TARÝH TEKERRÜRDEN ÝBARETTÝR

M.NÝHAT MALKOÇ

Dünyada bizim kadar köklü tarihe sahip milletlerin sayýsý bir elin parmaklarý sayýsýný geçmez. Bu, milletler arenasýnda iftihar edilecek bir husustur. Bugün cihan hâkimiyeti peþinde koþan ABD’nin ciddi bir tarihî geçmiþi yoktur. Üstelik kenetlenmelerini saðlayacak belirgin bir milliyete de sahip deðillerdir. Bizde bu ayýrt edici özellikler fazlasýyla mevcuttur.

Milletleri bir arada tutan deðerlerin baþýnda dil, din ve tarih birliði gelmektedir. Bunlar milletlerin çimentosu kabilindendir. Bizler millet olarak bu kýymetlerden ne kadar istifade ediyoruz? Bu tartýþýlýr!... Bizdeki tarihî birikimler baþka milletlerin elinde olsaydý bugünkü konumlarý çok farklý olurdu. Peki, biz niçin bu özellikleri lehimize kullanamýyoruz?

Malumdur ki tarih tekerrürden, biraz da tefekkürden ibarettir. Gerçi bu çok kere tartýþýlmýþtýr. Fakat yaþanan hadiseler tarihin tekerrürden ibaret olduðunu defalarca göstermiþtir. Millî þairimiz Mehmet Akif Ersoy bu hususta þu manzum cevabý veriyor:

“Geçmiþten adam hisse kaparmýþ... Ne masal þey!
Beþ bin senelik kýssa yarým hisse mi verdi?
‘Tarih’i ‘tekerrür’ diye tarif ediyorlar;
Hiç ibret alýnsaydý, tekerrür mü ederdi?”

Biz Türkler bütün tecrübelerimizi belli bedeller karþýlýðýnda elde etmiþiz. Ýbret almak için ille de bedel mi vermeliyiz? Ecdadýmýzýn tecrübelerinden yararlanmayý hiç mi akýl etmiyoruz? Mademki bu kadar çileler çektik, bari bunlarý gelecekteki nesillere aktaralým. Onlarýn da ayný makûs talihe muhatap olmalarýna izin vermeyelim. Bununla ilgili olarak Gazeteci-Yazar Ayhan Katýrcýkara’dan bir hikâyecik aktarmak istiyorum sizlere:

“Sayýn Vehbi Dinçerler Milli Eðitim Bakaný iken, Japonya’dan gelen bir grup resmi konuðu aðýrlar. Sohbet sýrasýnda Vehbi Bey Japon Heyet Baþkaný’na sorar; Çocuklarýnýzda, gençlerinizde millî kiþiliklerinizi, deðerlerinizi nasýl koruyor, nasýl eðitiyorsunuz?”

Japon anlatýr, bizim heyettekiler hayretler içinde dinler: -Çocuklarýmýz okula baþlamadan onlarý gruplar halinde çok hýzlý trenlere bindirerek, 200 km hýzla ülkeyi þöyle bir dolaþtýrýrýz. Amerikalýlarýn attýðý atom bombasýyla harabeye dönen Hiroþima’ya götürürüz onlarý. Burda onlara deriz ki ‘Çalýþýrsanýz, bizimkilerden daha hýzlý teknolojiler geliþtirirsiniz. Geriye deðil, ileriye gidersiniz. Çalýþmazsanýz, düþman gelir sadece bir kentinizi deðil, bütün ülkeyi bu hâle getirir. Takdir sizin.’ Hepsi bu… Özel bir þey yapmýyoruz...”

Pür dikkat bizimkiler… Herkes hayret içindedir. Japon anlatmaya devam eder: -Sizde bizden çok daha önemli yerler var. Meselâ Çanakkale... Gençler ilk mektebe gitmeden bu bölgeyi görmeli. Sizin Ýtilaf devletlerine karþý gösterdiðiniz kahramanlýk bir destan gibi... Gençler bunu iyi bellemeli. Yedi düvele karþý çarpýþtýnýz. Teslim olmadýnýz. Bunu izah etmek öyle pek kolay olmuyor, Çanakkale Boðazý’ný görmeden, bilmeden, tanýmadan…”

Adýný tarihe altýn harflerle kazýyan mübarek ceddimizin geride býraktýðý þanlý mâziye sýrtýmýzý dayayarak ondan aldýðýmýz güç ve moralle geleceðe emin adýmlarla koþmalýyýz. Bizler tarihi dört duvar arasýnda kuru malumatlarla aktarýyoruz çocuklarýmýza. Onlara ancak tarihî olaylarýn kronolojisini ezberlettiriyoruz. Bu da onlara nefretten baþka bir þey kazandýrmýyor. Hangi birimiz öðrencilerimize Çanakkale Savaþlarý’ný, hadiselerin yaþandýðý ortamda anlatma imkânýný zorladýk? Teþebbüs ettik de engellerle mi karþýlaþtýk, bir düþünün.

Tarih kuru malumatlarla öðrenilmez; öðrenilse de kiþiye bir þey kazandýrmaz. Tarih sevdirilmelidir öncelikle. Kronolojik olaylar ezberletilse de zihinlerde kalýcý izler býrakmaz. Bu bilgiler, o þahsa millî ve manevî þuur da ver(e)mez. Bu aslýnda sadece tarihle sýnýrlý bir durum da deðildir; her alanda geçerlidir. Ýstanbul’da görev yapan bir edebiyat öðretmeni Þeyh Galip’i anlatýrken kitabî bilgileri bir kenara býrakarak, öðrencilerini Beyoðlu’ndaki Galata Mevlevihanesi’ne götürerek söz konusu þairi o iklimde anlatsa ve yaþatsa, öðrencilerine ömürleri boyunca unutamayacaklarý bir eðitim vermiþ olur. Eðitimde esas olan budur zaten…