Türk-Ýslam âlimleri serisi – 73

     ABDÜLKADÝR – Ý GEYLANÝ

            D. 1078 – Ö. 1166

Dört yüz yetmiþte Gilan-Neyf köyünde doðdu,

Arapçada “el – Cili, el – Cilani” oldu.

O Farsçada “Gilani” Türkçede “Geylani”

Abdülkadir – i Geylani diye þöhret buldu.

Baba, Ebu Salih Musa ki dindar biri,

Hz. Ali’ye ulaþýyor soy þeceresi,

Anasý, Ümmü’l – Hayr Emetü’l – Cebbar Fatýma,

O güzel anne ki kadýn velilerden biri.

Küçük yaþta babasýný kaybetti denir,

Dedesi, Savmai’nin himayesindedir.

O güzel, melekler tarafýndan korundu,

On sekiz yaþa gelince Baðdat’a gitmiþtir.

Devrin ünlü âlimlerinden dersler aldý,

Müslim ed – Debbas’tan tasavvuf dersi aldý.

Fýkýh, edebiyat, usul, füru ve hadis,

Ebu Said’dan tefsir, kýraat nahiv aldý.

Babülerec’teki medrese ders verdi,

Fýkýh ve nahiv ilminde vaazlar verdi.

Yirmi beþ yýllýk inziva dönemi baþlamýþ,

“ Biri yedirmedikce” yememeye ahdetti.

Açlýða kýrk gün dayanmýþ sabretmiþ denir,

Ebu Said’in eliyle yemeðin yemiþtir.

Daha sonra þeyhlik hýrkasý verilmiþ,

Cüneyd-i Baðdadi’nin yolundan gitmiþtir.

Þafiliði býrakýp Hambeliye geçmiþ,

Hanbelî mezhebine can katmasý istenmiþ,

“Dini ihya eden” manasýnda bilinen,

“Muhyiddin – i Arabî” adýyla ünlenmiþ.

Kelamdan ve kelam ilminden nefret eder,

“Bu ilim ahiret azýðý deðildir” der.

Þeri ve Zahiri hükümlere inanýr,

Müridlerine “uyun, sakýn uydurmayýn” der.

Kur’an – ý terhil ve tecvid üzre okutur,

Telhin ve tefanniye de yasak koymuþtur,

Ona “Bazullah” ve “El – Bazü’l – eþhep” denmiþ,

Vaaz vermede kabiliyeti pek çoktur.

Pek çok ilmi eseri kaleme almýþtýr,

Eserde ve vaazda sade dil kullanmýþtýr,

Çoðunluk ürpertip aðlatan konu seçer,

Tarikat yolunu sevdiren biri olmuþtur.

Kadir-i tarikatýnýn kurucusu, piri,

Irak’ýn Baðdat ilindedir Kabri,

Bugün yolunda ve izinde olan çoktur,

Dünyaya yayýlmýþtýr onun fikirleri.

Bazullah; Allah’ýn þahini,

El-Bazü’l- Eþhep: Avýný kaçýrmayan þahin.

Þair, Araþtýrmacý, Yazar: Abdullah Yaþar Erdoðan

NOT: Kur'ân'daki bütün emir ve yasaklara itaatte büyük hassasiyet gösteren Müslümanlar, ilme teþvik eden, hatta ilmi emreden âyetlere itaatte de ayný titizliði göstermiþlerdir. Ýtaatteki bu hassasiyet onlarýn Fizik, Kimya, Týp, Astronomi ve Jeoloji üzerindeki araþtýrmalarýný baþlatan ve devam ettiren en büyük muharriktir. Bu sayede Ýslâm dünyasýnda dev isimler yetiþmiþtir.