“Biz bu aþureyi niye yiyoruz?”

Dinler arasý adet gelenek görenek ve alýntýlarýn insanlarý birbirine yaklaþtýrdýðýný biliyoruz. Aþure adeti de iyi ki var ve malzemesi eksik konulmadan yapýlan aþureyi yemeyi çok severim. Size renkli gelen dinimizde böyle adet var mý yok mu demeden canýmýz ne çekiyorsa alýrýz yeriz. Ama neyi neden yaptýðýmýzý, yediðimizi içtiðimizin nerden geldiðini sorgulayanýmýz azdýr. “Hoþafýn yaðý kesildi. Çýkar aðzýndan baklayý. Ben, onun cemaz-il evvelini bilirim” söylemini kullanýrýz da bunun nereden geldiðini bilerek merak ederek mi kullanýrýz.?

Din bezirgâný baronlarýn, insanlarý her þeyden önce din konusunda cahil býrakmayý, kafa çalýþtýrtmamayý gerekli gördüðü ve neyi neden yaptýðýný bilmemek hususunda dini inançlarýný kitapta yazýyor diyerek müritlerine nasýl pompaladýðýný hep merak ettim. Merhum Aziz Nesin, de bu hususta der ki, “Kabul edelim ki biz Türkler pek bir þey ‘icat’ edemeyiz ama “a bu Kur’an da vardý diye iyi uydururuz”.Teknolojinin geliþtiði Ay a Mars’a gidildiði zamanýmýzda halkýn nasýl hala soyut dini inanýþlara inanýr olduðuna Aþure’ye gelmeden bir bakalým: T.Özal annesinin Süleymaniye Külliyesine gömme giriþimi önlenmeseydi. 4+4+4 mezunlarý oraya çaput baðlayacaklardý. Çamlýcaya yapýlacak 15 bin kiþilik cami külliyesinde kimin türbesi olacaðýný tahmin edersiniz?

Eski M.E Bakaný Ömer Çelik’in kitabýnda alýntýlara (inhial) yer vermesi, Cübbeli hocanýn,” CERN atom parçacýklarý bulunsa ne olur ne deðiþir” þeklinde tarihi açýklamasý 700 yýl sonra olabilmiþtir.

Muharrem ayýnda…Ýki farklý görüntü yaþanýr.

Birincisi; evlerde aþure piþecek, komþulara daðýtýlacak, keyifle kaþýk sallanacak. Bir “kutlama” görüntüsü...

Ýkincisi; ekranlarda, gazete fotoðraflarýnda, karalara bürünmüþ insanlar, zincirlerle dövünüp kendilerini kanatacaklar. Bir “yas” görüntüsü…

Ýkisi de ayný tarihte. Kerbela olayýnýn yani, Muharrem ayýnýn 10. günü. Ayný dinin mensuplarýndan birileri derin bir yas sergilerken, diðer bir kesim adeta onlarla alay eder gibi bir kutlama nasýl yaþar ? Neden yaþar ? Genelde dini kitaplar birbirinden alýntýlarla dolu olduðu otorilerce belirtilmektedir. “Musevilikte dünyaya önem verilir; Ahiret ihmal edilir. Hýristiyanlýk’ta ahirete önem verilir; Dünyayý ihmal edip el etek çekerler. Müslümanlýkta dünya ve ahiret dengesi vardýr. Yahudiler ve Hýristiyanlar Allah’a ibadet ederler.(oruç, hac, sadaka vardýr.) “yani dinler arasý inhial (kopya) süregelmiþtir.

“Biz bu aþureyi niye yiyoruz?” Peki, peygamber Muharrem’in 10’unda neden oruç tutarmýþ, onun yolundan gidenler neyin orucunu neden tutuyorlar bilen var mý ? Bunun gibi

-Yas tutanlar (Þiîler), peygamberin torunu Hüseyin’in çocuklarý ile birlikte Kerbelâ’da Emevîler tarafýndan vahþice katlediliþinin protestosunu yaþatýyorlar. Gerçekleþtirdiði bu vahþetten sonra Emevî yönetiminin tavrý ne olmuþ ? Þiîlerin protestolarýný canlý tutmak için sergiledikleri bu yasý boðuntuya getirmek, etkisiz kýlmak için, siyasal bir taktik olarak, ayný günü bir bayram havasýna sokup insanlara kutlatmak geleneðini baþlatmýþ. Bunu Osmanlý’da giderek Sünnî kesime, tabiîatýyla, Türkiye’e benimsetilmiþ. Bu kutsal günde yapýlacak iþler þöyledir:

- Aþure günü oruç tutmak sünnettir. Hadis-i þeriflerde buyuruldu ki:

(Aþure günü oruç tutanýn, bir yýllýk günahlarý affolur.) [Müslim, Tirmizi, Ý. Ahmed, Taberani]

-(Aþure günü oruç tutan o yýl tutamadýðý [nafile] oruçlarýnýn sevabýna kavuþur.) [Deylemi]

-(Aþure günü bir gün önce, bir gün sonra da tutarak Yahudilere muhalefet edin.) [Ý.Ahmed]

-(Aþurenin faziletinden faydalanýn! Bu mübarek günde oruç tutan, melekler, peygamberler, þehidler ve salihlerin ibadetleri kadar sevaba kavuþur.) [Þir’a] [Yalnýz Aþure günü oruç tutmak mekruhtur. Bir gün öncesi veya bir gün sonrasý ile tutmalý!]

-Peygamber efendimiz bir gün öðleye doðru buyurdu ki:

(Herkese duyurun! Bugün bir þey yiyen, akþama kadar yemesin, oruçlu gibi dursun! Bir þey yemeyen de oruç tutsun! Çünkü bugün Aþure günüdür.) [Buhari, Müslim, Ebu Davud]Kyn.4

Birileri “Peygamberimizin soyu katledildi” diye yas tutarken, neyi neden yediklerini bilmeyen din kardeþlerinin de aþure keyfi sürdürmesinin nedeni bu. Eee, tabiî, milletin önüne çýkýp da “Aþure yiyin de peygamberin soyunun kurutuluþunu kutlayýn... Oruç tutun da Yahudilerin ‘Yom Kipur’unu kutlamýþ olun” denemezdi. Bu konuda düþülen telâþ nedeniyle, dikkatleri baþka yöne çekmek ve Muharrem’in 10’una yine de bir kutsallýk yükleyebilmek için uydurmacýlýkta bir rekor kýrýlmýþtýr. Bakýn Muharrem’in 10’unda (her kim nereden, nasýl biliyorsa) sözde neler olmuþ :

1. Hz. Nuh, gemisini Cudi Daðý'nýn üzerine o gün demirlemiþ. ( Yeriyle, günüyle bunu Dünya’da bir tek biz biliriz).

2- Hz. Yunus, balýðýn karnýndan o gün kurtulmuþ.

3- Hz. Adem'in tövbesi o gün kabul edilmiþ.

4- Hz. Yusuf, kardeþlerinin atmýþ olduðu kuyudan o gün çýkartýlmýþ.

5- Hz. Ýsa o gün dünyaya gelmiþ ve o gün semaya yükseltilmiþ. (Hristiyanlardan saklýyoruz bunu. Onlar bilmez).

6- Hz. Davut'un tövbesi o gün kabul edilmiþ.

7- Hz. Ýbrahim'in oðlu Hz. Ýsmail o gün doðmuþ.

8- Hz. Yakup'un, oðlu Hz. Yusuf'un hasretinden dolayý kapanan gözleri o gün görmeye baþlamýþ.

9- Hz. Eyyüb, hastalýðýndan o gün þifaya kavuþmuþ.

10- Hz. Ýbrahim’in, Nemrut’un ateþinden o gün kurtulmuþ.

Musa Kýzýldeniz’i yarýp taraftarlarýný o gün kurtarmýþ.

Asýrlardýr insanlara bu uydurmalar hem de en saygýn bildikleri kiþi ve kurumlarýn da desteði ile pompalanýr olmuþtur. Ne kadar yaygýn bir kampanya ile pompalandýðýný göstermek için örnek olarak seçilmiþ olan aþaðýdaki 4. ilâ 30. sýra arasýndaki kaynaklara göz atýlabilir. Þii ve Sunni ayný aþureyi yiyorsa bu Sunni-Þii savaþýný kim çýkarýyor?. Aþureye katýlacak malzeme 13 adetten az olmamalý eksik koysanýz bile Afiyet Olsun!

Erdil Ünsal

Kaynaklar:

4. http://www.diyanet.gov.tr/…/Diyanet-Isleri-Baskanligi-Duyur…

30. http://www.unitedamericanmuslim.org/asure_gunu.php