Türk-İslam
âlimleri serisi – 28
AHMED BİN
SEHL EL-BELHİ
D. 850 – Ö. 934
İran’ın
Belh şehrinde dünyaya gelmiştir,
Kısaca ona
Ebu Zeyd el-Belhi denilmiştir,
Birkaç adı
vardır; Ahmed bin Sehl el-Belhi,
Ebu Zeyd
Ahmed Sehl el-Belhi de denir.
Müslüman
fen âlimi diye de bilinmiş,
Künyesi de
Ebu Zeyd diye söylenmiş,
İlim
tahsili için Irak’ta bulunmuştur,
El-Kindi’yi
tanıyıp ilimde ilerlemiş.
İlk
önceleri Şer’i ilimler öğrenmiş,
Felsefe,
fizik ve matematik’e eğilmiş,
Tahsilini
tamamlayıp Belh’e döner,
Dokuz yüz
otuz dört’te de vefat etmiştir.
Pek çok
dalda altmış kadar eser yazmıştır,
Zamanımıza
da ikisi ulaşmıştır.
Bunlar
Süleymaniye ve Ayasofya’da,
Geothe
Üniversitesinde basılmıştır.
Beden ve
ruh sağlığı eseri basılmış,
İnsan
sağlığını inceler bir kitapmış,
Psikoterapi
ve psikosomatik diyor,
Ruh
sağlığı hakkında ilk kitap sayılmış.
Modern tıp
bu eserlerle çare bulmuştur,
Tıpta da
bu kitaplar baş tacı olmuştur,
Tıbbın
öncü babası sayılır el-Belhi,
Pek çok
talebeye de dersler okutmuştur.,
El-Belhi,
El-Kindi’nin öğrencilerinden denir,
Ebu’l
Hasan el-Amiri öğrencisidir,
Ebu Bekir
er-Razi de onun öğrencisiymiş,
Belh’te
ilim cemiyetini de yönetmiştir.
Bilişsel
psikolog ve medikal psikolog’u,
İlk kez
ayrıştırmış nevroz ile psikozu,
Nevrotik
hastalıkları sınıflandırmış,
Ünlüdür
terapiler öneren buluşu.
El-
Belhi’nin günümüzdeki eserleri; 1- Ahlak'ul Umem. 2- Aksam-u Ulum'il
Felsefe. 3- Aksam'ul Ulum. 4- Beyan-u Vucuh'il Hikmet-i fi'l
Evamir-i ve'n Nevahi'iş Şer'iyyeti. 5- Edeb-üs-Sultan ver-Raiyye. 6- El-Esma
vel-Küna vel-Elkab. 7- El-İlm
vet-Ta'lim. 8- Kitabu Emed-il-Aksa fil-Hikmeti. 9- Kitab'un fi'l
Hilaf. 10- Kitab-us-Siyaset-is-Sagir. 11- Kitab-us-Siyaset-il-Kebir.
12- Ma Yasıhhu min Ahkâm-in-Nücum. 13- Nazm-ul-Kur'an. 14- Suvar-ul-Akalim-il-İslamiyye.
15- Şerai-ul-Edyan.