ZEKÂT VERMEK

Mukaddime: 

 

Rahmân ve Rahîm olan Allâh’u Teâlâ’nýn Adýyla…

 

Hamd, Allâh’a mahsustur. O’na hamd eder, O’ndan yardým ve maðfiret dileriz. Nefislerimizin þerrinden ve amellerimizin kötülüðünden O’na sýðýnýrýz. O’nun hidâyete erdirdiðini hiç kimse saptýramaz, saptýrdýðýný ise hiç kimse hidâyete erdiremez. Þehâdet ederim ki, Allâh’tan baþka ibâdete lâyýk hiçbir ilâh yoktur. Ve yine þehâdet ederim ki, Muhammed aleyhisselâm O’nun kulu ve Rasûlü’dür…

 

Bundan sonra:  

Zekât: Nisap miktarýna ulaþan maldan Allah’ýn farz kýldýðý hakký çýkarýp hak sahibi sekiz kimseden birine vermektir.

 

Zekât Verecek Kiþiler:

1) Müslüman Olmak.

2) Hür Olmak.

3) Nisap miktarý mala sahip olan kiþi. Onlar yaþça küçük veya deli de olsa hüküm aynýdýr.

4) Nisap miktarýna ulaþan malýn üzerinden bir senenin geçmesi gerekir. Ancak mahsulün Zekâtý, hasat edildiði gündür. (Tirmizi 626, Ýbni Mace 1792)

 

Zekât Verilmesi Gereken Mallar:

1) Deve, sýðýr ve davar gibi insanýn hizmetine verilmiþ otlayan hayvanlar. (Ýbni Mace 1798, 1803, 1805)

2) Meyve, hububat ve maden gibi topraktan çýkan nesneler. (Ýbni Mace 1814)

3) Deðerler: Altýn 85 grama ulaþtýðý vakit, gümüþ 400 grama ulaþtýðý vakit, nakit paralar da altýn yahut gümüþün nisap miktarýna ulaþtýðý vakit, bunlarda %2.5 zekât verilir. (Ýbni Mace 1790, 1791)

4) Ticaret mallarý: Kazanç elde edilmek için alýþ veriþe sunulan her þeydir.

 

Zekât Verilecek Kimseler:

1) Fakirler.

2) Miskinler.

3) Zekât üzerine çalýþanlar.

4) Kalpleri Ýslam’a ýsýndýrýlacak kimseler.

5) Azat olmak isteyen köleler. Müslüman köleleri azat etmek için.

6) Borçlular.

7) Allah yolunda. Cihad ve davetçiler.

8) Yolda kalmýþ kimseler.

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, þöyle buyurmaktadýr: 

﴿إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ

 وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللهِ وَاللهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ﴾

“Sadakalar (zekât gelirleri) ancak þunlar içindir: Yoksullar, düþkünler, sadakalarýn toplanmasýnda görevli olanlar, kalpleri kazanýlacak olanlar, âzat edilecek köleler, borçlular, Allah yolunda (çalýþanlar) ve yolda kalmýþlar. Ýþte Allah’ýn kesin buyruðu budur. Allah bilmekte ve hikmetle yönetmektedir.” (Tevbe: 9/60)

 

Zekât Verilmeyecek Kimseler:

1) Mirasçýlar. Yani kiþinin çocuklarý ve eþi.

2) Haþim oðullarý. Yani Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in Ehl-i Beyti.

3) Kafirler.

 

Fýtýr Zekâtý:

Küçük olsun büyük olsun, erkek olsun kadýn olsun, hür olsun köle olsun, yanýnda bir günün yiyeceðinden fazla bulunan her Müslümanýn, fýtýr sadakasý vermesi vaciptir. Fýtýr sadakasý, belde ahalisinin yiyeceðinden verilir veya arpadan, hurmadan, kuru üzümden, peynirden 2040 grama denk gelecek þekilde verilir.

 

Fýtýr Zekâtýný Verme Vakti:

En faziletli vakit: Bayram namazýndan önceki vakittir.

Caiz olan vakit: Bayramdan bir yahut iki gün önceki vakittir.

 

Zekat Verilecek Kimseler

(1) Allâh Subhânehu ve Teâlâ, þöyle buyurmaktadýr: 

﴿إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ

 وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللهِ وَاللهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ﴾

“Sadakalar (zekât gelirleri) ancak þunlar içindir: Yoksullar, düþkünler, sadakalarýn toplanmasýnda görevli olanlar, kalpleri kazanýlacak olanlar, âzat edilecek köleler, borçlular, Allah yolunda (çalýþanlar) ve yolda kalmýþlar. Ýþte Allah’ýn kesin buyruðu budur. Allah bilmekte ve hikmetle yönetmektedir.” (Tevbe: 9/60)

Yani kýsaca zekât þu kiþilere verilir:

1) Fakirlere,

2) Miskinlere,

3) Zekât amillerine,

4) Kalpleri Ýslam’a ýsýndýrýlacak olanlara,

5) Kölelik altýnda bulunanlara,

6) Borçlulara,

7) Allah’ýn Yolunda CÝHAD edenlere ve

8) Yolda kalmýþ yolcuya. 

 

Zekat Verilmeyecek Kimseler

(1) Mirasçýlara. Yani kiþinin çocuklarý ve hanýmýna.

(2) Haþim oðullarýna. Yani Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in Ehl-i Beytine. (Yani ailesine)

(3) Kâfirlere ve Müþriklere.

 

Zekatýn Farziyeti

(1) Enes bin Malik (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e bir þey sormaktan yasaklanmýþtýk! Çöl ahalisinden akýllý bir kimsenin gelip Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e bir þeyler sormasý bizim de onu dinlememiz hoþumuza giderdi. Bir gün çöl ahalisinden bir adam geldi ve dedi:

−Ey Muhammed! Elçin bize geldi ve seni Allah’ýn Rasul olarak gönderdiðini söylediðini bize haber verdi? dedi.

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Doðru söylemiþtir.”

Adam:

−Semayý kim yarattý? dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Allah.”

Adam:

−Yeri kim yarattý? dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Allah.”

Adam:

−Yeryüzündeki bu daðlarý kim dikti? dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Allah.”

Adam:

−Yeryüzündeki faydalý þeyleri kim yarattý? dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Allah.”

Adam:

−Semavat ve arzý yaratan, orada daðlarý yükseltip faydalý þeyler meydana getiren, Allah’ýn hakký için seni gerçekten Allah mý Rasul yaptý? dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Evet.”

Adam:

−Bize gelen elçin, her gün ve gecede üzerimize beþ vakit namazýn farz olduðunu söyledi, dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Doðru söylemiþtir.”

Adam:

−Seni Rasul olarak gönderen Zata yemin veriyorum, bunu sana gerçekten Allah mý emretti? dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Evet.”

Adam:

−Elçin, bizim mallarýmýzdan zekatýn üzerimize farz olduðunu söyledi, dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Doðru söylemiþtir.”

Adam:

−Seni Rasul olarak gönderen Zata yemin veriyorum, bunu sana gerçekten Allah mý emretti? dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Evet.”

Adam:

−Elçin, her sene Ramazan ayýnda orucun üzerimize farz olduðunu söyledi, dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Doðru söylemiþtir.”

Adam:

−Seni Rasul olarak gönderen Zata yemin veriyorum, bunu sana gerçekten Allah mý emretti? dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Evet.”

Adam:

−Elçin, yoluna gücü yetene Kâbe’yi hac etmenin üzerimize farz olduðunu söyledi, dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Doðru söylemiþtir.”

Adam:

−Seni Rasul olarak gönderen Zata yemin veriyorum, bunu sana gerçekten Allah mý emretti? dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Evet.”

Adam:

−Seni hak ile gönderen Zata yemin ederim ki, bunlara bir þey eklemeyeceðim; bunlardan hiçbir þeyi de eksiltmeyeceðim dedi. Arkasýný dönüp gidince, Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’de þöyle buyurdu:

−“Eðer doðru söylüyorsa elbette cennete girer.”

(Nesei 2090, Müslim 12/10, Ýbni Ebi Þeybe Ýman 4, 5, Tirmizi 619, Ahmed bin Hanbel Müsned 13010)

(2) Talha bin Ubeydullah (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Necd halkýndan saçý baþý daðýnýk bir kimse Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e geldi. Uzaktan sesinin uðultusunu duyuyor, fakat ne dediðini anlamýyorduk. Nihayet Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e yaklaþtý. Meðer o kimse Ýslam’ýn ne olduðunu soruyormuþ. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Bir gün ve gecesinde beþ vakit namaz (kýlmak) dýr.”

O kimse:

−Üzerime bu namazdan gayrý namaz var mý? dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Hayýr, ancak sen nafile kýlarsan bu müstesnadýr.”

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) devamla þöyle buyurdu:

−“Ramazan orucunu tutmaktýr.”

O kimse:

−Üzerime bu oruçtan gayrý tutmam gereken oruç var mý? dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Hayýr, ancak sen nafile olarak oruç tutarsan bu müstesnadýr.”

Talha bin Ubeydullah (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ona zekatý da anlattý.

O kimse:

−Üzerime bu zekattan gayrý vermem gereken baþka bir zekat var mý? dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Hayýr, ancak sen nafile olarak sadaka verirsen bu müstesnadýr.”

Buna müteakiben o kimse:

−Vallahi bunun üzerine ne artýrýrým ne de eksiltirim diyerek arkasýný dönüp gitti. Bunun üzerine Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Eðer doðru söylüyorsa felah bulmuþtur.”

(Malik 1/175/94, Buhari 1767, Müslim 11/89, Ebu Avane 1/310, Ebu Davud 391, Nesei 457, Darimi 1/309, Ýbni Huzeyme 306, Ýbni Hibban 1724, Beyhaki 2/46, 69, Begavi 1/18, Ahmed bin Hanbel Müsned 1/162)

(3) Ömer (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Bir gün biz, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in yanýnda bulunuyor iken birden yanýmýza elbisesi bembeyaz, saçý simsiyah, üzerinde yolculuk eseri olmayan ve bizden kendisini kimsenin tanýmadýðý bir adam çýkageldi. Nihayet Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in yanýna oturdu. Ýki dizini onun dizine dayadý, iki elini dizlerinin üzerine koydu ve:

−Ya Muhammed! Bana Ýslam’ý haber ver dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Ýslam, Allah’tan baþka hakký ile ibadet olunan hiçbir ilah olmadýðýna ve Muhammed’in Allah’ýn Rasulü olduðuna þehadet etmen, namazý kýlman, zekatý vermen, Ramazan orucunu tutman ve yoluna gücün yeterse Beyti hac etmendir.”

O adam:

−Doðru söyledin dedi. Ömer (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Biz buna hayret ettik, hem soruyor hem de Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i tasdik ediyordu...

(Müslim 8/1, Ebu Davud 4695, Nesei 8/97, Tirmizi 2610, Ýbni Mace 63, Tayalisi 20, Ahmed bin Hanbel Müsned bin Hanbel Müsned 1/52)

(4) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Ýslam beþ esas üzere kurulmuþtur;

1) Allah’tan baþka hakký ile ibadet olunan hiçbir ilah olmadýðýna ve Muhammed’in Allah’ýn Rasulü olduðuna þehadet etmek,

2) Namaz kýlmak,

3) Zekat vermek,

4) Ramazan orucunu tutmak ve

5) Hac etmektir.”

(Buhari 165, Müslim 16/21, Nesei 8/108, Tirmizi 2609, Ýbni Huzeyme 308, Ýbni Hibban 158, 1446, Humeydi 703, Tabarani Mucemu’l-Kebir 13203, Begavi 6, Ahmed bin Hanbel Müsned 2/143, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 781)

(5) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), Muaz bin Cebel (Radiyallahu Anh)’ý Yemen’e gönderirken ona þöyle buyurdu:

“Þüphesiz ki, sen ehli kitap bir kavme gidiyorsun, onlarýn yanýna vardýðýn vakit önce onlarý, La Ýlahe Ýllallah Muhammede’r-Rasulullah’a þehadet getirmeye davet et. Eðer onlar þehadet getirmede sana itaat ederlerse, Allah’ýn kendilerine her gün ve gecede beþ vakit namaz kýlmayý farz kýldýðýný haber ver. Onlar bu beþ vakit namaz kýlma hususunda da sana itaat ederlerse, Allah’ýn kendilerine zekatý farz kýldýðýný ve bu zekatýn onlarýn zenginlerinden alýnýp fakirlerine verileceðini de haber ver. Onlar bu zekat hususunda da sana itaat ederlerse, onlarýn yanýnda en kýymetli olan malý zekat malý olarak almaktan da sakýn ve mazlumun bedduasýndan da kork! Þüphesiz ki, mazlum ile Allah’ýn arasýnda perde yoktur! (yani duasýna icabet eder)”

(Buhari 1423, Müslim 19/29, Ebu Davud 1584, Nesei 2434, Tirmizi 625, Darimi 1/379, Ýbni Mace 1783, Ýbni Hibban Mevarid 156, Tabarani Mucemu’l-Kebir 12408, Ahmed bin Hanbel Müsned 1/233, Begavi 1557)

(6) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) vefat ettiði zaman, Ebu Bekir (Radiyallahu Anh) halife oldu. Arap kabilelerinden bazýlarý küfre dönüp irtidat ettiler. Ebu Bekir (Radiyallahu Anh)’da onlara karþý ordu göndermeye baþladýðýnda, Ömer (Radiyallahu Anh), Ebu Bekir (Radiyallahu Anh)’a þöyle dedi:

−Sen bu insanlarla nasýl savaþýrsýn? Oysa Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Ben insanlar La Ýlahe Ýllallah deyinceye kadar onlarla savaþmakla emrolundum. Kim bu sözü söylerse o kimse Ýslam’ýn hukuku dýþýnda benden malýný ve canýný korumuþ olur. (Haddi gerektirmeyen günahlarýnýn) hesabý ise Allah’a aittir!”

Ebu Bekir (Radiyallahu Anh)’da þöyle dedi:

−Allah’a yemin ederim ki, ben namaz ile zekat vermenin arasýný ayýran kimselerle savaþýrým! Kuþkusuz ki, zekat malýn üzerindeki bir haktýr! Vallahi onlar, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e zekat olarak verdikleri diþi oðlaðý bana vermezlerse, o diþi oðlaðý vermeleri için elbette onlarla savaþýrým! Bunun üzerine Ömer (Radiyallahu Anh)’da þöyle dedi:

−Vallahi bu savaþ isteði Allah’ýn Ebu Bekir (Radiyallahu Anh)’ýn gönlünü açmasýndan baþka bir þey deðildi, ben bildim ki bu bir haktýr!

(Buhari 1325, Müslim 20/32, Ebu Davud 1556, Nesei 2442, Tirmizi 2607, Ýbni Hibban 216, Ýbni Mende Ýman 215, Abdurrezzak 18718, Beyhaki 4/104, Ahmed bin Hanbel Müsned 2/528)

 

Zekat Vermeyenlerin Günahý!

(7) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Altýn ve gümüþün zekat hakkýný ödemeyen sahipleri kýyamet günü olduðunda, o altýn ve gümüþleri kendileri için ateþten levhalar haline getirilir ve cehennem ateþinde iyice kýzdýrýlýr. Sonra bu kýzgýn levhalarla onlarýn böðrü, alný ve sýrtý daðlanýr. Levhalar soðudukça azap için kýzdýrma tekrar iade olunur. Bu azap etme, miktarý elli bin sene olan bir gün içinde kullar arasýndaki haklar ödeninceye kadar devam eder. Neticede o kimseye ya cennete ya da cehenneme giden yol gösterilir.”

Sahabeler:

−Ya Rasulallah! Zekatý verilmeyen develerin durumu nedir denildiðinde, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Develerinden zekat hakkýný ödemeyen her deve sahibi de o hayvanlardaki haklardan biri de subaþlarýna geldikleri gün sütlerinin saðýlmasý, fakirlere ve yolculara içirilmesidir kýyamet gününde geniþ ve düz bir araziye yatýrýlýr. Develer en semiz olduklarý halde ve onlardan bir tek yavru dahi eksiltilmeksizin hepsi ayaklarýyla onu çiðner ve aðýzlarýyla da ýsýrýrlar. Develerin sonuncusu ona uðrayýp geçince, baþ tarafý o kimseye tekrar uðratýlýr. Bu azaplandýrma, miktarý elli bin sene olan bir gün içinde kullar arasýndaki haklar ödeninceye kadar devam eder. Neticede o kimseye ya cennete ya da cehenneme giden yol gösterilir.”

Sahabeler:

−Ya Rasulallah! Zekatý verilmeyen sýðýr ve davarlarýn durumu nedir denildiðinde, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Sýðýr ve davarlardan zekat hakkýný ödemeyen her sýðýr ve davar sahibi de geniþ ve düz bir araziye yatýrýlýr. Bu hayvanlardan hiçbirini kaybetmeksizin ve içlerinde ne iki boynuzu kývrýk, ne boynuzsuz ve ne de boynuzu kýrýlmýþ olmaksýzýn hepsi tam ve düzgün boynuzlu olduðu halde o kimseyi toslayacak ve ayaklarýyla çiðneyecekler. Bu sürünün baþ tarafý onun üzerinden geçtiðinde sonu tekrar geri döndürülür. Bu azaplandýrma, miktarý elli bin sene olan bir gün içinde kullar arasýndaki haklar ödeninceye kadar devam eder. Neticede o kimseye ya cennete veya cehenneme giden yol gösterilir.”

Sahabeler:

−Ya Rasulallah! Zekatý verilmeyen atlarýn durumu nedir denildiðinde, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Atlar üç kýsýmdýr:

1) At, bazý kimseler için günah,

2) Bazý kimseler için bir perde,

3) Bazý kimseler için de sýrf hayýrdýr.

At, kendisi için günah olan kimseye gelince o, atýný gösteriþ övünüp böbürlenmek ve Müslümanlara savaþ için besler. Ýþte bu at o kimse için günahtýr! At kendi ihtiyacý için bir perde olana gelince, o kimse atýný Allah’ýn Yolunda baðlar, sonra da gerek hayvanlarýn sýrtýndaki Allah’ýn hakkýný Cihad için binmek veya bindirmek gerek muayyen Allah’ýn hakký olan sadakayý unutmaz. Ýþte bu at o kimse için perdedir. At kendisi için hayýr olana gelince, o kimse atýný müslümanlarýn lehine Allah’ýn Yolunda Cihad maksadýyla baðlamýþtýr.

Atý bol otlu geniþ bir çayýrlýkta beslenirse, atýn bu bol otlu çayýrlýktan yediði bitkilerin sayýsýnca sahibi için birçok haseneler yazýlýr. Atýn gübre ve bevli için de ona haseneler yazýlýr. Atýn yularý kopsa þahlanarak bir veya iki yüksek tepeye raks ederek neþeyle koþsa, yerde týrnaklarýnýn býraktýðý izleri ve gübreleri sayýsýnca sahibine Allah haseneler yazar. Hayvan bir nehre uðrayýp ondan içse sahibi sulamak istememiþ olsa bile Allah o kimse için atýnýn içtiði su sayýsýnca haseneler yazar.”

Sahabeler:

−Ya Rasulallah! Zekatý verilmeyen eþeklerin durumu nedir denildiðinde, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Eþekler hakkýnda bana bir þey indirilmedi. Ancak bana her hükmü içeren, emsalsiz Zilzal Suresi 7 ve 8. ayeti indirildi:

“Her kim zerre miktarý bir hayýr iþlerse onu görecektir. Her kim de zerre miktarý bir þer iþlerse onu görecektir.”

(Müslim 987/24, Ebu Davud 1658, Nesei 5/12, Ýbni Huzeyme 2252, Ýbni Hibban 3253, Beyhaki 4/119, Begavi 1562, Abdurrezzak 6858, Ahmed bin Hanbel Müsned 2/262, 276, 383)

(8) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Herkim Allah kendisine mal verir de o malýn zekatýný vermezse, kýyamet gününde zekatý verilmeyen o mal, sahibi için çok zehirli bir yýlan þekline dönüþür! Bu yýlanýn iki gözü üstünde de iki nokta vardýr! Bu azgýn yýlan kýyamet gününde mal sahibinin boynuna gerdanlýk yapýlýr! Sonra yýlan aðzý ile sahibinin çenesini iki tarafýndan yakalar! Sonra; ben senin çok sevdiðin malýným, ben senin hazinenim der!”

Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) dedi ki:

Sonra, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Âl-i Ýmran Suresi 180. ayeti okudu:

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, þöyle buyurmaktadýr: 

وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذ۪ينَ يَبْخَلُونَ بِمَٓا اٰتٰيهُمُ اللّٰهُ مِنْ فَضْلِه۪ هُوَ خَيْراً لَهُمْۜ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْۜ سَيُطَوَّقُونَ مَا

بَخِلُوا بِه۪ يَوْمَ الْقِيٰمَةِۜ وَلِلّٰهِ م۪يرَاثُ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِۜ وَاللّٰهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَب۪يرٌ۟

“Allah’ýn kereminden kendilerine verdiðine cimrilik edenler, onu kendileri için hayýrlý sanmasýnlar. Bilakis o, kendileri için þerlidir! Cimrilik ettikleri þeyler, kýyamet günü onlarýn boyunlarýna dolandýrýlacaktýr! Göklerin ve yerin mirasý Allah’ýndýr. Allah yaptýklarýnýzý haber alandýr.” (Âl-i Ýmrân: 3/180)

(Buhari 1329, Nesei 2481, Beyhaki 7/4, Begavi 1560)

(9) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Deve sahibi devesinin zekat hakkýný ödemediði zaman, kýyamet günü en kuvvetli ve besili haliyle sahibinin üzerine gelir, onu ayaklarýyla çiðner. Koyun sahibi koyunun zekatýný vermediði zaman, kýyamet günü en kuvvetli ve besili haliyle sahibinin üzerine gelir, onu ayaklarýyla çiðner ve boynuzlarýyla ona toslar. Bu hayvanlarýn haklarýndan biri de sütlerinin saðýlmasý ve fakirlere ondan içirilmesidir. Hiç biriniz kýyamet günü zekatýný ödemediði davarý omzunda meler bir halde;

–Ya Muhammed! bana yardým et diyerek yanýma gelmesin. Muhakkak ki, o vakit ben ona, ben senin için bir þey yapmaya malik deðilim, ben sana bu günü teblið etmiþtim derim. Sizden hiç kimse zekatýný vermediði devesi omzunda böðürür bir halde;

–Ya Muhammed, bana yardým et diyerek yanýma gelmesin. Kuþkusuz ki, o vakit ben ona, ben senin için bir þey yapmaya malik deðilim, ben sana bu günü teblið etmiþtim derim.” (Buhari 1328, Nesei 2447)

(10) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) vefat ettiði zaman, Ebu Bekir (Radiyallahu Anh) halife oldu. Arap kabilelerinden bazýlarý küfre dönüp irtidat ettiler. Ebu Bekir (Radiyallahu Anh)’da onlara karþý ordu göndermeye baþladýðýnda, Ömer (Radiyallahu Anh), Ebu Bekir (Radiyallahu Anh)’a þöyle dedi:

−Sen bu insanlarla nasýl savaþýrsýn? Oysa Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Ben insanlar La Ýlahe Ýllallah deyinceye kadar onlarla savaþmakla emrolundum. Kim bu sözü söylerse o kimse Ýslam’ýn hukuku dýþýnda benden malýný ve canýný korumuþ olur. (Haddi gerektirmeyen günahlarýnýn) hesabý ise Allah’a aittir!”

Ebu Bekir (Radiyallahu Anh)’da þöyle dedi:

−Allah’a yemin ederim ki, ben namaz ile zekat vermenin arasýný ayýran kimselerle savaþýrým! Kuþkusuz ki, zekat malýn üzerindeki bir haktýr! Vallahi onlar, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e zekat olarak verdikleri diþi oðlaðý bana vermezlerse, o diþi oðlaðý vermeleri için elbette onlarla savaþýrým! Bunun üzerine Ömer (Radiyallahu Anh)’da þöyle dedi:

−Vallahi bu savaþ isteði Allah’ýn Ebu Bekir (Radiyallahu Anh)’ýn gönlünü açmasýndan baþka bir þey deðildi, ben bildim ki bu bir haktýr!

(Buhari 1325, Müslim 20/32, Ebu Davud 1556, Nesei 2442, Tirmizi 2607, Ýbni Hibban 216, Ýbni Mende Ýman 215, Abdurrezzak 18718, Beyhaki 4/104, Ahmed bin Hanbel Müsned 2/528)

 

Zekat Nisabý Miktarý

(3) Zekat Nisabý (Miktarý)

(11) Enes bin Malik (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Ebu Bekir (Radiyallahu Anh), Enes (Radiyallahu Anh)’ý Bahreyn’e zekat amili olarak gönderdiði vakit, onun için þu mektubu yazmýþtý:

Bismillahirrahmanirrahim. Bu Allah’ýn, Rasulüne emrettiði ve Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in Müslümanlar üzerine takdir ettiði zekat farizasýdýr. Herkimden bu mektupta bildirilen miktarda zekat istenirse, o kimse zekatýný versin. Bundan fazlasý istenirse fazlasýný vermesin. Devenin yirmi dört tanesi ve daha aþaðýsýnda, koyundan vacip olan zekat her beþ devede bir koyundur.

Deve sayýsý yirmi beþe eriþince, otuz altýya kadar bir ‘Bintu mehad’

Bintu Mehad: Bir yaþýný doldurmuþ ve iki yaþýna basmýþ diþi deve.

Otuz altýya eriþince, kýrk beþe kadar bir ‘Bintu lebun’

Bintu Lebun: Ýki yaþýný doldurmuþ ve üç yaþýna basmýþ diþi deve.

Kýrk altýya eriþince, altmýþa kadar bir ‘Hýkka’

Hýkka: Üç yaþýný doldurmuþ ve dört yaþýna basmýþ erkek veya diþi deve.

Altmýþ bire eriþince, yetmiþ beþe kadar bir ‘Cezea’

Ceze’a: Dört yaþýný doldurmuþ ve beþ yaþýna basmýþ erkek deve. Cezea, dört yaþýný doldurmuþ ve beþ yaþýna basmýþ diþi deve.

Yetmiþ altýya eriþince, doksana kadar iki ‘Bintu lebun’

Doksan bire eriþince, yüz yirmiye kadar iki ‘Hýkka’ zekat vermek vacibdir.

Deve sayýsý yüz yirmiden daha fazla olursa, her kýrk devede bir ‘Bintu lebun’ ve her elli devede bir ‘Hýkka’ zekat vardýr. Yanýnda dört deveden gayrý bulunmayan kimseye gelince, o miktarda zekat yoktur. Ancak deve sahibi kendi vermek isterse bu müstesnadýr.

Deve adedi beþe ulaþtýðýnda ondan bir koyun zekat vermek vaciptir. Yaylakta kalan koyunun zekatýnda, koyun sayýsý kýrk olunca, yüz yirmiye kadar bir koyundur. Yüz yirmiden fazlada iki yüze kadar iki koyundur. Koyun sayýsý iki yüzden fazla olursa, üç yüze kadar üç koyundur. Koyun sayýsý üç yüzden fazla olursa, her yüz koyunda bir zekat vardýr. Bir kimsenin yayýlýr koyunu, kýrktan bir koyun noksan olursa, bu noksan koyunda zekat yoktur. Ancak sahibi diler verirse bu müstesnadýr.

Ýki yüz dirhem gümüþün onda birinin dörtte biri yani kýrkta biri miktarýnda zekat vaciptir Gümüþ miktarý yüz doksan dirhem olursa bunda da zekat yoktur. Ancak gümüþ sahibi diler verirse bu müstesnadýr.”

Önemli Uyarý:

1) Deve sayýsý yirmi beþe eriþince, otuz altýya kadar, bir yaþýný doldurmuþ ve iki yaþýna basmýþ diþi deve verilir.

2) Otuz altýya eriþince, kýrk beþe kadar, iki yaþýný doldurmuþ ve üç yaþýna basmýþ diþi deve verilir.

3) Kýrk altýya eriþince, altmýþa kadar, üç yaþýný doldurmuþ ve dört yaþýna basmýþ erkek veya diþi deve verilir.

4) Altmýþ bire eriþince, yetmiþ beþe kadar, dört yaþýný doldurmuþ ve beþ yaþýna basmýþ erkek veya diþi deve verilir.

5) Yetmiþ altýya eriþince, doksana kadar, iki tane iki yaþýný doldurmuþ ve üç yaþýna basmýþ diþi deve verilir.

6) Doksan bire eriþince, yüz yirmiye kadar, iki tane üç yaþýný doldurmuþ ve dört yaþýna basmýþ erkek veya diþi deve verilir.

7) Yüz yirmiden daha fazla olursa, her kýrk devede bir tane iki yaþýný doldurmuþ ve üç yaþýna basmýþ diþi deve verilir.

(Buhari 1380, Ebu Davud 1567, Nesei 2446, Ýbni Mace 1800, Ýbnu’l-Carud 342, Ýbni Huzeyme 2261, Ýbni Hibban 3266, Ebu Ya’la 127, Darekutni 2/113, Begavi 1570, Ahmed bin Hanbel Müsned 1/11)

(12) Muaz bin Cebel (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) onu yemene gönderdiði vakit sýðýrdan her otuz sýðýra zekat farizasý olarak iki yaþýnda erkek yahut diþi dana almasýný; her kýrk sýðýra üç yaþýnda erkek yahut diþi dana almasýný emretti.”

(Ebu Davud 1576, Nesei 2449, 2450, Tirmizi 623, Darimi 1/382, Ýbni Mace 1803, Ýbni Huzeyme 2268, Ýbni Hibban Mevarid 794, Ýbnu’l-Carud 343, Darekutni 2/94, Begavi 1071, Abdurrezzak 6841)

(13) Ebu Said el-Hudri (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Beþ ukiyyeden az miktar gümüþte zekat yoktur! En aþaðý üç yaþýndaki beþ deveden aþaðýsýnda zekat yoktur! Beþ vesk miktarýnýn aþaðýsýndaki hububatta da zekat yoktur!”

Ukiyye: Kýrk dirhemdir. Beþ ukiyye ise iki yüz dirhem eder.

Vesk: Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in Sa’ý ile 60 sa’ miktardýr. Bir sa’ ise 1.040 dirhem ayarýndaki bir ölçektir. Beþ vesk ise net 1.000 gram etmektedir.

(Buhari 1331, Müslim 979/1, Malik 1/244, Ebu Davud 1558, Nesei 2473, Tirmizi 626, Darimi 1/384, Ýbni Mace 1793, Ýbni Huzeyme 2294, Ýbni Hibban 3282, Ýbnu’l-Carud 340, Ahmed bin Hanbel Müsned 3/6)

(14) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Semanýn ve pýnarlarýn veya sulanmaksýzýn kendi damarlarýyla topraktan su emip yetiþmiþ olan mahsuller için onda bir zekat, kuyu ve dolapla sulananlarda ise yirmide bir zekat vardýr.”

(Buhari 1412, Müslim 980/7, Ebu Davud 1596, Nesei 2487, 2488, Tirmizi 640, Ýbni Mace 1817, Ýbni Huzeyme 2308, Ýbni Hibban 3285, Ýbnu’l-Carud 348, Darekutni 2/130, Begavi 1580)

(15) Enes bin Malik (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Ebu Bekir (Radiyallahu Anh) Enes (Radiyallahu Anh)’ý zekat amili yaptýðýnda Allah’ýn, Rasulüne emrettiði zekat miktarlarýný açýklayan bir mektup yazmýþtý. O mektupta; Kimin zekat bedeli ‘Bintu mehada ulaþýr ve mal sahibinin yanýnda ‘Bintu mehad’ bulunmaz ve onun yanýnda ‘Bintu lebun’ olursa, o kabul edilir. Zekat amili, mal sahibine yaþ farký olarak yirmi dirhem veya iki koyun verir. Mal sahibinin yanýnda ‘Bintu mehad’ bulunmaz ve onun yanýnda ‘Ýbnu Lebun’ bulunursa, o kabul edilir. Mal sahibine yaþ farký olarak bir þey verilmez.” (Buhari 1373)

NOT: DEVAMI VAR

Hâtîme:

 

Hamd âlemlerin rabbi olan Allâh’a mahsustur. Salât ve selâm yaratýlmýþlarýn en hayýrlýsý Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem’in, âlinin ve ashabýnýn üzerine olsun.

 

Yardým ve baþarý, izzet ve þeref Allâh’tandýr. 

O her þeyin en iyisini bilendir, 

Muvahhid Kullara  Selâm Olsun.

 

Polat Akyol.

 

KAYNAK : 

 

TEVHÝD DAVETÝ

 KUR’AN VE SAHÝH SÜNNET