Makale / Tarihsel Makaleler

Eklenme Tarihi : 10.11.2022
Okunma Sayısı : 703
Yorum Sayısı : 4
Günün Yazısı

Bu Yazı 11.11.2022 tarihinde
GÜNÜN YAZISI
olarak seçilmiştir.
10 Kasım 1938—istanbul’da Bir  Ev / 10-11 Kasım  1938 Tbmm---dostluk/ Vefa- Karm
10 KASIM 1938—İSTANBUL’DA BİR  EV / 10-11 KASIM  1938 TBMM---DOSTLUK/ VEFA- KARMAKARIŞIK BİR  YAZI


10 Kasım Sabah  saat  9.05’de  Atatürk  hayata  gözlerini  yumdu.  Bu  haber kısa  sürede  bütün  Türkiye’yi  yasa  boğarken  içlerinde o  günlerde  Tercüman  Gazetesinde  pehlivan tefrikaları  yazan  Murat  Sertoğlu’nun da  bulunduğu  bir  grup  genç , İstanbul’un  Erenköy  semtinde  bir  evin  yolunu  tuttular. Ancak  gençler  tereddütteydiler. Acaba  ev  sahibine  ‘’ Gözün  aydın.’’ mı  demeliydiler  yoksa  ‘’ Başın  sağolsun.’’ mu?

Erenköydeki  bu  evde  İstiklal  Harbimizin  en  önemli  şahsiyeti  Kazım  Karabekir  Paşa  ikamet  etmekteydi ve Mustafa Kemal  Atatürk,  son  günlerinde  mutlak  surette  onunla  görüşmek  ve  helallik  almak  istediğini  belirtse  de  maalesef  bu isteği  yerine  getirilmemişti.

1924’de Terakkiperver  Cumhuriyet Fırkasını  kurduğundan  beri  Kazım  Karabekir  ve  Mustafa  Kemal  Atatürk’ün  arasında  çok  sert  ve  soğuk  rüzgarlar  estiği gibi 1926  Yılında  Kazım  Karabekir  Paşa’nın,  Atatürk’e  suikast  davası  sebebiyle  tutuklandığı  yargılandığı  herkesin  bildiği  bir  gerçekti. Tüm bu   gerçekleri,  10  Kasım 1938’de  Kazım  Karabekir  Paşa’yı  ziyerete gidenler  de  bildiği  için  şimdi  acaba ‘’ Gözün  aydın. Atatürk  öldü.’’  Demeleri  mi  daha  uygun  olurdu  yoksa eski  dostluklarına  binaen ‘’ Başınız  sağolsun’’ Demeleri  mi?

Gerisini  bizzat  Murat  Sertoğlu’ndan  dinleyelim.

“Atatürk’ün ölümü üzerine bir grup arkadaşla bir araya geldik ve Kâzım Karabekir Paşa’ya başsağlığı ziyaretine gitmeye karar verdik. Gruptaki en genç kişi bendim. Aramızdan birkaçı da Atatürk’ün ölümüyle birlikte artık özgürlüğüne kavuşmuş olmasına binaen Karabekir Paşa’ya ‘Gözün aydın’ demek düşüncesindeydi. Önce, başsağlığı dileklerimizi ilettik. Sonra aramızdan biri söz alıp, ‘Paşam! Artık hürsünüz. Bu bakımdan size göz aydınında bulunmak istiyorum.’ deyince Kâzım Paşa heybetle ayağa kalktı ve gözleri yaşlı bir şekilde şöyle dedi:

‘- Beyler! Siz ne diyorsunuz? Beni yargılatıp 14 sene göz altında tuttuktan sonra dahi aynı şartlar vâki olsa, yine Atatürk’ü lider seçerdim. Yine O’nun emrine girerdim. Aramızdaki bütün ihtilaflarda hep O haklı çıktı. Bana başsağlığı için gelenler başım üstünedir. Ama aranızda gözün aydın demeye gelmiş olanlar varsa defolup gitsin evimden.

*******

1O Kasım  1938  Perşembe.

Atatürk’ün  ölüm  haberinden  hemen  sonra  TBMM’nin  yeni  Cumhurbaşkanını  seçmek  için  ertesi  gün  yani  11  Kasım  1938  günü  saat  11.00’da  toplanması  için  milletvekillerine  çağrı  yapıldı.

*********

11 Kasım 1938 Saat 10.05.  Dolmabahçe  Sarayı

Mustafa Kemal  Atatürk’ün  cenazesi,  Gülhane  Askeri  Tıp’tan  getirtilen  Prof.  Dr. Lütfü  Aksu  tarafından  - Atatürk’ün  doktorlarının  gözetiminde  ve  yardımıyla-  tahnit  edildi. Bu tahnit  işlemi  akşam saatlerine  kadar  sürdü.

*********

11  Kasım  1938.  TBMM  --  Saat  11.12 

İstanbul’da  Atatürk’ün cesedinin  tahnit   edildiği saatlerde Türkiye  Büyük  Millet  Meclisi açıldı.  Açılışta  önce  Hataylıların  Türkiye  Cumhuriyetine   ebedi  bağlılıklarını  ifade  eden  telgraf  okundu  sonra  Mustafa Abdülhalik  Renda  başkanlığında TBMM gündemindeki  işlere  geçildi.

Önce  başkanlık  divanı,  Ankara mebusu Reisicumhur Atatürk’ün vefat ettiğine dair Başvekâlet tezkeresini  genel  kurula  sundu.  Bu  tezkerede.

Büyük Millet Meclisi Yüksek Huzurlarına

Ankara mebusu Reisicumhur Atatürk'ün, müdavi ve müşavir tabiblerînin verdikleri ilişik raporda gösterildiği veçhile son teşrinin onuncu perşembe günü saat 9 dakika 5 de terki hayat ettiklerini onulmaz acı ve teessürlerle arzederim.

 11-XI-1938 Başvekil C. Bayar

 Rapor

Reisicumhur Atatürkün umumî hallerindeki vehamet, dün gece saat 24 de neşredilen tebliğden sonra her an artarak bugün, 10 ikinci teşrin 1938 perşembe sabahı saat dokuzu beş geçe Büyük Şefimiz derin koma içinde terki hayat etmişlerdir.

10 ikinciteşrin 1938

Dr. Akil Muhtar Özden 
Dr.Neşet Ömer İrdelp
Dr.Nihad Reşad Belger
Dr. Abravaya Marmaralı
Dr. H. Diker
Dr. Süreyya Serter
Dr. Kâmil Berk
Dr.Mim Kemal Öke
Dr. Asım Arar
Dr. H. Alataş


Deniliyordu

Tezkerenin  okunmasından  sonra  Meclis  Başkanı

Çok sayın arkadaşlarım,

‘’Büyük Halaskarımızın ölümünden hepimizin ve bütün milletin duyduğu elemin ne kadar büyük ve derin olduğunu dündenberi gerek kendimizde ve gerek millette gördüğümüz büyük acılarla anlayoruz. Bugün burada bunun için çok söz söylemek imkânı, Teşkilâtı Esasiye kanununun bize emrettiği bir vazife dolayısile, yoktur. Bunun başka bir güne talikına müsaadenizi rica ederim.

Teşkilâtı Esasiyenin emrettiği vazifeyi ifa etmek, o da bizim için büyük bir vecibedir. Bu vazifeyi ifa etmeden evvel çok aziz ve büyük ölünün hatırasını tebcilen ayakta, beş dakika sükût ile, kalmanızı istirham ederim.
’’  Dedi

[O gün  ‘’sükut  ile  ayakta  durmak’’ olan  şey  günümüzde  saygı  duruşu  tabii  ki. ]

Sonra  gündemin  tek  ve  en  önemli  maddesine  geçildi:  Cumhurbaşkanlığı  seçimi.

Mustafa  Kemal ta  1937  yılında İsmet  İnönü’yü  başbakanlıktan  uzaklaştırdığı halde,

Ölmeden  önce  Cumhurbaşkanlığı  için  Fevzi  Çakmak  Paşa’yı  tavsiye  ettiği  halde,

Ülkenin  hâli  hazırdaki  başbakanı  Celal  Bayar  olduğu  halde,

En  azından  bir  kaç  milletvekilinin  Atatürk’e  saygı, hürmet, vefa  gereği  olmak  üzere  İstanbul’da  olması  gerektiği  halde,

Ve  sadece  bir  gün  içinde böylesi bir  kulis ve  organizasyonun   yapılmasının o  günün şartlarıyla çok zor olduğu  halde,

TBMM’ye  katılan  348  Millet  vekilinin  adı  tek  okunup,  oyları  tek  tek  alınıp,  tek  tek  kime  oy  verdikleri  açıklandığında  görülen  tablo  348  Milletvekilinin  348’inin  de  Malatya  Milletvekili İsmet İnönü’ye  oy  verdiği  idi.. Zaten  bir  başka  Cumhurbaşkanı  adayı  da  yoktu.

11.12’de  Çalışmalarına  başlayan  TBMM’de  bunca  işin  gerçekleşmesi  sadece  33 dakika  sürmüştü ve  Meclis  yeni  Cumhurbaşkanı  İsmet İnönü’nün  teşekkür  konuşması  yapması  öncesi  20  dakika  ara  verdiğinde  saat  11.45’i  gösteriyordu.

Aynı  anda  İstanbul’da  Atatürk’ün  cenazesinin  tahnit  edildiğini  söylemiştim  sanırım.

**********

Ölümünün  84.  Yıl dönümünde  Rahmet  ve  minnetle  anıyorum.

Ruhun  şâd,  makamın  cennet  olsun  aziz  Atatürk.
( 10 Kasım 1938—istanbul’da Bir Ev / 10-11 Kasım 1938 Tbmm---dostluk/ Vefa- Karm başlıklı yazı Sami Biber tarafından 10.11.2022 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.