Gözyaþý, varlýðý ve çokluðu saygýn sayýlmaya eþ DEÐERSE, saygýnlýðý attýrmak gerekir..Eski zamanlardan beri hüzün ve duygu gösterisi para karþýlýðý tutulan kimselere tüm kültürler de yaptýrýlýrdý.Ölüm ve hüzün evrenseldir..

Antik çaðlar da .Profesyonel aðlayýcýlar bununla ilgili para karþýlýðý görev yaparlar.. Biriken göz yaþý, gözyaþý þiþesinde biriktirilerek onunla beraber gömülürdü.. Bu kurtuluþ reçetesi, ölüye karþý dirilerce yapýlan ve gözyaþý ile gönderilen acý hafifletici ayný zamanda ölünün tekrar dirilmesi halinde onun kurtuluþu için býrakýlan bir anahtardýr. Bu anahtar tabi ki her zaman bulumduðunda boþ olacaktýr.Neticede gözyaþý su dur. Su buhar olur gider.....

Roma da paralý aðlayýcýlar yüzlerini bile kanatýp üstlerini baþlarýný paralar Ken Ýslam öncesi araplarda üst yýrtýcý, aðlayýcý dövünücü ve mersiyeci denilen onun saðlýklýyken iyiliklerinin anlatýldýðý þiirleri okur ve matemin derinliðini arttýrýrdý.. Türk Töresinde  atasýna rahmetin gösterildiði en önemli anlardan birisi yuð denilen ölüm Törenleri dir. Bugün bile aðýt olarak hüznü arttýran kitleyi hüzne boðan edebiyatýmýzda aðýt olarak adlandýrýlan þiirselliði, ezgi ile birleþtirerek ölünün arkasýndan söylemektedir.Taziye evleri, aþ, çövenç denilen helva daðýtým iþleri bu yuð törenlerinde günümüze kalanlardýr..

Arap kültürü ile Ýslam kültürünü karýþtýrmamak gerekir. Savaþýrken bile tepelerde biriken Arap kadýnlarý savaþçýlarý, galeyene getirmek için tefleri ile þiirleri tempo tutarken günümüze bu askeri bandolar olarak yansýmýþtýr.. Ama ölü arkasýndan abartýlý davranýþlar, söz ve söyleþiler, Ýslam inancýnda doðru kabul edilmemektedir.. El ve dil bunlardan sorumlu tutulmuþtur..

Evrensel ortak deðerlerden sayýlan gözyaþý her kültürde kendine ayrý bir deðer latmýþtýr. 

Aðýtta dökülen gözyaþlarýnýn biriktirildiði þiþelere gözyaþý þiþesi dir.. 

Antik dönem kalýntýsý olarak" Ýzmir ve Batý Anadolu "bu tür þiþelere en çok rastlanýlan yerdir.. Belkide deprem lerle yok oluþ, ayrý kýtalar dan gelen savaþçýlarýn, ilk çýkýþ noktasý olduðundan ölümlerin sevilenlerin yoðunluðu bu þiþelerin de burada yoðun olarak bulun asu sonucunu doðurmuþtur.. Birlikmez gözyaþý, biten gözyasý dertlerinde uçup bittiði inancýna, acýlarýmý seninle gömdüm, gibi paganizmden kalma ritüeller...Þiþelere doldurulup  ýrmaða býrakýldýðýnda  gönderilen sadece þiþe deðildi.. Acýlarýn defolup gittiði inancýydý.. Bazende biraraya gelemeyen dar cevre deki sevdalýlarýn gözyaþý hediyesi saklama kutusudur..

Sevinirken ve üzülürken akan gözyaþý, deðiþen insan davranýþlarý ile yalakalýk gösterisi olarak kullanýlmaktadýr. Antik çaðlarda para karþýlýðý AKITILAN gözyaþý,duygu gösterileri artýk sahibinin yemek zamaný ekmeðine ortak olmak isteyen köpeðin duygu kabarmasý þeklinde kendini göstermektedir.. Hoplayýp zýplayýp bir iki hav la ekmeði alacagý ný bilen köpek misali, ihale ve rant kapýcýlarý  profesyonel aðlayýcý ve duygu göstericisi olarak günümüzde de görevlerini aksatma dan yapmaktadýrlar..

TORUN HALÝLÝ