Fil Tosby Ve Fil Lilly Nasıl İdam Edildi?
Bugün ilginç bir konuyu ele alacağım.
Tarih boyunca çeşitli mahkemeler hayvanlara işledikleri değişik suçlar(!)
sebebiyle değişik cezalar vermiştir. Bu
cezaların içinde hapisten tutun da
elektrik verilerek öldürmeye kadar çeşitli cezalar vardır.
Önce Osmanlı Devletinden başlayalım o zaman.
Osmanlı devletinde kayıtlara geçen tek olay ( Daha doğrusu benim bulabildiğim
tek olay ) okuyacağınız diğerlerinin yanında o kadar masum kalır ki.
1912 Yılında Afyon İli Sandıklı İlçesinde Tokatlızâde Ahmet Efendi adlı bir
vatandaş tarlasına dadanıp patateslerine zarar veren köstebeklerden o kadar
canı yanar ki sonunda zamanın kadı naibine şikayette bulunur yazılı dilekçe
ile. Kadı naibi de davayı ciddiye alır ve köstebekler hakkında hükmünü verir:
‘’Ey Köstebek ! Bugüne kadar verdiğin zararlardan dolayı seni Allah’a havale
ediyorum ama bir daha Tokatlızade Ahmet Efendinin tarlasına zarar vermeyesin.’’
Mahkeme karar tutanağı altı nüsha hazırlanır. Biri mahkemede kalır, biri dava sahibi
Ahmet Efendiye verilir. Dördü de tarlanın dört köşesine gömülür.
Köstebekler bu karardan sonra patatesleri yemekten vazgeçmişler mi? Orası
kayıtlarda yok.
Şimdi de gelelim Avrupa ve Amerika’da verilen cezalara:
1474 de İsviçre’de bir horozun yumurtladığı yolunda dedikoduların çıkması
üzerine zavallı horoz mahkeme kararıyla
yakılarak öldürülür.
1650 yılında Protestan bir hakim kendisine gelen bir şikayeti değerlendirir ve
tatil günü olan Pazar günü fare kovaladığı için bir kedinin idamına karar
verir.
Fransız ihtilalinden üç yıl sonra yani 1792
yılında Fransa’da bir papağan ‘’ Yaşasın Kral’’
Diyerek Cumhuriyet rejimi aleyhine slogan attığı gerekçesiyle mahkemeye
çıkarılır. Mahkeme papağana ‘’ Yaşasın Cumhuriyet ‘’ Diye slogan atmasının
öğretilmesi, aksi takdirde idamına karar verir. Papağan verilen eğitim sonunda ‘’ Yaşasın Cumhuriyet
‘’ Demeye başlar ve kelleyi kurtarır.
Yine Avrupa’nın bir ülkesinde bir dana ile ilişkiye giren insan asılarak idam
edilirken dana da aynı eyleme katıldığı için idam edilir.
Bunun yanında arı sokmasına alerjisi olan birinin arı sokması sebebiyle ölmesi
yüzünden bir kovan arının zehirlenerek öldürülmesi cezası mı desiniz, köpeği ile
birlikte hırsızlık yapan bir adamın hem köpeğinin hem kendisinin idam
edilmesi mi dersiniz çeşitli böyle manyakça verilmiş kararlar vardır Avrupa’da.
Ancak Avrupa ile ilgili anlatılar o kadar da net ve tarihi açıdan güvenilir değildir.
Amerika’ya gelince durum değişir işte.
Amerika’da belgeli ispatlı iki öyle olay yaşanmıştır ki yüreğinde kalp taşıyan
bir insanın bu olayları okuyunca gözlerinin en azından nemlenmemesi mümkün
değildir.
Önce ilkine bakalım. ( Yazılar tamamen alıntıdır )
Fil Topsy 1885 yılında sirk çılgınlığının en
ünlü kölesi olarak Forepaugh sirki tarafından Asya’dan Amerika Birleşik
Devletlerine getirildi.
1885’den 1900 yılına kadar izleyicileri eğlendiren Topsy artık
acı çektiği halde bunu dışa vuramayan, sistemin kölesi olmuş bir objeden
farksızdı
Artık bu durum canına tak etmiş olmalı ki son üç
yılda bakıcılarıyla anlaşamamış. Nasıl anlaşsın? Sarhoş ve üzerinde sigara
söndüren bakıcıları vardı.
Üç tonluk bünyesinin kendisine verdiği yetkiye
dayanan Topsy üç yılda üç bakıcısını öldürerek artık buna katlanamayacağını
gösteriyordu.
Sirk bu ölümlerin ardından Topsy’i Coney Adası’na göndererek sanki
filin hakları varmış gibi mahkemeye sevk etti
Mahkeme ise hiç beklemeden Topsy’i ölüm cezasına çarptırdı.
Topsy’nin itiraz edecek ya da kendini savunacak bir hakkı ya da durumu yoktu
Hayvanseverler bu karara karşı çıktılar ama mahkeme kararından
dönmedi. Topsy idam edilecekti ama nasıl olacağı konusunda büyük tartışmalar
yaşanıyordu.
Tam o sırada yirminci yüzyılın mucidi olarak
bilinen Thomas Edison bu durumu fırsat bilerek file elektrik verilmesini
önerdi.
Topsy 4 Ocak 1903’de Edison’un alternatif
akımı eleştiren bir reklamının maşası olarak bir AC kaynağından 6600 volt
elektrik verilerek idam edildi
Edison DC elektrik akımını destekliyordu. O yıllarda rakibi olan Tesla’nın
Alternatif Akımı savunmasını fırsat bilerek bu akımın ne kadar zararlı olduğunu
göstermek adına Topsy’e AC elektrik verilmesini önerdi. Ve bu öneri de kabul
eidldi. Kısaca Topsy, Edison’un rekabet ve reklam hırsının kurbanı oldu.
1500 kişinin önünde elektrik verilerek öldürülen Topsy, bize
insanlığımızdan ne denli utanmamız gerektiğini kanıtlarken reklamı uğruna
insanlığını köşeye bırakan Edison’un karanlık yüzünü de bizlere gösterdi.
ABD deki İkinci olay da
bir filin başından geçti
13
Eylül 1916'da Amerika birleşik devletleri'nin Tennessee eyaletinde, Erwin
kasabasında bir sirkte gösteri yapan fil Mary, bakıcısının rahatsızlanması
sebebiyle bakısının yardımcısının elline
düşmüştü. Bu adam da maalesef hem cahil hem de vicdansız biriydi ve Liliy’e
eziyet ediyordu. Lily kendisine yapılan
bu eziyetlere katlanamadı ve adamı ezerek öldürdü.
Bu hadise üzerine Tennesse Eyalet
Mahkemesi Lily’i yargıladı ve asılarak
idam edilmesine karar verdi. 13 Eylül 1916 da boynuna zincir geçirilen Lily bir vinç yardımıyla idam edildi ancak ilk denemede
zincir kırılmıştı. İkinci denemede Lily maalesef hayatını kaybetti.
RESİMLER:
1- Fil Tosby, idam edilmeden önce çocuklarla oynayacak kadar uysal bir hayvandı
2-Fil Tosby, böyle bir düzenekle vücuduna elektrik verilerek öldürüldü
3- Fil Tosby öldürüldükten sonra. Bu cinayeti 1500 kişi gözlerini kırpmadan
izledi
4- Fil Lilly’nin idamı
(
Fil Tosby Ve Fil Lilly Nasıl İdam Edildi? başlıklı yazı
Sami Biber tarafından
12.04.2019 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.