“Kitap ruhun ilacýdýr.” der bir Japon atasözü. Ve Freud okudum bir yýl yaz boyu. Ünlü psikoloðun hastalarýyla ilgili yaþanmýþlýklarý anlattýðý kýsa hikâyecikleri okumakla yaz sonlarýnda Ege’nin altýn sarýsý incirlerinin damakta býraktýðý tada özgü tatlar aldým. Freud der ki, bedenin kesici aletlerle yaralanmasý gibi insan ruhu da yýkýcý sözler, iftiralar, hayal kýrýklýklarý gibi olumsuzluklarla yaralanýr.

         Yaralanan organlar tedavi edilmese insanýn baþýna ileride büyük sorunlar açar. Ayný biçimde yaralanan insanýn tinsel varlýðýnýn da tedavi edilmesi zorunludur. Aksi durumda tedavi edilmeyen tinsel yaralarla büyüyen ve yaþayan bireyler öz varlýklarýna ve de insanlýða telafi edilmeyen zararlar verirler.

Her devirde insanlýk ailesine ve de diðer canlýlara þöyle ya da böyle zarar veren caniler, katiller birer ruh hastasýdýr. Bireysel cinayet iþleyenlerle, Hitler, Pinoþeler örneði halklarýn kaderlerine hükmetmiþ insanlarýn birer azýlý ruh hastasý olduklarýný yadsýnamaz.

Barýþ içinde yaþama olgunluðunu içselleþtiren toplum olabilmenin en kestirme yolu bireylerin hoþgörülü, duygudaþlýk yapma gibi insani niteliklerini içselleþtirmelerinden geçer. Derler ki, Hitler Alman toplumunu savaþa hazýrlamak için çocuklara dönük büyük projeler üretmiþ. Kurþun askerler yaptýrmýþ oyuncak olarak. Ordularýn savaþ düzenine ait cephe gerisini betimleyen ve daha nice oyuncaklarla Geothe, Schiller büyük þair ve yazarlar, sanat insanlarý yetiþtiren bir ulusu savaþkan, iþgalci bir hale getirmiþ...

Kitap ruhun ilacýdýr sözü ne kadar güzel bir söz. Hitler barýþtan, dostluktan, insan haklarýndan yana kitaplar okusaydý elbette 2. Dünya Savaþý’nýn acýlarý yaþanmazdý. Peki, ne yapmýþ Adolf Kavgam adlý kitabý yazarak kendi ýrkýný dünyanýn en uygar ýrký olduðu safsatasýný savunmuþ malum eserinde. Bunun yanýnda E.M. Remarque, B. Brech gibi yazýn dünyasýnýn savaþ karþýtý, insanlýk onurunu yücelten yurttaþlarýnýn kitaplarýný meydanlarda yaktýrmýþ.

Bu gerçekler ýþýðýnda çaðlar öncesinin bilge insaný Confucius’a kulak verelim: “Tek dostum kitaplar, tek düþmaným cahil insanlardýr.” Bilmem baþka söze gerek var mý? Var denirse Denis Dideral’ýn þu özlü sözüne ne diyebiliriz? “ Ýnsanlýk yalan ve adaletsizliði kýlýçla deðil kitapla yenecektir.”

Demek ki, barýþtan, eþitlikten, adaletten yana bilge insan olmanýn þaþmaz tek yolu vardýr. Saða sola sapmadan okumak, aydýnlanmak.  

Ruhunu arýndýran, iyiden, doðrudan, güzelden yana insanlýk âlemine fayda saðlayan kiþiler sürekli okuyan, araþtýran; bilgilerini yenileyen insanlardýr. Bilge insanlardýr çevrelerine ýþýk saçanlar, tünelin ucundaki ýþýðý ilk görenler.

“Büyük beyinler fikirleri, orta beyinler olaylarý, küçük beyinler kiþileri konuþur.” En azýndan büyük beyinlerin fikirlerini anlayýp özümsemenin yolu da yine okumaktan, kitaplarý sevmekten geçer.

Ülkemizde nüfusumuza göre okuma oraný dünyanýn güçlü ülkelerine göre çok gerilerdedir. Maalesef eðitim sistemimiz yeni kuþaklarý okumaya yönlendirecek biçimde tasarlanamadý yýllardýr!

         “Öðretmenler! Yeni nesli, Cumhuriyet’in özverili öðretmen ve eðitmenleri, sizler yetiþtireceksiniz; yeni nesil, sizin eseriniz olacaktýr. Eserin kýymeti, sizin yeteneðiniz ve özveriniz derecesiyle uygun olacaktýr. Cumhuriyet; fikren, ilmen, fennen, bedenen kuvvetli ve yüksek karakterli koruyucular ister.”

 Halkýn ve de yeni nesillerin iyi yetiþmesi Atatürk’ün dediði gibi “fikren, ilmen, fennen ve bedenen kuvvetli ve yüksek karakterli” öðretmenlerce saðlanacaktýr öncelikle. Bu kutsal görevi yapmak adýna kitaplarla ilgili kýsa hikâyecikler sunmaya devam edeceðim yeniden.

Mesleðimin son dört yýlým özel bir okulda geçti. Özel okulda baþarý kýstasý öðrencilerin ileride okuyacaðý okullarýn giriþ sýnavlarýndaki baþarýya göre endekslenmektedir. Ýstenilen baþarýyý yakalamak için sürekli test çözme üzerine büyük çabalar harcanýr. Öðrencilerin kitap okumaya, sosyal aktivitelere ayýracak zamanlarý pek yoktur.

         Okul müdürüyle birebir sohbetlerimde öðrencilerimizin kitap okumakla ilgili yetersiz kaldýklarýný vurgulardým. Bir konuþmamýzda aynen þöyle dedim:

         “AB’ye girmek istiyoruz. Avrupalý tahmin edemeyeceðimiz kadar çok okuyor. Yurt dýþý öðretmenlik yýllarýmda gözlemledim. Her Alman yurttaþýnýn evinde kitaplýk var. Bizim sýnýf kitaplýklarýmýz çok yetersiz. Avrupalýlarla, ulusça onlardan daha çok kitap okuyarak aþýk atabiliriz…” Bu sözlerimin etkisi oldu mu bilemem. Okulda on bir þube vardý. Her þubeye sýnýf düzeyine göre ikiþer takým kitap getirtti sevgili müdür arkadaþ. Öðrenciler adýna çok mutlu oldum.

         Yediden yetmiþe tüm kuþaklarýn kitaplarý sevmesi çok çok okumasý gerekir derken þu gerçeði de belirtmeliyim. Ýnsanýmýz belirli ideolojilerin deðil dünyevi ve uhrevi konularda tarafsýz bir yöntemle bilgi ve görgüsünü artýrma yolunu seçmelidir.

          Bir arkadaþýma Nazým’ýn Memleketimden Ýnsan Manzaralarýný hediye ederken, bir baþka dostuma kutsal kitabýmýz Kuran-I Kerim’in Elmalý’nýn meallisini hediye ettim. Yine kutsal kitabýmýzý evlenip yuvadan uçan oðlum ve kýzýma da sundum.

         Çocuklarým da bana kitap hediye ederler. Bir kitap fuarýnda oðluma, bu yaz Kafka okuyacaðým dediðimde; Kafka’nýn beðendiðim eserlerini aldý benim için. Kýzým Tutunamayanlarý hediye etmiþti bir zamanlar. Küçük oðluma Delikanlý’yý bir yaþ gününde hediye ettim. Kitap fuarlarýnda torunlarýma hediye etmek için kitaplar satýn alýrým.

         Özel okuldan ayrýlýrken sevgili meslektaþlarýma birer þiir kitabý hediye ederek vedalaþtým.

         Bana hediye edilen kitaplardan bahsederek o günleri ve sevgili kitap dostlarýmý bir kez daha anýmsamak isterim. F. Andaç’ýn Söz Uçar Yazý Kalýr adlý özgün eseri kitap pazarlayan bir arkadaþýmýn armaðanýdýr. Yine kitap pazarlayan baþka bir dosttan Küçük Arý adlý bir kitap yadigâr kaldý bana.

         Yýllar önce öðretmen odasý sohbetlerinin birinde, Genç Werther’in Acýlarý’ný bir türlü edinip okuyamadýðýmý söyledim. Sevgili Zeynep Yaprak Dere Ýngilizce öðretmeni arkadaþým ön sayfasýna “ Sevgili meslektaþým, deðerli aðabeyim gerçek kitap dostu olan Ý. Yýlmaz’a en içten sevgilerimle.” yazarak Geothe’nin bu güzel eserini hediye etti bana. Genç öðretmenim Ýstanbul’a atandý. Bir daha görüþmemiz ya kýsmet. Kitaplýðýmda G. W. Acýlarý’ný her gördüðümde çoðu kez kitaplar sayesinde kurduðum dostluðun güzelliðini ve sevgili Zeynep arkadaþýmý anýmsarým.

         Þöyle bir söz duymuþtum kitap kurdu bir arkadaþýmdan: “Kitaplýðýmý çaldýðým kitaplarla oluþturdum.” Gerçi ben kitap çalarak kitaplýðýmý oluþturmadým lakin bana hediye edilen kitaplar kitaplýðýmda hayli yekûn teþkil ediyor. En son Edebiyat Evi adlý Edebiyat ve Kültür Platformu’nda tanýþtýðým deðerli þair öðretmenim Hasan Özaydýn kalem dostum adresime Sen Olmasaydýn adlý güzel þiirlerle bezediði kitabýný gönderdi. Mutlu oldum.

         Ülkemizde hýzlý bir biçimde kültür erozyonu yaþanmaktadýr. Ülkenin çeþitli yerlerinde akla hayale gelmeyecek biçimde olumsuzluklarý gözlemlemekteyiz. Kadýn cinayetleri, insan haklarý ihlalleri. Ve yýllarca bitirilemeyen yýkýcý, ayrýlýkçý örgütlerle sürdürülen amansýz savaþlar.

         Bunlardan daha acýsý her gün izlediðimiz siyasilerimizin düzeysiz aðýz dalaþlarý. Yurttaþlarýmýzý birleþtirici deðil ayrýþtýrýcý konuþmalarý. Bu devletin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün çoðu savaþ meydanlarýnda geçem elli yedi yýllýk yaþam süresince dört bine yakýn kitap okuduðu bilinir.

Biz yurttaþlar olarak aramýzdaki iliþkilerimizi uygarca sürdürmenin þaþmaz reçetesi kitaplarla dost olmamýzdan geçer. Bu güzel topraklarda yaþayan hepimiz yediden-yetmiþe okuyan ve kitaplarla barýþýk olursak o zaman sorunlarýmýzý karþýlýklý anlayýþla, konuþarak çözebilme olgunluðuna eriþiriz Ayný reçeteye ülkemizdeki iktidar sahiplerinin ve iktidara aday olan siyasilerimizin de acilen gereksinimi vardýr. Yoksa baðýrýp çaðýrmakla, birbirimize hor gözle bakmakla bu güzel topraklarda barýþ ve huzur içinde yaþamamýz olanaklý deðildir…