TERZÝ DÜVEN SATARSA

Etme bulma dünyasý

                   Arif'in Haceli köyünde çiftçilik ve hayvancýlýkla geçimini saðlayan, o döneme göre kimseye muhtaç olmadan ayakta durabilen, az buçuk misafir kabul edebilecek odasý bulunan, yerine göre aða sayýlabilecek bir kiþi idi. 

            Samanlýðýnýn büyük olmasýndan istifade ederek bolca saman yaptýrýr, bunun ihtiyaç fazlasýný oðlu Hacý ve hayatýnda hiç evlenmemiþ, köylünün adýný sadece lakabýyla bildiði kardeþi Hüsnü'yle (Bücü) þehre ya da çevre köylere gönderip sattýrarak ev ihtiyaçlarýný giderirdi. Oðlu Mehmet küçük olduðundan iþin ucundan hiç tutmazdý, onun aklý fikri okuyup öðretmen olmadaydý. 

           Hacý'nýn þehir'de bir iþi çýkmýþtý. "Orada satarým" düþüncesiyle at arabasýný çetene çevirip içine saman yüklediler, atlarý koþtular, tam evden çýkacaklardý ki Bücü’yü arýlar soktu. Birden kafasý, gözü þiþti ki o vaziyette de þehre gidemezdi.

           Güdük Ýreþid'in Hasan'la Hacý ta çocukluklarýndan beri yedikleri, içtikleri ayrý gitmeyen iki candan arkadaþtýlar. Öyle ki öyküde baþlarýndan geçecek olaydan birkaç yýl sonra kader onlarý Ankara Etemesgut'ta asker arkadaþý da yapmýþtý.
          Emmisi Bücü'nün þehre gidemeyeceði anlaþýlýnca Hacý koþarak soluðu arkadaþý Hasan'ýn yanýnda aldý. Ona durumu anlattý. Bunu kabul eden Hasan þehre gidiyoruz, üstümüze baþýmýza bir çeki düzen verelim týraþ olalým, böyle gidilmez dedi. Öyle de yaptýlar.

           Saman yüklü çetenin üstüne bindiklerinde geriden pýrýl pýrýl parlayan gençlere kýzlar gýpta ile bakýyorlardý. Taþlý Kervansaray dað yollarýndan birçok devrilme tehlikesi atlatarak Dutlu Çeþme'den þehre girdikten sonra Cacabey Camii meydanýna ulaþtýlar.

           Vakit öðleye az bir zaman kalmýþtý ki, iri yarý, tuttuðunu un eden cinsten bir adam yanlarýna geldi. Üç aþaðý, beþ yukarý adamla pazarlýkta anlaþýp evinin yolunu tuttular.
          Samanlýðýn deliðine Hacý arabayý yanaþtýrýrken Hasan da ona yardýmcý oluyordu. Yabayla delikten samaný samanlýða atarlarken aksi gibi çýkan rüzgar üstlerini, baþlarýný adeta sarýya boyamýþtý.
           Ýþ bitince adam elini cebine atarken bir yandan da aksi aksi sýrýtýyordu. Hacý avucuna tutuþturulan parayý saydýðýnda verilenin konuþulandan az olduðunu fark etti. Hacý itiraz ettiyse de, adam “Samanýný geri al lan. Öyle konuþtuk. Þimdi bana polis çaðýrtmayýn” diye artýklýk sattý. Üstleri baþlarý saman dolmuþ ona mý yansýnlar, eksik aldýklarý paraya mý? Öfkeyle bindikleri arabayý Ýkiz arasý denilen dereye sürdüler.
           Ýkiz arasý, þehri ikiye bölen ve þýrýl þýrýl sularý akan deresi, iki tarafý kavak aðaçlarýyla süslenmiþ, çayýrlarýn yeþile boyadýðý bir yerdi. Hacý atlarýn iplerini kavak aðaçlarýna baðlarken atlar otlamaya baþlamýþlardý bile. Dereye inip bir güzel yýkanýrlarken uzun bacaklý beyaz donlarý adeta birer balon gibi þiþmiþ, kendileri gibi suda yýkanan þehirli külot ya da mayo giymiþ gençler ve çocuklarýn gülüþmelerine yol açýyordu.

           Vakit  öðleyi geçmiþ, karýnlarý bayaðý acýkmýþtý. Hacý atlarýn baþýný beklerken Hasan çarþýya gitti. Uðradýðý bakkaldan biraz çemen, birkaç somun ekmek, iki kilo Nevþaar üzümü, biraz da üzümle iyi gider diye teneke peyniri satýn almýþ tam bakkaldan  çýkarken köylüsü ve yakýn arkadaþý Fedaker'le burun buruna geldi. Beraberce Hacý'nýn yanýna gittiler.  Fedaker bir aydýr þehirde bir çay ocaðýnda ocakçýlýk yapýyordu. Hem lafladýlar, hem karýnlarýný doyurdular.
           Fedaker Ýreþit nasýl olsa bir aydýr þehirde kaldýðý için gezip, tozuyordu. Hacý'yla Hasan atlarý ve arabayý ona emanet edip "þehri ve çarþýyý þöyle bir gezelim" diye yola koyuldular.

           O yýllarda esnaflar daha çok Uzun Çarþý ve eski heykelin olduðu Kale çevresindeydi. Hükümet binasý ve Belediye, Ziraat Bankasý da bu güzergah çevresinde yer alýyordu. Gezdiler, tozdular, biraz alýþveriþ yaptýlar, bayaðý yorulmuþlardý. Bir terzi dükkanýnýn önünde soluk alýrlarken bir yandan da terzinin dikiþ dikmedeki özenine, dikiþ makinesinin çalýþmasýna, kalfanýn ütü yaparken elini yakmasýna, oradaki rengarenk dikilmiþ pantolon, ceket, camadan gibi giyeceklerin askýdayken ütülü ütülü albenisine özenmiþlerdi.
            “Ben de nasýl olsa saman parasý var, gel þuradan birer pantolon dikinelim Hasan” diyen Hacý dükkana girmiþti bile. Hasan'da peþinden girdi. Selam verip hoþ beþten sonra Hacý gösterilen kumaþlardan birini beðendi. Terzi, “Oðlum ben bunu bir metre on santim keseceðim, þu kadar paraya dikerim, ama sen önce parasýný peþin öde bakalým” dedi.
            Hacý pazarlýk yapsa da fayda etmedi. “Peki usta al paraný" deyip masaya koydu. Parayý sayýp cebine koyan adam "oðlum sen þuraya yat ben az sonra gelip ölçünü alacaðým" diyerek dýþarý çýktý. Hacý dükkanýn orta yerine  yatarken adam çýktýðý kapýdan tekrar içeri girerek elindeki mezura ile ölçü alýrken kapýya doluþan çevre dükkancýlarýn gülmekten aðýzlarýnýn salyalarý akýyor, adeta gemden boþanmýþ gibi yýrtýlýyordu. Meðerse az önce dýþarý çýkan terzi müþterilerinin toyluðunu anlamýþ bunu da komþularýna haber ederek seyir on para yapmýþtý.
           Terziden çýktýklarýnda Hasan olanlardan þüphelenmiþ bunu Hacý'ya belli etmemiþti. Hacý'ya, “Sen arabanýn yanýna git benim bir iþim çýktý birazdan gelirim” diye yol verdi.
           Hacý köþeyi döner dönmez Hasan baþka bir terziye girip pazarlýk falan yapmadan bir kumaþ beðendi. Terzi eline aldýðý mezura ile Hasan'ýn ayakta ölçüsünü aldýktan sonra “oðlum pantolon için borcun þu kadar” dedi. Hasan'da diðer köy delikanlýlarý gibi þimdiye kadar hep hazýr giyindiði için ölçüyü o zaman tanýdý.
           Terzinin ölçü alýþý diðer terzininkine hiç benzemiyordu. O an olanlardan dolayý þok olmuþtu. Ölçüsü alýndýktan sonra "Usta vaa benim cebimde o kadar para yok, kusura bakma, babamdan alýp geleyim de borcumu öyle ödeyeyim" diyerek dükkandan ayrýlýp Hacý'nýn yanýna geldiðinde þaþkýnlýðý hâlâ yüzünden okunuyordu. Hacý nedenini sorsa da üzülmesin diye ona bir þey demedi.
           Vakit akþama yaklaþýyordu, "hadi hemen yola çýkalým" diyerek Fedaker Ýraþit'den müsaade alýp köyün yolunu tuttular.

           Aradan bir ya da iki yýl  geçtikten sonra  harman sürme zamaný geldiðinden dolayý köye kamyonla düven satmaya gelen bir kiþi ve yardýmcýsýnýn baþý çiftçilerle dolup taþmýþtý. Hasan, kamyon baþýndaki kalabalýðý görünce “bu nedir” diye merakla oraya yöneldi.
           Köylüler beðendiði düveni satýn alýp sýrtladýðý gibi evinin yolunu tutarken, iri kýyým düvenci bir yandan parayý cebe indirirken bir yandan da sorular soran müþterilerine laf yetiþtiriyordu .
           Hasan “bu adamý bir yerden çýkaracaðým ama kimdi, kimdi acaba”diye hayýflanýrken birden beyni dank etti. “Hacý'yý yatýrýp ölçü alan terziden baþkasý deðildi bu dürzü” diye iç geçirdi, yaptýðýnýn hesabýný terzi muhakkak ödemeliydi.
           - Amca, amca” dedi, “ben Abdulla'nýn Yusuf aða denen bir adamýn yanýnda çalýþan çiftçiyim. Kendisinin çok aðýr misafirleri var, bu yüzden gelemedi. Beni üç þahlý düven almam için gönderdi. Yalnýz düveni görmeden almam diyor. Benim ayaðýmda kurþun yarasý var, sana yardýmcý olamam” derken pot kýrmamalarý için oradaki köylülerine iþaret etmeyi ihmal etmiyordu.
           “Madem düveni alacak aða imiþ, beþ fazlaya satarým” diye düþünen düvenci-terzi düveni sýrtladýðý gibi Eski Camii’nin önünden uzatmalý yollardan geçerek Hasan önde, o arkada Abdulla'nýn Yusuf'un evine vardýlar. “Dayý sen burada bekle ben aðama haber vereyim” diye çatal kapýdan giren Hasan beþ dakika sonra geri döndü. “Aðamý misafirleriyle Keloðlan davet etmiþ, oraya gitmiþler”.

           Tekrar düveni sýrtlayan adam arkada, Hasan önde týsýl týsýl Keloðlan'ýn evine vardýlar. Düveni adamýn sýrtýndan indirmeye yardým eden Hasan; “dayý sen burada bekle ben aðama haber edeyim”. Hasan beþ altý dakika sonra tekrar döndüðünde, “Aðam Deli Yusuf'larýn odasýna gitmiþ, oraya gitmemiz gerekiyor” dedi. Ýki evin arasý bir kilometreden fazlaydý. Düveni sýrtlayan adam neredeyse dokunsan aðlayacak durumdaydý.
           Yürüdükleri yol bayaðý yokuþtu. “Oðlum bana yaptýðýn bu zulüm Allah'tan reva mý” diye düþtüðü durumdan sýzlanan adamýn þikayetleri nefes alamadýðýndan dolayý karnýndan geliyordu. Soluk soluða Deli Yusuf 'larýn evine vardýlar
           Hasan oradan da eli boþ gelince düvenci ter su içerisinde kalan yüzünü mendiline silerken “yaptýðýn çok ayýp yavrum evladým, aðan bu kadar gezginci mi nedir” diye çýkýþtý. 
           Hasan intikam almanýn verdiði sevinç ile kendi kendine bayaðý gururlanmýþtý, “Dayý senin arkadaþýmý yere yatýrýp ölçüsünü alýrken toplananlarý güldürmenin yanýnda benim sana bu yaptýðým az bile etme bulma dünyasý, inþallah dersini almýþsýndýr ”.

           Hasan yine de dayanamayýp acýma hissiyle düveni kendi sýrtýna alýrken terzi yaptýðý hatadan dolayý utanmýþ olduðu için alnýndan akan terleri gözyaþlarýna karýþýyordu.
Bu terzi-düvencinin kim olduðunu babama her sorduðumda bildiði halde söylemedi!

NOT: Öyküleri þahýslarý küçük düþürmek, mirasçýlarýný rencide etmek için yazmadým.

ERDOÐAN ÇALIÞKAN KIRÞEHÝR 31 10 2010 GERÇEK YAÞANMIÞLIKLAR