadýköy  sahilinde,  otobüs  duraklarýnýn olduðu  o  kalabalýðýn içinde?

Uzun  süre  sýrlarýný  çözemedim.  Taa  ki  bir  14  Þubat  Sevgililer  gününe  kadar.

Bir   14  Þubat  Sevgililer  gününde  bunlardan  bir  karýnýbahara -  ki  suratýnda  ayrýca  geniþ  bir yanýk  izi  vardý – dikkatlice  ve  alýcý  gözlerle  baktým.  Maksadým  bir  gariban  ‘’  Ulan  bana  da  bakan biri var ‘’  diye  kendine  bir övünç  payý  çýkartsýn.

Kadýn,  dikkatlice  baktýðýmý  görünce  yanýma  yaklaþtý.  Ýyice  sokuldu.  Aðzýnýn  sarýmsak  kokusunu  taa  ciðerlerime  dolduraraktan  sordu: ‘’ A be  karý  lazým  mý  karý?’’ 

Anlamýþtým  artýk  ne  iþ  yaptýklarýný…Cevap  verdim:  ‘’  Karý  her  zaman  lazým.  Ýllevelakin  benim  o  karýlara  senin  düþündüðün  þeyi  yapýp  yapamayacaðýmdan  emin  misin?’’  Piþkin  piþkin  gülerek  cevap  verdi  ‘’A be  sen o  gençleri  deðil,  istersen  beni  bilem halledersin.’’  O  tabii  ki  ‘’ Halledersin  deðil  daha  sinli,  kaflý  bir  þey  demiþti ya  burada  yazmak  olmaz  tabii  ki.’’  Git  iþine  be  kadýn. ‘’ dediðimde  ise  ‘’ Kuþ  ötmüyor  galibam’’  deyiþini  unutmak  mümkün  deðil…

Evet..Kadýköy’ün  sahil  kesiminin  vazgeçilmezi  bunlardýr.

Sonra  az yukarý,  bankalarýn  olduðu  kýsma  çýkarsýnýz. Eskiden  o  kýsýmda  her  Kadýköy’e  indiðimde  gördüðüm  bir  iki  tip  vardý  ama  þimdilerde  yoklar.  Herhalde  sokakta  yaþamanýn  doðal  bir  sonucu  olarak  ölüp gittiler  ya  da  belki  þu  sokakta  yaþayan  insanlar  için  yapýlmýþ  sýðýnmacý  evlerine  filan  yerleþtirildiler. Bunlardan  biri  banka  önünde  yatýp  kalkan,  bazen  elindeki  kalýn  þiþlerle  devamlý  bir  þeyler  ören  bir  kadýndý.  Bir  iki  tanesi  damarlarýnda  ucuz  þarap  dolaþan  ayyaþlar,  bir  tanesi  de  yaz  kýþ  ayakkabýsýz,  ama  yazýn  da  kýþýn  da  paltoyla  dolaþan  otuz beþ yaþlarýnda  iri  kýyým  birisiydi.  Þimdi  yoklar.

Ziraat  Bankasýnýn  köþesine  geldiðiniz  anda hemen  bir  kaç  delikanlý  yanýnýza  yaklaþýr.  Aynen  yukarýda  bahsettiðim  kadýnýn  tavrýyla:  ‘’ Abi  proðram  var,  cd  var,  oyun  var…Yardýmcý  olayým mý?’’  Kadýköy’de  sýrrýný  çözemediðim  bir  olaydýr  bu. Bir  bilgisayar  programý,  cd  veya  oyun  satýn  almak  isteyen  insan  yol  boyunca  sýralanmýþ  dükkanlarý  görmüyor  mu? Yaz-kýþ,  her  gün  sabahtan  akþama  kadar  dükkanlarýn  önünde  aynen  kadýn  satýcýlarý  gibi  insanlara  sokulup  ‘’Program  var, cd  var,  oyun  var’’ diye  çýðýrtkanlýk  yapmanýn  alemi  ne?

Þimdi bankalarýn  olduðu  o  kesimi  bir  balici  genç mesken  tutmuþ.  

Bu  genç    20-25  yaþlarýnda  esmer,  uzunca  boylu,  zayýf,  karayaðýz  biri.Elinde  bir  poþet,  poþetin  içinde  krem  rengi  ile  sarý  arasý  ve  muhallebi  kývamýnda  bir  madde,  sürekli  o  maddeyi  koklayarak  dolaþýr  bankalarýn önünde.  Giyimi  kuþamý  da  öyle  döküntü  filan  deðildir. Yani  elindeki  o  poþet  içindeki  nesneyi  kokluyor  olmasa günümüzün  düþük bel  pantolon  giyen  sýradan  gençlerinden  biri  sanýrsýnýz. Öyle  tipi  kaymýþ  filan  da  deðil  aslýnda. Ancak  yine  de  insaný  ürperten  bir  tarafý  var  zira balici  ve  tinerci  dediðimiz  bu  tipler  oldumolasý  tehlikeli  tiplerdir.  Ne  zaman  ne  yapacaklarý hiç  belli  olmaz.

Ýþin  doðrusu   polisin  sýk  sýk  üst  ve  kimlik  kontrolü  yaptýðý  o mýntýkada  bir  balicinin  böyle  pervasýzca  dolaþmasý  ve  atm lerden para  çeken  ya  da iþlem  yapan  insanlarýn  burunlarýnýn  dibine  kadar  sokulup  onlardan  para  istemesi üzerine  ben  o  gencin  elindeki  maddenin  patates  püresi  olduðunu  zannediyordum.  Zira  bir  balici  bu  kadar  rahatsýz  edici  bir  þekilde  ve  her  zaman  sivil  ya  ya da  resmi  kýyafetli  polislerin  dolaþtýðý  bir  mýntýkada  dolaþamazdý. Elindeki  nesnenin  bali  sanýlmasý  insanlar  üzerinde  ürkütücü  bir  etki yapsýn  diye  o  poþete  patates  püresi,  ya  da  muhallebi  gibi  bir  þey  koyuyor,  bir  polis  çevirdiðinde  de  ‘’Abi  bali  deðil, muhallebi  bu’’  filan diyerek kurtarýyordu  vaziyeti diye   düþünüyordum.

Neyse…  Neredeyse  her Kadýköy’e  indiðimde  gördüðüm bu  delikanlý  ilk  kez  iki  ay  önce atm den  maaþýmý  çekerken  yaklaþtý  yanýma  ancak  o  gün  yanýmda  büyük  oðlum  vardý  ve  buna  ‘’  Haydi  uza’’  deyince  fazla  ýsrarcý  olmadý,  uzadý.  Ancak  dün  tektim  ve  maaþýmý  Ziraat  bankasýndan  çektikten  sonra  ev kirasýný  yatýrmak  için  Ýþ  Bankasý  atm sinin  önündeydim.

Önce  burnuma  keskin  bir  bali  kokusu  geldi.  Hemen  ardýndan  omuzumdan  bir  dürtülme… Kafamý atm  ekranýndan  kaldýrýp  baktýðýmda  bu  balici  genç  ile  burun  burunaydým.  Para  istiyordu  benden  ‘’  Görüyorsun  iþim  var’’ dedim  ve  ev  sahibimin  hesap  numarasýný  girerek  iþleme  devam  ettim. Balici  genç ‘’ Benim  de  iþim  var ‘’  dedi.

Ýþin  aslýna  bakarsanýz  o  kadar  kalabalýk  bir  yerde  bir  insanýn  bir  baþka  insana saldýrmasý  pek  de  akýllý  bir  þey  olmazdý.  Yani  normal  þartlarda  balici  -  eðer  ona  para  vermezsem -  bana  saldýrmayý  göze  almamalýydý  ama  öte  taraftan  bunlar  zaten  beyinleri  bali  çekmekten  doðru  düzgün  kararlar  veremeyecek  duruma  gelmiþ  insanlar  olduðundan  insan  ister  istemez tedirgin  oluyor.  Ayrýca poþetin  içindekinin  patates  püresi  ya  da  muhallebi  olmadýðý  kesindi  artýk.

Baktým  atm  ekranýda  ‘’ Yanlýþ  hesap  numarasý  girdiniz’’  Diye  bir  yazý  belirdi. Baliciye  bir  lira  verip  baþýmdan  savmadýðým  takdirde  doðru  hesap  numarasýný  giremeyecektim. Hani  çok  korktum  dersem  yalan  olur.  Zira  alt  tarafý  bir  lira  verip  baþýmdan savmak  çok  kolaydý.  Ama  her  nedense  tedirgin  olmuþtum  ve ezberimdeki  hesap  numarasý  uçmuþ  gitmiþti. ‘’  Hocam !  Korkudan  altýma  ettim  de  rahatla’’  dediðinizi  duyar  gibiyim  ama  valla  öyle  bir durum  yoktu. Az  bir  þey  ellerim  titriyordu  hepsi o.

Benim  gibi  onun  da  iþi  vardý(!) Daha  fazla  bekletmemeliydim. Çýkarýp  1  lira  verdim.  O  deðil  de  insan  bir  teþekkür  eder, bir  dua  eder  deðil  mi?   Yok..  Namussuz, attý  bir  lirayý  cebe  yan  taraftaki  atm de  iþlem  yapan  mini  etekli  bayaný  dürtmeye  baþladý.                 
‘’ böylelerini  dürt  ki  akýllarý  baþlarýna  gelip bir  daha  bu  soðukta  böyle  giyinmesinler’’  dememek  için  kendimi  zor  tuttum.  Ya  hakket  biz  erkek  kýsmý ‘’  Kadýnlar  zayýf  yaratýklardýr’’  Deriz  ya.  O  soðukta  mini  etek  giyebilecek  bir  erkeðin  alnýný  karýþlarým. ‘’Erkek  kýsmý  neden  mini  etek  giysin ki  abi’’  mi? Þorta  da  fitim.  Bu havada  þort  giyebilen  erkeðin,  delikanlýnýn alnýný  karýþlarým.  Kadýnlar-  kýzlar  giyiyorlar  ama..

Neyse…Ýnsan  hem  üzülüyor  böyle  gençlerin  göz  göre  göre  yitip  gitmesine  hem  de  marak  ediyor  insanlarý  böyle  korkutan,  tedirgin  eden  birisine karþý  bu  güne  kadar  ne polisin,  ne  zabýtanýn  ne  de  devletin  baþka  organlarýnýn  herhangi  bir  önlem  almamýþ  olmamasýna. 

Bir  de  yine  Kadýköy'de  sýk  sýk  gördüðüm  ilginç  ama  hiç  bir  anlamý  olmayan  ya  da þifreli  yazýlar  var  duvarlarda.  Mesela:  ‘’Vicdan  koltuðu  Araç’’  "Tek far araç" "Tek far Allah" "Araç emperyalist" ‘’Ana  ezan  okudu.  Yanlýþ  okudu ‘’   ‘’Ak bil  taþýtý  araç ‘’  gibi… Sýrrýný  henüz  çözemedim  bu  ayný  kiþinin  elinden  çýkmýþ  yazýlarýn.  Ýþin  ilginci  bu  yazýlar  sadece  Kadýköy’de  deðil  Mecidiyeköy,  Ataköy,  Bakýrköy  gibi  semtlerde  de varmýþ.  Yani  yazan  her  kimse  Ýstanbul’un  köylerini  mesken  tutmuþ. Altýndan  nasýl  bir  Çapanoðlu  çýkacak  bilmiyorum  ama  araþtýrýyorum  þimdilik.

Efendim,  buna  mozaik  mi  dersiniz,  güzel  ülkemin  farklý  renkleri  mi  dersiniz  bilemem  ama  her  þeye  raðmen  ben   Kadýköy’ü  severim. Tüm  karýþýk  kuruþukluðuna  raðmen  severim.  Özellikle  de  Kadýköy’de  yaptýðýmýz  þiir  etkinliklerini… Arkadaþlarla  þiir  solumak  güzeldir  Kadýköy’de…

RESÝMLER:

1-Bahsettiðim  anlamsýz  yazýlardan  sadece  biri
2- Bahsettiðim  balici  genç  bu  deðil  ama  yaklaþýk  olarak  böyle  bir  þey.
3- Kadýköy’de  fuhuþ  pazarlýðý
4- Kadýköy’de  çok  deðerli  arkadaþlarla  bir  þiir  etkinliðinden  sonra. (  Ayaktakiler  Soldan  Saða: Salih  Özel  Nebioðlu, Hüseyin  Kuzucan,  Mehmetali  Iþýk,  Aliosman  Aslan,  Hayrünisa  Þenel,  Ben,  Ýnayet  Millidere,  Semiha  Kaçar.
Oturanlar  Soldan  saða:  Saadet  Kýlýçarslan, Bekir  Odacý,  Gülþen  Öztürk,  Neþe  Kýzýlyar, Melek  Dönmez,  Zehra  Ö.  Yýlmaz. )
5- Velhasýlýkelam  fotoðrafta  da  görüldüðü  gibi  Kadýköy  aklý  baþýnda  insanlara  göre  bir yer deðildir.