Öyle bir ülkede yaşıyoruz ki her gün, her saat karşılaştığımız bir ya da birkaç olaydan dolayı şaşkınlık yaşıyor ve hayretler içerisinde kalıyorum. Bu ülkede engelli bir vatandaş olarak yaşayıp da şaşırmamak ve hayretler içerisinde kalmamak elde değil.
Ancak benim alanım engellilerle ilgili olduğu için yine bu konuda yazacağım. Kendimin de engelli bir vatandaş olmam nedeniyle bu konuda yazmam doğaldır.
Beni her gün, her saat şaşırtan ve hayretler içerisinde bırakan olaylardan bir iki tanesini anlatayım sizlere.
Ülkenin en üst yöneticisi olan Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın engellilerle ilgili olan hassasiyetini ve duyarlı bakış açısını medyada görüp de izlemeyen ve bilmeyen kalmamıştır diyebilirim.
Bundan 16
yıl kadar önce 14 Ağustos 2001 yılında kurucu önderliğini yaptığı AK Parti hükümetinin Anayasaya koyduğu
pozitif ayrımcılık maddesi başta olmak üzere çıkarmış olduğu 5378 sayılı
Engelliler Kanunu ile verdiği önemi ve destekleri bilmeyen, duymayan seçilmiş
ve atanmış yetkili kalmamıştır.
Seçilmiş ya da atanmış yetkilerden bir
tanesinin dahi özellikle milletvekillerinin, valilerin, belediye başkanlarının,
kurum müdürlerinin kısacası genel ve yerel idarecilerin tamamının, “Benim bu konulardan bilgim yoktur” diyebileceğini
hiç sanmıyorum.
İşte benim şaşırmama neden olan olaylar da tam
burada başlamaktadır. Yetkili yetkisiz her insanın çok iyi bildiği bu konular
uygulama safhasına gelince nedense görmezden ve duymazdan gelinerek sümen altı ediliyor.
AK Parti Hükümeti tarafından çıkarılan
engellilerle ilgili Anayasamızdaki eşitlikle ilgili 10.Madde ile getirilen
pozitif ayrımcılık başta olmak üzere 5378 Sayılı Engelliler Kanunu ve diğer
onlarca yasalarımız, yönetmeliklerimiz, genelgelerimiz ve yine hükümetimiz
tarafından imzalanan uluslararası sözleşmelerimizle engellilere sağlanan birçok
haklar olmasına rağmen nedense bu haklar yerel idareciler tarafından sümen altı
edilmekte ve görmezden gelinmektedir.
Bu haklarla ilgili hükümet tarafından yasalar,
yönetmelikler ve genelgeler çıkarılıyor ancak gelin görün ki çıkarılan bu
yasalar yerel idareciler tarafından nedense tam olarak uygulanmıyor ve sürekli
engellilerin sorun yaşamalarına neden oluyorlar.
Peki, çıkarılan yasalar nasıl sümen altı
ediliyor, nasıl görmezden geliniyor hiç merak ettiniz mi? İşte her engellinin
yaşadığı bu konuyu sizlere bir iki örnekle anlatmaya çalışacağım.
19 Ocak 2002 tarih ve 24645 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan 4736 Sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve
Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 1.Maddesinde
“(Ek fıkra: 12/7/2013-6495/88 md.) ……. engelliler için sağlık kurulu
raporuyla %40 ve üzerinde engelli olduğunu belgeleyen Türk vatandaşlarının
kendileri, ağır engellilerin kendileri ile birlikte birden fazla olmamak üzere
birlikte yolculuk ettikleri refakatçileri, demiryolları ve denizyollarının şehiriçi
ve şehirlerarası hatlarından, belediyelere, belediyeler tarafından kurulan
şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki
verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehiriçi toplu taşıma hizmetlerinden
ücretsiz olarak yararlanırlar.” denilmektedir.
4 Mart 2014 tarih ve 28931 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
Ücretsiz Veya İndirimli Seyahat Kartları Yönetmeliği’nin Ücretsiz Seyahat Hakkından Yararlanacak Kişiler başlıklı
4.Maddesinde birinci fıkrasının (e) bendinde “Engelliler için sağlık kurulu raporuyla % 40 ve üzerinde engelli
olduğunu belgeleyen Türk vatandaşlarının kendileri, ağır engellilerin ise
kendileri ile birlikte birden fazla olmamak üzere beraber seyahat ettikleri
refakatçileri.” diye engellilerin ve birlikte seyahat etmek zorunda olduğu
refakatçisi ücretsiz ulaşım hakkından faydalanacaklar arasında sayılmıştır.
Ücretsiz Veya
İndirimli Seyahat Hakkının Kullanımı başlıklı 5.Maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendinde “4 üncü maddenin
birinci fıkrasının (e) bendi kapsamındakiler için Engelliler İçin Kimlik Kartı,
engellilere kimlik kartı verilmesine ilişkin 19/7/2008 tarihli ve 26941 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik uyarınca verilmiş bulunan kimlik kartı,
anılan Yönetmeliğin geçici 1 inci maddesinde sayılan engelliler için kimlik
kartı ile engel oranının yer aldığı nüfus cüzdanı” ile bu hakkı kullanır
demektedir.
5.Maddenin dördüncü fıkrasında ise “4 üncü maddenin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamındaki ağır
engellinin, refakatçisi olduğunu beyan ettiği kişiden bu hakkın kullanımına
ilişkin ayrıca belge talep edilmez.” denilerek ayrı bir belge talep
edilemeyeceğini belirtmektedir.
İdari Ve Cezai
İşlemler başlıklı
12.Maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında “(1)
İlgili kurumlar, belediyeler ile belediyeler tarafından yetki verilen özel
şahıs ya da şirketler, ücretsiz ve indirimli seyahat hakkının kullanılması ile
ilgili olarak gerekli tedbirleri alır. (2) Ücretsiz veya indirimli seyahat
hakkının kullandırılmaması hâlinde bu haktan faydalandırılmayan her kişi için
mülki idare amiri tarafından toplu taşıma aracının tarifesi üzerinden elli tam
bilet bedeli tutarında idari para cezası uygulanır. Bu maddeye göre verilecek
idari para cezaları tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir ve genel bütçeye
gelir kaydedilir.” denilerek verilen hakkın uygulanmaması halinde cezai
işlemleri açıklamaktadır.
-Devam Edecek-