İyi Kötü Çirkin Güzel
Bizim insanıımız 'cemâl'i kemâl'de bulmuş; yani mükemmel olana, kendi amacına ulaşmış olana 'güzel' demişler.
İnsanın fiilleri sözkonusu olduğunda işbu 'güzel' kelimesinin yerine hiç çekinmeden 'iyi' kelimesini koyabilirsiniz. Nitekim Osmanlı Türkçesinde bu kavramlar "hayr u hasenat" (iyilik-güzellik) şeklinde yanyana kullanılırdı.
Dillerin çoğunda bu durum değişmiyor ve 'iyi' ile 'güzel' kelimeleri eşanlamlı olarak kullanılıyor. Yunanca'da (to kalon), Latince'de (bellus) ve daha birçok dilde...
"İyilik yapmak" tabirini bugün Türkçe'de hiç tereddüt etmeden kullanabilirsiniz, fakat sıra "güzellik yapmak" tabirine gelince, dil birdenbire argo düzeyinde seyretmeye başlar.
"Baba, bir güzellik yapsana be!"
İyi ile güzel, bir zamanlar bir diğeri olmadan düşünülemezdi. İyiyse güzeldi, güzelse mutlaka iyiydi. Etik ile estetik arasında kopmaz bir bağ vardı.
Şimdi böyle düşünmüyoruz. Kötünün güzel olabileceğini tasavvur edebildiğimiz gibi, iyinin de çirkin olabileceğine inanıyoruz.
Güzellik ve iyilik artık iki ayrı kategori, iki ayrı bilgi türünün konusu.
Üstelik iyilik kavramında "faydalı olan"ı, güzellik kavramındaysa "hoş olan"ı aramadan edemiyoruz.
Aranızda, hoş olmayan bir güzelliği, faydalı olmayan bir iyiliği tasavvur edebileniniz var mı?
Sanırım böyleleri çok azdır. Çünkü bizler bir şeyi faydalıysa 'iyi', hoşsa 'güzel' olarak adlandırmaktan çekinmeyiz. Çünkü bir nesnenin veya olgunun kavramına, genellikle o nesnenin veya olgunun kendisinden hareketle ulaşmaya çalışırız. Yani önce beğeniriz veya beğenmeyiz, sonra beğendiklerimize 'güzel', beğenmediklerimize ise 'çirkin' deriz.
Ne ki bu sırada güzel olanı beğendiğimizi, çirkin olanıysa beğenmediğimizi farketmeyiz. Başka bir deyişle nesneyi veya olguyu bizim güzel veya çirkin görmemizden çok, güzelliği veya çirkinliği farketmek bahtiyarlığına erdiğimizi itiraf etmeyiz.
Güzel, kendisini güzel bulduğumuz için mi güzeldir?
Belki de şey güzel değildir de onu güzel bulan bizizdir. Kimbilir?
Bir şey "güzel bulmak" ile "güzeli bulmak" arasındaki fark üzerinde yeniden ve dikkatle düşünmeli!
(
İyi Kötü Çirkin Güzel başlıklı yazı
arzu-sule-cu tarafından
28.04.2009 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.
