Ahmed Vehbi Efendi
Bu memleketin sahiplerinin, siyaset-menfaat
karışımı; karşılıklı mücadele verdiği şu günlerde, iller arası ayrımın bugünkü
kadar olmadığı bir devirde, Konya'nın Haymana ilçesinde hizmet veren bir
hemşehrimiz, ölüm yıldönümü nedeniyle, aklımıza ve gündemimize düşmüştür.
Ahmed Vehbi Efendi, 1864'te Kayseri'de doğdu. Simitçioğullarından Mehmet
Efendi'nin oğludur. İlköğrenimini Kayseri Sıbyan mektebinde gördü. Sonra Hacı
Zekeriya Efendi ve Hacı Hüseyin Efendi Medreselerinde okudu.
Daha sonra İstanbul'a gitti. Mahmut Paşa Medresesi'ne kaydoldu. Burada Bayezid
Medresesi hocalarından Kayserili Ali Rıza Efendi'nin ders halkasına devam edip
dînî yüksek ilimleri tahsil etti. 1884'te icazetname /diploma almaya hak
kazandı.
1887'de Haymana Müftüsü olarak tayin edildi. Bu atama onun hayatında Konya'nın
vatan olmasının başlangıcı demekti. Nice Konyalıların Kayseri'ye gelip doyduğu
gibi Ahmed Vehbi Efendi de Haymana'da doydu. Kayserililer gibi "kafı gaf
okuyan" Konya ilinde hizmet verdi. 9 Haziran 1914'te Nallıhan Kazası
Kadılığı'na vekâleten atandı. 30 Nisan 1916'da tekrar Haymana Müftülüğü'ne
getirildi. Ancak zaman karışık bir zaman ve ülke karmaşa içindeydi. Bu süreçte
yaptığı çalışmalar yüzünden, 15 Mayıs 1919'da "Tehcir Meselesi'nden dolayı
görevinden alındı. Sonra suçsuz görülerek 1 Ekim 1919'da önce vekâleten,
ardından da 17 Haziran 1920'de Haymana Müftülüğü'ne yeniden atandı.
Milli Mücadele dönemiydi. Tüm ülkedeki "Sarıklı Mücahidler" gibi
Kayserili Ahmed Vehbi Efendi de mücadeleye girdi. 1919'da Milli Mücadele'ye
katılarak Haymana'da Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin Haymana Şubesi'ni kurdu ve
başkanlığına getirildi. Milli Mücadele'nin hedef ve amaçları konusunda halkı
aydınlattı. Haymana Müftü Vekili iken Ankara Fetvası'nı imzaladı.
İncesu'da Müftü Mahmut Raci Efendi (ö.1920), ilerlemiş yaşına rağmen, milli
kuruluşlarda görev aldı; Ankara Fetvası'nı da İncesu Müftüsü olarak imzaladı
Merkezde, 1911 senesinde Kayseri müftüsü olan Ahmed Remzi (Akgöz/ ö.1938)
Efendi, Kayseri'de Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin kuruluşunda görev aldı;
Başkanlığına seçildi görevinden alınmış müftü olarak Ankara Fetvasını tasdik
etti. Meclise gönderildi ama çok geçmeden istifa etti.
Bünyan'lı Mehmet Âlim Efendi (ö.1939), Kuvâ-yı Milliye lehindeki vaazlarından
dolayı tutuklanıp İstanbul'a, Bekir Ağa Bölüğü'ne götürülmüştü. Serbest kalınca
memleketi olan Kayseri'ye geldi; çalışmalarını sürdürüp 1. Meclise girdi.
Develi'nin "Kara Müftüsü" Numan Cebeci (ö.1959) Damad Ferid
Hükumeti'nin Milli mücadeleye karşı çıkarttığı fetvaya ilk karşı çıkanlardan
biridir. Ancak THK'nın Cami duvarına asılan afişini yırttığı için hapis yattı.
Hani din bir şeylere âlet edilmeyecekti.
Kayseri'deki sarıklı mücahidler gibi Konya'da da Kayseri'li Ahmed Vehbi Efendi
mücadelesini sürdürdü. Haymana Müftüsü iken 13 Temmuz 1930'da vefat etti.
Toprağın üstünde iken altının, dünyada iken âhiretin hayırlı olduğunu haykıran
bu insanlar, yapmaları gerekenleri yapmışlar, yaşadıkları sürece "din ve
devletlerine" sahip çıkmışlardır.
Allah hepsine, bol bol rahmet eylesin. Âmîn.
(
Ahmed Vehbi Efendi başlıklı yazı
Mustafa IŞIK tarafından
7/12/2014 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.