Hangi Kızla Evlenmeli? / Dest-i İzdivacınıza Talip Olabilir Miyim?—2. Bölüm--
HANGİ KIZLA EVLENMELİ? / DEST-İ İZDİVACINIZA TALİP OLABİLİR MİYİM?—2. BÖLÜM--
Bugün gelin Osmanlı Devletinin son günlerinde
gazetelere verilen evlilik
ilanlarında ilanı verenlerin neler
yazdıklarından önce bu konunun da
tarihine inelim biraz.
Daha önce de
belirttiğim gibi 1860 yılında
gazetenin artık hayatımıza girmesiyle
birlikte hemen olmasa da
zamanla artık gazeteler de evlenme işlerine
yardımcı bir araç
haline getirildi ve
zaman zaman gazetelerin ilan
sayfalarında evlenmek
isteyen kişiler önce
kendi özelliklerini ve statülerini
belirttikten sonra aradıkları
eş adaylarındaki özellikleri yazarak
müstakbel eş arayışına
girdiler.
Ancak bu konuda öncü
sayılabilecek yayın organı
1920 lerde yayın hayatında olan
Şehir Dergisiydi.
Yani ülke bir taraftan topyekun bir
kurtuluş mücadelesi içindeyken
bir taraftan da bazı
beyefendiler(!) kendilerine
münasip bir hatun
derdiyle düz duvara tırmanmaktaydılar. O sebeple de böyle dergilere evlilik ilanları
veriyorlardı.
Bir önceki bölümde bir başka örnek olarak
sunduğumuz Samsun’da yayınlanan
Musavvar Malumat Gazetesindeki
bir kaç evlenme
ilanı örneğine bakalım
şimdi. Bakalım gençlerimiz
nasıl ilanlar vermişler:
* '' Askerim. 700 kuruş maaşım var. Yaşım yirmidir. Bir validem
var. Asil ve güzel bir kız ile izdivaç etmek istiyorum. Bunun için şu
özelliklere sahip bulunması lazımdır: 14 ila 17 yaşında bulunması, Bir parça
musikiye aşina olmalı, Benim maaşım kadar bir gelire sahip bulunması, Oldukça
mutaassıp olmalı. Bu şartlar dahilinde dest izdivacı arzu edecek
hanımefendilerin ya adreslerini bildirmesini veya gazetenizle adresime müracaat
etmesini arz eylerim. (H.N.)''
* ''Otuz yaşındayım. Henüz evlenmedim. Asil bir aileye mensup olduğum gibi
güzel ve asil bir hanım kız ile izdivaç edip bir aile teşkil etmek isterim.
Dört bin lira gelirim var. Hiçbir şeye ihtiyacım yok. Yalnız ihtiyacım, iffet
sahibi bir kız ile izdivaç etmektir. Benim ile teşriki hayat edecek olan
refika-i müstekbalemin (müstakbel eşimin) serveti az veya çok olsa da kabul
ederim. Asil bir aileye mensup olmak, yirmi yaşından küçük ve yirmi beşten
büyük olmamalı. Okur yazar, biraz musikiye aşina olmalı. Bu şartlar dahilinde
izdivaca talip olanlara adresimi bildiririm. M.H.''
* ''Samsunluyum. Samsun'da devair-i merkeziyeden (merkezi devlet işlerinde) en
mükemmelinde dört yüz kuruş maaşla kitabette istihdam edilmekteyim. İki evim
vardır. Birinde kendim oturuyorum, diğerini de kiraya veriyorum ve az çok
araziye de malikim. Musikiye fevkalade merakım vardır. Huyum iyidir. Musikiye
aşinayım. Yirmi yaşındayım. Münevver, musikiye aşina bir refika-i hayat ( Hayat
yoldaşı)isterim. Refika-i hayatımın benden büyük bir yaşa malik olmasını
istemem. Talep vukuunda fotoğrafını tetkik ederim. Daha bir çok olumlu özelliğe
sahip bulunuyorum. Talip olanlar adresime müracaat buyursunlar. Samsun'da
İskenderiye Oteli'nde Yusuf Ziya Bey vasıtasıyla. A.N.''
* ''On sekiz yaşına girmiş, kalbi, dimağı payitahtın nur-u irfan medeniyetiyle
tenvir etmiş. (İstanbul'un çağdaşlığının ilim ışığı ile aydınlanmış) Samsun'un
hava-yı samimiyetinde (samimi havası içinde) oldukça yüksek bir ailenin dest-i
tertibinde (terbiyesi ve gözetiminde) büyümüş bir Türk genciyim. İçki
kullanmam. Kahve nedir bilmem. Hoppalık, züppelik istemem. 15-16 yaşlarında,
aklı başında, gözü evinde, eli kalbinde, tahsili yerinde, asil ve necip bir
aileye mensup sevimli bir kızla evlenmek istiyorum. 500 kuruş aylık gelirim,
mükemmel bir evim ve ufak bir arsam var.Ancak saadetimizin devamı için refika-i
müstakbelimin (müstakbel eşimin) biraz servet sahibi olmasını dilerim. İstanbul
için iç güvey girilir. Bu şartları kabul edenler olursa Samsun'da İskenderiye
Oteli'nde Yusuf Ziya Bey delaletiyle (aracılığıyla) M.H. Bey'e müracaat
etmelidirler.''
* ''Evlenmek istiyorum. Yaşım yirmi dokuz. Rütbem Mülazımevvel'dir.( Asteğmen)
Maaşım sekiz yüzdür. Kimsem yoktur. İçki kullanmam. Halihazırda İstanbul'un en
iyi yerinde vazife ifa etmekteyim. Refika-i hayatımda başlıca bulunması lazım
gelen özellikler şunlardır, Evvela, yaşı 18-20 olmalıdır. Ayrıca orta halli bir
aileye mensup olup, bir evi olmalıdır. Gözü kara ve boyu 1.64 olmalıdır. Bu
şartlarla desti izdivacı arzu edecek hanımlar adresime bildirsinler. H.T''
* ''Ben bir zabitim. Rütbem Mülazım( Teğmen), memuriyetim şehirde. Yaşım yirmi
altı. Yumuşak huyluyum, kadınlığın esaretinden müştekiyim (şikayetçiyim). İşret
(içki) asla kullanmam. Tütün içmem. İdaremi bilirim. Başka gelirim olmadığı
gibi kimsem de yoktur. Yirmi iki yaşlarında, iyi huylu, inas mektebi idadiyesi
(Kız Lisesi) derecesinde tahsil görmüş, iyi evlat terbiye eder, ev işlerini
yapmağa gücü yeter, musikiden anlar, sadeliği sever, bir refikaya talibim.
Şartlar uygun olduğu takdirde evvela vekil veya velisinin Musavver Malumat vasıtasıyla adreslerini
bildirmelerini arz eylerim. (H. Celal)''
***
Cumhuriyet dönemine geldiğimizde evlilik
ilanları gazetelerde yine
yayınlanıyordu ama bu
arada gazete ve
dergiler de gözlerini
açtılar ve doğrudan doğruya
yarışmalar tertip etmeye başladılar. Bugün televizyonların amacı
nasıl reyting ise o gün de
gazete ve dergilerin amacı
elbette tirajı yükseltmekti.
Mesela Cumhuriyet döneminde Haftalık
Mecmua adlı bir
dergi Medeni Kanunun kabul
edildiği 1926 Yılının Kasım ayında
bir yarışma düzenlemişti.
Bu yarışmanın adı ‘’ Leyla’yı Kim
Kazanacak?’’ Yarışmasıydı.
Dergi hayali bir
Salih Paşa’nın kızı
olan hayali bir Leyla
Hanımın tüm özelliklerini
ortaya koyduktan sonra
ona talip olan
yine hayali erkeklerin özelliklerini
sunmuştu okuyuculara ve
soruyordu: ‘’ Leyla Hanım kiminle
evlenmeli?’’
Elbette Leyla Hanım biriyle
evlenecekti ve bu
biri gazete okuyucularından en
çok oyu almış olan kişi
olacaktı. Bu hayali damada oy verenler
arasında yapılacak kurada birinci
olana da ödül verilecekti tabii ki.
Bu ilk
yarışmada Leyla Hanıma
kimi layık gördüler de baş
göz ettiler bilmiyoruz ama
aynı gazete 12 Mart 1927’de bu
sefer ‘’HANGİ KIZLA EVLENMELİ?’’ Başlığı
altında bir yarışma düzenledi. ( Daha doğrusu ankettir bunlar.)
Bu sefer
sekiz hayali kız
belirlenmişti ve ankete katılanlar arasında birinciye 25, ikinciye 15,
üçüncüye 10 lira verilecekti.
Bu hayali kadınlar
ve özellikleri şöyleydi:
Ulviye Perihan Hanım:
Uzun boylu güzel bir kızdır. Çamlıca Lisesi’ni bitirmiş ve iki yıldır Hukuk
Fakültesi’nde okumaktadır. Güncel olayları yakından takip eder; ülke
sorunlarını arkadaşlarıyla tartışır. Militan yönü vardır. Şen şakraktır.
Ferihan Şevket Hanım:
Sosyete kızıdır. Gayet şık giyinen güzel bir kızdır. Piyano, keman çalar.
Evlerinden misafir eksik olmaz. Dans en büyük merakıdır. Birkaç erkekle flört
eder. Ailenin kimi dostları, annesini zaman zaman bir köşeye çekip kızının bir
kazaya uğramaması için uyarır. Ancak annesi salon hayatından yanadır, kızına
toz kondurmaz. Bu tür tavırları görgüsüzlük olarak değerlendirir.
Mediha Hanım:
Osmanlı tipidir; pek sokağa çıkmaz. Çağdaş eğlence türlerini sevmez. Sinemaya,
tiyatroya, baloya gitmez. Çok sıkı bir aile terbiyesi almıştır. Dindardır. Çok
güzel bir kızdır. Çok merhametli bir kalbi vardır.
Nevire Hanım:
Moda düşkünü, artistliğe meraklıdır. Kirada otururlar ama giyimi kuşamıyla
zengin bir intiba bırakır. Ailesiyle arası iyi değildir. Evde hiçbir şeyi
beğenmez. Hayal dünyasında yaşamaktadır. Şan, şöhret peşindedir. Beyazperde tek
idealidir.
Bedia Nuri Hanım:
Bilim kadınıdır; Fen Fakültesi’nde öğrencidir. Bilim onun için yaşamın tam
kendisidir. Boş zamanlarını bile kütüphanede geçirir. Boş sohbetlere katılmaz.
Sade giyinir.
Nimet Hanım:
Boylu boslu, sağlıklıdır. Zengin bir çiftlik sahibinin kızıdır. Konya
doğumludur, sonra İstanbul’a gelmişlerdir. Tüm gününü ailesiyle geçirir. Kent
yaşamına uzaktır. Fazla açılıp saçılmayı sevmez.
Melahat Hanım:
İstanbul’un mutaassıp ailelerinin birinin kızıdır. Çok güzel ve zekidir. Evden
pek çıkmaz. Sinemaya ancak üç kez gitmiştir. Tüm bu münzevi hayata karşın hayat
dolu kızlara gıpta etmektedir.
Muazzez Cevat Hanım:
Yirmi beş yaşındadır. Çalışıp hayatını kazanmaktadır. Maaşı 90 liradır.
Fransızca-Almanca bilir. İşkoliktir. Ama kadınlığını unutmamıştır. Süs
meraklısıdır. Şık giyinir.
Yarışmaya katılan 9754 kişiden
3363ünün oyunu alan
bir hanım birinci seçilir. Bakalım sizler
bilecek misiniz kim olduğunu?
Cevabı bir başka
yarışma olan ‘’ Mesut Çiftler Yarışması’’ ile birlikte
gelecek bölümde inşallah.
Bu arada eğer yazı
çok uzamazsa gelecek
bölümde koca avlamanın 11 ( on bir ) altın kuralını da( Tabii ki
Cumhuriyetin ilk yıllarındaki
ölçülere göre ) siz
değerli okuyucularıma sunacağım
(
Hangi Kızla Evlenmeli? / Dest-i İzdivacınıza Talip Olabilir Miyim?—2. Bölüm-- başlıklı yazı
Sami Biber tarafından
23.11.2021 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.