Okuma listemde ba�ka kitaplar da var. Fakat bu kitap, tarihsel bir s�re� i�erisinde, olaylar�, sonu�lar�, hatalar�, taraflar�n beklenti, tepki ve yanl��lar�n� daha detayl� i�leyen bir kitap. Bu nedenle, planlad��mdan daha uzun zamanda okumak zorunda kald�m.

Ortada bir sorun oldu�unda herkes g�r�� birli�i i�erisinde. Etnik kimlik ve aidiyet, k�lt�rel adaptasyon sorunlar�, yaln�zca �lkemizde de�il, �o�u �lkelerde g�ndem maddeleri aras�ndad�r.

Bizdekini de �K�rt sorunu� diye etiketlemek biraz noksan ve yanl� yakla��m olur. Cumhuriyet d�neminden �nce, i�aret veren bu kimlik sorunu, �telenerek g�n�m�ze kadar b�y�t�lerek ta��nm��t�r. Buna genel anlamda �birlikte ya�ama sorunu� , �ortak medeniyet sorunu� demek
bizi ��z�m aray��na daha kolay g�t�r�r.

Din, dil, inan�, felsefi ve siyasi e�ilim, y�nelim ve tercihlere g�re, t�m toplum bireylerini tektiple�tiren bir devlet anlay�� elbette kabul edilemez. Y�netim, ileti�im, e�itim, kay�t, dok�mantasyon disiplini i�in, kamusal alanda resmi dil elbette tek dil olmal�d�r.

Fakat ana dil, yani anam�z�n do�du�umuzda bize ��retti�i dil, ailenin i� ileti�im dili, kendimizi ifade etti�imiz dil, r�yam�z� g�rd��m�z dil, varolu�umuzun ayr�lmaz bir par�as�d�r.

Anadilimle d��n�p yazd��m bir �iirden, an�dan, makaleden, �zlemden, hasretten beni mahrum etti�inizde, t�m duygular�m� k�reltmi� ve beni kendi topra��mda esir alm�� olursunuz.

Bu durum benim �evreme, y�netici kurumlara, karar verenlere kar�� sevgimi, g�venimi azaltmaz m�?

Ben T�rk�e/K�rt�e konu�uyorsam, t�m ifade sanatlar�m�, vurgu ve metaforlar�m� en iyi konu�tu�um dil ile yazabilirim. Sonra isterse y�z farkl� dile �evirsinler.

��te bu alanda ge�mi� d�nemde �ok ac�mas�z/ mant�ks�z/gereksiz/gerek�esiz hatalar yap�lm��t�r.

K�rt�e olarak evde, sokakta konu�mak, m�zik dinlemek su� say�lm��, bu s�zde su�u i�leyenlere de d��man g�z� ile bak�lm��t�r. K�lt�rel yok saymalar, �tekile�tirmeler zamanla sosyal bir travmaya d�n��m�� ve ter�r�n kap�s�n� aralam��t�r.

K�rt�e radyo, TV, gazete, dergi ve �zel kurs a�ma hakk� sonradan verilmi� olsa da, k�lt�rel k�rg�nl�k, k�zg�nl�k tam izole edilememi� ve zaman zaman da iyi niyetli at�lan ad�mlar�n da suiistimal edildi�i g�zlemlenmi�tir. Bir�ok s�re� ba�lat�lm�� ve sonuca yakla��rken, bilinmeyen neden/etken ve fakt�rlerden dolay� kesintiye u�ram��t�r.

Bir bireyin dilinin, dininin, mezhebinin, milliyetinin, sosyolojik ya�am alg�s�n�n farkl� olmas� elbetteki su� de�il, noksanl�k de�il, g�nah de�il, ahlaks�zl�k de�ildir. Fakat hak ve �zg�rl�k aray��nda,

Ya�ad�� toplum i�erisinde, yasal d�zeni yok say�p, �iddete ba�vurup, mala-m�lke zarar vermeye, can almaya y�nelmi�se bu bir hak arama, �zg�rl�k tercihi de�il, tart��mas�z bir ter�r eylemidir.

Ve devlet kendini, vatan� ve milleti koruma ad�na me�ru ve hakl� m�dafaa hakk�n� kullanmak durumundad�r.

�nan�, milliyet, emek, ideoloji, felsefi d��nce birli�i ancak, anayasal g�vence ile lokal d�zeyde bir k�lt�rel �rg�tlenme ile toplumda yer edinebilir. Renk ve motiflerden olu�ur toplum.

Toplumun tamam�na tek tip bir tercih dayat�lamaz, t�m toplum bu �nerme ile dizayn edilemez.

Ortak beklenti, idealler, g�venceler, ekonomik kazan�mlar, ama�lar �zerine bir aidiyet ve medeniyet anlay�� geli�tirilebilir.

Siyasi, tarihsel, k�lt�rel ve mant�ksal hatalar; bireyin kendi iradesi d��nda edindi�i etnik ve folklorik aidiyetini, ola�an�st� b�y�k bir toplumsal sorun olarak kar��m�za ��karm��t�r.

Yurdumuzda, 26 farkl� etnik k�lt�r aidiyeti oldu�u belirtiliyor. Bir de bu demografik yap�ya

5 milyon s��nmac� g��men eklenmi�tir. Her kendini farkl� kimlikle tan�yan�n, ayn� topraklar �zerinde, ayr� bir devlet kurma emeli/ideali ile ya�amas�, b�y�k bir gaflet ve yan�lg�d�r.

B�yle bir giri�im ve heves; �lkenin birli�i, b�t�nl��, g��lenip, kalk�nmas�nda g�z� olan di�er �lkelerin de i�tah�n� kabartmakta ve onlar�n tezgah�na d��lmektedir.

Bu sorun, yani birlikte ya�ama sorunlar�; k�lt�rel birliktelik, sosyolojik g�zlem, empati, yerel dayan��ma, yasal g�vence, bilimsel y�ntemlerle ��z�me kavu�abilir. Diplomatik giri�im ve siyasetin dili ise pi�mi� a�� servis etmek i�in, ileti�im i�in gereklidir sadece. Askeri ve siyasi otoriteye havale etmek, sorunu derinlemesine anlamamakt�r. Milli birlik ve beraberlik i�inde, co�rafya kaderimizi, �okk�lt�rl�l�k ruhu ile y�celtmeliyiz.

Di�er t�rl�, 26 etnik k�kenden olu�an milletin b�t�nl��n�, renklerine ay�rmaya kalk��t��m�zda, bunun bir de alt tonlar�, alt k�meleri ��kacakt�r. O zaman y�zlerce alt kimlikler olu�acak, a�iretler, mezhepler, tarikatlar, cemaatler, fraksiyonlar, klanlara b�l�nm�� bir toplum bizi yava� yava� ta� devri anlay��na s�r�kleyecektir.

Duygu, d��nce, inan�, bilim ve sanat d�nyam�z zedelendi. �yk�, t�rk�, �ark�, destan ve ruhumuzu derinden etkileyen di�er sosyal �retimler azald�, yok denecek kadar az.

Bu durum da bireyler ve k�lt�rleraras� ileti�imi ve duyguda�l�� olumsuz etkiliyor. Al�nganl�klar, k�r�lganl�klar, k�sl�kler, doyumsuzluklar, duyars�zl�klar, vurdumduymazl�klar had safhada.

D�nya genelinde 6.000 dil ve 3.000 etnik grup oldu�u belirtilmektedir. Hepsi ayr� bir devlet stat�s� i�in m�cadele etse ve ba�ar�l� olsa, BM�ye kay�tl� 185 �lkenin, 6.000�e ��kmas� nas�l bir kaos do�uraca��n� var�n siz hesap edin. Anayasal vatanda�l�k hak ve �devleri, her yurtta�a ayn� sorumlulu�u y�kl�yorsa, zaten b�t�nl�k sa�lanm�� demektir.

Sonu� olarak �unu belirtmek isterim ki, kar��l�kl� ac�lar�n anlat�ld��, ��z�mlerin de aralarda sunuldu�u, samimi ve objektif dille bize sunulan bu kitap beni �ok etkiledi.

Daha �nce �nermi� oldu�um kitaplarla birlikte, bu kitab�n da dikkatlice ve t�m taraflarca okunmas�, birlik ve beraberli�e, kayna�maya bizi daha da yakla�t�racakt�r.

Evet ac�lar ve zorluklar insan� olgunla�t�r�r. Fakat bir noktada son bulmal� ki, kalan �m�rde insanca ya�ama hakk�m�z da olsun ve gelecek nesiller ayn� ac�y� tatmas�n. Analar a�lamas�n, babalar i�ten yanmas�n.

Samsun, 18.02. 2020

Ali R�za MALKO�

www.arm.web.tr

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Hasan Cemal K�rtler ba�l�kl� yaz� Ali R.MALKO� taraf�ndan 18.02.2020 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.