HAL�FE-� R�Y-� ZEM�N ABD�LHAM�D H�N-I S�N� VE BASTIRDI�I P�YANGO B�LETLER�NDEN G�N�M�Z M�LL� P�YANGOSUNA P�YANGONUN TAR�H� VE P�YANGOYA GEL�NCEYE KADAR DAHA NE G�NAHLAR VAR MESELES�. -----1. B�L�M------

Piyango ilk kez nerede, ne zaman oynand�?

Tarihin tozlu raflar�n� kurcalad��m�zda Roma h�k�mdar� Ceasar Augustos'un piyangonun babas� oldu�unu s�yleyebiliriz. Zira ilk kez devletin sponsorlu�unda kumar oynanmas� ile ilgili kanunu ��karan o. Sebep: Roma'n�n yeniden in�as�. Bu i� i�in para gerekmi�, o da kumar oynamay� kanunla�t�rm��.

Avrupa'da ilk piyangoyu ��karan �ngilizler olmu�. 1566 da Fransa ile yapt�klar� sava��n masraflar�n� kar��lamak i�in piyango bileti bast�r�p satm��lar.

1612-1620 y�llar� aras�nda piyango biletleri sat�larak Virginia �irketi finanse edilmi�, 1820�li y�llara kadar British M�zesi (1753), Westminster K�pr�s� (1694-1768) gibi kamusal i�ler piyangolardan elde edilen gelirle sa�lanm��t�r. Amerika k�tas�ndaki kongre ve koloniler kurtulu� m�cadeleleri i�in piyangolar tertiplemi�lerdir.
Daha yak�n zamanlarda piyangolar g�ney b�lgesindeki eyaletlerde i� sava� sonras� gelir elde etmek amac�yla kullan�lm��, para basma veya bor�lanmaya kar�� nemli bir gelir kayna�� olarak de�erlendirilmi�tir. Kurtulu� m�cadelelerinden sonra da bir�ok �nemli kamusal proje piyango sat��lar�yla ger�ekle�tirilmi�tir.

Osmanl��da piyango ile ilgili ilk uygulamalar 1854 K�r�m Sava�� sonras�ndad�r. �lkede Ermeni,Rum ve Yahudi az�nl�klar taraf�ndan k��k �apl� e�ya piyangolar� d�zenlenmi�, tiyatro piyangolar� tertiplenmi�tir. 1856 y�l�nda Ermeni Katolik Kilisesinin g�vence vermesiyle e�ya ve para karma piyangolar� d�zenlenmi�, piyango d�zenlemesinin karl� bir i� oldu�unun fark edilmesi �zerine �zel ��kar ama�l� piyangolar tedav�le sokulmu�tur.

1857 y�l�nda piyango faaliyetleri yasaklansa da 1861�de Sultan Abd�laziz�in tahta ge�mesiyle piyangolar Gayrim�slim az�nl�klar taraf�ndan yeniden oynat�lmaya ba�lanm��t�r.1880 y�l�nda az�nl�k piyango uygulamalar�n�n ki�isel ama�l� olanlar� yasaklanm��, hay�r ama�l� olanlar�n ise h�kumetin izniyle faaliyet g�sterebilecekleri belirtilmi�tir.

Osmanl� �mparatorlu�u d�neminde 1870 ve 1910 y�llar� aras�nda ( 1870 de Osmanl� taht�nda Abdulaziz, 1876-1909 y�llar� aras�nda II. Abd�lhamid- 1909-1918 Y�llar� aras�nda V. Mehmet Re�at vard�r ) �ark �imendiferleri ve Ergani Bak�r ��letmeleri tahvillerinin sat��n� art�rmak amac�yla kazananlar� kur�a ile belirlenen ilk resmi piyango uygulamas� ba�lat�lm��t�r. Bu piyango d��nda..

A) �zmir Islahhanesi�ne yard�m ve hapishanede bir sanayi hane in�as� i�in 1887 y�l� ba�lar�nda��zmir (Osmanl�) Piyangosu� ( II. Abd�lhamid D�nemi )

B) Osmanl� - Yunan sava��nda �ehit olanlar�n aileleri ile yaralanarak sakat kalanlara yard�m etmek i�in 1898-1899 y�llar�nda ��ane (Yard�m) Sergisi Piyangosu� ( II. Abd�lhamid D�nemi )

C) 1877-1878 Osmanl�-Rus ve 1897 Osmanl�- Yunan sava�lar�ndan sonra �lkeye Kafkaslardan ve daha �ok da Balkanlardan gelen M�sl�man g��menlere yard�m amac�yla 1906-1909 y�llar� aras�nda �Ziraat Bankas� Piyangosu� d�zenlenmi�tir. ( II. Abd�lhamid D�nemi.)

G�r�ld�� gibi M�sl�man T�rk halk� ilk kez yasal olarak milli piyangoyu Osmanl� taht�na gelmi� ge�mi� padi�ahlar i�inde en dindar� olarak kabul edilen ( Hatta abdestsiz ad�m atmad�� s�ylenir. ) II. Abd�lhamid zaman�nda oynam��t�r.

Gerek Halife-i R�y-i Zemin Abd�lhamid Han'�n gerekse zaman�n �eyh�lislam�n�n bu konuda Kur'an�n hangi ayetine dayanarak '' �er'an caizdir '' dedikleri de ayr�ca merak konusu tabii ki.

�imdi denilebilir ki ''Ama o piyangodan elde edilen gelirler devletin b�t�esini �nemli �l��de rahatlatt�''

�yle bir �ey denmesin. �yle bir �ey denirse ben de derim ki: ''Bug�nk� Milli Piyango da mesela 2017 y�l�nda devletin hazinesine tam olarak 740.290.017,63 Tl ( Yaz�yla : Yedi y�z k�rk milyar iki y�z doksan bin on yedi lira altm�� kuru� ) gelir sa�lad�.

Yani hi� kimse ''zaruret '' mazeretinin arkas�na s��nmas�n... Zaruretse devlet �u anda da zaruret i�inde. ( Ter�riste at�lan bir tek bomban�n paras�yla bir otob�s al�nabilece�i s�yleniyor. )

Neyse..Devam edelim.

Cumhuriyet d�neminde 12 Aral�k 1925 tarih ve 689 say�l� kanunla s�z konusu kararname kald�r�larak eski Donanma Cemiyeti�nin Hazineye intikal eden paras� ve gayrimenkulleri d��ndaki haklar� T�rk Tayyare Cemiyeti�ne aktar�lm��t�r. Tayyare Cemiyeti�ne nakit piyangosu tekelini veren 9 Ocak 1926 tarihli kanunun 2. Maddesi bilet ve ikramiyelerden kazan�, belediye vergileri ve damga resmi al�nmamas�n� �ng�rm��t�r. 14 May�s 1927�de ikramiyeler Veraset ve �ntikal Vergisi Kanunu�nun 20. Maddesi h�km�nden istisna edilmi�, b�ylelikle verdi�i �d�lden hi�bir kesinti yapmayan tek �rg�tlenme Tayyare Piyangosu olmu�tur.

Cumhuriyetin ilan�ndan sonra, kar��l�� nakit olarak �denmek �zere piyango tertip ve ke�ide etme hakk� 9 0cak 1926 tarihinden itibaren �T�rk Tayyare Cemiyeti�ne verilmi�tir.

24 May�s 1935 tarihinde Tayyare Cemiyetinin ad� T�rk Hava Kurumu�na d�n��t�r�l�nce, piyangonun resmi ad� da otomatikman T�rk Hava Kurumu (T.H.K.) Piyangosuna d�n��m�� fakat halk aras�ndaki ismi �Tayyare Piyangosu� olarak devam etmi�tir.

5 Temmuz 1939�da Milli Piyango �daresi kurulmu�, piyango ile ilgili her t�rl� faaliyet T.H.K�dan al�nm�� ve Maliye Bakanl��na ba�lanan Milli Piyango �daresi, ilk �ekili�ini 11 Kas�m 1939 tarihinde ger�ekle�tirmi�tir.

Yani efendim baz� vatanda�lar�m�z�n zannetti�i gibi '' gavurun icad� '' olan Milli piyango �lkemize Atat�rk ve devrimleriyle girmi� olan bir �ey de�ildir. M�sl�man T�rk vatanda�� ilk kez yasal olarak Osmanl� Padi�ah� ve t�m �slam d�nyas�n�n halifesi II. Abd�lhamid d�neminde piyango oynam��t�r.

Milli Piyango ile ilgili ba�ka mevzulara da dokunmak �zere �imdilik bu kadar.

Devam edecek.

RES�MLER:

1- II. Abd�lhamid D�neminde bast�r�lan ve sat��a ��kar�lan ''Ziraat Bankas� E�ya Piyangosu''

2- II. Abd�lhamid D�nemine ait ''�zmir Hamidiye Sanat Mektebi Menfaatine Mahsus Piyango Bileti.''( Biletin �zerinde Osmanl�ca olarak aynen bu c�mle yaz�l�d�r. )

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Halife-i R�y-i Zemin Abd�lhamid H�n-� S�ni Ve Bast�rd�� Piyango Biletler ba�l�kl� yaz� Sami Biber taraf�ndan 19.12.2018 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

Halife-i R�y-i Zemin Abd�lhamid H�n-� S�ni Ve Bast�rd��� Piyango Biletler

Halife-i R�y-i Zemin Abd�lhamid H�n-� S�ni Ve Bast�rd�� Piyango Biletler