Tarih boyunca gönderilen bütün peygamberlerin amacý beþeri, insaný kamil mertebesine çýkarmaktýr. Yani kul olma makamýna eriþtirmektir. Kul olma makamý, rýza makamýdýr. Kulun Allah’tan cc razý olduðu, Allah’ýn da cc kuldan razý olduðu makamdýr. Beþeri duygulardan arýnmayan kiþi kulluk makamýnýn tadýna eriþemez. Bu makama eriþmek için imtihanlarla mücadele etmek gerekir. Bu imtihan çeþitlerini temelde üçe ayýrmýþtýk. Buna muhteþem üçlü adýný vermiþtik. Bunlar; nefis, þeytan ve çevre…

Nefisle alakalý konuya ‘’nefsin nesnesi olmak mý? Ýmanýn öznesi olmak mý?’’ Baþlýklý yazýmýzda deðinmiþtik. Bu yazýmýzda ise imtihan anlarýnda davranýþlarýmýzý, konuþmalarýmýzý, duygu ve düþünce dünyamýzý etkileyen ikinci büyük etken olan þeytan üzerinde duracaðýz inþallah.

   Nasýl ki bir boks maçýna çýkmadan evvel rakibi tanýmadan güçlü ve zayýf yönlerini araþtýrmadan çýkýlmýyorsa; iþte bu misal gibi Rabb’imiz de imtihan esnasýnda duygu, düþünce ve davranýþlarýmýzý etkileyen þeytaný tanýmadan ve bize nasýl saldýracaðýný öðrenmeden onunla mücadeleye kalkýþmamamýzý emrediyor. Yüce kitabýmýz Kurani Kerim’de Rabbimiz þöyle buyuruyor: ‘’.....þeytanýn adýmlarýný izlemeyin. Çünkü o sizin apaçýk düþmanýnýzdýr.’’ (Bakara-168) Rabbimiz þeytanýn net bir þekilde bizim düþmanýmýz olduðunu belirtiyor ve onun adýmlarýný izlemekten bizi açýkça men ediyor. Çünkü kimin adýmlarýný takip edersek onun yolundan, onun peþinden gitmiþ olacaðýz. Þeytanýn adýmlarýndan maksat ise Kurani Kerim’de þöyle buyruluyor: ‘’Þeytan onlara vaad eder ve onlarý boþ umutlarla oyalar oysa þeytanýn onlara vaadi, aldatmadan baþka bir þey deðildir. (Nisa-120)

  Þeytan insanlarý boþ umut ve vaadlerle kendi adýmlarýný takip etmeye davet eder. Þeytan Sýratý mustakim (dosdoðru yol) yolunda oturur. Sonra da suni (geçici) heveslerle insanlarý aldatýp kulluktan uzaklaþtýrmaya çalýþýr. Þeytan dosdoðru yolun üzerine oturduktan sonra insana dört farklý þekilde yaklaþarak onu Allah’a kulluktan uzaklaþtýrýr. Ayeti Kerime’de þöyle buyuruluyor: “Sonra onlarýn önlerinden arkalarýndan, saðlarýndan sollarýndan (her yönden onlarý azdýrmak için) yanlarýna gelip sokulacaðým (onlarý azdýrýp saptýracaðým.) Sen de onlarýn çoðunu, þükrünü (kulluðunu) yerine getirenlerden bulmayacaksýn.” dedi. (Araf-17)

 

  Þeytanýn insana dört farklý þekilde yaklaþma konusunu biraz açalým. Þeytan, Ýnsaný en zayýf yanýndan vurmaya çalýþýr. Bu zayýf aný yakalamak için sürekli fýrsat kollar yada fýrsatlar oluþturmaya çalýþýr. Þeytan en kolay soldan yaklaþarak insaný kandýrýr. Kötülükleri açýkça söyleyerek vesvese verir. ‘’Dini emirlerin terkini ve haramlara dalmayý açýkça söyler.’’ Þeytandan böyle bir vesvese duyduðumuz da hemen aklýmýza þu ayet gelmeli: “Eðer þeytandan gelen kötü bir düþünce seni dürtecek olursa, hemen Allah’a sýðýn. Çünkü O iþitendir, bilendir.” (Fusillet-36)

   Zayýf iradeye sahip insanlar, þeytandan bir vesvese geldiði zaman ona karþý koyamaz ve vesveseye aldanýr. Bu tarz insanlar öncelikle imanýný artýrmak, sonra da iradesini kuvvetlendirmek için mücadele etmeli. Vesvese anýnda da Rabb’ine sýðýnmalý ki ‘iradenin bittiði yerde iman devreye girsin.’

  Þeytan’ýn insaný kulluktan uzaklaþtýrmak için kullandýðý ikinci yolu ise Ýnsana arkadan yaklaþarak üç farklý þekilde kandýrýr. Birinci yöntemi insan geçmiþini temizleyip günahlardan arýnmak, reset atmak ve tövbe etmek istediði zaman; þeytan hemen insanýn arkasýndan vesvese vermeye baþlar ve þöyle seslenir: þimdiye kadar o kadar çok günah iþledin ki, o kadar çok haramlara daldýn ki, filan yerde þöyle þöyle yerde ahlaksýz iþler yaptýn, ticarette þu kadar insaný kandýrdýn deyip buna benzer kulun iþlediði günahlarý aklýna getirir.

  Sonra da ona þunlarý telkin eder: ‘’Bu kadar günah iþledikten sonra Allah seni affetmez. Ýnsana iþlediði günahlarýn büyüklüðünü, Allah’ýn cc merhametinin ise küçüklüðünü telkin eder.’’ Þeytanýn ikinci vesvese yöntemi ise ‘’yaptýn mý tam yapacaksýn’’ yöntemini kullanýr bugün tevbe edeceksin, yarýn tövbeni bozup tekrar günah iþleyeceksin. Bu yaptýðýn Allah’ý kandýrmak olur, onunla alay etmek olur. Ýyisi mi bu bozuk düzenin býrak devam etsin der. Ýblis’e þu ayetle cevap vermeliyiz: “De ki (Allah þöyle buyuruyor): “Ey nefislerine karþý (günah iþleyip) aþýrý giden kullarým! Allah’ýn rahmetinden ümidinizi kesmeyin. Çünkü Allah (þirk koþan ve inkâr edenler dýþýnda, dilediði kimseler için)* bütün günahlarý baðýþlar. Þüphesiz O, çok baðýþlayýcýdýr, çok merhametlidir.” (Zümer-53) Rabbimizin merhameti, gazabýný (öfkesini) aþtýðý için, insanýn ölmeden evvel nasuh bir tevbe ile yapýlan bütün günahlarý affeder deyip iþimize bakacaðýz.

   Þeytan’ýn arkadan üçüncü vesvese verme yöntemi ise þöyledir: ya Müslüman olmayan atalarýný ona hatýrlatýr. Biz atalarýmýzý bulduðumuz hal üzere devam ettirmeliyiz dedirtir. Yada Müslüman atalarýnýn yaptýðý yanlýþlarý ona hatýrlatýp, bu yanlýþýn faturasýný da dine mal eder. Bu Müslümanlar da zaten hep böyledir. Din, iman deyip insanlarý aldatýyorlar düþüncesini telkin eder. Ýblise burada þu cevap verilir: bizim için delil Kur’an-ý Kerim ve Sünnettir. Yani nassa uygun olmayan hiçbir ameli kabul etmeyiz ve hiçbir yanlýþý da savunmayýz. Nass bizim için barkod cihazý gibidir, cihazdan geçen bütün amelleri alýrýz, geçmeyen amelleri ise terk ederiz.

   Þeytanýn yaklaþma yöntemlerinden sadece iki tanesine deðinmiþ olduk. Konuya burada ara verelim. Bir sonraki yazýmýzda þeytanýn önden ve saðdan nasýl yaklaþacaðýna deðineceðiz inþallah. Rabbim bizleri meseleyi hakkýyla anlayanlardan ve yaþayanlardan eylesin...