Ankara'nýn Ulus Semtinde Posta Caddesinde ki Hal'i hemen hemen bütün Ankaralýlar bilir. Ben de bir çok arkadaþýmda zamanýnda buradan alýþ veriþ etmiþizdir. Meyve sebze satanlarýn yanýnda, bakkalýmsý bir þekilde yumurta, bal, tereyað, zeytin, peynir satan esnaflarda var. Kuruyemiþçisi de var. Market olarak hizmet veren iþletmelerden alýþ veriþ de pek büyük sorunlar çýkmýyor, ancak sebze meyve satan esnaflarýn çoðu zaman çürük çarýk mal sattýðý sizin de benim de hepimizin kulaðýna gelmiþtir. Aldým ben de zamanýnda halden sebze meyve, eve geldiðimde ise yarýya yakýnýn bozuk mal olduðunu hayret ile ve ibretle gördüm...

''Bizi aldatan bizden deðildir.'' der bir hadisi-þerif de Peygamberimiz Hazreti Muhammed (sav) Seksenli yýllarda baþkent Ankara'da çok da fazla büyük market yoktu. Metro, bir de Gima vardý, herkes de oralara gidip alýþveriþ yapmazdý... Manavlar pahalý, dolayýsýyla bir çok kimse Ulus'da ki Hal'den alýþveriþ yapardý... Hal de her þey ucuz ancak meyve sebze alýp da eve geldiðinizde bir bakardýnýz yarýsý bozulmuþ veya çürük... Tabi burada hileye hurdaya prim vermeyen Hal Esnafý arkadaþlarý da ayrý tutuyorum...

Kim kaybetti, kim kazandý? Kaybeden belli, yýllar yýlý halde sebze meyve satan esnaflar. Her zaman için ben meyve sebzeyi kendim seçemeyeceðim yerden alýrken esnaf kardeþime ''Arkadaþ üç kuruþ fazla al zararý yok ama düzgün mal ver.'' derim. Onlarýnda savunmasý ''Biz de toptancýdan böyle alýyoruz Abicim.'' þeklinde olsa da demek ki balýk baþtan kokmuþ...

Tarlada ki üretici malýný iyi üretecek, toptancýya çürük çarýðýný vermeyecek, o çürük çarýklarý da bir þekilde illaki deðerlendirecek... Toptancý saðlam mal aldý mý o da perakendeciye saðlam satacak, son aþama tüketiciye yani bizlere de temiz ve saðlýklý hem de hesaplý olarak ulaþacak.

Ticareti de bir bütün olarak düþünüp hangi esnaf her ne mal satýyorsa saðlam ve kaliteli mallar satmalý, defolu, özürlü bir malý var ise de bunu o anda sattýðý kiþiye açýklamalý, gerekiyorsa kârýndan fedakarlýk etmeli bir miktar, alýþveriþ de gönül rýzasýyla olmalýdýr... Yoksa, müþteri malý alýp gittikten sonra ''Oh be ne güzel kazýkladým herifi, satamýyordum bir türlü bu malý enayi çakmadý malýn hatasýný.'' demek ne Müslümanlýða ne de ticaret ahlakýna sýðan bir davranýþ kalýbýdýr...

Müslüman esnaf namusuyla çalýþýp da her ne ticareti yapýyorsa yapsýn doðru ve dürüst olmak zorundadýr. Unutmayalým ki Ýslamiyet'in ilk yýllarýnda, daha sonrasýnda da Müslüman Tüccarlar ile alýþ veriþ yapan Ehli Kitap'dan bir çok kiþi Müslüman Tüccarlarýn doðruluk ve dürüstlüðünden etkilenip Müslümanlarýn safýna katýlmýþlardýr... Bir önemli konuda ticaret yaparken malýn üstüne ya da baþka bir þeyin üstüne yemin etmemek, Allah'ý þahit tutmamak lazýmdýr diye düþünüyorum. Çok sýk yemin eden esnaflarýn hele de yalan yere yemin ettiyse ticaretinden ne kendilerine ne de baþkalarýna fazlaca hayýrda gelmeyecektir... Helali haramý bilen esnaf kardeþlerim, her zaman doðruluktan da ayrýlmayacaklardýr...