Yýllar önce Ankara Gençlik parkýndaydým, bu yazým orada dikkatimi çeken bir manzarayý  anlatýp bu günlere geleceðim.

Evvela o parkta iþim neydi, farklý bir hatýra olduðu için kaydedeyim. Parka  özel gezmeye gitmemiþtim, iþ icabý oradaydým. 80’li yýllarda  Almanya ve Hollanda konsolosluklarý Gençlik parkýna çok yakýndý. Þimdiki gibi ne mail ne baþka kolay ulaþým imkaný vardý. Randevu nedir bilinmezdi. Konsoloslukta sýrf sýra alabilmek için bir iki gün beklemen gerekebilirdi. Galiba  liste gece yarýsý yapýldýðýndan, sýraya girebilmek için gece yarýsý oralarda olman gerekirdi. Bu ara ilk sýraya girmiþ olsan bile, görevlileri görüp senden öne geçenlerden geçilmezdi. Birinci sýradaki amcanýn birisi onuncu sýrada olduðunu öðrenince itiraz etmiþ, görevli tarafýndan bir güzel azarlanmýþtý.  Mesai dýþý konsolosluðun yakýnlarýnda bulunmak çok tehlikeli ve yasaktý, bu nedenden dolayý çoðu vatandaþ uyuyup kalmamak için bir kaç saat Gençlik parkýnda  vakit geçirirdi. Keyfine düþkün olup otele gidenler ise  konsolosluða geldiklerinde sýra bile almaktan mahrum kalýrlardý veya görevli birileriyle iyi bir görüþme yapmasý gerekirdi.

Konuya dönelim, konsoloslukta vize  için sýrayý  Ankara Gençlik parkýnda  bekliyordum. Ýkindi vakti, hava serinlemiþ, park çok kalabalýktý. Bizim gibi sýra bekleyenler hariç kimi yürüyüþ yapýyor, kimi koþu yapýyor kimi ise  aðacýn altýnda uzanmýþ kitap okuyordu. Bir aile gezisi dikkatimi çekmiþti;  5 yaþlarýnda bir çocuk ve bunun çevresinde en az 4 yetiþkin vardý. Yetiþkinlerin tek derdi aðrýsý sanki bu çocuktu, tüm ilgi alaka çocuða yoðunlaþmýþ gözüküyordu. Yetiþkinler hatýrladýðým kadarýyla: nine, dede, dadý ve anne. Babaya benzer birini gördüðümü hatýrlamýyorum. “Birinin dadý olduðunu nasýl anladýn ? “ diye haklý olarak  sorulabilir,  dadý olduðunu zannetiðim bayanýn kýlýk kýyafeti diðerlerinkinden farklýydý. Artý, sanki çocuðun gönlünü hoþ tutabilmek için can atýyordu. O günlerde böylesi bir manzarayý sadece Yeþil Çam filmlerinde görebilirdik,  ufacýk bir zengin bebesi ve onun  çevresinde pervane gibi dönen üç beþ yetiþkin. Sadece filmlerde görülebilecek bir manzarayý parkta canlý olarak görmüþ ve  dikkatimi çekmiþti. Ýçimden: “ iþte  fabrikatör bebesi, muallebi çocuðu!” demiþtim.

Aradan yýllar geçti, artýk küçük bir çocuðun çevresinde üç beþ yetiþkinin bulunmasý ne fabrikatör  bebeleri ne de muallebi çocuklarýna has bir durum deðildir.  Günümüzde çok sayýda küçük çocuk üç beþ yetiþkinin eþliðinde dýþarýda gezip oynamaktadýr. Bu tür manzaralarý özellikle AVM’lerde görebilirsiniz. Bu geliþme refahla izah edilebilir: 80’li yýllara nazaran toplumda refah seviyesi yükselmiþtir. Ancak bu geliþmenin esas izahý, nüfus artýþýndaki durgunlukla alakalýdýr. Eskisi gibi büyük ailede bile 5 veya 10 çocuk yoktur. Bu yüzden ailenin ilk torunu: nineler, dedeler, teyzeler, halalar, dayý ve amcalarýn ilgisiyle kuþatýlabilmektedir.    Böylesi bir çocuðun oyuncaklarýn içinde kaybolabildiðini anlatmaya hiç gerek yok zaten.  Çocuðun, akransýz bir ailede yetiþmesi ne kadar saðlýklýdýr, zaman gösterecek.  Beterin beteri var, asýl deðinmek istediðim konuya yeni geldim.

Ailenin ilk veya tek çocuklarýnýn aþýrý ilgi ve alaka görmeleri sorun mu bilemem ama bazen ilgi ve alakada çok ileri gidenler dikkatimi çekti. Çocuk, güvenli yani paralý  parkta  bile,  oynarken çoðu zaman babasý gölge gibi çocuðu takip ediyor. Biraz mesafeli olsa sanki çocuðu ya hemen kaçýracaklar ya da çocuk suya filan düþecek! Zaten çocuklar için özel yani here türlü tedbir alýnmýþ  bir park, burada bile çocuða zarar gelecek diye korkuluyorsa, sorun çocukta deðil yetiþkindedir! Bu ara yeni yürüyen 1 veya 2 yaþýndakilerden bahsetmiyorum.  4 veya 5 yaþýndaki çocuklar kendi baþlarýnda rahatlýkla oynayabilirler, rahat býrakan olsa!  Çocuk nereye giderse, gölge de oraya.

Geçenlerde  4 yaþlarýnda çocuðun biri parkta  týrmanýlan bir oyun oynuyordu. Çocuðun hemen yanýnda babasý da týrmanmýþ?  Çocuk attýðý her adýmda sanki babasýnýn onayýný almaya ihtiyacý varmýþ gibi babasýna bakýyordu. 4 yaþýna gelmiþ ama her adýmda babasýndan destek bekliyordu yani kendisinden tamanen emin olmayan daha doðrusu korkak bir çocuða benziyordu. Belki bu çocuk bir þekilde hastadýr, bilemiyorum.

Daha geçen hafta, baþka bir parkta (torunum oynarken)  benzer bir manzaraya þahit oldum. Yine 5 veya 6 yaþýnda bir çocuk, babasý tam anlamýyla oðlunun gölgesi  gibiydi. Oðlan nereye gitse, babasý hemen bir metre arkadasýnda oðlunu takip ediyordu.

Çocuk o kadar bunaldý ki, parkýn en icra köþelerine gitmeye daha doðrusu kaçmaya baþladý ama nafile. Babasýndan kaçan çocuðun her halinden belliydi: bunalmýþ, sýkýlmýþ! Tek: “yeteeeeeer!” diye çýðlýk atmadýðý kaldý.  Çocuða acýdým, babasýyla konuþmak istedim ama genç baba pek laf anlayacak birine benzemiyordu.

Neticeyi kelam; her þeyin aþýrýsý zarardýr. Aþýrý ilgi, alaka, kontrol ile bunaltýlýp çocuk olamayanlarýn, çocukluðunu yaþayamayanlarýn  psikolojisi bozulmasýnda ne yapsýn? 

Abdullah Konuksever