DİNDE ÜÇ TEMEL ESAS VE DELİLLERİ

Mukaddime:   

Rahmân ve Rahîm olan Allâh’u Teâlâ’nın Adıyla…

Hamd, Allâh’a mahsustur. O’na hamd eder, O’ndan yardım ve mağfiret dileriz. Nefislerimizin şerrinden ve amellerimizin kötülüğünden O’na sığınırız. O’nun hidâyete erdirdiğini hiç kimse saptıramaz, saptırdığını ise hiç kimse hidâyete erdiremez. Şehâdet ederim ki, Allâh’tan başka ibâdete lâyık hiçbir ilâh yoktur. Ve yine şehâdet ederim ki, Muhammed aleyhisselâm O’nun kulu ve Rasûlü’dür…

Bundan sonra: 

(Ey Müslüman!) Allah sana rahmeti ile muamele etsin. Bilmen gereken dört önemli mesele vardır. Bunlar: 

Birincisi: İlim (Öğrenilmesi gereken gerçek ilim) Allah’ı, Peygamberini, ve İslam dinini delilleri ile bilme zorunluluğudur. 

İkincisi: Bu öğrenilen ilim ile gereğine göre amel etmek. 

Üçüncüsü: Bu ilmi öğrenmeye insanlığı davet etmek. 

Dördüncüsü: Bu davet esnasında karşılaşılacak zorluklara, sıkıntılara sabretmektir. 

Bu meselelere delil ise Allah-u Teala’nın şu ayetidir. 

“Yarattığı her canlıya, dünya ve ahirette Rahman ismiyle, mümin kullarına ise ahirette Rahim ismiyle rahmet eden Allah'ın adı ile. (Asr: Çağ, ikindi vakti, uzun bir zaman manasına gelir.)” 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır:  

"Asra yemin olsun ki" (Asr Suresi: 103/1)  

"Muhakkak İnsanlık hüsrandadır." (Asr Suresi: 103/2)

"Ancak iman edenler, salih amel işleyenler, ve birbirlerine hakkı ve sabrı tavsiye edenler bundan müstesnadır." (Asr Suresi: 103/3)

İmam Şafii (Allah ona rahmet etsin) bu sure hakkında: “Eğer Allah-u Teala yarattıklarına bu sureden başka bir hüccet indirmemiş olsaydı, yinede onlara hüccet olarak yeterdi” diye buyurmuştur. Ve İmam Buhari (Allah ona rahmet etsin) de şöyle geçmektedir: “İlim, söz ve amelden önce gelir konusu.” Buna delil olarak 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“(Ey Muhammed) Bil ki Allah’tan başka hakkı ile ibadet edilecek bir mabud yoktur. Ve günahların için (Allah’tan) mağfiret dile” (Muhammed Suresi: 47/19) 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ,  ayette ilime, söz ve amelden önce başlamıştır. Bil ki Ey Müslüman! Allah sana rahmet etsin  her Müslüman kadın ve erkeğin şu üç hususu bilmesi gerekir: 

Birincisi: Muhakkak ki bizi yaratan, rızıklandıran Allah’tır. Ve o Allah bizi başı boş bırakmamış, bir Peygamber (terbiye eden) göndermiştir. Kim bu Peygambere uyar, ona tabi olursa cennete girer. Bu konuya delil olarak, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“(Ey İnsanlar!) Muhakkak ki biz Firavun’a peygamber gönderdiğimiz gibi size de yaptıklarınıza şahitlik etsin diye bir peygamber gönderdik.”  (Müzzemmil Suresi: 73/15) 

Fakat Firavun, o peygambere isyan etti. Biz de onu ağır bir yakalayışla yakaladık.”  (Müzzemmil Suresi: 73/16) 

 İkincisi: Allah hiç bir şekilde yapılan ibadetlerde kendisine ortak koşulmasına razı olmaz. Ortak koşulan bir melek yada peygamber olması durumu değiştirmez. Buna delil olarak, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

"Muhakkak ki mescitler Allah’a mahsustur. Allah’la beraber başka bir kimseye dua etmeyin. (yani hacetinizi istemeyin, ibadet yapmayın)" (Cin Süresi: 72/18) 

Üçüncüsü: Muhakkak ki kim Peygambere itaat eder, Allah’ı birler, ona ortak koşmazsa, onun en yakını dahi olsa Allah’a ve Peygamberine düşmanlık edeni, dost edinmesi caiz değildir. Buna delil olarak, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Allah’a ve Ahiret gününe iman eden, hiç bir kavmi; babaları, evlatları, kardeşleri ve akrabaları dahi olsa, Allah’a ve Resulüne düşmanlık edene sevgi besler bir vaziyette bulamazsın. İşte onlar Allah’ın kalplerine imanı yazdığı ve kendinden bir ruh ile destek verdiği kimselerdir. Allah o kimseleri altlarından ırmaklar akan içlerinde ebedi kalacakları cennetlere girdirecektir. Allah onlardan, onlarda Allah’tan razı olmuşlardır. İşte o kimseler Allah’ın hizbini (grup, taraftar) oluştururlar. Allah’ın taraftarları, işte onlar felah ehlidirler.” (Mücadele Suresi: 58/22) 

Bil ki Ey Müslüman! Allah seni ona itaate yöneltsin İbrahim (aleyhisselamın)’in dini olan hanifiyyelik (batıldan hakka doğru yönelmek) sadece Allah’a, tek olarak ona ibadet etmek, ihlaslı olmak demektir. Allah bütün insanlığa bunu emretmiş, bu şekilde ibadet etmelerini istemiştir. Çünkü insanlığı bunun için yaratmıştır.

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Muhakkak ki ben insanları ve cinleri ancak bana ibadet etsinler diye yarattım. (Yaratılmalarında ki tek gaye sadece Allah’a ibadet etmeleridir) (Zariyat Suresi: 51/56) 

“Bana ibadet etsinler” sözünden maksat; Allâh Subhânehu ve Teâlâ’yı, birlemektir. Bu, Allah’ın insanlığa en büyük emri olan tevhiddir. Tevhid Allah’ı bütün ibadet çeşitlerinde birlemektir. Allah’ın insanlığa en büyük yasağı ise ona şirk koşmaktır. Şirk ise; Allah’la beraber başka bir şeye ibadette, itaatte bulunmaktır. Buna delil olarak, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

Allah´a ibadet edin. O´na hiç bir şeyi ortak koşmayın. Ana-babaya da iyilik. Yakınlara, yetimlere, düşkünlere, yakın komşuya, uzak komşuya, yakın arkadaşa, yolcuya ve sağ elinizin sahib olduklarına da. Allah, kendini beğenip böbürlenenleri elbette sevmez. (Nisa Suresi: 4/36) 

Eğer birisi size insanın üzerine öğrenmesi gerekli olan üç temel esas nedir diye sorarsa, vereceğin cevap şu olsun: Kulun rabbini, dinini, ve peygamberi olan Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem)’i bilmesi, tanıması ve öğrenmesidir. 

BİRİNCİ ESAS KULUN RABBİNİ BİLMESİ 

Sana rabbin kim? diye sorulduğu zaman şöyle cevap ver: Benim Rabbim Allah’tır. O ki beni ve bütün yaratılmışları (alemleri) nimeti ile terbiye eden, yetiştiren Allah’tır. O benim kendisine ibadet ettiğim, Ondan başka hiç bir ilahın olmadığı Allah’tır. Buna delil olarak, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

Hamd; alemlerin Rabbı Allah´a mahsustur. (Fatiha Suresi: 1/2) 

Allah’ın dışındaki her şey (yaratılmış) bir alemdir. Bende bu alemden (yaratılmışlardan) biriyim. Sana Rabbini ne ile, nasıl tanıdın, bildin? diye sorulduğu zaman şöyle cevap ver: O’nu (varlığına delalet eden) eylemleriyle ve mahlukatlarıyla bildim. Gece, gündüz, güneş ve ay onun ayetlerindendir. Yedi kat gök ve yedi kat yer ve aralarındaki her şey onun mahlukatlarındandır. Buna delil olarak, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Gece ile gündüz, güneş ile ay (Allah’ın varlığına delalet eden) onun ayetlerindendir. Güneş ve ayı (Rabler edinip) secde etmeyin. Onları yaratan Allah’a secde edin. Eğer Allah’a ibadet ediyorsanız.” (Fussilet Suresi: 41/37) 

Ve şöyle buyurmuştur: 

“Muhakkak ki sizin Rabbiniz olan Allah, gökleri ve yeryüzünü altı günde yaratmış ve sonrada arşın (tahtın) üstüne yükselmiştir. Gündüzün aydınlığını, onu süratle takip eden gece ile örten, güneşi, ayı ve yıldızları emrine boyun eğdiren O’dur. Böyle de her şeyi yoktan var etmek ve yarattıkları üzerinde tasarruf ve hüküm sahibi olma hakkı (yalnızca) Allah’ındır. Alemlerin Rabbi olan Yüce Allah hayrı bol olandır.” (Araf Suresi: 7/54) 

Rab; ibadet edilendir. Buna delil olarak, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

Ey insanlar; sizi de, sizden öncekileri de yaratan Rabbınıza ibadet edin, ta ki, takva sahibi olasınız. (Bakara Suresi: 2/21) 

O ki; yeryüzünü sizin için bir döşek, göğü de bir bina yaptı. Gökten su indirip onunla türlü türlü meyvelerden sizin için rızık çıkardı. O halde bile bile Allah´a eşler koşmayınız. (Bakara Suresi: 2/22) 

(Büyük tefsir alimlerinden) İbn-i Kesir (Allah ona rahmet etsin) şöyle buyurmuştur. İbadete müstahak olan bu kadar çeşitli mahlukatı yaratan, Allah’tır. 

İbadet Çeşitleri: Allah’ın yapılmasını emrettiği; islamın şartları, imanın şartları ve ihsan gibi ibadetlerdir. Öyle ise dua, korku, ümit etmek, tevekkül etmek, isteyerek yönelmek, çekinerek korkmak, itaat ederek sakınmak, bilerek korkmak, yönelmek, yardım dilemek, sığınmak, imdat dilemek, kurban kesmek, adak adamak, yardımını beklemek hep ibadet çeşitlerindendir. Bunlar gibi Allah’ın emrettiği bütün ibadetler yalnızca Allah için yapılır. Bu ibadetlere deliller ise Yüce Allah’ın şu ayetleridir. 

Dua: 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Muhakkak ki mescitler (ibadet yerleri) yalnızca Allah’a aittir. Dolayısıyla Allah’tan başka birine dua (ederek ibadet) etmeyin.” (Cin Süresi: 72/18) 

Kim Allah’tan başkasına dua eder yada duasında Allah’la beraber başkasını da ortak koşarsa, yada duasının bir kısmını başka bir şeye niyazda bulunmak için harcarsa şirke düşer, kafir olur. Buna delil olarak, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Kim Allah’la beraber başka bir ilaha (mabuda), ilahlığına hiç bir delili olmadığı halde dua edecek olursa, muhakkak ki onun cezası (hesabı) Rabbin katında olacaktır. Şüphesiz ki kafirler iflah olmayacaklardır.” (Müminun Suresi: 23/117) 

Peygamber efendimiz (sallallahu aleyhi ve-sellem) şöyle buyurmuştur: 

“Dua ibadetin beyni (özü)’dür.” 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Sizin Rabbiniz buyurdu ki; Bana dua edin de dualarınıza cevap vereyim, icabet edeyim. Muhakkak ki bana ibadet etmekten kibirlenenler hakir ve küçük düşürülmüş olarak cehenneme gireceklerdir.” (Mü'min Suresi: 40/60) 

Korku: Bu ibadete delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

O şeytan, ancak kendi dostlarını korkutur. Mü´min iseniz onlardan korkmayın, Benden korkun.(Ali İmran Suresi: 3/175) 

Ümit Etmek: Bu (ibadetin) delili olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

De ki: Ben de ancak sizin gibi bir beşerim. Yalnız bana tanrınızın tek bir tanrı olduğu vahyediliyor. Artık kim, Rabbına kavuşmayı arzu ediyorsa salih bir amel işlesin. Ve Rabbına ibadette hiç kimseyi ortak koşmasın. (Kehf Suresi: 18/110) 

Tevekkül Etmek: Bu ibadetin delili olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

Korkanlar arasında bulunan, Allah´ın nimetine erdirdiği iki adam demişlerdi ki: Onların üstlerine kapıdan yürüyün, oraya girerseniz; muhakkak siz, galiblersiniz. Şayet mü´minlerseniz; Allah´a tevekkül edin.(Maide Suresi: 5/23) 

Ve ona beklemediği yerden rızık verir. Kim, Allah´a tevekkül ederse; O, kendisine yeter. Şüphesiz ki Allah; emrini yerine getirendir. Gerçekten Allah; her şey için bir ölçü var etmiştir. (Talak Suresi: 65/3) 

İsteyerek Yönelmek, Çekinerek Korkmak, İtaat Ederek Sakınmak: Bu ibadetlere delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

Herkesin bri yönü vardır oraya döner. Öyleyse siz hayırlı işlerde birbirinizle yarışın! Nerede bulunursanız bulunun, Allah hepinizi birden getirir. Şüphesiz ki Allah her şeye kadir´dir.” (Bakara Suresi:2/148) 

Bilerek Korkmak: Bu (ibadete) delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

Nereden (yola) çıkarsan, yüzünü Mescid-i Haram´a doğru çevir. Siz de nerede olursanız, yüzünüzü o yana döndürün, Ta ki, zalim olanlardan başka insanların aleyhinizde bir delili bulunmasın. Artık onlardan korkmayın, Benden korkun ki, hem üzerinizdeki nimetimi tamamlayayım, hem de siz hidayeti ümid edebilesiniz. (Bakara Suresi:2/150) 

(Allah’a) Yönelmek: Bu (ibadetin) delili olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“(Her işinizde) Rabbinize yönelin ve (nefislerinizle) O’nun (emirlerine, dinine) teslim olun.” (Zümer Suresi: 39/54) 

Yardım Dilemek: Bu (ibadete) delil olarak ise, 

Yüce Allah’ın şu sözüdür: 

“Yalnız sana ibadet eder ve yalnızca senden yardım dileriz” (Fatiha Suresi: 1/5) 

Peygamber efendimiz bir hadisinde şöyle buyurmuştur: 

“Yardım dilediğin zaman Allah’tan yardım dile” 

Sığınmak: Bu (ibadetin) delili olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“De ki: İnsanların Rabbi ve Hükümranı olan Allah’a sığınırım” (Nas Suresi: 114/1-2) 

İmdat Dilemek: Bu (ibadetin) delili olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Rabbinizi imdada çağırdınız da (O da hemen akabinde) sizin bu çağrınıza cevap vermişti(karşılık vermişti).” (Enfal Suresi: 8/9) 

Kurban Kesmek: Bu (ibadetin) delili olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“De ki: Benim namazım, kestiğim kurban, hayatım ve ölümüm alemlerin Rabbi olan Allah içindir. O’nun (bu ibadetlerde) hiç bir ortağı yoktur. Ben bununla (bu ibadetleri yapmakla) emrolundum ve ben ilk Müslüman olanım.” (Enam Suresi: 6/162-163) 

(Peygamber efendimiz) sünnetinde şöyle buyurmuştur: 

“Allah kendinden başkası için kurban kesene lanet etmiştir.” 

Adak Adamak: Bu (ibadetin) delili olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Onlar adaklarını yerine getirirler ve şerri, kötülüğü yaygınlaşmış olan (o) günden korkarlar” (İnsan Suresi: 76/7) 

İKİNCİ ESAS KULUN İSLAM DİNİNİ DELİLERİ İLE BİLMESİ 

İslamın Tarifi: 

İslam: Kulun Allah’ı (bütün yapmış olduğu ibadetlerde) birleyerek ona teslim olması, (emirlerine, yasaklarına) boyun eğerek itaat etmesi, şirkten ve onun ehlinden kendini uzak tutması, beri kılması demektir. İslam üç mertebedir. Bu mertebeler şunlardır: İslam, İman ve İhsan. Her mertebeninde kendine göre rükünleri vardır.  

BİRİNCİ MERTEBE: İSLAM 

İslamın Rükünleri: 

1- Kelime-i Şehadet getirmektir. Yani Allah’tan başka hakkı ile gerektiği gibi ibadet edilecek hiçbir mabud, ilah yoktur ve Muhammed onun elçisidir demektir. 

2- Namaz kılmak 

3- Zekat vermek 

4- Oruç tutmak 

5- Hacca gitmek (Allah’ın evini haccetmek) 

Kelime-i Şehadetin delili olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Allah Ondan başka hakkı ile ibadet edilecek hiç bir ilah olmadığına şahitlik etmiştir. (Öylede) Melekler ve ilim ehli olanlar dosdoğru ve adaletli olarak buna şahitlik etmişlerdir. O izzet ve hüküm sahibinden başka hakkı ile ibadet edilecek bir ilah yoktur.” (Ali İmran Suresi: 3/18)

 (Şehadetin) manası ise: Allah’tan başka hakkı ile gerektiği gibi ibadet edilecek başka bir ilah yoktur demektir. “Başka bir ilah yoktur” sözü; Allah’ın dışındaki bütün ibadet edilen her şeyi iptal eder (hükmünü kaldırır). “Allah’tan başka” sözü; bütün ibadet çeşitlerinin yalnızca, tek olarak Allah’a ait olması demektir. O’nun ibadetlerde kendisinin bir ortağı olmadığı gibi mülkünde de bir ortağı yoktur. Bu şehadetin açıklaması ve tefsiri, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Hani İbrahim babasına ve kavmine beni yaratan Allah hariç sizin ibadet ettiklerinizden beriyim. Muhakkak ki O, beni doğruya iletecektir. (Allah) İbrahim’in bu sözünü kendisinden sonra gelecek olanlar belki hakka, doğruya yönelirler, dönerler diye baki kılmıştır.” (Zuhruf Suresi: 43/26-27-28) 

Ve şöyle buyurmuştur: 

“De ki: Ey kitap ehli! (Yahudiler ve Hıristiyanlar) sizinle bizim aramızda ortak olan kelimeye geliniz. (O kelime ki) Allah’tan başkasına ibadet etmeyeceğimiz, ona herhangi bir şeyi ortak koşmayacağımız, Allah’ın dışında birbirimizi Rabler edinmeyeceğimiz (Kelime-i tevhittir). Eğer yüz çevirir, gerisin geriye dönerlerse (onlara) şahit olun! Biz Müslüman olanlarız deyin” (Ali İmran Suresi: 3/64) 

Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem)’in Allah’ın Resulü, elçisi olduğuna delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

Andolsun ki; size kendinizden bir peygamber gelmiştir. Sıkıntıya uğramanız kendisine ağır gelir. Sizin üzerinize düşkündür, mü´minlere rauf ve rahim´ dir. (Tevbe Suresi: 9/128) 

“Muhammed Allah’ın Resulü” şehadetinin manası ise şudur: Emrettiği şeyleri yerine getirmek, haber verdiği şeyleri doğrulamak, yasakladığı ve nehyettiği şeylerden kaçınmak, Allah’a onun getirdiğinden başka bir şeyle ibadet etmemek demektir.  

Namazın, zekatın ve tevhidin tefsirine delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır:

“Onlar yalnızca Allah’a ibadet etmek ve dini (ibadeti) sadece ona halis kılmak, batıldan hakka meyleden kişiler olmak, Namazı dosdoğru kılmak, zekatı vermekten başka bir şeyle emrolunmamışlardır. Zira dosdoğru inanç ve din işte bu dindir.” (Beyyine Suresi: 98/5) 

Oruç ibadetinin farziyetine delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır:

“Ey İman edenler! Sizden öncekilere yazıldığı (farz kılındığı) gibi size de oruç yazılmıştır.Umulur ki (Allah’ın azabından) korkarsınız, sakınırsınız.” (Bakara Suresi: 2/183) 

Hac ibadetinin farziyetine delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır:

“Allah’ın kulları üzerinde evine gitmeye gücü yetenler için hac etmeleri bir hakkıdır. Eğer kim inkar eder, küfrederse Muhakkak ki Allah bütün alemlerden müstağnidir (onlara ihtiyacı yoktur).” (Ali İmran Suresi: 3/97) 

İKİNCİ MERTEBE: İMAN 

İman yetmiş küsür şubedir. En yücesi, üstünü “la ilahe illallah" (Allah’tan başka hakkı ile ibadet edilecek hiç bir ilah yoktur) demek, en aşağısı ise yolda bulunan rahatsız edici şeyleri yok etmek, imha etmektir. Haya etmek imanın şubelerinden biridir. İmanın altı şartı vardır. 

İMANIN ŞARTLARI: 

1- Allah’a inanmak 

2- Meleklere inanmak 

3- Kitaplara inanmak 

4- Peygamberlere inanmak 

5- Ahiret gününe inanmak 

6- İyi ve kötü yönleriyle kadere inanmak. 

Bu ibadetlere delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır:

“İyilik yüzlerinizi doğuya ve batıya doğru çevirmek değildir. Ve lakin gerçek iyilik Allah’a, Ahiret gününe, meleklerine, kitaba ve peygamberlere iman edenin iyiliğidir.” (Bakara Suresi: 2/177)

 Kadere inanmaya delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır:

“Muhakkak ki biz her şeyi belli bir kadere göre yarattık.” (Kamer Suresi: 54/49) 

ÜÇÜNCÜ MERTEBE: İHSAN 

İhsanın tek bir rüknü vardır. O da Allah’a sanki onu görüyormuş gibi ibadet etmektir, sen onu görmesende O seni görmektedir. İhsanın delili olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır:

“Muhakkak ki Allah, takva sahipleri (haramlardan Allah’tan korkarak kaçınanlar) ve ihsan edenlerle (kulluklarını hakkı ile yerine getirenler) (ilmi,yardımı ile) beraberdir.” (Nahl Suresi: 16/128) 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır:

“İzzet ve rahmet sahibi olana (Allah’a) tevekkül et. O ki seni namaza kalktığın zaman ve secde edenler arasındaki değişmeni görür. Şüphesiz ki O her şeyi işiten ve bilendir.” (Şuara Suresi: 26/217-218-219-220) 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır:

“Ne işte olursan ol, ona dair Kuran’dan ne okursan oku, (Ey insanlar!) ne amel işlerseniz işleyin siz ona daldığınız sırada mutlaka, muhakkak ki biz sizin üzerinize şahit oluruz.” (Yunus Suresi: 10/61) 

Bu konuya Peygamber efendimizin sünnetinden delil olarak ise, meşhur Cibril hadisidir. “ Ömer bin Hattab (Radıyallahu anh)’dan rivayet olunan bir hadisi şerifte şöyle buyurmuştur: 

“Biz peygamberin (sallallahu aleyhi ve sellem) yanında oturuyor iken üzerimize bembeyaz elbiseli, simsiyah saçlı, üzerinde yolculuk eseri gözükmeyen içimizden onu kimsenin tanımadığı bir adam çıka geldi ve peygamberin dizlerine dizlerini dayayarak iki elini bacaklarının üstüne koyarak oturdu ve Peygamber efendimize Ey Muhammed! Bana islamdan haber ver dedi? O da Allah’tan başka hakkı ile ibadet edilecek ilah yoktur ve Muhammed onun elçisidir demen, namazı kılman, zekatı vermen, orucu tutman, gitmeye gücün yeterse hacca gitmen, demişti. O da: Doğru söyledin dedi. Biz onun hem soru sorup hemde doğrulamasını acayip bir şey olarak karşıladık. Sonra O: Bana imandan haber ver dedi. Peygamber efendimizde ona iman Allah’a, Meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe, iyi ve kötü yanlarıyla kadere inanmandır” dedi. Daha sonra bana ihsandan haber ver dedi. Peygamber efendimizde İhsan; senin Allah’ı görmediğin halde Allah’ı görür gibi ibadet etmendir. Şüphesiz ki Allah seni görmektedir. (Sonra) bana kıyamet saatinden haber ver dedi. (Peygamber efendimizde ona): Soru sorulanın soruyu sorandan daha fazla bu konuda bir bilgisi yoktur dedi. (Cibril) Bana emarelerinden, alametlerinden haber ver dedi. (O da) Köle kadının kendi sahibini doğurması, ayakları ve kendileri çıplak fakir koyun çobanlarının yüksek binalar dikmekte birbirleriyle yarışmaları (emaretleridir) dedi. Sonra çekip gitti. Uzun bir müddet bekledikten sonra peygamber efendimiz Ey Ömer! Soru soranın kim olduğunu biliyormusunuz diye sordu. Bizde Allah ve Resulü daha iyi bilir dedik. Bu kişi Cibril’dir, size dininizi öğretmek için geldi dedi.” (Müslim c:1 sh:37) 

ÜÇÜNCÜ ESAS 

Peygamber Efendimiz Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem)’in Bilinmesi 

O; Haşim oğlu Abdulmuttalib oğlu Abdullah oğlu Muhammed’dir. Haşim Kureyş’den, Kureyş Arap’tan, Arap ise Allah’ın dostu İbrahim’in oğlu İsmail’in soyundandır. (O ikisine ve Peygamber efendimize en güzel dua ve selam olsun) Onun (Peygamber efendimizin) altmış üç yıllık bir ömrü vardır. Bunun kırk yılı peygamberlikten önce, yirmi üç yılı ise peygamber ve resul olarak geçmiştir. İkra suresi ile Nebi, Müddessir Suresi ile Resul olmuştur. Mekke şehri onun memleketidir. Allah onu şirkten sakındırması ve tevhide davet etmesi için göndermiştir. Buna delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır:

“Ey örtüye bürünen (Peygamber), Kalk ve sakındır ve Rabbini yücelt ve elbiseni temizle ve günahlardan uzak dur ve yaptığın iyiliği çok görüp başa kalkma ve Rabbin için sabret.” (Müddessir Suresi: 74/1-2-3-4-5-6-7) 

Ayetteki “Kalk ve sakındır”ın manası; şirkten sakındır, tevhide davet et demektir. “Rabbini yücelt”in manası; tevhitle onu birlemekle yücelt demektir. “Elbiseni temizle”’nin manası amellerini şirkten temizle demektir. “Günahlardan uzak dur”’un manası putlardan, tapılan her şeyden ve ehlinden uzak dur, onları terk et demektir. Peygamber efendimiz şirkten on sene insanlığı sakındırdı, tevhide davet etti. On yılın sonunda miraca çıktı. Beş vakit namaz farz olundu. Bu şekilde Mekke’de üç sene namaz kıldı. Daha sonra Medine’ye hicret etmekle emrolundu. Hicret: (Kişinin) şirk beldesinden (küfür beldesinden) İslam diyarına intikal etmesi demektir. Hicret kıyamet kopuncaya kadar İslam ümmeti üzerine farzdır. Buna delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır:

“Melekler ruhlarını (canlarını) alacakları nefislere, siz (dünya hayatında) ne yapıyordunuz diye sorarlar. Onlarda bizler (kâfirler yüzünden dinin emirlerini tatbikten) aciz kimseler idik derler. (Melekler onlara) Allah’ın arzı (yeryüzü) geniş değilmi idi, yeryüzünde hicret etseydiniz derler. O kimselerin barınacakları, kalacakları yer cehennemdir. Orası kötülüğü çok olan bir varış yeridir. Erkeklerden, kadınlardan ve çocuklardan (hicret etmeye gücü yetmeyen) aciz kalan, bir çare ve yol bulamayanlar bundan müstesnadır. Allah böylelerini umulur ki affeder. Allah çokça af ve mağfiret sahibidir.” (Nisa Suresi: 4/97-98-99) 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır:

“Ey iman edenler! Şüphesiz ki benim arzım (yeryüzü) geniştir. (Bu itibarla) yalnızca bana ibadet edin.” (Ankebut Suresi: 29/56) 

İmam Bağavi  (Allah ona rahmet etsin) bu ayetin iniş sebebinin Mekke’den hicret edemeyen Müslümanların Mekke’de kalışlarıdır. Allah onlara iman ismi ile seslenmiştir (demiştir.). Hicrete sünnetten delil olarak ise, Peygamber efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)’in şu sözüdür.

 “Tevbe kesilmedikçe hicrette sona ermez, güneş batıdan doğmadıkça da tevbe kapısı kapanmaz” (Ebu Davud: 2479 no’lu hadis) 

Peygamber efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) Medine’ye yerleşip karar kılınca, dinin diğer hükümleri ile de emrolundu. Zekat, oruç, hac, ezan, cihad, iyiliği emredip kötülükten sakındırmak gibi islamın diğer hükümlerini insanlığa bildirdi. Bu şekilde on yıl devam etti. Hicretin onuncu yılında vefat etti. (Allah’ın salatı ve selamı onun üzerine olsun) Onun getirmiş olduğu bu din kıyamete kadar baki kalacaktır. Hiç bir hayırlı (iyi iş) yoktur ki onun (peygamber efendimiz) dini buna delalet, işaret etmesin, hiç bir kötülükte yoktur ki sakındırmasın. Dinin delalet ettiği hayır: tevhid ve Allah’ın sevdiği ve razı olduğu her şeydir. Allah onu bütün insanlığa peygamber olarak göndermiş, insanların ve cinlerin hepsine ona itaat etmeyi farz kılmıştır. Buna delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır:

“De ki: Ey İnsanlar! Şüphesiz ki ben Allah’ın elçisi (peygamberi) olarak sizin hepinize gönderildim” (Araf Suresi: 7/58) 

Onunla Yüce Allah dinini kemale, tamama erdirmiştir. Buna delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Bu gün ben size dininizi kemale erdirdim ve üzerinize nimetimi tamamladım ve İslam dininden sizin için razı oldum” (Maide Suresi: 5/3) 

Peygamber efendimizin öldüğüne delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Şüphesiz ki sende öleceksin ve onlarda ölecekler, sonra siz (Ey insanlar) Rabbinizin huzurunda mahkeme olunacaksınız.” (Zümer Suresi: 39/30-31) 

İnsanlar öldükten sonra tekrar diriltileceklerdir. Buna delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Sizi (topraktan) yarattık ve tekrar ona döndüreceğiz ve bir kere daha sizi ondan çıkaracağız” (Taha Suresi: 20/55)

 Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Allah sizi yeryüzünden (tıpkı bir bitki gibi) çıkardı. Sonra ona sizi döndürecek, sonra sizi tekrar çıkaracaktır.” (Nuh Suresi: 71/17-18) 

İnsanlık tekrar diriltildikten sonra hesaba çekilecekler ve amellerinin karşılığı verilecektir. Buna delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Göklerde ve yerde ne varsa hepsi Allah’a aittir. (bunların yaratılması ise Allah’ın) kötülük edenleri yaptıkları ile cezalandırması, iyilik edenleri, güzel iş işleyenleri de mükafatlandırması içindir.” (Necm Suresi: 53/31) 

Kim yeniden diriltilmeyi yalanlarsa kafir olur. Buna delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Kafirler, inkar edenler yeniden diriltilmeyeceklerini zannederler. De ki: Evet Rabbime yemin olsun ki siz tekrardan muhakkak ki diriltileceksiniz. Sonrada yaptıklarınızdan haber edileceksiniz. (Elbette ki) Allah için onu yapmak çok kolaydır.” (Teğabun Suresi: 64/7) 

Yüce Allah bütün peygamberleri müjdeleyiciler ve uyarıcılar olarak göndermiştir. Buna delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“(Biz) İnsanlığa peygamberler gönderildikten sonra Allah’a karşı kullanabilecekleri bir delilleri kalmasın diye müjdeleyici ve sakındırıcı peygamberler gönderdik.” (Nisa Suresi: 4/165) 

İlk olarak bir din ile gönderilen peygamber Nuh aleyhisselamdır. Buna delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Biz Nuh’a ve daha sonraki peygamberlere vahy ettiğimiz gibi şüphesiz ki sanada vahyettik.” (Nisa Suresi: 4/163) 

Muhakkak ki Allah Nuh (aleyhisselam)’dan Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem)’e kadar bütün ümmetlere bir peygamber göndermiştir. Bütün peygamberler ümmetlerini yalnız Allah’a ibadet etmeye çağırmış ve tağuta ibadet etmeyi yasaklamışlardır. Buna delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Muhakkak ki biz her ümmete Allah’a ibadet edip, tağutlardan kaçınmaları için bir peygamber gönderdik.” (Nahl Suresi: 16/36) 

Yüce Allah bütün kullara tağutları inkar edip, Allah’a iman etmelerini farz kılmıştır. Tağut kelimesinin manası hakkında İbni Kayyım şöyle söylemiştir: 

Tağutun manası: Kulun haddini aşarak Allah’tan başka ibadet ettiği her mabud, onun dışında emrine tabi olduğu kendisine tabi olunan ve kendisine itaat edilen her şey tağut demektir. Tağutlar çok çeşitlidir. Başlıcaları beş tanedir. 

1- Şeytan (Allah ona lanet etsin) 

2- Kendisine ibadet edilmesinden razı olan, ibadet edilen 

3- Kendisine ibadete çağıran 

4- Gaybdan bir şey bildiğini iddia eden 

5- Allah’ın indirdiğinin dışında hükümedenler tağuttur. 

Buna delil olarak ise, 

Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: 

“Dinde zorlama yoktur. Hak yol batıl yoldan ayrılmıştır. Kim tağutu inkar eder, Allah’a inanırsa kopması mümkün olmayan en sağlam kulpa tutunmuş olur. Allah çokça her şeyi işiten ve bilendir.” (Bakara Suresi: 2/256) 

La ilahe illallah'ın manası da budur. (Allah’tan başka hakkı ile ibadet edilecek bir ilah yoktur) Peygamber efendimiz şöyle buyurmuştur: 

“Her işin başı islamdır, direği namazdır ve direğin zirvesi ise Allah yolunda cihattır.” 

Allah her şeyi en iyi bilendir. Ve sallallahu ala Muhammedin ve ala alihi ve sahbihi ve sellem.

Hâtime: 

Hamd âlemlerin rabbi olan Allâh’a mahsustur. Salât ve selâm yaratılmışların en hayırlısı Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem’in, âlinin ve ashabının üzerine olsun.

Yardım ve başarı, izzet ve şeref Allâh’tandır.

O, her şeyin en iyisini bilendir.

Muvahhid Kullara Selâm Olsun.

Polat Akyol 

KAYNAK: 

Yazar: Şeyh Muhammed bin Abdulvahhab


( Dinde Üç Temel Esas Ve Delilleri başlıklı yazı Polat Akyol tarafından 24.10.2020 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.