Makale / Araştırma

Eklenme Tarihi : 11.01.2019
Okunma Sayısı : 1819
Yorum Sayısı : 1


ESTONYA'DAKİ TÜRK  ŞEHİTLİĞİ 

RAKVERE TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

93 Harbi olarak bilinen 1877–78 Osmanlı Rus Harbi sırasında esir düşen 430 askerimizin tutulduğu esir kampında, hastalık ve esaret şartları gibi nedenlerle şehit düşen askerlerimizin anısına yapılmıştır.

LETONYA'DAKİ TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

CESİS-  TURKU  KAPI  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

Letonya'nın  balkenti  Riga'nın 100  Km  kuzeyindeki  Cesis  Şehrindeki  bir  şehitlik  olup  bu  şehitlikte  yirmi  altı  şehidimizn  mezarı  bulunmaktadır.  

Bu  şehitlikte  yatanlar  da  93 Harbi  dediğimiz  1977- 1978  Osmanlı  Rus  Savaşında  esir  edilip  buraya  getirilen  ve  burada  başta  salgın  hastalıklar olmak  üzere  çeşitli  sebeplerden  ölen  askerlerimizdir.  Tabii  ki  aslında  şehit  sayımız  çok  daha  fazladır  ama  ancak  bu  kadarının  mezarına  ulaşılmıştır.  

Turku=  Türk,  Kapı  ise  Letoncada    Mezar  anlamına  geliyormuş. 

LİTVANYA'DAKİ  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta bulunan Vingis Park'ta üzerinde haç, siyon yıldızı ve ay yıldız bulunan mezarlar dikkat çekiyor.

Birinci Dünya Savaşı'nda ölen Alman, Macar ve Avusturyalı askerlere ait olduğu söylenen mezarların bir kısmında Yahudiler, bir kısmında ise Hristiyan askerler yatıyor. Mezarlıkta sekiz tane de Türk askerinin kabri var. Bunların mezar taşında ise ay yıldız bulunuyor. Yani  burası  Türklere  özel  bir  şehitlik  değildir  aslında. 

Vingis Parkı, Vilnius'un en büyük parkı. 1710 yılında baş gösteren veba salgınında hastalığa yakalananları tecrit için kullanılmış. Birinci Dünya Savaşı sırasında ise park Alman, Macar, Avusturyalı ve Türk askerlerine tahsis edilmiş. Mezarların da o dönemden kaldığı bildiriliyor. Uzmanlar, Galiçya Cephesi'nin Kuzey Kolu'nda savaşan üç yüz Osmanlı askeri olduğunu söylüyor. Cephede yaralanan 10 Osmanlı askeri, Almanların kontrolündeki Litvanya'ya götürülüyor. Askerlerin sekiz tanesi burada hayatını kaybediyor. Almanlar, bu askerleri İslami usullere göre defnedip mezarlarına ay yıldız koyuyorlar. Savaştan sonraki yıllarda ise bu mezarların tahrip edildiği biliniyor.

UKRAYNADAKİ  TÜRK  ŞEHİTLİKLERİ

Türk  şehitliklerinin  en  fazla  olduğu gayrimüslim  toprağı  Litvanya'dır.  Bu  ülkedeki  şehitliklerimiz:

A) SİVASTOPOL ŞEHİTLİĞİ

1853- 1856  Yılları  arasında Osmanlı  Devleti  ile Rusya  Arasındaki  Kırım  Savaşında  şehit  olan  askerlerimiz  adına  2004  Yılında  yaptırılmış  bir  şehitlik  olup  2005  Yılında şehitlik  yakınında  bulunan  kır  kadar  şehidimizin naaşı  da  bu  şehitliğe  defnedilmiştir.

B) GUTİSKO  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

Pudvisoke  Köyünde 1917  yılında  oluşturulmuş  bir  şehitliktir.  Şehitlikte  Galiçya  Cephesinde  Ruslarla  savaşan  elli  dokuz  subayın  yattığı  mezar  taşlarından  anlaşılmaktadır. 

C) LOPUŞNYA TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

Lopuşnya Şehitliği, Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti, müttefikleri Avusturya ve Almanya ile Ruslara karşı Galiçya bölgesinde yapılan muharebelerde şehit olan askerlerimizin defnedildiği yerdir. Şehitlikte bulunan abide üzerinde “Hüve’l-Bakî – 15’nci Kolordu-yı Hümayûn Şühedası Ruhuna Fatiha- Sene 1332 ” ibaresi yazılıdır. Rogatin İlçesi Verhnya Lipitsya Köyünde bulunan şehitlik 1917 yılında yapılmış olup 106 şehit bulunmaktadır. Şehitlik daha sonra restore edilmiştir. 

D) VERHNYA- LIPITSYA  ŞEHİTLİĞİ

Verhnya Lıpıtsya Şehitliği, Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devleti ve müttefikleri Avusturya, Almanya ile Ruslara karşı Galiçya bölgesinde yapılan muharebelerde şehit olan askerlerimizin mezarları bulunmaktadır. Verhnya Lıpıtsya köyü civarında bulunan şehitlik yaklaşık yedi metre yüksekliğindeki bir yamacın üzerinde bulunmaktadır. Kırmızı seramik üzerinde beyaz ay yıldız sembolü bulunan bir kitabesi yer almaktadır. Şehitlik 1917 yılında yapılmıştır. 

E) MEÇİŞÇİV  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

Şehitlik  Berejani  Meçişçiv  Köyünde 1917  yılında  yapılmıştır. Galiçya  Cephesinde  şehit  olan  askerlerimiz  yatmaktadır  bu  şehitlikte. Ne  kadar  şehidimizin  bu  mezarlıkta  yattığı  bilinmemektedir.  Ayrıca Popeliha  Tepesi  yakınlarındaki şehitlikteki  mezarlar  da  daha  sonra  Meçişçiv  şehitliğine  taşınmıştır.

F) PUKİV TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

Bu  şehitlik  de  Galiçya  Cephesinde  şehit  olan  askerlerimiz  anısına  1917  yılında  yapılmıştır. Rohanin  İlçesi  Pukiv  Köyünde  olan  şehitlikte  yüz  altmış  askerimiz  yaymaktadır.

Rohatin  İlçesi   mezarlığında  ayrıca  özel  bir  bölümde  bir  türk  şehitliği  daha  vardır  bu  şehitlikte  de  elli  dört  askerimiz  yatmakta  olup yine  Galiçya  Cephesinde  çarpışane  erlerimizdir  bu  şehitler.


FRANSA'DAKİ  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

CARCASSONE  TÜRK ŞEHİTLİĞİ

Batı Avrupa’daki tek Türk Şehitliği, Fransa-Marsilya Başkonsolosluğumuz görev bölgesinde Marsilya’ya yaklaşık 300 km. mesafede, İspanya sınırına yakın Carcassone (Karkasson) şehrindedir. Saint Michel Mezarlığının askeri kısmında, Birinci Dünya Savaşı sırasında müttefik kuvvetlere esir düştükten sonra Fransa’ya getirilen ve 1918 yılında muhtemelen salgın hastalıktan hayatını kaybeden, cenazeleri 1991 ve 1992 yıllarında başka mezarlıklardan nakledilen 10 şehidimiz yatmaktadır.

Söz konusu şehitlerimizden, 2 askerimizin Mart 1919, 6 askerimizin Ekim 1918, diğer 2 askerimizin Kasım 1918 tarihlerinde hayatlarını kaybettikleri bilinmekte, ancak ölüm ilmuhaberlerinde ölüm nedenlerine ilişkin herhangi bir bilgi yer almamaktadır.
Şehitlerimizin mezarları, 2007 yılında Genelkurmay Başkanlığımız tarafından “Şehitlik” statüsüne alınmıştır. Bunu takiben, Lozan Anlaşması’nın Türk şehitlerin yattığı yerlerde, mezar anıt ve benzeri yapıların inşasına izin veren hükmü uyarınca Saint Michel mezarlığında bir anıt inşa edilmesi amacıyla Devletimiz ve Fransız resmi makamları arasında temaslar sürmektedir.

Varlıklarından  ancak  1991- 1992  yılında  haberdar  olduğumuz,  2007  yılında  ancak  kemiklerini  toplayarak  hepsini  bir  mezarlığa  naklettipimiz  şehitler  için  halen  1923  yılında  imzalanmış  olan  Lozan  Antlasının  ilgili  hükümleri  de  çok  açık  olmasına  rağmen  bir anıt  yapılamamış  olması  üzücüdür. 


GÜNEY  KORE 'DEKİ  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

PUSAN  TÜRK ŞEHİTLİĞİ

Kore Savaşı'nda (25 Haziran 1950 – 27 Temmuz 1953) ölen 6 ayrı yerde gömülü Birlemiş Milletler askerleri, Birleşmiş Milletler Komiyosnu'nca 18 Ocak 1951'de kurulan Tanggok Mezarlığı'nda bir araya getirilmiştir. 3 bölgeden oluşan mezarlığın birinci bölgesinde, savaşa katılan ülkelerin kayıpları için sembolik bir mezar ve ülkelerin bayrakları bulunmaktadır. Buradaki Türk mezarının numarası 6'dır. İkinci bölgede idari tesisler, ibadethane, üçüncü bölgede ise mezarlıklar yer almaktadır.

RESİMLER:

1-2-ESTONYA-RAKVERE TÜRK  ŞEHİTLİĞİ
3-4 LETONYA-CESİS-  TURKU  KAPI  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ
5- LİTVANYA-VİLNİUS PARK TÜRK  ŞEHİTLİĞİ
6- UKRAYNA- SİVASTOPOL  ŞEHİRLİĞİ
7- UKRAYNA GUTİSKO  TÜRK  ŞEHJİTLİĞİ
8-  UKRAYNA - LOPUŞNYA TÜRK  ŞEHİTLİĞİ
9- UKRAYNA - VERHNYA- LIPITSYA  ŞEHİTLİĞİ
10- UKRAYNA - MEÇİŞÇİV  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ
11- UKRAYNA- PUKİV TÜRK  ŞEHİTLİĞİ
12- UKRAYNA- ROHATİN  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ
13- FRANSA-  CARCASSONE TÜRK  ŞEHİTLİĞİ
14-  GÜNEY  KORE - PUSAN  TÜRK  ŞEHİTLİĞİ

( Dünyanın Dört Bir Tarafındaki Türk Şehitlikleri--4. Bölüm -- başlıklı yazı Sami Biber tarafından 11.01.2019 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.