(168) Abdullah ibni Mes’ud (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Ed-Day’a edinmeyin, yoksa dünyaya raðbet edersiniz!”

El-Day’ah: Köy, mezra, bostan vb. manalara gelmektedir.

(Tirmizi 2430, Buhari Tarihü’l-Kebir 4/54, Tayalisi 379, Humeydi 144, Ebu Yaðla 5200, Ýbni Hibban 710, Hatib 1/18,Hakim 4/322, Begavi 4035, Ahmed bin Hanbel Müsned 1/426, 443)

(96) Ölü Araziyi Ýhya Etmenin Caizliði

(169) Aiþe (Radiyallahu Anha) þöyle dedi:

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Herkim, sahibi olmayan bir araziyi imar ederek ihya ederse, o kimse oraya herkesten daha hak sahibidir.”

Urve (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Ömer bin Hattab (Radiyallahu Anh) halifeliðinde iþte bu hükümle hükmetti.

(Buhari 2167, Ebu Ubeyd el-Emval 701, Beyhaki 6/141, 142, Ahmed bin Hanbel Müsned 6/120, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 6/5)

(170) Fudâle bin Ubeyd (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Yeryüzü Allah’ýndýr, kullar da Allah’ýn kuludur. Herkim bir ölü araziyi ihya ederse o arazi onundur!”  (Tabarani Mucemu’l-Kebir 18/823, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1520)

(171) Saîd bin Zeyd (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Herkim ölü bir araziyi ihya ederse, orasý onundur. Zulüm ederek baþkasýnýn arazisine aðaç diken kimsenin orada hiçbir hakký yoktur!”  (Ebu Davud 3073, Tirmizi 1378, Beyhaki 6/142, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1520)

(97) Ýzinsiz Baþkasýnýn Arazisini Eken Kimse Sadece Emeðinin Karþýlýðýný Alýr

(172) Rafi bin Hadic (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Herkim bir kavmin arazisini onlarýn izni olmadan ekerse, o kimseye mahsulden hiçbir þey verilmez! O kimseye ameline karþýlýk sadece nafakasý verilir.”  (Ahmed bin Hanbel Müsned 3/465, Ebu Davud 3403, Tirmizi 1366, Ýbni Mace 2466, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1519, Albânî Silsiletu’l-Ehâdîsi’s-Sahîha 88)

(98) Ziraatçýlýk Yapmaya En Layýk Kimseler

(173) Rafi bin Hadic (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) muhakale ve muzabeneyi yasakladý ve þöyle buyurdu:

“Ancak üç kiþi ziraatçýlýk yapabilir. Birincisi, bir kimse ki, kendisinin arazisi vardýr; orayý ekmektedir. Ýkincisi, bir kiþi ki, kendisine bir arazi baðýþlanmýþtýr; o kiþi orayý ekmektedir. Üçüncüsü, bir kiþi ki, altýn veya gümüþ karþýlýðý bir araziyi kiralamýþtýr; o araziyi ekmektedir.”  (Ebu Davud 3400, Nesei 3899, Ýbni Mace 2449, Albânî Silsiletu’l-Ehâdîsi’s-Sahîha 1715)

(99) Yarýsý vb. Bir Þey Karþýlýðý Mezrayý Çalýþtýrmak

(174) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), Hayber üzerine galip geldiði zaman, ahalisini oradan çýkarmak istemiþti. Çünkü Hayber üzerine galip geldiði zaman, arazi Allah’a, Rasulüne ve Müslümanlara ait olmuþtu. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’de onlarý oradan çýkarmak istemiþti. Bunun üzerine Yahudiler, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’den hurmalýklarýn iþlerini görmek ve mahsulün yarýsý kendilerinin olmak üzere, kendilerini Hayber’de býrakmasýný istediler. Bunun akabinde Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) onlara þöyle buyurdu:

−“Dediðiniz þartlara göre istediðimiz müddetçe sizleri Hayber’de býrakýyoruz.”

Ömer (Radiyallahu Anh) onlarý Teyma ve Eriha’ya sürünceye kadar Hayber’de kaldýlar.

(Buhari 2169, Müslim 1552/10, Ebu Davud 3408, Ýbnu’l-Carud 663, Abdurrezzak 9988)

(175) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Hayberliler’e o arazide çalýþmalarý, onu ekip biçmeleri ve Hayber arazisinden çýkacak meyve ve ekinin yarýsý oranýn ahalisine ait olmak üzere muamele yapýp aslý kendi mülkü olmak üzere onlara verdi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bu mahsulden kadýnlarýna yüz vesk verirdi. Bunun seksen veski hurma, yirmi veski de arpa idi...”

(Buhari 2160, Müslim 1551/2, Ebu Davud 3408, Tirmizi 1383, Darimi 2/270, Ýbni Mace 2467, Ýbnu’l-Carud 661, 662, Beyhaki 6/113, Ahmed bin Hanbel Müsned 2/17, 22, 37, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1471)

(100) Araziyi Kiraya Vermenin Yasak Þekli!

(176) Cabir (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) muhabarayý... yasakladý!”

(Buhari 2203, 2204, Müslim 1536/81, Ebu Davud 3375, Nesei 4647, Tirmizi 1313, Ýbni Mace 2266, Humeydi 1292, Tayalisi 1782, Begavi 2072, Ahmed bin Hanbel Müsned 3/356)

(177) Rafi bin Hadic (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Medine halký içinde biz, tarlasý en çok olan idik. Bizden biri arazisini, bu parça benimdir, bu da senindir der kiraya verirdi. Bazen burasý mahsul çýkarýrdý da orasý çýkarmazdý. Bunun üzerine Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) tarla sahiplerini bundan nehyetti!”

(Buhari 2162, Müslim 1547/117)

(178) Rafi bin Hadic (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Biz, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in zamanýnda araziyi muhakale yapardýk ve tarlalarý mahsulün üçte biri, dörtte biri yahut isimlendirilen bir miktar mahsul mukabilinde kiraya verirdik. Bir gün amcalarýmdan bir kiþi geldi ve:

−Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bizleri, bize faydasý olan bir iþten nehyetti. Allah’a ve Rasulüne itaat etmek daha faydalýdýr. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) araziyi muhakale yapmamýzý ve tarlalarý mahsulün üçte biri, dörtte biri yahut isimlendirilen bir miktar mahsul mukabilinde kiraya vermeyi yasakladý! Arazi sahibine, tarlasýný kendisinin ekmesini yahut ücretsiz baþkasýna ektirmesini emretti. Kendisinin ekmesi ile baþkasýna ektirmesinin dýþýnda arazinin kiraya verilmesini kerih gördü! dedi.”

(Müslim 1548/113, Ebu Davud 3395, Nesei 3904, Beyhaki 6/131, Ahmed bin Hanbel Müsned 4/365, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 5/199)

(179) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Kimin ziyade arazisi varsa, onu kardeþine ücretsiz ekmesi için vermesi kendisi için hayýrlýdýr.”  (Müslim 1550/123)

(180) Zeyd bin Sabit (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) muhabarayý yasakladý. Ravi:

−Muhabara nedir? dedim. Ze Zeyd bin Sabit (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

−Çýkacak mahsulden yarým, üçte bir veya dörtte bir bedelinde ekmek için araziyi almandýr, dedi.”

(Ebu Davud 3407, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1477)

(181) Sabit bin Dahhak (Radiyallahu Anh) þöyle haber verdi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) muzaraayý yasakladý.”

El-Muzaraa: Tohum tarla sahibinden olmak üzere, tarladan çýkacak mahsulün bazýsý bedelinde orayý iþletmektir.

(Müslim 1549/118, Darimi 2/270/2619)

(101) Araziyi Kiraya Vermenin Caiz Þekli

(182) Hanzala bin Kays (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Ben Rafi’ bin Hadic’e altýn ve gümüþ para ile arazi kiralanmasýný sordum. O, þöyle dedi:

−Bunda bir beis yoktur. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in zamanýnda su yataklarý, kanal baþlarý ve ekinden bir miktar mahsul karþýlýðýnda araziyi kiralýyorlardý. Bazen bunun mahsulü helak olur, bunun ki selamette kalýr; bazen diðerinin mahsulü helak olur, öbürünün ki selamette kalýr. Ýnsanlar için bundan baþka bir kira þekli yoktu. Bu meçhul zarardan dolayý böyle kiraya vermek men edilmiþtir. Fakat malum ve teminatlý bir þey olursa onunla kiraya vermekte bir beis yoktur.”

(Müslim 1547/116, Ebu Davud 3392, Nesei 3908, Beyhaki 6/132, Ahmed bin Hanbel Müsned 4/140, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 85/299, 300)

(183) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bunu yani, içinden çýkan mahsulün belirli bir kýsmý karþýlýðýnda araziyi kiraya vermeyi yasaklamadý. Ancak Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Sizden birinizin arazisini kardeþine karþýlýksýz ekmesi için vermesi, belli bir þey alarak arazisini ona vermesinden kendisi için daha hayýrlýdýr.”  (Buhari 2172, Müslim 1550/122, Ebu Avane 5180, 5181, Ebu Davud 3389, Nesei 3882, Tirmizi 1385, Ýbni Mace 2462, 2464, Tabarani 10880, 10885, AlbânîGayetü’l-Meram 362)

(102) Muhâkalenin Yasaklanmasý!

(184) Cabir (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) muhakaleyi...yasakladý!”

El-Muhakale: “Tohum tarla sahibinden olma þartýyla, tarladan çýkacak mahsulün bazýsý karþýlýðýnda yapýlan muameledir.” Bu tarif Ýbni Hacer’in tarifidir. Ona göre, Muzaraa ile Muhakale aynýdýr, aralarýnda fark yoktur!

(Buhari 2203, 2204, Müslim 1536/81, Ebu Davud 3375, Nesei 4647, Tirmizi 1313, Ýbni Mace 2266, Humeydi 1292, Tayalisi 1782, Begavi 2072, Ahmed bin Hanbel Müsned 3/356)

(103) Aþýlandýktan Sonra Satýlan Aðacýn Meyvesi Satýþ Aktinde Müþterinin Þartý Olmadýðý Sürece Satýcýya Aittir

(185) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

Ben, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’den iþittim þöyle buyurdu:

“Herkim hurma aðacýný aþýlandýktan sonra, aþýlanmýþ olarak satarsa, onun meyvesi satýcýya aittir. Ancak satýn alan kimse, meyvenin satýþa dâhil olduðunu þart koþarsa bu müstesnadýr. Herkim de malý bulunan bir köleyi satarsa, kölenin malý satýcýya aittir. Ancak satýn alan kimse malýn kendisine ait olacaðýný þart koþarsa, bu müstesnadýr.”  (Buhari 2203, Müslim 1543/80, Ebu Davud 3433, Nesei 4650, Tirmizi 812, Darimi 2/253, Ýbni Mace 2211, Ýbnu’l-Carud 628, 629, Ýbni Hibban 4922, Ahmed bin Hanbel Müsned 82/9, 82, 105, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1314)

(104) Sinin Alýþ Veriþinin Yasaklanmasý!

(186) Cabir (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Sinin alýþ veriþini yasakladý.”

(Müslim 1536/101, Ebu Davud 3374, 3375, Begavi 2072, Albânî Miþkat 2841)

(105) Muzabene Yoluyla Alýþ Veriþin Yasaklanmasý!

(187) Rafi’ bin Hadic ve Sehl bin Hasme (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) muzabene, yaþ hurmayý aðacýnda tahmin ederek kuru hurmaya bedel satýþýný yasakladý! Ancak araya sahiplerini bundan istisna etti. Çünkü Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) onlara izin verdi. Yaþ üzümü kuru üzüm karþýlýðýnda satýlmasýný ve her yemiþi tahmin yoluyla satýlmasýný yasakladý!”

(Buhari 2204, Müslim 1540/67, Ebu Davud 3363, Nesei 4556, 4557, Tirmizi 1303)

(188) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) muzabene satýþýný yasakladý! Bahçesinde bulunanaðaç üzerindeki meyve eðer hurma ise, bahçesinin yaþ hurmasýný kuru hurma ile tartarak satmasýný yasakladý! Eðer üzüm ise, yaþ üzümünü, kuru üzümle tartarak satmasýný yasakladý! Yahut biçilmemiþ ekin ise, onu da belli bir ölçek biçilmiþ ekin mukabilinde satmayý yasakladý! Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bu satýþlarýn hepsini yasakladý!”

(Buhari 2041, Müslim 1542/72, Nesei 4563, Ýbni Mace 2265)

(189) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) muzabene satýþýný yasakladý! Muzabene satýþý; yaþ hurmayý tahmin edip fazla gelirse benimdir, noksan gelirse tamamlamasý bana aittir deyip tartarak kuru hurma bedelinde satmaktýr. Kuru üzümü de tartarak bu þekilde yaþ üzüm bedelinde satmaktýr.”

(Buhari 2199)

(106) Sünyâ Alýþ Veriþinin Yasaklanmasý!

(190) Cabir (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) sünyâyý yasakladý! Ancak bilinen bir miktar olursa buna izin verildi.”

(Tirmizi 1306, Ebu Davud 3405, Nesei 4647, Ýbni Hibban Mevarid 1114, Ebu Ya’la 1918)

(107) El-Araya Alýþ Veriþine Ruhsat

(191) Rafi’ bin Hadic ve Sehl bin Hasme (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) el-Araya sahiplerini istisna edip onlara izin verdi.”

(Buhari 2204, Müslim 1540/67)

(192) Abdullah ibni Ömer, Zeyd bin Sabit (Radiyallahu Anhum)’dan rivayet edip þöyle haber verdi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) el-Ariyyeler hususunda, onlarýn kaç ölçek kuru hurma tutacaðýný tahmin etmekle satýlmalarýna ruhsat vermiþtir.”

Ravi Musa bin Ukbe:

El-Araya bir takým hurma aðaçlarýdýr ki, sen onlarýn yanýna gelirsin ve onlarýn üstündeki yaþ hurmalarý kuru hurma karþýlýðýnda satarsýn demiþtir.”

(Buhari 2010, Müslim 1539/64, Malik 2/619, 620, Þafii er-Risale 908, Ebu Davud 3362, Nesei 4554, Tirmizi 1300, 1302, Darimi 2561, Ýbni Mace 2268, 2269, Ýbnu’l-Carud 658)

(193) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kuru hurma karþýlýðýnda tahmin etmek suretiyle beþ veskten az yahut beþ vesk miktarý el-Araya satýþýna ruhsat verdi.”

(Buhari 2204, Müslim 1541/71, Malik 2/620, Ebu Davud 3364, Nesei 4555, Tirmizi 1301, Ýbnu’l-Carud 659, Beyhaki 5/310)

(108) Selem

(194) Muhammed veya Abdullah bin Ebu’l-Mucalit þöyle haber verdi:

“Abdullah bin Þeddât bin el-Hadi ile Ebu Burde es-Selem alýþ veriþi hakkýnda ihtilaf ettiler. Bu sebeple beni Abdullah bin Ebu Evfâ (Radiyallahu Anh)’ýn yanýna gönderdiler. Ben de gidip ona es-Selem alýþ veriþini sordum.

Abdullah bin Ebu Evfâ cevaben:

−Biz Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in zamanýnda Ebu Bekir ve Ömer’in devirlerinde buðday, arpa, kuru üzüm ve hurmada es-Selem alýþ veriþ yapardýk dedi. Ve ben bu meseleyi Abdurrahman bin Ebzâ’ya da sordum. O da Abdullah bin Ebu Evfâ gibi cevap verdi.”

(Buhari 2075, Ebu Davud 3464, Ýbni Mace 2282, Ýbnu’l-Carud 616, Tayalisi 8815,Hakim 82/45, Beyhaki 6/20, Ahmed bin Hanbel Müsned 4/354, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1370)

(195) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Medine’ye geldiðinde, onlar selem suretiyle bir sene iki sene ve üç sene sonra teslim etmek üzere hurma alýþ veriþi yapýyorlardý.

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Kim, her hangi bir þeyde selef suretiyle alýþ veriþ yaparsa, bilinen ölçekte, bilinen tartýda, bilinen bir müddete kadar yapsýn.”  (Buhari2074, Müslim 1604/134, Þafii er-Risale 916, Ebu Davud 3463, Tirmizi 1311, Ýbni Mace 2280, Ýbnu’l-Carud 614, 615, Ýbni Hibban 4925, Begavi 2125, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1376)

(109) Selef

(196) Muhammed bin Ebu’l-Mucalit þöyle dedi:

“Ebu Burde ve Abdullah bin Þeddât, beni Abdurrahman bin Ebzâ ile Abdullah bin Ebi Evfâ’ya gönderdiler. Ben de gidip onlara es-Selef usulü alýþ veriþi sordum. Onlar:

−Biz Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber ganimetler elde ediyorduk. Bize Þam ziraatçýlarýndan bazý ziraatçýlar gelirdi ve biz de onlarla isimlendirilmiþ bir müddete kadar buðday, arpa ve kuru üzümde es-Selef usulü Alýþ Veriþ yapardýk. Muhammed bin Ebu’l-Mucalit þöyle dedi:

−Ben onlara:

−Þam ziraatçýlarýnýn ekilmiþ ekinleri var mýydý, yok muydu? dedim. Onlar:

−Biz Þam ziraatçýlarýna onu sormazdýk, dediler.”

(Buhari 2081, Ebu Davud 3464, Ýbni Mace 2282, Ýbnu’l-Carud 616, Ýbni Hibban 4926, Abdurrezzak 10477, Tayalisi 815,Hakim 2/45, Beyhaki 6/20, 25, Ahmed bin Hanbel Müsned 4/354, 380)

(110) Meyve Olgunlaþmadan Satýþý Yasaklanmýþtýr!

(197) Cabir (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) meyvelerin olgunluðu meydana çýkana kadar alým ve satýmýný yasakladý!”

(Buhari 1417, Müslim 1536/53, 54, Ebu Davud 33739 Nesei 4537, Ýbni Mace 2216)

(198) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yaþ meyvelerin olgunluðu iyice ortaya çýkana kadar satýþýný yasakladý. Bundan satýcý ve müþteriyi yasakladý.

Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma), meyvenin olgunluðundan sorulduðu zaman:

−Ýyice yetiþip, nihayet afete uðrama ihtimalinin gitmesidir, dedi.”

(Buhari 2012, Müslim 1534/49, Malik 2/618/10, Ebu Davud 3367, Nesei 4565, Darimi 2/252, Ýbni Mace 2214, Tayalisi 18319 Ahmed bin Hanbel Müsned 2/7, 62)

(199) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yetiþmemiþ ham meyve renklenmeye baþlamadýkça satýþýný yasakladý. Cabir’e meyve nasýl renklenir denildiðinde, Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

−Meyve cinsine göre kýzarmaya veya sararmaya baþlar ve yenilir hale gelir dedi.”

(Buhari 2012, Müslim 1536/84,Ebu Davud 3370, Nesei 45369, Ýbni Mace 2216, Ýbni Hibban 84902, Beyhaki 5/309, Ahmed bin Hanbel Müsned 3/360, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1367)

(200) Enes bin Malik (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) hurma koruðu izha oluncaya kadar satýþýný yasakladý! Enes bin Malik (Radiyallahu Anh)’a:

−Hurma koruðunun izha olmasý nasýldýr? denildiðinde, þöyle dedi:

−Hurmanýn iyice kýzarmasýdýr.”

(Buhari 2037, Müslim 1555/15, Malik 2/618/11, Nesei 4539, Ýbnu’l-Carud 604, Beyhaki 5/300, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1375)

(111) Meyvede Caiha Olduktan Sonra Ücret Alýnmaz!

(201) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Kardeþine bir meyve satsan ve ona caiha isabet etse, artýk bu meyveye karþýlýk ondan bir þey alman sana helal olmaz! Haksýz yere kardeþinin malýný nasýl alýrsýn!?”  (Müslim 1554/14, Ebu Davud 3470, Nesei 4540, Ýbni Mace 2219, Ýbnu’l-Carud 640, Humeydi 1279, 1282, Darekutni 3/31 Hakim 2/36, Beyhaki 10631, Ahmed bin Hanbel Müsned 3/394, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1368)

Ortaklýk Ýle Ýlgili Konular

(112) Ortaklýðýn Caizliði

(202) Abdullah bin Hiþam (Radiyallahu Anh) kendini kast ederek þöyle dedi:

Abdullah bin Hiþam, Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e yetiþmiþ ve annesi sahabe kadýnlardan Zeyneb binti Humeyd kendisini Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e götürmüþtü. Annesi:

−Ya Rasulallah! Oðlumla Ýslam üzere beyat etseniz, dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−O daha küçüktür.”

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), onun baþýný sývazlayýp Abdullah’a dua etti. Zühre bin el-Ma’bed’den dedesi Abdullah bin Hiþam kendisini çarþýya çýkarýr ve oradan yiyecek þeyler satýn alýrdý. Bu sýrada ona Abdullah ibni Ömer veya ibni Zübeyr (Radiyallahu Anhum)’a karþý gelirler ve:

−Satýn aldýðýn þeylere bizi de ortak et, çünkü Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) sana bereketle dua etti derlerdi. Abdullah bin Hiþam onlarý ortak ederdi. Bazý zaman tam bir deve yükü kar ederdi de onu eve gönderirdi.

(Buhari 2314)

(203) Süleyman bin Ebu Müslim þöyle dedi:

“Ben ve benim ortaðým elden ele peþin ve veresiye bir þey satýn aldým.”

(Buhari 2312,)

(113) Müslümanlar Hak Üzere Olan Þartlara Baðlýdýrlar

(204) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Müslümanlar, hakka muvafýk olan þartlarý üzeredirler.”  (Ýbnu’l-Carud 637, Ebu Davud 3594, Ýbni Hibban Mevarid 1199, Ýbni Adiyy el-Kamil 2088, Darekutni 3/279 Hakim 2/449/101, Beyhaki 6/79)

(205) Abdullah bin Amr el-Müzenî babasý ve dedesi tarikiyle söyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Müslümanlar þartlarý üzeredirler. Ancak bir haramý helaledici yahut bir helalý haram edici þart müstesnadýr.”  (Tirmizi 1352, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 5/144)

(114) Zimmî Veya Gayrý Müslim Ýle Ortaklýk Etmek

(206) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), Hayber arazisini, oradan çýkacak mahsulün yarýsý Yahudilerin olmasý üzere, orayý iþlemeleri ve ekmeleri için Yahudilere verdi.”

(Buhari 2312, Müslim 1551/2, Ebu Davud 3408, Tirmizi 1383, Darimi 2/270, Ýbni Mace 2467, Beyhaki 6/113, Ahmed bin Hanbel Müsned 2/17, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1471)

(115) Altýn, Gümüþ ve Nakdi Paralarda Ortaklýk

(207) Süleyman bin Ebu Müslim þöyle dedi:

Ben, Ebu’l-Minhal’e elden ele peþin sarraflýðý sordum. Ebu’l-Minhal þöyle dedi:

−Ben ve benim ortaðým elden ele peþin ve veresiye bir þey satýn aldým. Akabinde Bera bin Azib (Radiyallahu Anh)’a geldi. Biz ona bunun hükmünü sorduk. Bera bin Azib (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

−Ben ve benim ortaðým, Zeyd bin Erkam bunu yaptýk ve bunu Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e sorduk.

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Elden ele peþin olaný alýnýz veresiye olaný terk ediniz!”  (Buhari 2312)

(116) Kölede Ortaklýk

(208) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Herkim ortak olduðu bir köledeki kendine ait hisseyi azat ederse, azat eden kimsenin, kölenin bedeli kadar malý varsa, kölenin tamamýný azat etmek onun üzerine vacip olur. Adil bir kýymetle kölenin bedeli tayin olunur; ortaklarýna kendi hisseleri verilir ve azat edilen kölenin yolu boþaltýlýr.”  (Buhari 2314, 2315, Müslim 1501/1, Malik 2/772/1, Ebu Davud 3940, Nesei 4713, Tirmizi 1346, Ýbni Mace 2528, Ýbni Hibban Mevarid 1211, Ahmed bin Hanbel Müsned 2/2, 15, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1522)

(117) Meyve Aðaçlarýndaki Ortaklýk

(209) Cabir (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Her hangi birinizin bir arazisi veya hurmalýðý bulunursa, satýþ için onu ortaðýna arz etmeden satmasýn!”  (Nesei 4714, Tirmizi 1312, Ýbni Mace 2492, Ahmed bin Hanbel Müsned 3/357,Ýrva Albânî 5/373, Albânî Silsiletu’l-Ehâdîsi’s-Sahîha 2358) 

  NOT: KONUNUN DEVAMI VAR

Hâtime:

Hamd âlemlerin rabbi olan Allâh’a mahsustur. Salât ve selâm yaratýlmýþlarýn en hayýrlýsý Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem’in, âlinin ve ashabýnýn üzerine olsun.

Yardým ve baþarý, izzet ve þeref Allâh’tandýr.

O, her þeyin en iyisini bilendir.

Muvahhid Kullara Selâm Olsun.

Polat Akyol.

KAYNAK:

KUR’AN VE SAHÝH SÜNNET