Hayatýmýzda öyle þeyler vardýr ki anlatýlmasý zordur, insanýn yüreðinde kalan ukdedir, hasretle çekilen özlemdir. Bazen çocukluktan kalma bir sevgiliye, bazen mazide kalan hiç giyemediði herhangi bir giysiye… Günümüzün ihtiraslý ruhuyla yaþarken arzuladýðý lüks bir arabaya, gitmek isteyip de gidemediði bir yer ya da aklýnýza gelen her þey…

            Birinci dünya harbinin ülke ekonomisi üzerindeki kýtlýk etkileri bitmeden, ikinci dünya savaþýyla beraber 1940’lý yýllarýn kýtlýðý bütün ülkeyi sarar. Muþ’un “Handris” dedikleri yöresinin daðlýk, iniþli çýkýþlý coðrafyasýnda törelerin kanun yerine geçtiði dönemlerinde yaþayan insanlarýn çaresiz kaldýðý,  yokluklarýn dem vurduðu sýralarda herkesin evinde çay ve þeker bulmak Ýmkânsýzdý.  Ve çay çok kýymetli sayýlýrdý. Þimdiki köylerimizde mango meyvesini bulup yemek, sanýrým daha kolaydýr. Hatta yalan olmasýn, çay adýný duyup da, içmek bir yana, görmedikleri için olsa gerek, rengini bilmeyen insanlarýmýz vardý, 1960 ‘lý yýllarda bizzat þahidim. Hikayemiz, Cumhuriyet medeniyetinin o dönmelerde henüz ulaþamadýðý Handris yöresinin cehaletini, yoksulluðunu anlatan yaþanmýþ yüzlerce hikayelerden biridir. Asýl öykümüze dönelim.

            Handris köylüklerinin birinde, aðanýn evinde misafirler çay içerken gören Tilki lakaplý Rýza adýnda biri, çayýn tadýný merak etmiþ. Bir gün çay içmek amacýyla baþka bir köyde Cindi Aðanýn evine misafir olur. Cindi aða misafiri tanýmýyor, hoþ beþten sonra:

            “Hoþ geldin misafir,  kimsin, kimlerdensin, hangi köyden olursun, de hele?”

“Adým Rýzadýr Cindi Aðam, köyde bana Tilki Rýza derler. Yukarý Fýndýklýdan oluyorum,  Aðam… “

Cindi Aða;

“Ýyi, hoþ gelmiþsin Rýza oðlum, sanýrým acýkmýþsýndýr, sana hemen yemek getirelim.” Der. Misafir;

            “Cindi Aða, babanýn kabriyle yemin ederim ki ben çay içmediðim gün duramýyorum. Siz bana önce çay verin.” 

            Eeeh… Cindi Aðadýr, ömrü hayatýnda feleðin çemberinden çok defalar geçmiþtir. Cemaatlerde sohbet etmiþ, maraba üzerinde hüküm sürmüþ, kýz kaçýrma meselelerini çözmüþ, adam öldürme davalarýna katýlmýþ, hükmet adamlarýný hanesinde aðýrlayýp kuzu çevirtmiþ, her gün misafir odasý dolup taþarken sofrasý yerden kalkmamýþ, velhasýlý kelam yedirmiþ içirmiþ insanlarý.

            Gözlerini kýsarak misafirine yandan bakmýþ, adamý hayal terazisinde þöyle bir tartmýþ, bu adamýn açýkgözlü cahilin teki olduðu hemen oracýkta anlamýþ tabi. Aðalýk tavýrlarýyla aðýrdan alarak mutfak tarafýna geçmiþ.

            Aðalýðý, babasý Yusuf Aða döneminde bir fiil kavramýþ, yörede halkýn arasýnda eli bastonlu, hükmet dairelerinde sözü geçerli, hal hatýrý bilinirdi. Þehre indiði zaman arkasýnda kuyruk olan adamlarýnýn ellerinde nüfusçuya horoz, maliyeciye tereyaðý, avukata yumurta ve karakol çavuþuna halý hazýrda ne varsa götürürdü. Cindi Aða bu, namý babasýný çoktan geçmiþti.

            “Haným…” demiþ. “Misafirimiz var, acele çay istiyor, þuna bir çay verelim, sevaptýr.” Hanýmý;

            “Ýyi de Aða,  son bir avuçluk demi dün akþam misafirlere kaynatmýþtýk. Evde çayýmýz hiç kalmadý, ama þeker var.”

            “Hýmmmm….” Der, Cindi Aða. Elini bir tutamlýk sakalýnda gezdirir.

            “Haným, çay yoksa soðanýmýz da mý yoktur?”

            “Soðan var, ne yapacaksýn?” Merakla sorar karýsý.

            “Sen, hele soðanlarý getir gerisine karýþma.” Hanýmý bir sürü soðan getirir.

            “Þimdi,  kabuklarýný büyük mavi çinko çaydanlýða koy, suyla doldur. Ateþte iyice kaynat. Çay yoksa soðan kabuðu var ne de olsa...”

            Aðanýn emrini yerine getirmemek olur mu, hanýmý da olsa… Hemen çar çabuk çalý çýrpýyla közleri sönmüþ ateþi harlayarak büyük mavi çaydanlýðý sürmüþ ocaða. Bir süre kaynadýktan sonra,  soðan kabuklarý çay rengini almýþ, bir tabak þekerle birlikte misafir odasýna göndermiþ bir uþakla.

 Cindi Aða Türk Bayraðý süslemeli ince belli çay bardaðýný doldurur, misafire ikram eder. TilkiRýza ömründe çay içmemiþ, çayýn tadýný nereden bilsin, garibim. Bir kesme þekeri aðzýna alýr, Aða bardaðý doldurdukça Rýza durmadan içer, Tilki içtikçe Cindi Aða bardaðý doldurur ve çaydanlýkta kalan son bardak da içildikten sonra:

            “Cindi Aðam, Allah ziyade etsin, ömrümde çok çay içmiþliðim var, ama bu çay gibisini ilk defa içiyorum. Çok güzel demlenmiþ,”

Cindi Aða hafiften burun kýrarak;

            “Afiyet olsun misafir oðlum… Demek sen çaysýz duramýyorsun, bellidir zaten,  afiyet olsun.” Tilki Rýza'nýn yüzüne alaylý bir bakýþ fýrlattýktan sonra;

“ Bak oðlum… Sen Tilki misin, Sansar mýsýn bilmem, ama anladýðým kadarýyla  bugüne kadar hiç çay içmediðin bellidir.” Çaydanlýðýn kapaðýný açar:

            “Bak þuna, senin içtiðin çay deðil, soðan kabuðunun suyudur. Çayýný içtiðine göre, baþka bir emrin var mý, Sansar oðlum…pardon, Tilki Rýza oðlum?