Nasreddin Hoca, vaaz ve nasihatte bulunmak, ilmihal bilgileri öðretmek üzere Konya’nýn bir köyüne davet edilmiþ; Kolay mý üç gün üç gece eþek sýrtýnda o köye ulaþmak. Köye varýr varmaz da sað olsun köy aðasý Hoca’yý misafir etmiþ. Hoþ beþ ettikten sonra:

– Hocam, demiþ, Tin Suresi’ni okur musun?

Hoca euzü besmele çekip sureyi okumuþ. Ardýndan ev sahibi de okuduktan sonra:

– Hocam, demiþ, elli dört farzý sayar mýsýn?

Hoca lahavle çekip elli dört farzý saymýþ. Ev sahibi de saymýþ. Bu minval üzere bir müddet önce Hoca, sonra ev sahibi okumuþlar saymýþlar, okumuþlar saymýþlar. Sonunda ev sahibi:

– Gördün mü Hocam, demiþ, senin bildiðini ben de pekâlâ biliyorum; ne fark var aramýzda?

Hoca, diþlerini gýcýrdatarak:

– Öyle büyük bir fark yok aslýnda, demiþ, üç günlük yoldan geldim; açým ve uykusuzum. Senin göbeðin, keyfin hepsi yerli yerinde. Ýþte fark buradan kaynaklanýyor!

Ondan sonra;

Öncelikle hemen belirteyim. Bu yazýda, yazýnýn kahramanlarýndan farklý biri olduðumu iddia ediyor deðilim. Hepimiz, tavuklar gibi ayný dili konuþup ayný þeylerden bahsediyoruz: “Gýd gýd gýdak!”

Þems-i Tebrizi bir hikayesinde der ki; Farklý dine ve dile mensup dört tüccar ortak olmuþlar. Ve kazandýklarý ilk parayla meyve almak istemiþler. Her biri baþka bir dil ile almak istediði meyvenin ismini söylemiþ. Bir de bakmýþlar ki hepsi aslýnda sadece "üzüm" almak istiyor. Ama bu defada her biri farklý bir üzüm (siyah, kýrmýzý, sarý, kabarcýk vs.) istiyormuþ. Almýþlar. O sýrada yanlarýndan geçen bir derviþ her birinin istediði farklý türden üzümleri bir kapta ezerek onun suyunu bu dört tüccara ikram etmiþ. ‘Var mý bir fark?’ diye sormuþ, ‘yok!’ demiþler.

Þems-i Tebrizi bu hikâyeyi, “Allah'ý biliyorsak; O'na hangi dinden, ya da hangi yoldan gittiðimizin önemi yok,” demek için anlatýrmýþ. Ama ben kýssadan hisse çýkartýp, “yok birbirimizden farkýmýz, çünkü hepimiz ayný poguz…” diyeceðim.

Rahmetli Kazým Koyuncu, “Birbirimizi anlamamýz için, ayný dili konuþmamýza gerek yok, ezildikten sonra, hepimiz ayný þarabýz,” derdi. Evet, ezilmiþlik onun dediði gibi bir yakýnlaþma katsayýsý olabilir, ama asýl sürdürülen yaþam biçimleridir yakýnlýk katsayýsý olan…

Bu aralar Avrupa Þampiyonasý maçlarý oynanýyor. Türk Milli Takýmý üç maç yaptý, ikisinde yenildi. Ben, niye yalan söyleyeyim, pek izlemedim maçlarý, çünkü eþimi o maçlarý izlerken izlemek daha keyifliydi. Sosyal Medyada paylaþýlan bir kamera þakasý var; maç seyreden kocasýný trolleyen kadýnýn onu nasýl çýldýrttýðýný gösteriyor.  ( https://youtu.be/QFSXQGtjDT4 ) .Benim eþimi çýldýrtmak için öyle bir kamera þakasý tertip etmeme hiç gerek yoktu; o iþlevi ‘milli futbolcularýmýz’ gayet güzel becerdiler; her biri futbol topunun peþinden deðil, paranýn peþinden koþuyordu. Maç sonunda devrilen orta sehpasýný düzeltmek, ortaya saçýlan koltuk minderlerini, çerezleri ve bardak kýrýklarýný toparlamak biraz sinirlenmeme neden oldu ya, olsun varsýn…

Bu futbol denilen oyunu oldum bittim pek sevememiþimdir.

Futbolcularýn forma aþkýndan daha çok para aþkýyla ter dökmeleri itici gelmiþtir bana. Nitekim Þansal Büyüka’dan, ‘eleme gruplarýndan çýkmayý baþardýklarý için bizim Milli Futbolcularýn banka hesaplarýna beþ yüz biner Euro para yatýrýldýðýný, hatta bu para hesaplarýna noksan yatýrýldýðý için iki futbolcunun isyan ettiðini’ dinleyince ne kadar haklý olduðumu bir kez daha anladým.

Sadece futbol ve futbolcular deðil itici olan; teknik direktörler de! Her biri, ‘vatan, millet, sakarya’ edebiyatýyla laf üreten benmerkezci kiþiler olarak görünürler gözüme.

Yöneticiler mi? Onlar, onlardan da beter; tek dertleri halkça tutulma, bundan öz iþleriyle ilgili fayda temin etme…

Ýlgili basýn, yayýn kuruluþlarýnýn karizmasý da tam anlamýyla, yerlerde paspas olmuþ sürünmekte. Her biri parsayý toplayanlarýn borazaný... Borazan sesleri birilerini uyutmak için ninniler üflüyor.

Ya taraftarlar? Tanrý, erkeði yaratýrken kafasýný futbol topuna benzeterek yaratmýþ. Ýçini de kýt bir akýlla doldurmuþ ki, futboldan daha fazlasýna yetmesin! Futbol topu kafalýlar topu konuþurlarken, birileri parsayý toplamakta!

Dedim ya, hiç birimiz Hint kumaþýndan dokunmuþ deðiliz! Daha fazla bir lafa gerek var mý, bilemiyorum…

Ondan sonra;

Ýnsanlarýn televizyon aracýlýðý ile aptallaþtýrýlýp yozlaþtýrýlmasýný yaþýyoruz.

Þiþirilmiþ, bol nakaratlý Türk dizileri, ‘özet’ mazeretiyle bir önceki bölümü yeniden izlettirip her akþam sekizden on ikiye kadar karþýsýnda oturtuyor çoðumuzu. Dizilerdeki Jönlere aþýk genç kýzlar, sevgilisiyle baþ baþa geçirdiði bu uzun saatlerle oldukça mutlu oluyor.

Televizyon tek baþýna o kadar da kötü deðil tabii ki!  Televizyonda sadece aptal diziler yok, arayana belgesel de var, kültür-sanat programý da var. Ýnsanlara bambaþka deðerler de katabiliyor.  Örneðin ömründe bir kitabý eline alýp okumamýþ kiþiler, edebiyatýn klasik romanlarýný televizyonda film olarak izleyebiliyor. Muhteþem Yüzyýl ile insanlar az çok tarihimizi öðrenmeye baþladý (!) Böyle bir akým oluþtu. Allah, tarihimizi bu dizilerden öðrenenlere akýl fikir verse de kitap açýp okuyarak öðrenseler her þeyi diyeceðim ama, bu duamýn tutmayacaðýný biliyorum.

Can Yücel’i sevmeyenleriniz olabilir, ama ben çok seviyorum. Onun bir þiirinde dediði gibi, “Ýnce uzun bir hayvan / Çarpýyor / Çarpýyor  / Çarpýyordu kendini taþlara. / Caný mý sýkýlýyor  / Can mý çekiþiyordu yoksa? /  Yok efendim dedi yanýmdaki adam /  Gömlek deðiþtiriyor yýlan /  Bu hallerden anlarýz dedi az çok  / Biz de sýnýf deðiþmiþtik bir zaman…

Evet, hepimiz sýnýf deðiþtik!

Televizyon yanýnda bir de bilgisayar/internet dönemine girdik.

Önceleri bilgiye kolay eriþme yolu diyerek sevgiyle karþýladýk bu aleti. Televizyondan farklý olarak önümüze konulaný deðil de, seçileni kullanma imkâný vermesi oldukça cazipti. Kullanmayý öðrensinler diye çocuklarýmýzý kurslara bile yolladýk. Bir de baktýk ki, günlük hayatýmýzda uykudan da önemli bir konuma gelivermiþ.

Sonra internete hakim sektörler ürettikleri oyun, mesajlaþma, porno sayfalarýyla öyle bir kirlilik yarattýlar ki, bu defa da faydadan çok zararý hakim oldu hayatýmýza.

Rahmetli babam eve aldýðý hamsileri anneme kafalarýyla, kýlçýklarýyla birlikte kýzarttýrýp, öylece, kafasýyla, kýlçýðýyla birlikte yememi isterdi benden. “Balýðýn gözleri fosfor deposudur, yersen senin gözlerin de cam gibi pýrýl pýrýl olur, en uzaktakileri bile kolayca görürsün. Ayrýca kýlçýklarýnda da kalsiyum vardýr, yersen kemiklerin saðlam olur, kýrýlmaz,” derdi. O þekilde balýk yemek gözlerimin, kemiklerimin geliþmesi tamama erdikten sonra da devam eden bir alýþkanlýk olarak hayatýmda halen var…

Alýþkanlýklarýmýzdan vaz geçemiyoruz.

Ne televizyondan, ne de internetten vaz geçemiyoruz artýk… Bacaklarýmýzý uzatýp dizi / yarýþma / magazin programlarýmýzý seyrederken, bir yandan da elimizde akýllý telefonlarýmýzla internette dolaþýyoruz.

  Bu baðýmlýlýklarla yaþamýmýzý tüketmemiz oldukça önemli bir handikap. Ýnternetin ve televizyonun insanlarý böylesine koyunlaþtýrmasýnýn altýnda yatan sebep ise reklam sektörü. Teknolojinin bu kadar yararsýz ve boþ iþlerde kullanýlmasýna, reklam ve pazarlama uðruna insanlarýn ömrünün böylesine bencilce tüketilmesine üzülmemek mümkün deðil.

Hâl böyleyken seçim insanlarýn, koyunlaþmak insanlarýn tercihi. “Ýnsanlar da akýllý olsunlar, neyi nasýl kullanacaklarýný seçsinler caným!” diyemeyeceðim, çünkü iþin içinde çocuklar da var maalesef! Çocuklarýn daha okuma-yazma öðrenmeden facebook-twitter hesaplarý oluyor. Aileler, çocuklara bilgisayar kullanmayý öðretiyor, ama bir kitap açýp okumayý öðretmiyorlar.

 Ondan sonra;

Topunun köküne kibrit suyu… Birileri top oynasýn da top kafalýlar seyretsin diye ve reklamlar ekranlar da dönsün de cüzdanlar þiþsin diye   þehit olan kaç kiþi var bu aralar? Bilen var mý?

 Nurten & Kemal Paracýkoðlu (Alikemal)