(23) Alýþveriþte Meþru Þart Caizdir

(36)  Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Müslümanlar, hakka muvafýk olan þartlarý üzeredirler.” (Ýbnu’l-Carud 637, Ebu Davud 3594, Ýbni Hibban Mevarid 1199, Ýbni Adiyy el-Kamil 2088, Darekutni 3/279 Hâkim2/449/101, Beyhaki 6/79)

(37)  Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e devemi sattým ve beni ailemin yanýna kadar taþýmasýný kendisine þart koþtum...” (Ebu Davud 3505)

(38) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

Ben, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’den iþittim de þöyle buyuruyordu:

“Herkim hurma aðacýný aþýlandýktan sonra, aþýlanmýþ olarak satarsa, onun üstündeki meyve satýcýya aittir. Ancak satýn alan kimse, meyvenin satýþa dâhil olduðunu þart koþarsa bu müstesnadýr! Herkim de malý bulunan bir köleyi satarsa, kölenin malý satýcýya aittir! Ancak satýn alan kimse malýn kendisine ait olacaðýný þart koþarsa, bu müstesnadýr!” (Buhari 2203, Müslim 1543/80, Ebu Davud 3433, Nesei 4650, Tirmizi 81244, Darimi 2/253, Ýbni Mace 2211, Ýbnu’l-Carud 628, 629, Ýbni Hibban 4922, Ahmed bin Hanbel Müsned 2/9, 82, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1314)

(24) Ýhtilaf Vukuunda Delil Yoksa Söz Satýcýnýn Sözüdür

(39)  Abdullah ibni Mes’ud(Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Satýcý ve alýcý ihtilaf ettikleri zaman söz satýcýnýn sözüdür! Alýcýya muhayyerlik vardýr!” (Tirmizi 1286, Ýbni Mace 2186, Darimi 2/250, Tayalisi 399, Ahmed bin Hanbel Müsned 4446, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1322)

(40) Muhammed bin el-Eþ’as babasý ve dedesi tarikiyle þöyle dedi:

“Eþ’as yirmi bine, Abdullah ibni Mes’ud (Radiyallahu Anh)’dan humus kölelerinden birkaç köle satýn altý. Abdullah (Radiyallahu Anh) onlarýn ücretini Eþ’as’den almasý için bir adam gönderdi.

Eþ’as:

−Ben onlarý sadece on bine satýn almýþtým! dedi.

Bunun üzerine Abdullah (Radiyallahu Anh), Eþ’as’e:

−Benimle senin aranda hakem olacak bir adam seç, dedi.

Eþ’as:

−Sen benimle kendi nefsin arasýnda hakemsin, dedi.

Abdullah (Radiyallahu Anh) dedi ki:

−Kuþkusuz ben, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i iþittim:

−‘Satýcý ve alýcý ihtilaf ettikleri vakit, aralarýnda bir beyyine bulunmazsa, satýþ mal sahibinin söylediðidir yahut satýcý ve alýcý alýþveriþi terk ederler!’ buyururken iþittim dedi.”

(Ýbnu’l-Carud 624, Ebu Davud 3511, Nesei 4462, Ýbni Mace 2186, Tabarani Mucemu’l-Kebir 10365, 10337, Darekutni 3/21, Beyhaki 5/333, Begavi 8/169, Ahmed bin Hanbel Müsned 4446, Albânî Silsiletu’l-Ehâdîsi’s-Sahîha 798)

(25) Satýþta Taraflar Ýhtilaf Ederse Satýþýn Ýptali Caizdir

(41) Abdullah ibni Mes’ud (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Satýcý ve alýcý satýþta ihtilaf ettikleri zaman, dilerlerse satýþý geri çevirirler!” (Tabarani Mucemu’l-Kebir 9987, 10365, Darekutni 3/21/20, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 5/170)

(26)  Alýþveriþte Yazýþmanýn Caizliði

(42) Abdu’l-Mecid bin Vehb þöyle dedi:

“Bana el-Addâubnu Halid bin Hevze (Radiyallahu Anh) dedi ki:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in bana yazdýðý bir mektubu sana okutmaz mýyým?

Abdülmecid dedi ki:

−Elbette okut! dedim.

el-Addâubnu Halid bana bir mektup çýkardý mektubun içerisinde:

−‘Ýþte bu, el-Addâubnu Halid bin Hevze’nin Muhammed Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’den satýn aldýðý þeydir. el-Addâubnu Halid bin Hevze (Radiyallahu Anh), Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’den bir köle yahut cariye satýn almýþtýr. Müslümanýn Müslümana satýþý olarak onda bir hastalýk, aldatma ve habislik yoktur!’ yazýlý idi.”

(Tirmizi 1232, Ýbni Mace 2251)

(27) Malý Çalýnan Kimse Malýný, Hýrsýzlýkla Ýtham Olunmayan Birinin Yanýnda Bulursa Ne Yapar?

(43) Useyd bin Züheyr sonra Harise oðullarýndan bir þahýs þöyle haber verdi:

“Kendisi Yemame üzerinde emir iken, Mervan kendisine:

−Muaviye bana; “Her hangi bir adamýn bir malý çalýnýrsa, malý çalýnan kimse malýný her nerede bulursa onu almaya herkesten daha hak sahibidir” diye mektup yazdý diye mektup yazdý. Sonra Mervan, Muaviye’nin mektubunu bana gönderdi.

Ben de Merva’na:

−Þüphesiz ki, Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) malý çalan kimseden çalýntý malý satýn alan kimse hýrsýzlýkla itham olunmayan þahýs olduðu vakit, malýn sahibi muhayyer býrakýlýr. Dilerse kendisinden çalýntý malý ücretini ödeyerek satýn alýr, dilerse onu çalana tabi olur diye hüküm verdi. Sonra Ebu Bekir, Ömer ve Osman (Radiyallahu Anhum) bu hükümle hüküm verdi. Mervan benim bu mektubumu Muaviye’ye gönderdi.

Muaviye de Mervana:

−Sen ve Useyd bana hüküm verecek deðilsiniz! Ben sizin üzerinize emir olmam sebebiyle ben hüküm veririm, dolayýsýyla sana emrettiðim þeyi infaz et diye mektup gönderdi. Mervan, Muaviye’nin mektubunu bana gönderdi. Bunun üzerine ben:

Emir olduðum müddetçe Muaviye’nin sözüyle hüküm vermeyeceðim dedim.”

(Nesei 4694)

Alýþveriþte Caiz Olmayan Muameleler Ýle Ýlgili Konular

(28) Mescidde Alýþveriþ Yapmak Haramdýr

(44) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Mescidde bir kimseyi bir þey satarken yahut satýn alýrken gördüðünüz zaman, Allah ticaretine kar vermesin deyiniz! Ve mescitte yitiðini ilan eden bir kimse gördüðünüz zaman, ona da Allah yitiðini sana geri çevirmesin deyiniz!” (Tirmizi 1337, Nesei Ameli’l-Yevm 176, Darimi 1/326, Ýbnu’l-Carud 562, Ýbni Huzeyme 1305, Ýbni Hibban 1650, Hakim 2/56, Beyhaki 2/447, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1295)

(29) Alýþveriþte Asýlsýz Yemin Etmek Haramdýr!

(45) Ebu Zerr (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Üç kimse var ki, Allah kýyamet gününde onlarla konuþmaz; onlara bakmaz; onlarý tezkiye etmez ve onlar için elim bir azap vardýr!”

Ebu Zerr (Radiyallahu Anh) dedi ki:

−Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bunlarý üç kere okudu. Onlar gerçekten zarar etmiþtir, ziyana uðramýþtýr. Onlar kimdir? Ya Rasulallah dedim.

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

1) “Elbisesini uzatarak salýveren,

2) Ýhsanýný baþa kakan ve

3) Yalan yeminle metaýný revaçlandýrandýr!”

(Müslim 106/171, Ebu Avane 115, 116, Ebu Davud 4087, 4088, Nesei 4470, Tirmizi 1211, Darimi 2/267, Ýbni Mace 2208, Tayalisi 467, Beyhaki 5/265, Ahmed bin Hanbel Müsned 5/148, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 900)

(46) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Allah'u Teâlâ dört kiþiye buðz eder:

1) Çok yemin eden satýcý,

2) Kibirli fakir,

3) Zina eden ihtiyar ve

4) Zalim imam (devlet baþkaný)”

(Nesei 2575, Ýbni Hibban 5558, Hatib Tarih 9/358, Albânî Silsiletu’l-Ehâdîsi’s-Sahîha 363)

(30) Alýþveriþte Yemin Etmek Caiz Deðildir!

(47) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Yemin, satýlýk mal için sürüm ve revaç sebebi; bereket için de yok olma sebebidir!” (Buhari 1930, Müslim 1606/131, Ebu Davud 3335, Nesei 4473, Ýbni Hibban 4906, Beyhaki 5/265, Begavi 2046, Ahmed bin Hanbel Müsned 2/235)

(48) Ebu Katade el-Ensarî (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Sizi alýþveriþte çok yemin etmekten sakýndýrýrým! Çünkü yemin etmek mala revaç saðlar sonra da mahveder!” (Müslim 1607/132, Nesei 4472, Ýbni Mace 2209, Ahmed bin Hanbel Müsned 22607, Albânî Sahîhu’l-Cami’ 2685)

(31)  Alýþveriþte Gayrý Ýhtiyari Yapýlan Yemine Keffaret

(49) Kays bin Ebi Garzete (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Biz el-Baki mevkiinde alýþveriþ yapardýk Rasulullah(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bizim yanýmýza geldi ve biz o zamana kadar es-Semasýra diye isimlendiriliyorduk.

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

−“Ey tüccarlar topluluðu!” buyurdu ve bizi ismimizden daha güzel bir isimle isimlendirdi.

Sonra þöyle buyurdu:

−“Þüphesiz ki þeytan, günah, boþ söz ve yemin (ile yapýlan) bu alýþveriþlerde hazýr olurlar! Sizler alýþveriþlerinize sadaka karýþtýrýn!” (Tirmizi 1223, Ebu Davud 3326, Nesei 3806, Ýbni Mace 2145, Ýbnu’l-Carud 557, Humeydi 438, Tayalisi 1204, 1205, Tabarani Mucemu’s-Sagir 1/50, Hakim 2/5, 6, Beyhaki 5/266, Begavi Mesabih 2043)

(50) Amr bin Eþ-Þerid þöyle dedi:

“Ben Sa’d bin Ebi Vakkas (Radiyallahu Anh)’ýn yanýnda ayakta duruyordum. Misver bin Mahrame (Radiyallahu Anh) geldi ve elini iki omzumdan birinin üzerine koydu. O ara Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in azatlýsý Ebu Rafi’ (Radiyallahu Anh) geldi ve:

−Ey Sa’d! Hanen içindeki iki odamý benden satýn al dedi.

Sa’d (Radiyallahu Anh):

−Vallahi o odalarý satýn almam!dedi.

Misver (Radiyallahu Anh):

−Vallahi sen o iki odayý elbette satýn alacaksýn!dedi.

Sa’d (Radiyallahu Anh):

−Vallahi o odalara karþýlýk sana, taksitli olarak veya parça parça dört binden ziyade vermem! dedi.

Ebu Rafi’ (Radiyallahu Anh):

−Kuþkusuz bu iki odaya bedel bana beþ yüz dinar verildi. Eðer ben Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i:

‘Komþu en yakýn komþusuna daha hak sahibidir!’ buyururken iþitmeseydim iki odaya bedel bana beþ yüz dinar teklif edildiði halde bu iki odayý sana dört bin dirheme vermezdim dedi ve iki odayý Sa’d (Radiyallahu Anh)’a verdi.”

(Buhari 2084, Ebu Davud 3516, Nesei 4717, Ýbnu’l-Carud 645, Humeydi 552, Abdurrezzak 14382, Darekutni 4/222, 223, Beyhaki 6/105, 106, Begavi 2172, Ahmed bin Hanbel Müsned 6/390, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1538)

(32) Alýþveriþte Yalan Söylemek Haramdýr!

(51) Hakim bin Hizam (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Satan ve alan kiþiler bunlardan her biri doðru söyler ve malýn ayýbýný beyan ederse, alýþveriþlerinde kendilerine bereket ihsan olunur. Eðer gizler ve yalan söylerlerse alýþveriþlerinde bir kar elde etmeleri ve onun bereketinin gitmesi umulur!” (Buhari 1923, Müslim 1532/47, Ebu Davud 3459, Nesei 4469, Tirmizi 1246, Darimi 2/250, Ýbni Hibban 4904, Tabarani Mucemu’l-Kebir 3115, Tayalisi 1316, Ahmed bin Hanbel Müsned 3/403, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1281)

(33) Müslüman Müslümanýn Kardeþidir Kusurlu Bir Malý Ona Bildirmeden Satamaz!

(52) Ukbe bin Amir (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Ben Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i þöyle buyururken iþittim:

“Müslüman Müslümanýn kardeþidir. Ýçerisinde kusur bulunan bir þeyi kardeþine satmasý Müslüman için helal deðildir! Ancak kardeþine kusuru beyan ederse, bu müstesnadýr!” (Ýbni Mace 2246, Tabarani Mucemu’l-Kebir 17/877, Beyhaki 5/320 Ahmed bin Hanbel Müsned 4/158, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1321)

(34) Satýlan Malýn Kusuru Çýkarsa Müþterinin Ýade Etme Hakký Vardýr

(53) Aiþe (Radiyallahu Anha) þöyle dedi:

Bir þahýs bir genç köle satýn aldý. Bu köle adamýn yanýnda Allah’ýn dilediði bir müddet kaldý. Sonra adam kölede bir kusur olduðunu gördü. Adam, köleyi satan kimseyi Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e þikâyet edip köleyi satýcýya geri verdi.

Köleyi satan:

−Ya Rasulallah! Bu adam benim kölemden onu çalýþtýrarak faydalandý! dedi.

Bunun üzerine Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“el-Haraç Bi’d-Damân.”

(Ebu Davud 3510, Ýbni Mace 2243, Ýbnu’l-Carud,Hakim 2/15, Begavi 2118, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1315)

(35) Sadýk Olmayan Tacirler, Kýyamet Günü Fasýklar Olarak Dirilecektir!

(54) Rifâa bin Rafi’ (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Þüphesiz ki tacirler kýyamet gününde facirler olarak diriltilirler! Ancak herkim Allah’tan korkar, ihsan ile iyilik yapar ve doðru söylerse bu müstesnadýr!” (Ýbni Mace 2146, Tirmizi 1210, Darimi 2/247, Ýbni Hibban 4910, Tabarani Mucemu’l-Kebir 4542,Hakim 2/6, Beyhaki 5/266, Abdurrezzak 20999, Albânî Silsiletu’l-Ehâdîsi’s-Sahîha 1458)

(36)  Alýþveriþte Kandýrmak Haramdýr!

(55) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bir yiyecek yýðýnýna uðradý ve elini o yýðýna soktu. Parmaklarýna ýslaklýk isabet etti.

Bunun üzerine Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Ey yiyecek sahibi! Bu nedir?”

Mal sahibi:

−Ya Rasulallah! Ona yaðmur isabet etti dedi.

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Ýnsanlarýn görebilmesi için onu yiyeceðin üzerine koymalý deðil miydin? Bizi kandýran bizden deðildir!” (Müslim 102/164, Ebu Avane 157, Ebu Davud 3452, Tirmizi 1330, Ýbni Mace 2224, Ýbnu’l-Carud 562, Ýbni Hibban 4905, Ebu Ya’la 6520, Begavi 2120, 2121, Ahmed bin Hanbel Müsned 2/242, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1319)

(56) Enes bin Malik (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Hilekârlýk, kandýrma ve hainlik ateþtedir!” (Hakim 8795, Albânî Silsiletu’l-Ehâdîsi’s-Sahîha 1057)

(37)  Alýþveriþte Kandýrýlan Kimse Kandýrmak Yok Der!

(57)  Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

Bir kiþi, Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e:

−Ben alýþveriþte daima aldatýlýyorum, dedi.

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Sen bir þey satýn almak istediðinde, aldatmak yoktur! de”

Bundan sonra o kimse hep öyle söylüyordu.

(Buhari 1955, Müslim 1533/48, Malik 2/685/98, Ebu Davud 3500, Nesei 4496, Ýbnu’l-Carud 5679 Ýbni Hibban 5052, Tayalisi 1881, Beyhaki 5/2739 Begavi 20519, Ahmed bin Hanbel Müsned 5036, 5405)

(38) Fiyat Yükselterek Aldatmanýn Haramlýðý!

(58)  Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) en-Necþ yapmayý yasakladý.”

(Buhari 1977, Müslim 1516/13, Malik 2/684/97, Nesei 4517, Darimi 2/255, Ýbni Mace 2173, Ýbni Hibban 4968, Beyhaki 5/343, Ahmed bin Hanbel Müsned 2/7, 63, 109, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1318)

(39) Musarratýn Haramlýðý!

(59)  Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Deve ve koyunlarý bol sütlü göstermeye çalýþmayýnýz! Kim sütü memesinde hapsedilmiþ bir hayvaný, bu þekilde satýn alýrsa, onu saðmasý sýrasýnda iki görüþ arasýnda muhayyerdir. Dilerse o hayvaný mülkiyetinde tutar, isterse onu bir sa’ hurma ile birlikte sahibine geri verir.”  (Buhari 1981, Müslim 1524/25, Malik 2/683, 684/96, Ebu Davud 3440, Nesei 4499, Tirmizi 1251, Humeydi 1028, Tayalisi 1344, Abdurrezzak 14861, Begavi 2092, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1320)

(60) Abdullah ibni Mes’ud (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

“Kim sütü memesinde biriktirilmiþ bir davar satýn almýþ ise, dilerse o davarý geri versin ve onunla beraber, bir sa’ da bir þey versin...”

(Buhari 1982, Müslim 1518/15, Abdurrezzak 14866)

(61)  Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Musarrat bir hayvaný satýn alan kimse, üç gün süreyle muhayyerlik içindedir. Eðer o hayvaný iade ederse onunla beraber bir sa’ da hurma iade eder buðday iade etmez!” (Ýbni Mace 2239, Ebu Davud 3444, Nesei 4501, Tirmizi 1268, Abdurrezzak 14859)

(40) Musarrat Alýþveriþinde Muhayyerlik Süresi

(62) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Musarrat bir hayvaný satýn alan kimse, üç gün süreyle muhayyerlik içindedir. Eðer o hayvaný iade ederse onunla beraber bir sa’ hurma iade eder buðday iade etmez!” (Ýbni Mace 2239, Ebu Davud 3444, Nesei 4501, Tirmizi 1268, Abdurrezzak 14859)

(41)  Alýþveriþte Kýzýþtýrma Yapmanýn Caiz Olmadýðý!

(63)  Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Almayacaðýnýz malýn fiyatýný gereksiz rekabetle artýrmayýn!” (Ebu Davud 3438)

(42) Kiþi Kardeþinin Alýþveriþi Üzerine Alýþveriþ Yapmaz!

(64) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Sizden bazýsý diðer bazýsýnýn alýþveriþi üzerine alýþveriþ yapmasýn!” (Müslim 1412/50, Buhari 1974, Malik 2/683/95, Ebu Davud 3436, Nesei 4515, Ýbni Mace 2171, Ýbni Hibban 4965, Beyhaki 5/344, Ahmed bin Hanbel Müsned 2/7)

(43) Kiþi Kardeþinin Alýþveriþi Üzerine Fiyat Artýrmaz!

(65) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Hiç kimse kardeþinin alýþveriþi üzerine fiyat artýrmasý yapmasýn!..” (Buhari 2544, Ebu Davud 3438, Nesei 4514, 4519, Tirmizi 1190, 1304, Ýbni Mace 2172, Humeydi 1026)

(44) Tartý Kullanmamak Caiz Deðildir!

(66) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

“Ben, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in zamanýnda kilosu belirsiz erzak satýn alan kimseleri onlarý satmaktan men edilirken ve dövülürken gördüm.”

(Buhari 1967, Müslim 1527/38, Ebu Davud 3498, Nesei 4622, Ýbni Hibban 4986, Abdurrezzak 14598, Beyhaki 5/314, Ahmed bin Hanbel Müsned 2/7, 40, Albânî Ýrvau’l-Ðalil Fi Tahrici Ehadisi Menari’s-Sebil 1329)

(67) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

“Herkim bir zahireyi satýn alýrsa, o zahireyi ölçtürüp tastamam teslim almadýkça satmasýn!” (Buhari 1963, Müslim 1526/34, 35, Ebu Davud 3492, Nesei 4609, Darimi 2/252, 253, Ýbni Mace 2226, Beyhaki 5/312, Ahmed bin Hanbel Müsned 2/63, 64)

(45) Tartarken ve Ölçerken Noksan Vermek Haramdýr!

(68) Allâh Subhânehu ve Teâlâ, þöyle buyurmaktadýr: 

“Ölçü ve tartýda hile yapanlarýn vay haline! Onlar insanlar bir þey ölçüp aldýklarý zaman ölçüyü tam yaparlar. Kendileri onlara bir þey ölçtükleri zaman (ölçü ve tartýyý) noksan yaparlar.” (Mutaffifin: 83 / 1, 2, 3)

(69)  Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Medine’ye geldiði vakit, Medineliler ölçü ve tartýyý noksan verme hususunda insanlarýn en kötüsü idiler. 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, þöyle buyurmaktadýr: 

“Ölçü ve tartýda hile yapanlarýn vay haline!..” (Mutaffifin: 83 / 1)

Ayetlerini indirdi. Bundan sonra Medineliler, ölçü ve tartýyý güzel yaptýlar.”

(Ýbni Mace 2223, Nesei Sünenu’l-Kübra 1654, Tabarani Mucemu’l-Kebir 12041, Ýbni Hibban 4919, Hakim 2/33)

(46) Kiþi Satýn Aldýðý Metaý Kabzetmeden Satamaz!

(70) Tavus (Rahmetullahi Aleyh), Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma)’dan þöyle dediðini rivayet etti:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kiþiyi satýn aldýðý erzaký tamamen teslim alýncaya kadar baþka bir müþteriye satmaktan yasakladý!

Ben, Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma)’ya:

−O yasak nasýldýr? dedim.

Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

−Müþterinin satýn aldýðý erzaký kabzedip taþýmadan baþkasýna satmasý, parayý para ile satmaktýr! Ve satýn alýnmýþ olan erzakýn teslimi geri býrakýlmýþtýr!”

(Buhari 1968)

(47) Kiþi Zimmetinde Olmayan Bir Malý Satamaz!

(71) Hakim bin Hizam (Radiyallahu Anh) þöyle dedi:

Ya Rasulallah! Bir kimse bana gelip, benim yanýmda bulunmayan bir metaý satýn almak istiyor. Ben o kimseye satmak için istediðini çarþýdan satýn alabilir miyim?

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu:

−“Hayýr! Yanýnda bulunmayan malý satma!” (Ebu Davud 3503, Nesei 4627, Tirmizi 1232, 1233, 1235, Ýbni Mace 2187, Ýbnu’l-Carud 602, Ýbni Hazm 8/519, Tabarani Mucemu’l-Kebir 3097, Darekutni 3/46, Beyhaki 5/267, 317, Ahmed bin Hanbel Müsned 3/401, Þafii Risale 335)

(72)  Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) þöyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in yasakladýðý, satýn alýnarak elde edilmeyip yanýnda bulunmayan erzakýn satýþýdýr! Her þeyin de ancak bunun benzeri olduðunu sanýyorum!”

(Buhari 1970, Müslim 1525/30, 29, Ebu Davud 3497, Nesei 4614, Tirmizi 1291, Ýbni Mace 2227, Tayalisi 2602, Humeydi 508, Beyhaki 5/312, Begavi 2089, Ahmed bin Hanbel Müsned 1/221, Albânî Ýrvâu'l-Ðalîl Fî Tahrîci Ehâdîsi Menari's-Sebîl 5/176)

 NOT: KONUNUN DEVAMI VAR

Hâtime:

Hamd âlemlerin rabbi olan Allâh’a mahsustur. Salât ve selâm yaratýlmýþlarýn en hayýrlýsý Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem’in, âlinin ve ashabýnýn üzerine olsun.

Yardým ve baþarý, izzet ve þeref Allâh’tandýr.

O, her þeyin en iyisini bilendir.

Muvahhid Kullara Selâm Olsun.

Polat Akyol.

KAYNAK:

KUR’AN VE SAHÝH SÜNNET