Türk-Ýslam âlimleri serisi – 70

         BATALYEVSÝ

(D.Hicri 444-M.1052 – Ö. Hicri 521-M.1127)

      Endülüslü dil ve edebiyat âlimi.

Onun adý, Ebû Muhammed Abdullah,

Bin Muhammed bin Said el-Batalyevsi,

Endülüslü dil ve edebiyat âlimi,

Doðdu hicri dört yüz kýrk dörtte Batalyevsi.

Ýbnü’s-Sid el-Batalyevsi diye anýlýr,

Ýlk tahsilini de babasýndan yapmýþtýr,

Kardeþi Ebü’l-Hasan Ali’yle çalýþýr,

Kurtuba’nýn güzel çocuðu Batalyevsi.

Ýlmi araþtýrmalarý kardeþi Ali’den,

Kýraat ilmini Muhammed ed-Dani’den,

Lügat ilmini Eyyub b. Batalyevsi’den,

Gassani’den hadis öðrenir Batalyevsi.

Endülüs Emevi Devleti’nde yaþamýþ,

Zaman zaman küçük emirleri dolaþmýþ,

Emirlerin lütuf ve ikramýný almýþ,

Emirlerden uzak kalmak ister Batalyevsi.

Kurtuba Mescidi’nde ilimler okuttu,

Belensiye’yi (Valencia) mesken tuttu,

Genç yaþýnda pek çok deðerli eser sundu,

Deðerli âlimler yetiþtiren Batalyevsi.

Çeþitli ilim dalýnda eserler yazmýþ,

Âlim, dilci, þair, edip diye tanýnmýþ,

Þiirlerinden azý bu güne ulaþmýþ,

Dini konulu þiirler yazar Batalyevsi.

Zühd ve hikmete dair þiirler yazmýþtýr,

Ezhârü’r-riyâz’da bunlarý toplamýþtýr,

Felsefi konuda çalýþmalar yapmýþtýr,

Ýslâm’a ters düþeni savunmaz Batalyevsi.

Sözlükçülük alanýnda bir dahi denir,

Ýki cilt halinde büyük eser vermiþtir,

Edebü’l-Katib’in þerhi, ünlü eseridir,

Beþ yüz yirmi birde vefat eder Batalyevsi.

Endülüs tarih olunca, kitaplar yanmýþ,

Onun adý bazen de kasten yazýlmamýþ,

Eserlerin çoðu batýya kaçýrýlmýþ,

Batý kültürüne yön verendir Batalyevsi.

Türk – Ýslâm ekseninde pek çok âlim oldu,

Kavmi sahip çýkmayýp onlarý unuttu,

Batý þarkçý, Müslümanlar da garpçý oldu,

Alamet-i zifire gider olduk yiðidim.

Arap – Acem, Türk – Kürt, deyip nifak ekilmiþ,

Ortak deðerlerde böylece terk edilmiþ,

Umursamaz gençliðe en çok düþman sevinmiþ,

Öz koptu mu, söz boþa gidermiþ yiðidim.

Bela ve musibet neden diye sormalý,

Bunu kendi dünyamýz içinde aramalý,

Kullar için deðil, Allah için yaþamalý,

Ahir ki; evvelden hazýrlanýr yiðidim.

Eserlerinden bazýlarý þunlardýr:

El- Ýnsâf

El-Muktebes fi Þerhi Muavatta’i Malik bin Enes,

Þerhu Divani’l-Mütenebbi,

Et-Tezkiretü’l-Edebiyye,

Þerhu hamsi makâlât min kelâmi’l-felâsife,

Ebyâtü’l-meâni,

Cüz’ün fi’ileli’l-hadis,

El-mesâ ilü’l-Menþure fi’n-nahv

Risale ilâ kabrin nebi,

Þerhu’l-Fasib li-Þa’leb, (Bu eserini Yahudiler kaynak olarak kullanýrlar)

Þair, Araþtýrmacý, Yazar: Abdullah Yaþar Erdoðan