Gerekli tebligatlar yapýlarak ifadeleri alýnmak üzere celp edildiler, müþtekiler, þahitler ve sanýk muhtar daireye. Tüm ciddiyeti, konuya hakimiyeti ile soruþturmaya baþladýðýnda sýra sanýk muhtarýn ifadesine baþvurulmaya gelmiþti. Orta yaþlarda, pardüsesi  omuzun da, kalýn taþlý tespihi elinde ukalaca ve genç muhakkiki  umursamadan girdi odaya. Sertçe onu uyarmýþ ve kendine çeki düzen vermesini saðlamýþtý Murat Bey. Ýlk salvoyu yiyen Muhtar daha dikkatli davranmaya mecbur kalmýþtý. Ama yinede kendisini çocuk olarak gördüðü her halinden belliydi. Bunu sezen muhakkik köþeye sýkýþtýrdý onu sorularýyla. Ve çöktü kaldý Muhtar efendi. Baktý yalvaran gözlerle. Tahkikat birkaç ay sürdü konunun çetrefilliði ve þahitlerin sayýsýnýn çok oluþu nedeniyle.

                                   Durumun vahametini anlayan muhtar; tavassutta bulunmalarý için onlarca hatýrý sayýlan insanlarý devreye soksa da, Murat Bey idealist tutumu karþýsýnda yakalayamadý hiçbir olumlu neticeyi. Kendisini ziyarete gelerek, özel görüþme talebinde bulunan muhtarý müsait olan bir odaya alarak çay ýsmarladý ona. Bir müddet sonra, misafirperverliðinden cesaret alan Muhtar : “ – Araþtýrdým, bir ahþap evde onca insan yaþýyorsunuz. Onlara sen bakýyorsun. Beni bu iþten kurtar, biri Samsun’da olmak üzere istediðin iki daire alayým sana. Rahat edersiniz. “ deme cüretini göstererek, bohça gibi yaptýðý büyük mendilini masaya býraktý “- Bunlarla da piyasaya olan borçlarýný ödersin !”  dediðinde, ayaða kalkan genç muhakkik patlattý tokatý suratýna. Bohçasýný alarak apar topar kaçtý attýðý tekmeyi kýçýna yemeden. Ýlk defa böyle bir olayla karþý karþýya kalýnca; durumu anlattý daire amirine. Onu  karþýsýna alýp sakinleþtiren Vural Bey; “ – Rüþvet almaman elbette çok güzel bir davranýþ, ama bu yüzden adamý tokatlaman yanlýþ. O þimdi baþka bir mizansen yaratýp Kaymakam’a þikayet edecektir seni.” diye telkin ve tembihte bulundu. Dediði gibide olmuþtu. Kaymakam’a giden o koskoca Muhtar, onun rüþvet istediðini vermeyince de tokatlayýp tekme attýðýný söylemiþti. Daire amirinin telefonu çaldý, arayan Kaymakam Bey’di. Olup biten kendisine anlatýlýnca; o da muhtarý makamýndan kovmuþtu.

                                    Fezlekeyi tamamladý ve “ Lüzumu Muahkeme “ gerekir kanaatý ile Ýta Amirine teslim etti. Ýlçe Ýdare Kurulunda oy birliði ile kabul edilen fezleke mahkeme edilmek üzere C. Savcýlýðýna gönderilmiþti.

                                     Aradan aylar geçti, kapýsý çalýnmadan   palto omzunda, kalýn taþlý tespihini sallayan muhtar ve kendisinden davacý olan o gurup girdiler içeriye. “ – Buyurun oturun, hoþ geldiniz, çay ýsmarlayayým. “ dedi genç memur. Alay edercesine bakan Muhtar : “ – Ben çocuklarýn çayýný içmem. Ýyi bak bize; arkamdaki davarlar beni þikayet etmiþlerdi. Þimdi hazýr olda duruyorlar. Sen kabul etmedin teklifimi de ne oldu ? Baþkalarý yedi ve ben özgürüm. Büyü biran önce ve otur borç

harç içinde o köhne, kýrýk dökük evde!” dedi ve sertçe çekti kapýyý. Gidiþ o gidiþ. Çok þey öðretmiþti hayata ve gerçeklere dair bu olay. Ve hala devam etti o evde oturmaya.

                                     Aradan 10 yýl geçmiþti. Meyveli aðaçlarýn kesim ve nakli için biriken dilekçelerin keþfine gitmek üzere kiraladýðý araçla, soðuk ve karlý bir havada yola çýktý Murat Bey. Keþif sonrasý arýza yapan aracýn tamiri için mola vermeleri gerekince, bir kahvehaneye girdi. Doluydu týklým týklým, göz gözü görmüyordu sigara dumanýndan. Televizyon yüksekçe bir yere konulmuþtu ve onun dibindeki bir masada sadece bir kiþinin oturduðunu ve pür dikkat televizyon seyrettiðini görünce sevinerek gitti o masaya ve izin istemeyi ihmal etmeden oturdu. O þahýs duymadý bile. Gelen garsona sipariþ vererek 4 bardak  çayý içti peþ peþe. Bir ara adam kendinden tarafa bakýnca o meþhur muhtarý gördü. Hala ayný derecede kaba saba biriydi. Hiç ilgilenmedi bile kendisiyle. Aracýn  tamir edildiðini iþaret eden þoförüne “ -geliyorum “ dercesine iþaret etti. Hesabý almak üzere gelen garsona muhtarý göstererek parayý ondan almasýný istedi. Ýtiraz etti muhtar :” – Ben mi davet ettim seni. Kendin oturdun. Ver içtiðin çaylarýn parasýný!” “-Ayýp olmuyor mu muhtar? Misafirin sayýlýrým. Tanýmadýn mý beni ?” diye cevap verince; dikkatle kendisini adeta inceleyen muhtar :” La Murat Bey sen misin? “ þaþkýnlýðýný yaþadý. “ -Evet benim ya !”- Bir soru soracaðým cevabý benim istediðim gibi olursa, hayhay çaylar benden. Söyle bakalým ev aldýn mý yoksa hala o eski evde mi oturuyorsun ?” Ayný evde oturduðunu duyunca “ -Sen hala çocuksun. Adam olamamýþýn. Ben çocuklara çay ýsmarlamam !” Þaþkýnca ne olduðunu anlamaya çalýþan garsona çay parasýný ödeyerek çýktý oradan gülerek. Vicdaný rahat ve kendiyle gurur yaþamanýn keyfini hiç unutmadý.

                                  Daha çabuk yetiþmesi için keþiflere, demonstrasyon ve toplantýlara her vesileyle götürmeye devam ediyordu Daire Amiri. O ara çeltik zarar ziyanlarý ilçede baþta gelen ihtilaflardandý. Bir keþfe götürdü. Yürüyerek bir hayli yol aldýklarýnda merakla sordu çeltik tarlasýna ne kadar mesafe kaldýðýný. Bir kalabalýk çiftçi gurubu arkalarýndan geliyorlardý, kulaðýna eðildi :” Evlat þu anda sorduðun tarlanýn içinde yürüyorsun. Çýk oradan! “ Öylesine utanmýþ ve mahcup olmuþtu ki. Ziraat okulunda bu konuyu etraflýca görmüþlerdi nazari olarak; ama hayatýnda hiç çeltik tarlasý görmemiþti. Çeltik ziraatýnýn suda yapýldýðýný biliyordu. Oysa yürüdüðü tarlada hiç su yoktu.Meðer kanun gereði kesik sulama tatbikinin mecburi olduðunu anlattý ona amiri arabada. Sadece nazari bilginin tek baþýna pek  iþe yaramadýðýný o gün bu unutmadýðý hatýrasýyla anlamýþtý.

                                 Kendisi ilçe Soya Üretim Proje sorumlusu olarak ta çalýþýyordu. Teknik Ziraat Müdürlüðündeki Ýl Soya Üretim Proje Lideri Ziraat Mühendisi bayanla, proje kapsamýndaki tarlalarý ziyaret ediyorlardý. Tarla sahibi yanlarýnda idi. Bayan; soya tarlasýna girerek genç ziraatçý meslektaþýný azarlarcasýna “ – Bu ne ya. Tarlayý yabancý ot basmýþ. Neden bakmýyorsunuz? “ deyip yabancý ot diye yeni büyümeye baþlamýþ soyalarý kopartmaya baþlamýþtý. Tarla sahibine iþaret ederek

“ – Arabaya binerken gözlüðünü düþürdü. Kýrýldý camý. Göremiyor gözlüksüz “ diyerek iþi kurtarmaya çalýþtý ve bayan mühendise hiç bir þey demedi. Orta yaþlý bir kadýndý. Ancak kopardýklarýný bir gazete kaðýdýna sararak daire amirine gösterdi ve olayý anlatmaktan da geri kalmadý. Onun “ – Bak evlat ne olursan ol. Eðer mesleðini bilmez böyle çuvallarsan her yerde mahcup olur, saygýn olamazsýn !” öðütünü kulaðýna küpe gibi astý adeta. Bu onu daha çok þevkle öðrenmeye taþýdý.

                             Normal teftiþ için Bakanlýktan müfettiþ görevlendirildiði bir hafta önceden bildirilmiþti. Soruþturma haricindeki mutat teftiþler haber verilerek icra edilirdi. O sure zarfýnda her þey gözden geçirilerek eksiklikler giderildi. Çoðu konudan Murat Bey sorumlu idi. 10 gün kadar devam eden teftiþ sonucu hiçbir eksik bulunamadý ve þifâen kendisine de teþekkür edildi. Müfettiþ’in “- Mesleðinizi deðil bizler buraya evraklarý kontrole geliriz. O bakýmdan öncelikle bu konulara eðilin. Evraklar namusunuz, terfiinizdir !” öðüdünü hep göz önünde bulundurarak yetiþtirdi kendini.

                               5917       sayýlý Men-i Müdehale kanunu ile ilgili müracaatlarda sýklýkla görevlendirilen biriydi Murat Bey. Yine bir keþif sonrasý raporunu hazýrlayýp teslim etmiþti. Birkaç hafta sonra babasýndan aldýðý bir pusulada  köyden bir kamyon odun geldiðini ve onu aradýklarý yazýlýydý. Koþarak gitti belirtilen adrese, kamyondan inenlerin arasýnda o keþifte haklý olan ve lehine karar verdiði adam indi. “- Odunu getirdik memur bey !” deyince, böyle bir talebi olmadýðýný, bu iþin nereden çýktýðýný sordu. Sýkýla büzüle tahrirat katibinin “ – Ben iþinizi hallederim Murat Bey’le ama size bir kamyon oduna mal olur !” dediðini ve öyle anlaþtýklarýný beyan edince durumu  anladý. Tahrirat Katibi adýný kullanarak, hiç haberi olmadan bir kamyon oduna sahip olacaktý. Þahsa kamyonu alýp köylerine dönmelerini söyledi ve Kâtip Efendiyi rezil etti. Bu olayla devletin birimlerinde neler döndüðüne þahit olmakla tiksindi.

                                Derneklerin ve benzeri kuruluþlarýn toplantýlarýna Hükümet Komiseri görevlendirildi Kaymakamlýkça. En çok görev verilen biriydi nedense. O zamanlar iki öðretmen derneði mevcuttu. TÖB ve MÖB. Ýki ayrý zýt gurup olduðunu bile fark etmemiþti. Birde buna sonradan Ülkücü Öðretmenler Derneði ilave olmuþtu. Ayrý ayrý tarihlerde her üçüne de görevlendirilmiþti, yanýnda iki kâtip üye ile. Toplantýlarý takip eder 24 saat içinde kanunen zorunlu olduðu için raporunu tanzim ederek Kaymakamlýk Makamýna sunardý. TÖB için sunduðu rapor doðrultusunda konu C. Savcýlýðý’na intikalinden sonra þahýslar bir gün nezarette kalýp serbest kalmýþlardý. Ayný þey Ülkücü Öðretmen Derneði içinde uygulanmýþtý. Karþýlýklý olarak birileri faþist, diðerleri kominist damgasýný vurmuþlar ve kamuoyu oluþturmuþlardý bile. O bu tür ideolojik fikir ve uðraþlardan bir hayli uzak, Atatürk ilke ve inkilâplarýný düstur edinmiþ, sadece devlet memuru terbiyesi içinde verilen görevleri ifa eden biriydi. Aldýðý bir habere göre TÖB üyelerinden bir kýsým öðretmenler Þehir Kulübünde kendini kýstýrýp darp edeceklerdi. Birkaç güvenilir arkadaþýna bu sýkýntýsýný anlatýnca onu hiç yalnýz býrakmadý arkadaþlarý. Ýçlerinden biri o camianýn kendilerinden bildiði Kara Mahmut’tu. Çocukluktan beri can ciðer arkadaþlardý ve Kara Mahmut fizik öðretmeni olup, ayný zamanda Türkiye çapýnda derecesi olan bir boksör ve klas bir futbolcuydu. Bir gece þehir kulübünde içkili bir masada birkaç kiþinin daha iþtirak ettiði sohbette oturuyorlarken olan oldu. Arka masada birleþtirilmiþ üç beþ masadaki 15- 20 kiþi Murat’ a saldýrdýlar. Bir hayli alkollüydü. Kendini elinde sandalye ortada saða sola vururken açtý gözünü. Kendi masasýnda oturanlar baþta Kara Mahmut olmak üzere hep solculardý. Özellikle Mahmut’un vurduðunu düþürdüðünü gördükçe o da coþmuþtu. Herkes birbirini tanýyordu oysa. Bu ayrýlýk, kamplaþma neyin nesiydi? Kýsacasý Hükümet Komiseri olarak verdiði raporlarda görevini yapmýþ, kanuna aykýrý hususlarý tespit etmiþti. Ancak; hiç kimseye yaranamadý. Ama vicdanen huzurlu ve çok rahattý.