KONUMUZ, FUTBOL TAKIMLARININ AMBLEMLERİNDEKİ AY-YILDIZ...BEŞİKTAŞ, KARŞIYAKA, KASIMPAŞA...OLMUŞKEN BİRAZ DA POSTMOUTH VE DROGHEDA OLSUN.
Efendim, bu gün ( 16.03.2017) Beşiktaş ile Olimpiakos arasında oynanan ve Beşiktaş'ın 4-1 galip gelerek tur atladığı maçtan sonra tabii ki bir sürü mesaj yayınlandı bizim BJK lılar tafafından.
Mesajların en masumcası '' Fincanı taştan oyarlar. Panatinaykos'a kahve koyarlar '' şeklinde olup giderek masumiyetini yitiren, hatta resmen savaş sebebi olabilecek mesajlar vardı içlerinde. Tabii ki hepsi de artık tanıdık bildik mesajlardı.
Bu arada yine tanıdık olmakla beraber aslında yanlış olan bir mesaj vardı.
Mesaj şu:
'' Ambleminde ay-yıldız olan tek Türk takımı BJK dır.''
Yok efendim. Ambleminde ay - yıldız olan tek takım Beşiktaş değildir.
Şimdi hemen bir kaç tanesini sayalım isterseniz.
Öncelikle tanınmış olanlardan başlayalım:
Bursaspor,Vestel Manisaspor,Kasımpaşa,Elazığspor,Adana Demirspor,İstanbulspor,Karşıyaka,
Şimdi de pek tanımadıklarımız:( Sadece bir kaçı )
Konya Şekerspor, Ceyhanspor, B.Bingölspor, Çankırı Belediyespor, Eyüpspor, Kemalpaşaspor,Beylerbeyispor, Burdurspor, Lüleburgazspor, Paşabahçespor...Yaklaşık 150 kadar varmış.
Bir de Cizrespor vardı ambleminde ay - yıldız olan...1972 yılında kurulmuş olan bu kulüp 2010 yılına kadar ambleminde ay-yıldız taşıyordu. 2010 yılından sonra ay da yıldız da bir tarafına batmış olmalı ki ay-yıldızı kaldırdı. ( Makul ve mantıklı bir sebebi varsa yazıldığı takdirde yazıma ilave ederim. Ben bulamadım )
Öte taraftan Beşiktaş'ın amblemindeki ay - yıldız'ın 1952 yılında armaya konduğu söylenir ve bununla ilgili bir hikaye anlatılır ama bu da tamamen uydurmadır.
Efendim güya 1952 yılında Yunanistan'ı ziyaret eden Adnan Menderes, iki ülke arasındak dostluğun daha da perçinlenmesini istemiş de, Yunanlılar da '' gelin bir milli maç yapalım demiş de, Adnan Menderes de '' lan para mı var? hangi parayla milli takım göndereceğiz'' Demiş de, daha sonra kulüplere müracaat edilmiş de, bu kulüpler içinde en çarığı sağlam olan Beşiktaş '' Biz kendi masrafımızı karşılarız'' demiş de, bunun üzerine hükumet '' tamam ama sadece kulüp takımı olmasın. Galatasaraydan Turgay Şeren, Fenerbahçe'den de Mehmet Ali'yi sizin takıma katalım, bir de formalarınıza ay - yıldız koyalım ki milli takım gibi olsun'' demiş de işte o 1952 yılının Mayısında Yunanistan Milli takımıyla oynadığımız ve 1-0 yenildiğimiz maçta Beşiktaş'ın formasına ay- yıldız konulmuşmuş.( Ay - yıldız derken sadece ay ve yıldızdan değil doğrudan doğruya Türk bayrağından bahsettiğimi de bu arada belirteyim. ) Tabii ki külliyen palavra ama gel gör ki videoları bile var internette.
Beşiktaş'ın en eski amblemlerine baktığımızda bile bu ay- yıldızı görmekteyiz ( Taa kurulduğu 1903 yılına kadar... Yalnız 1908 yılına kadar ay-yıldızın yıldızı altı köşeliylen II. Meşrutiyetten sonra bu günkü halini almıştır.
Efendim bir de Türkiye'de üç spor kulübüne Atatürk tarafından armasında ay - yıldız bulundurma izninin verildiği söyleniyor . Bu kulüpler de Beşiktaş, Karşıyaka ve Kasımpaşa imiş. Bu da yanlış.
Herşeyden önce Beşiktaş'a armasında ay- yıldız bulundurma iznini veren Mustafa Kemal olamaz, zira yukarıda da belirttiğim gibi 1903 yılından beri o ay - yıldız Beşiktaş'ın ambleminde vardır.
Peki Karşıyaka?
1 Kasım 1916 (1328) tarihinde Karşıyaka Muarese-i Bedeniye Kulübü adıyla kurulan bu kulüp işgal yıllarında ve Kurtuluş Savaşı yıllarında oldukça kahramanlıklar göstermiş, kulübün kurucularından Kadızade Zühtü ( Işıl) I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı dahil toplam sekiz sene cepheden cepheye koşmuş hatta Kanal Cephesinde İngilizlere esir düşmüştü.
Karşıyaka 1926 yılında İzmir şampiyonu olmuştur. Bu şampiyonluktan sonra 24 Haziran 1926 tarihinde Atatürk’ün kulübe ikinci ziyareti gerçekleşmiştir. İsmet İnönü ve Fahrettin Altay ile kulübü ziyaret eden Atatürk, Karşıyaka Spor Kulübü’nün cepheden döndükten sonra yeniden kurmuş olduğu takımı ile İzmir Ligi’nde yabancı rakipleri ile yaptığı mücadele sonucunda hiç gol yemeden şampiyon olduğunu öğrenmiş ve bunun üzerine kulübün ambleminde ay-yıldız kullanılmasını istemiştir. ( İzin verme değil, bir istek )
Peki Kasımpaşa?
Kasımpaşaspor 1921 yılında adını taşıdığı semtte bulunan Altıntuğ Kulübü ile Kasımpaşa Terbiye-i Bedeniye Kulübü'nün birleşmesiyle kurulmuştur. 1942 yılına kadar Altıntuğ adını taşımıştır.Kulübün renkleri, geleneksel olarak lacivert ve beyazdır. Logosu ise kuruluşundan itibaren birçok kez değişerek günümüze gelmiştir.
1948 yılında düzenlenen Yaz Olimpiyatları'nda güreş dalında şampiyon olan Gazanfer Bilge, Mehmet Oktav ve Ahmet Kireççi'nin başarıları sonrasında, dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü Kasımpaşa'ya logosunda Türk bayrağı taşıma izni vermiştir.
Bu durumda ''Beşiktaş, armasında ay yıldız olan ilk futbol takımıdır.'' Diyebilir miyiz?
Maalesef onu da diyemiyoruz. Bir Beşiktaşlı olarak üzgünüm ama ambleminde ay yıldız olan ilk takım ( ya da spor kulübü diyelim) da Beşiktaş değildir.
Evet...Beşiktaş, armasında ay yıldız olan ilk Türk takımıdır ama ondan çok çok daha önce bir yabancı takım armasına ay yıldızı koymuş ve o gün bu gündür ay yıldızlı bir arma taşımaktadır.
Bu takım hangisi mi? Hemen açıklayayım:
Türkiyedeki Türk takımlarından çok çok daha önce İngiliz liglerinde yer alan Postmouth Futbol Kulubü ( Postmouth F.C ) Amblemine ay - yıldızı yerleştirmiştir 1898 Yılında. İlginçtir ki bu ay yıldız o tarihlerde Osmanlı Devletinin bayrağındaki ay-yıldızın aynısıdır. Peki neden? Niçin bir İngiliz Futbol takımı, amblem olarak ay-yıldızı seçer? İşte bu konuda iki görüş ileri sürülür:
Birinci görüşe göre 1898 yılı itibariyle Osmalı Devletinin başında bulunan padişah II. Abdulhamit, bakar ki İngilizler, spor mpor ayağına Osmanlı ülkesinde istihbarat teşkilatları kurmaktadır, o da aynı yola başvurur ve spor ayağına casusluk faaliyetlerinde bulunmak üzere İngiltere'de Postmouth Spor Klübünü kurdurur.
Ancak İngizliler de der ki '' Ne alaka yahu. Bizim Aslan Yürekli Rişar vardı ya hani. Hah..İşte o 1191 yılındaki III. Haçlı seferi sırasında Kıbrıs'ı Bizansın elinden alınca orada gördüğü bu bayrağı alıp buraya getirdi. Asırlar sonra bir spor klübü kurduk, kurduğumuz spor klübüne de o bayraktaki ay - yıldızı logo olarak seçtik''
İşin doğrusu Aslan Yürekli Rişar, III. Haçlı seferinden sağ olarak dönemedi. Bildiğim kadarıyla Kudüs önlerinde öldü. Yani kendisinin böyle bir bayrağı Kıbrıs'tan ( Kudüs önlerine gelmeden önce Kıbrıs'ı aldığı doğrudur) alıp bizzat kendisinin İngiltere'ye getirmesi söz konusu olamaz. Kumandanları getirdi desek yine bir kaç çelişki var. Birincisi: Savaşarak ele geçirdiği bir toprakta dalgalanan bayrağı ne diye ülkesine gönderdi? Haydi diyelim o, zaferinin bir nişanesi olarak böyle bir şey yaptı, İngilizler ne diye böyle bir bayrağı asırlar sonra bir spor klüplerine amblem yapsın ki? Ama daha önemli bir husus var: 1191 Tarihi itibariyle Bizans'ın elinde olan bir adada ay- yıldızlı bayrağın işi ne?
Velhasılıkelam karışık bir durum ve o klübü II. Abdülhamit'in kurdurmuş olma ihtimali daha fazla. Yalnız orada da bir problem var. Osmanlı sultanı tarafından kurulan bir klüp nasıl oldu da varlığını bu güne kadar ay-yıldızlı amblemle devam ettirdi?
Ancak Postmouth ile ilgili bir başka durum daha vardır:
1845'li yıllarda Britanya'da büyük bir kıtlık baş gösterir.Kıtlık ve susuzluğun etkisiyle salgın hastalıklar başlar. Kısa zamanda kuzeyden güneye tüm Britanya'yı etkiler.Avrupa'nın hasta adam'ı, Osmanlı Devleti, o yıllarda dosta düşmana halen güçlü olduğunu göstermek adına çeşitli faaliyetlere girişmiştir. Bu amaçlarla Sultan Abdülmecid döneminde Britanya'yadaki insanlara az da olsa yardım etmek, ölü sayısının bir milyonu geçtiği coğrafyayı daha fazla ceset tarlasına döndürmemek adına üç gemi gönderilmiştir.Gemiler erzak doluydu, yiyecek yemek bulamayan, hastalıklardan iflahı kesilen halk için bu yardımlar çok önemliydi. Acak İngilizler limanlarını Osmanlı gemilerini açmadı.Osmanlı gemileri de yüklerini, İrlanda'nın kuzey doğusundaki Drogheda kasabasına indirdiler. ( Buraya bir mim koyalım )
Buradan 5 yıl sonrasına geçelim.5 yıl öncesinde limanlarını Osmanlı yardımına açmayan İngilizler, aradan geçen süreçte Osmanlılar ile yaptıkları çeşitli gizli anlaşmalarla oldukça sığ da olsa diplomatik ilişki kurmuşlardı.Elde İngiliz-Osmanlı ilişkilerine dair fazlaca sahih bilgi bulunmamakla birlikte, 1850 yılında Portsmouth limanına eğitim amaçlı giden iki geminin bu anlaşmalar sonucunda limana yanaşabildikleri düşünülmektedir.Britanya'da yaşanan kıtlığın etkileri o dönemde de sürmekte idi ve limana demirleyen, kimi kaynaklarda İngiliz yapımı olma ihtimallerinden bahsedilen Mirat-ı Zafer ve Serag-ı Bahri isimli gemilerinin mürettabatından salgın hastalıklara yakalanıp ölenler olmuştur.Seyir ve topçuluk eğitimi için gittikleri Portsmouth'ta hayatlarını kaybeden 26 asker, o dönemin kendine has şartları nedeniyle Anadolu'ya getirilememişler ve öldükleri topraklara gömülmüşlerdir.1902 yılında kabristan haline getirilerek etrafı çevrilen mezarlık, T.C. Genelkurmay Başkanlığı tarafından 1985 yılında şehitlik statüsüne alınmış, 1993 yılında da bugünkü halini almıştır.
Drogheda'ya bir mim koymuştuk değil mi?
Drogheda, Türklerin bu yardımını ve iyiliğini unutmamış ve ilk iş olarak şehrin amblemini Osmanlı bayrağındaki ay- yıldızlı olarak yapmıştır.Daha sonra da 1919 yılında kurulan Drogheda Spor kulübünün amblemi olarak ay-yıldızı formalarına taşımışlardır.
Bu gün Trabzonsporla aynı rekleri taşıdıkları için Trabzonsporun kardeş futbol takımıdır Drogheda...
Kısaca özetleyecek olursak.
*Beşiktaş Türkiye'nin ,ambleminde ay-yıldız olan tek takımı değildir.
*Beşiktaş kulübünün armasında ay - yıldızın olmasının Atatürk'ün izni ile olması söz konusu değildir.
*Atatürk sadece Karşıyaka Spor Klübünün armasında ay yıldız olmasını istemiştir.
*Kasımpaşa Spor klübünün armasına ay - yıldız İsmet İnönü'nün isteği ile konmuştur.
*Beşiktaş Türkiye'de ay yıldızı formasında taşıyan ilk Türk takımıdır.
*Dünyada formasında ay yıldız olan ilk spor kulübü Postmouth F.C dir. Bu amblem hâla kullanılmaktadır.
*İrlanda'nın Drogheda United Futbol klübü pek çok Türk takımından daha önce hem şehir amblemi, hem de klüp amblemi olarak ay yıldızı kullanmıştır ve kullanmaya devam etmektedir.
*Formasında ay-yıldız olan başka bir yabancı takım var mı bilmiyorum.
Evet...Görüldüğü gibi ambleminde ay-yıldız taşıma şerefi ilk kez bir Türk takımına değil, bir İngiliz takımına nasip olmuştu ( Postmouth F.C) ama bir başka yabancı takım da amblem olarak ay-yıldız kullanmaktadır(Drogheda United ) üstelik onun tarihi de bayağı eskidir.
RESİMLER:
1- Kurulduğu 1903 Yılında, 1930 lu yıllarda ve bu günkü Beşiktaş amblemleri
2- Kurulduğu 1919 yılında ve günümüzde Karşıyaka amblemi.
3- Kasımpaşa Spor Klübünün zaman içinde değişen amblemleri. ( İlki nasıldı bulamadım.)
4- Cizresporun 1972-2010 yılları arasında ve 2010 yılından itibaren kullandığı amblemi
5- 6- Ambleminde ay-yıldız olan diğer Türk takımları
7- Drogheda sehrinin ve Drogheda United futbol takımının ay-yıldızlı amblemi
8- Postmouth takımının amblemi ve Postmouth'daki Türk mezarlığı.
