Eklenme Tarihi : 2.06.2020
Okunma Say�s� : 1253
Yorum Say�s� : 1

�l��y� Ka��rmak

    �yiyip i�mekte veya davran��larda a��r� gitmek� Tdk
    ��l��y� ka��rmak� T�rk�e bir deyimdir. Dilimiz; atas�zleri gibi, deyimler bak�m�ndan da �ok zengin bir dildir.
    Deyim; Ger�ek anlam�ndan farkl� anlamlar� olan, duygu, d��nce ve durum anlatan kal�pla�m�� s�zc�klerdir, dedikten sonra, konumuza d�nelim.
    Evren bir �l�� i�inde s�rekli hareket halindedir. Evren i�inde mavi bir nokta olan d�nya da bir �l�� i�inde d�nmektedir.
    Do�a bir �l�� i�inde devinmekte. Bu devinim s�recinde her g�n say�s�z �l�mlere, say�s�z do�umlara tan�kl�k etmektedir ve �l�mlerle eskiyen ve eksilen ne varsa, do�umlarla, kendini yenilemektedir. Do�ada hi�bir �ey yoktan var olmayaca�� gibi hi�bir �ey de yok olmaz.
    �l�m, �nsan d�hil hi�bir varl�k i�in yok olu� de�il, bir de�i�im ve d�n��md�r. Bunlar�n hepsi bir �l�� i�inde olmaktad�r.
    Ne var ki insan, akl�na eseni yapan tek canl�d�r. O y�zden �l��y� ka��rmak, insana �zg� bir davran�� bi�imidir.
    Rivayet edilir ki: Bir yolcu at�yla yol al�rken bir k�ye rastlar. Bu k�yde mola vermek i�in at�n� yedekler, y�r�yerek bir kap�y� �alar. Kap�y� a�an hane sahibine, selam verir. �Tanr� misafiri kabul eder misiniz� der? Hane sahibi sevin�le evin han�m�na seslenir. �Misafirimiz var, eve g�t�r! Ben de geliyorum� der. At�n yular�n� al�r, kendi hayvanlar�n�n yan�na g�t�r�r, ko�umlar�n� da ald�ktan sonra suyunu yemini verir.
    Evde sevin�li, bir tela� ba�lar. Sevin� misafir geldi�i i�in, tela� ise misafiri a��rlamak i�indir. Evde olanlar� d��n�rler, eksikleri kom�ulardan tamamlayarak, misafire adeta ziyafet �ekerler.
    Misafir �ok memnun ve rahat� Misafirli�i uzat�r.
    Hane sahibinin gelene�inde, misafiri kovmak olmad��ndan, davran��lar�yla misafirden kurtulmak isterler. Bunu anlayan misafir, geldi�inin haftas�nda at�n� e�erler. Heybesini haz�rlar.
   Hane sahibi memnun, kap�ya gelip yolcu etmeyi d��n�r. Kibarl�k olsun diye de dilinin ucuyla, �Kalsayd�n�z� der.
    Misafir: �At�m� nereye ba�layay�m� der.
    Hane sahibi dilini g�sterir, �Aha, buraya ba�la!�
    Bu olayda misafir, misafirlikte �l��y� ka��rm��, hane sahibine y�k olmu�tur.
Belki de bunun gibi sebeplerden, �Misafirin hay�rl�s� ge� gelip, er gidenidir.� S�z� dilimize yerle�mi�tir.
    Filozoflar erdemi tan�mlarken; bilgelik, yi�itlik, do�ruluk ve �l��l�l�kten s�z ederler. "Erdemli insan�n, eylemleri, duygular� �l��l�d�r." �yle ise, "�l��l� olmak erdemdir" derler.
    Montaigne (1533- 1592 Fransa, yazar) �Son s�n�r�na varan hazda inlemeye, s�zlanmaya varan bir durum vard�r. �nsan can �eki�ir gibi olur ve bu durumu en ac� s�zlerle ifade eder. Bitmek, yanmak, bay�lmak, �lmek gibi.� derken, Seneca�n�n a�a��daki s�z�n� i�aret eder.
    Seneca (M� 4- MS 65 Roma, filozof) ise: �Mutluluk bile haddini a�arsa azap olur.�
    G�lerken �l��y� ka��rd��n�zda, g�zlerinizden ya� gelmeye ba�lar ve g�lmeniz h��k�r��a d�n��r.
    �ocu�unuza sevginizi g�sterirken �l��y� ka��r�rsan�z, �ocu�u ��mart�rs�n�z. Bir s�re sonrada �ocu�u denetleyemez olursunuz.
    Erkek olarak, bir kad�n� ya da kad�n olarak, bir erke�i tutkuyla sevip, sevmekte �l��y� ka��r�rsan�z, g�z�n�z k�r, kula��n�z sa��r, bir mecnun olursunuz.
    Yemek yerken, dost edinirken, dostlar�n�zla i�ki i�erken, para harcarken, kredi kart� kullan�rken, konu�urken, birisini ele�tirirken, daha �ok �ey say�labilir. �l��y� ka��rmamal�s�n�z.
    �mam Buhari (810- 870, �ran, Buhara, Fars k�kenli �slam, Hadis yorumcusu); ��frat ve tefritten uzak durun� diyerek, bu konuda �slami anlay�� da �zetlemi�tir.(ifrat, c�mertlikse, tefrit de cimriliktir ya da �frat cesaret ise, tefrit de korkakl�kt�r vs.) Yani; ��frat�, a��r� gitmekse, �tefrit�, geride kalmakt�r� diyerek, iki s�zc��e a��kl�k getireyim.
   �l��y� ka��rmak, kapana d��mek gibidir. �l��y� ka��ran ki�inin ka�acak yeri kalmaz. Bedelini kendisi �der. Ba�kalar� de�il! Bu bedel, en hafifinden ay�planmak ya da soyutlanmakt�r.
    Yaz�m� ��yle sonland�rmak istiyorum.
    Ya�am�n hangi alan�n da olursa olsun; davran��lar�n�z� ve duygular�n�z� denetlemek, �l��l� olmak durumundas�n�z. Ak�l sa�l�� yerinde olan�n bunu yapmas� beklenir.. Hangi alanda �l��y� ka��r�yorsan�z o alanda zaaf�n�z var demektir. Unutmay�n�z ki:
    ��nsan, kirlerinden ar�nd�� kadar temiz, zaaflar�ndan ar�nd�� kadar insand�r.�
--------------------------------------------------- Tahir Eker 1.6.2020

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( �l��y� Ka��rmak ba�l�kl� yaz� yolcu9901 taraf�ndan 2.06.2020 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.