Evzonların Ve Pkk Lıların Etek Giyme Merakı—bu Etekte Niçin 400 Pli Var?
EVZONLARIN VE PKK LILARIN ETEK
GİYME MERAKI—BU ETEKTE NİÇİN 400 PLİ VAR?
1353 Yılında Rumeli’ye geçmiş olan Türklerin 1361
de Dimetoka’yı feth etmesiyle Yunanistan'daki Türk hakimiyeti başlamış idiyse de
Yunanistan’ın tam olarak Osmanlı Hakimiyetine girmesi 1461 Yılında Fatih Sultan Mehmet döneminde Mora
Yarımadasının da feth edilmesiyle tamamlanmıştı. Dolayısıyla da Yunanistan
yaklaşık olarak dört yüz yıl Osmanlı hakimiyetinde kalmıştı.
Şimdi bu yazdıklarımızı aklımızın bir tarafına not ederek Yunanistan’dan
İstanbul’a gelelim.
Sene 1792
İstanbul’da Patrikhane’nin bulunduğu Fener semtinde bir Rum ailenin bir erkek
çocuğu dünyaya gelir. Babası Konstantin
bu çocuğa Alesandr adını koyar ve çocuk bu adla takdis edilir.
Soyadı İpsilanti olan bu çocuk aslında önemli bir insanın çocuğudur. Zira baba Konstantin
İpsilanti, Osmanlı Devleti tarafından Boğdan Voyvodalığına tayin edilmiş
biridir.
1805 Yılında Osmanlı Devleti Konstantin İpsilanti’yi Voyvodalık görevinden
alır. Bunun üzerine o da oğlu Aleksandr’ı da yanına alarak Rusya’ya gider ve
oğul Aleksandr, adaşı Rus Çarı I. Aleksandr’ın ordusunda yükselerek binbaşı
bile olur.Hatta çarın yaveri olur.
Evet, lise Tarih derslerinden hatırladınız sanırım. Yunan İsyanından bahsedeceğim.
Çar Aleksandr bakar ki adaşı Yunan
binbaşı Aleksandr İpsilanti oldukça yetenekli ve hırslı biridir, hemen bir plan
yapar.
Aleksandr İpsilanti’yi gerilla savaşları konusunda eğitirse, silah, malzeme,
para hatta gerekirse asker yardımı ile desteklerse, onun çıkaracağı bir isyan
sonucunda Osmanlı’nın iç işlerine karışıp en azından Boğazlardan serbestçe geçiş
hakkı elde edebileceğini, akabinde Osmanlı Devletini yıkabileceğini düşünür. Üstelik o an
Osmanlı Devletine karşı bir isyan için en uygun zaman olduğu gibi direkt Osmanlı
Devleti ile yapılacak bir savaş için de en uygun zamandır zira uzun bir süredir
Osmanlı Devletinin toprak bütünlüğünden yana olan İngiltere, Napolyon Savaşları
nedeniyle kendi canının derdindedir.Avusturya, Prusya, Fransa da kıpırdayacak
durumda değildir.
Aleksandr İpsilanti’yi İstanbul’a
gönderir Çar Aleksandr. Tabii ‘’Madem
Yunanistan’da bir ayaklanma yapılacak, Aleksandr İpsilanti niçin İstanbul’a
geliyor?’’ Diye düşünebilirsiniz.
Çar’ın Aleksandr İpsilanti’ye verdiği gaz aynen şu: ‘’ Koçum ! Eski salakların
siyasetini boş ver. Senin hedefin ölmüş olan Bizans'ı diriltmeye çalışmak
olmasın. Sen başkenti İstanbul olacak olan Yunanistan’ı kuracaksın’’ dedi.
Madem ki Yunanistan’ın başkenti İstanbul olacaktı o halde işe
İstanbul’dan başlamak en mantıklısı değil miydi? Ayrıca Fener Rum Patrikhanesi
de bu isyanı desteklerse ( ki mutlaka desteklerdi ) işler bal-kaymak olurdu.
İpsilanti işe İstanbul’dan başlayacaktı ama
ilk etapta Rum kardeşlerini fazla ürkütmek de istemiyordu. O bakımdan
İstanbul’da bir dostluk cemiyeti kurdu.
Bu cemiyetin adı ‘’ Filiki Eterya ‘’ Cemiyeti idi. ( Bir de Etniki Eterya vardır
ileriki yıllarda kurulan. Her iki cemiyet de üç aşağı beş yukarı aynı amaçları
taşırlar ancak Etniki Eterya, Yunanistan bağımsızlığını elde ettikten sonra
kurulmuştur. )
Filiki Eterya’nın sadece İstanbul’da çok kısa sürede 17.000 üyesi olmuştur ve
Patrikhane beklendiğinden daha fazla sahip çıkmıştır bağımsız bir Yunanistan’ın
kurulması fikrine. Hele de başkenti İstanbul olacak bir Yunanistan... Patrik
efendi kendisini Vatikan’ın papası gibi görme hayallerine dalar;
rüyalarında Rus Çarına taç giydirme
törenleri görmeye başlar.
1821 Yılına kadar gerek Yunanistan’da, gerekse İstanbul’da patrikhane
bünyesinde Osmanlı’ya karşı savaşacak Yunan gençlerinin gerilla eğitimleri
tamamlanır. 1821 Yılının 6 Mart Günü Aleksandr İpsilanti önderliğindeki bir grup
Yunan gerillası ( Ki bunlara Evzon denir her ne kadar biz Efsun desek de ‘’ Boğdan’da
Osmanlı Devletine karşı nihayet isyanı başlatır.
Başlatmasına başlatır ama Aleksandr, öncelikle Rusya’dan kazık yer. Daha sonra
da güya bu isyanda kendisine yardım edecek Sırplar ve Ulahlardan...
Rusya, Avrupa'nın diğer devletleriyle Tüm Avrupa'nın sınırlarının yeniden
belirlendiği anlaşmalar için masalara oturduğundan, Sırplar ve Ulahlar Osmanlıdan
çekindiklerinden Yunan isyanını
desteklemeyince ‘’ İntikam vakti geldi ‘’ Diyerek Yunan milletini
ayaklandırmış olan İspilanti -her ne kadar homoseksüel İngiliz yazar Lord Byron yanlarında
gönüllü olarak Türklere karşı savaşsa da- gerekli desteği göremediği için sap
gibi ortada kalır Öyle olunca da Osmanlı Devleti bu isyanı kolayca bastırır,
Aleksandr İspilanti Macaristan’a kaçar. Orada göz altındayken ölür gider.
‘’Eeee. Yunan askerinin giydiği etekteki 400 Plinin hikayesi ne oldu? Diye
sorduğunuzu hissediyorum. Ve tabii ki ‘’ Bu isyan bu kadarcık mıydı? Biz bu
isyanın sonunda Yunanistan’ın bağımsızlığına kavuştuğunu biliyorduk’’ Diye
düşünüyorsunuzdur.
Yunanistan’ın bağımsız bir devlet olmasındaki ilk adım Aleksandr İpsilanti ile
başladı. O başarılı olmasa da isyan Mora’da yeniden başladı, devam etti ve 1827
den itibaren bu İsyan artık Osmanlı- Rus
Savaşına dönüştü.1827 de Rus donanması Navarin’de Osmanlı donanmasını yaktı. 1829 Yılında yapılan Edirne Antlaşmasıyla da
Yunanistan bağımsız bir devlet oldu. ( Edirne Antlaşması ve sonrasındaki
gelişmeler Osmanlı Devleti için sonun başlangıcı oldu. Yani Yunanistan 1829 da
bağımsız bir devlet olurken Osmanlı hızla yıkılmaya doğru gidiyordu. [Arzu
edilirse bu süreci de yazabilirim.] )
400 Plili etek olayına gelince:
Efendim olayın özeti şu:
Aleksandr İpsilanti ve gerillaları isyan başlatmasına başlatıyorlar ama bir taraftan da Türklerden korkuyorlar. Çünkü
barış zamanı güvercin olan Türkler savaş zamanı kartal gibiler. Düşünüyor
İpsilanti: Ne yapmalıyız ki Türklerin eline geçsek bile bize dokunmasınlar. Öldürmesinler,
hatta nazik suratımıza bir tokat dahi atmasınlar?
Dört yüz sene Türklerle birlikte yaşadıkları için haliyle Türk milletinin
huyunu suyunu da çok iyi biliyorlar : Türkler kimlere el kaldırmaz? Kadınlara...Her
ne kadar Türkiye’de şu sıralarda bir kadına mikrofon uzatıp ‘’Kadınların en
önemli sorunu nedir?’’ Diye soracak olursanız aşağı yukarı hepsi ‘’ Erkeklerin
bizi dövmesi’’ Diye cevap verseler de 1800 lü yıllarda erkeklerimiz kadın
dövmüyor ya da kadın milletine mikrofon uzatılmıyormuş...Neyse, Başka? Kadın mı
erkek mi neyin nesi oldukları belli olmayanlara, yumuşaklara da el kaldırmaz
Türk erkeği.Tenezzül etmez, Yediremez kendine bir oğlanla dövüşmeyi...
Aleksandr
İpsilanti ‘’O halde ne yapalım? Bizim gerillaları kadın ya da kadın
ile erkek arası bir kılığa sokarsak Türklere karşı savaşsak bile onlar bize
kıyamaz, dokunamazlar. Türkler bize fistan giydirmeden biz kendimiz giyelim o
fistanı da mâbâdımızı kurtaralım.’’ Diye düşünür. Ayrıca bir başka rivayete göre isyanın
başlarında kendisini bayağı bir Türk Padişahına benzetmeye çalışmış olan
Aleksandr İpsilanti( Resimde görüldüğü gibi) daha sonra ‘’ Bu ne lan? Bu kıyafet bana hiç
yakışmıyor. Ben bana layık olanı giymeliyim’’ Diye düşünerek etek giymeye
başlamış, gerillalarına da etek giydirmiştir. ( Bizdeki Pkk lı piçlerin fistan
giymeye olan merakının sebebi de Yunan Evzonlarının etek giyme sebebiyle
aynıdır. Onlar da ''Türk askeri bizi bu kıyafetle canlı ele geçirirse ne yapar? En fazla becerir. Eh ona dünden razıyız zaten.'' Diye düşünerek etek giymektedirler. Oysa şerefli Türk askeri böyle pisliklere gerçek kadın olsalar bile dönüp de bakmaz bile.)
Pkk lıların ki zaruret değil fıtrattan kaynaklansa da Yunanlıların ki daha çok zaruret. Zaruret sebebiyle fistan giyiyorlar.
Yok yok fistan giyiyorlar derken bu fistan sözcüğü bizdeki kadınların giydiği bir
giysi olduğu için Yunanlıları aşağılamak amacıyla demiyorum. Onlar da bu
kıyafette yer alan dört yüz plili eteğe FUSTANELLA diyorlar. Bizdeki fistana ne kadar benziyor değil mi?
Peki neden dört yüz pli?
Oraya geçmeden önce bu kıyafeti tanıyalım isterseniz.
Kıyafetin kırmızı ve püsküllü başlığına Farion diyorlar
Omuzdan dar, kollara doğru genişleyen beyaz gömleğin adı : Ypodetes.
Gömleğin üzerine giyilen yeleğin adı:
Fermeli... Bir fermelinin yapımı bazen bir aydan uzun sürüyormuş. Tam anlamıyla
el emeği göz nuru yani...
Kemerden aşağı doğru sarkan mavi- beyaz yani Yunan bayrağının renklerinde olan
saçakların adı: Krossia
30 Metrelik kumaştan yapılan ve 400 plili etek: Bunun adı da Fustanella...
Osmanlı hakimiyetinde kaldıkları 400 seneye izafeten etekte 400 Pli var. Bir
Fustanellanın yapımı bazen aylar sürüyormuş.
Dizlerine bağladıkları siyah bağcıklar: Epiknemides
Kırmızı ve uçları ponponlu ayakkabılar: Tsarouchia
Tümüyle pamuktan imal edilen ve streç
pantolonlar gibi vücuda yapışan pantolon: Periskelides. ( Avrupa’ın kralları
bile bu tür pantolon giyiyorlardı. Pantolon denirse bunlara tabii ki.)
Bu arada Yunanlılar, Evzon askerleri için kıyafet düşünürken eski Bizans askeri
kıyafetlerinden esinlenmiş ama kendilerince yepyeni bir anlayışla daha farklı
bir kreasyon ortaya çıkarmış
olabilirler. Böyle bir ihtimal de var.
Pkk lılar niçin bu kadar hevesli fistan giymeye dersiniz? Yunanlılarınki milli mesele, pkk lılarınki
ise ib.eliklerinden başka neden olacak ki.
Not:
1-400 Plinin öyküsü tamamen gerçektir. Neden etek giydikleri konusu benim
tahminlerime dayanmaktadır. Ve tahminen Türk askerlerini gülmekten öldürmek
için böyle bir kıyafetle karşımıza çıkmış da olabilirler.
2-Yunan Evzon askerlerinin ( Biz Efsun diyoruz. Bu askerler şimdiki halde Yunanistan
Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı askerleridir.) giydikleri fustanellalardaki 400
Pli değerli arkadaşım Mücella Pakdemir’in dikkatini çekmiş. Konuyu araştırmam
hususunda beni teşvik etti. Böylece bu yazı ortaya çıkmış oldu. Bu yazının
ortaya çıkmasındaki teşvikleri sebebiyle kendisine çok çok teşekkür ediyorum.
(
Evzonların Ve Pkk Lıların Etek Giyme Merakı—bu Etekte Niçin 400 Pli Var? başlıklı yazı
Sami Biber tarafından
1.06.2019 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.
