Bir �iir, tekerleme, �zdeyi�, atas�z�, t�rk�, �ark� ve dua gibi ezberleyip, s�k s�k tekrarlayarak hayat�m�za katmam�z gerekenler aras�nda; hukuk ilkeleri, temel d��nce ve insani kriterler de olmal�d�r. Baz�lar�na gereksiz ve s�k�c� gelebilir fakat uyumlu bir birlikte ya�am i�in zorunluluktur. Bana da mideyi doldurma i�lemi s�k�c� geliyor fakat ya�ay�p �retmek, sevmek, var olmak i�in v�cudumu fiziksel olarak da beslemem gerekiyor.

Unsuz ekmek olur mu, susuz ayran olur mu? �Olamaz� diyece�inizi tahmin ediyorum. Peki derdi adalet olmayan, adalet da��tamayan hukuk olur mu? Olamaz ama �da��t�yor� gibi g�r�n�p, baz� kesimlere, �mavi boncuk� da��tmakla idare ediliyorsa, bir yurtta� olarak g�revimiz ne olmal�d�r?

�Hukuki Belirlilik� olmadan, �Hukuk g�venli�inden� s�z edilemez. Su� tan�m� ve kal�b�; ki�i, zaman, zemin, olay ve taraflara g�re de�i�emez. Neyin su� oldu�u veya olmad��, daha �nceden kararla�t�r�lm�� ve y�r�rl��e girmi� kanunlarla belirlenir. �Belirlilikten� kastedilen ama� budur. Bir su� ya vard�r ya da yoktur. Yarg�lama sonucunda, ��pheden �teye ge�emeyen bir bulgu varsa; san�k lehine yorumlan�r. Daha �nceki d�nem yap�lan hukuki yanl��larla, �irtibat, iltisak� tan�mlamalar�n�, su�lu ihdas etmek i�in son �are, miras/ganimet, l�tuf kabul edip, su�/su�lu tan�m�n�, yasalar�n d��na ta��rd��m�zda; yarg�n�n ba��ms�zl��, tarafs�zl��, genelli�i, g�venilirli�i, ba�lay�c�l��, �st�nl�� kalmaz. Dolay�s�yla �Keyfilik� h�k�mran olur. Yani me�ruiyetin bitti�i yerde, kanunilikten s�z edilemez. Deliller; a��k, net, somut, yasal, ger�ek ve h�k�m kurmaya yeterliyse; yarg�lama s�jeleri, �irtibat, iltisak� gibi koltuk de�ne�ine ihtiya� duymazlar.

�ddia/isnat ve h�km�n; objektif, somut, mant�kl�, tutarl�, �l��l� ve bilimsel dayanaklar� vard�r.

Bu �a�maz terazinin ayarlar�yla oynad��m�zda, yerk�renin canl�/cans�z t�m bile�enlerini ihmal, kazan�lm�� hak ve yerle�mi� kurallar� da ihlal etmi� oluruz.

�Su� ve cezada kanunilik� ilkesi buralardan beslenir. Peki her ��kar�lan kanun, evrensel norm ve me�ruiyet kapsam�nda g�r�lebilir mi? Asla!... �Ben yapt�m oldu� tutars�z mant��na hizmet etmek olur bu. Hukukun evrensel ilkeleriyle, kazan�lm�� haklarla, -noksan ve yanl��lar� olsa da- anayasayla �eli�en her yasa; me�ruiyet ve evrensellik kapsam�nda sorgulanmaya muhta�t�r.

Yasal delillerin yetersiz kald��, su�un maddi/manevi unsurlar�n�n olu�mad��, delil/su�/san�k aras�nda, hukuki bir nedensellik ba�� kurulamad��, yasal ve basit bir ��phe bile say�lamayacak dolgularla verilecek olan mahk�miyet karar�; hukuka ayk�r� olacak ve zaten yaral� olan vicdanlar� kanatacakt�r.

Hukukun asl� ve �ncelikli g�revi, �devi ve de namusu; maddi ger�ekli�e ula�mak ve adaleti zaman�nda/hakk�yla da��tmaksa; bunlara ayk�r� aray��lar, �unsuz ekmek�, �susuz ayran� �retimi gibi teknolojik teknisyenlik zorlamas�ndan �teye ge�emeyecektir.

�Makul ��phe� ile mi yoksa uydurulmu� / �smarlanm�� makbul ��phe� ile mi iz s�rd��m�z; hukuk bilincimizin niyetini, beslenme kaynaklar�n�, kalitesini ve vicdani kanaatlerimizin y�n�n� belirleyecektir. Her yeterli ��phe/belirti; bir izdir. Bu iz bizi yasal yollarla elde edilmi� bir delile g�t�rmelidir. Delil ise; d�� d�nyada; yasalara ayk�r� olumsuz bir olay�n failine ula�t�r�yorsa, bir su� do�mu� say�l�r. Daha do�mam�� bir �ocu�a isim vermek nas�l yanl��sa, bu silsile ve elekten ge�meyen olgu/bulgu/delil ve varsay�mlar; ceza hukukunun kapsama alan�na giremez.

Sosyal k�yafet, aidiyet ve t�m bireysel kimliklerden tamamen soyup ve ar�nd�rd��m�zda; geride kalan ak�l, vicdan, bilim, birikim, deneyim ve hukuk bilinci; ortalama bir zek�y� tatmin ve ikna edebiliyorsa, o mesle�inin hakk�n� verebilen, ger�ek bir hukuk�udur. Bu tan�m ve �zleme uyan nice yerli ve yabanc� hukuk�uyu tan�maktan onur ve heyecan duydum. Baz�lar�, �imdi bu d�nyada, aram�zda yoklar, kitaplar�yla bilin� ve vicdan�m�z� beslemeye devam ediyorlar. Baz�lar� ise �m�rlerinin son demlerini ya��yorlar. Bir k�sm� da son derece hassas bir adalet terazisi birikimine sahip olmakla birlikte, bir �l��/tart� yapabilecek konumda de�iller. Yeni yeti�enler topluma ne sunar, �imdiden �l�ebilmek g��.

Adalet; bir toplumun hem mihenk ta��, hem de kilit ta��d�r. Adalet mihengine vurulmayan her eylem, s�ylem, d��nce, icraat ve yetki tasarrufu; hakkaniyet a��s�ndan ��pheli konuma d��ecektir.

O, ayn� zamanda toplumun �rd�� sosyal duvar�n kilit ta��d�r. En hassas denge noktas�na yerle�tirilen bu ta�� ekti�imizde, duvar veya k�pr� y�k�l�p da��lacakt�r.

Bir insan; inan�, d��nce, bilim, teknoloji, k�lt�r, sanat, edebiyat, m�zik, mizah, �rf, �det, gelenek, g�renek v.b. bireysel ve �zg�n ya�am tercihleriyle, toplumda yerini alabilmelidir. Bu aidiyet ve tercihlerin teminat� da �demokratik, l�ik, insan haklar� ve �zg�rl�k� temelli, sosyal hukuk devleti anlay��yla garanti alt�na al�nabilir. Her birey kendi kozas�n� ayr� ayr� �r�p ya�amak isterse; o zaman da toplumsal ortak bilin�, dayan��ma, g�rev b�l�m� g�� birli�i ve yerel/evrensel bir bilin� olu�maz.

�Su�lar�n �ahsili�i, kanunlar�n geriye i�lemezli�i, masumiyet ilkesi, lekelenmeme hakk�, adil yarg�lanma hakk�, hukuk g�venli�i hakk�, s�n�rs�z savunma hakk�� gibi temel ve evrensel hukuk ilkeleri ihlal edilebiliyorsa; hukuk devletinin yurtta� yarar�na i�ledi�inden bahsedilemez.

Hatada �srar ediliyorsa, y�z�m�z k�zarm�yorsa, vicdan�m�z burkulmuyorsa, uykular�m�z ka�m�yorsa, daha iyisine do�ru bir toplumsal meyil yoksa; bu utan� ve ihlal silsilesi hepimize yeter!...

Daha adil bir toplum, daha ya�an�labilir bir evrende bulu�mak dile�iyle.

Samsun, 14.12.2022

Ali R�za MALKO�

arm.web.tr

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Hukuk Her Devrin Sopas� Olabilir Mi ba�l�kl� yaz� Ali R.MALKO� taraf�ndan 14.12.2022 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.